Koleje wąskotorowe w Czechach dzielą się na te, które kursują w ruchu rozkładowym i na kursujące sezonowo. Do tego dochodzą koleje przemysłowe. W zestawieniu opisałem tylko najważniejsze koleje wąskotorowe w Czechach wraz z podstawowymi informacjami oraz odnośnikami do stron zarządców. Lista nie wyczerpuje tematu, pominąłem koleje miniaturowe i ogrodowe (poza jedną), których w ostatnich latach powstało co najmniej kilka.

Ostatnia aktualizacja: 22.02.2024

Kolej wąskotorowa Třemešná – Osoblaha 

Interesująca dla Polaków dwudziestokilometrowa linia kolei wąskotorowej w kraju morawsko-śląskim, która rozpoczyna się na stacji Třemešná ve Slezsku, gdzie zatrzymują się pociągi jadące od strony Karniowa w stronę stacji Głuchołazy, a kończy na stacji Osoblaha położonej trzy kilometry od granicy czesko-polskiej, w pobliżu Racławic Śląskich. Polska nazwa linii to Trzemeszna – Osobłoga.

Kolej wąskotorowa z ruchem rozkładowym, pociągi zestawione ze spalinowozu i wagonów typowych dla czeskich kolei wąskotorowych. Połączenia te obsługują koleje czeskie České dráhy, a bilety są sprzedawane zgodnie z cennikiem przewoźnika, natomiast w sezonie letnim w wybrane dni kursują pociągi prowadzone przez parowóz. Pociągi z parowozem uruchamiają  Slezské zemské dráhy i obowiązuje na nie zupełnie inna taryfa, przy czym za bilet można płacić polskimi banknotami (ale nie monetami i kartami płatniczymi).

Kolej Trzemeszna – Osobłoga jest popularna wśród Polaków i zbiera bardzo dobre recenzje. W ostatnim czasie linia kolejowa i infrastruktura zostały wyremontowane.

Strona internetowa: www.osoblazsko.com

Jindřichohradecké místní dráhy (zawieszone)

Jindřichohradecké místní dráhy to prywatny przewoźnik obsługujący pociągi wąskotorowe kursujące w relacjach. Jindřichův Hradec – Nová Bystřice i Jindřichův Hradec – Obrataň.

Kolej wąskotorowa kursuje codziennie według rozkładu jazdy i skomunikowana jest z pociągami kolei czeskich. Osobiście bardzo polecam przejażdżkę kolejką – trasy są bardzo ładne i malownicze, idealne dla osób chcących poczuć specyficzną atmosferę czeskich linii lokalnych, aczkolwiek należy uważać, żeby nie trafić na wagon motorowy kupiony z Polski i przerobiony w okropny sposób.

Jindřichohradecké místní dráhy w sezonie letnim uruchamiają także pociągi parowe – przejazd według taryfy specjalnej.

Sam Jindřichův Hradec to jedno z moich ulubionych czeskich miast, które z pewnością warto odwiedzić.

W 2022 roku kursowanie kolei zostało zawieszone na czas nieokreślony)

Młodziejowska Kolej Przemysłowa

Wąskotorowa kolejka o rozstawie szyn 600 mm pierwotnie służąca do przewozu łupku, szamotu i węgla w miejscowości Mladějov na Moravě. Wybudowana została pod koniec pierwszej wojny światowej, a działalność zakończyła w 1991 roku wraz z zamknięciem miejscowej kopalni gliny. Długość trasy to 11 kilometrów. Pociągi są zestawione z otwartych wagonów wycieczkowych oraz lokomotywy parowej lub spalinowej.

Na terenie nieczynnej kopalni gliny działa również Muzeum Przemysłu, gdzie można obejrzeć maszyny kolejowe, drogowe i budowlane. Pociągi kursują w sezonie, najczęściej w niedzielę. Kilka razy w roku organizowane są okolicznościowe przejazdy. Wszystkie informacje można znaleźć na stronie przewoźnika.

Czeska nazwa:  Mladějovská průmyslová dráha
Strona internetowa: www.mladejov.cz

Kolínská řepařská drážka

Kolínská řepařská drážka to jedyna pozostałość po sieci kolei cukrowniczych w regionie, liczącej dawniej około 130 kilometrów. Koleje służyły do przewozu buraków cukrowych do tamtejszych cukrowni. Kolej cukrownicza w Kolinie była najstarszą na siecie. Została wybudowana w 1894 roku. Prowadziła z cukrowni w Kolinie do miejscowości Jestřábí Lhota (10,6 km), posiadała też krótkie odgałęzienie do dzisiejszej dzielnicy Ovčáry (900 metrów). Kolej działała przez około 70 lat.

W 2000 roku powstało stowarzyszenie, którego celem stała się odbudowa części kolejki. Dzięki uzyskaniu funduszy z różnych instytucji udało się odbudować 4,5 kilometra linii. Pierwszy odnowiony odcinek oddano do użytku 23 czerwca 2007 roku, w 2015 roku kolejka dotarła do stacji Býchory.

Kolejka znajduje się na przedmieściach Kolina, kursuje w wybrane dni.

Strona internetowa: reparskadrazka.cz

Regionalna Kolej Wąskotorowa w Zbyszowie

Kolej wąskotorowa przy Muzeum Kolei Przemysłowych w Zbyszowie niedaleko Brna. W ciągu kilku lat wyrosła na jedną z najciekawszych sezonowych atrakcji w okolicy. ciągi kursują w lipcu i sierpniu w każdą sobotę oraz w wybrane dni poza sezonem na trasie Zastávka u Brna – Babice u Rosic – Zbýšov. W zależności od dnia pociąg prowadzi lokomotywa parowa lub spalinowa. Na terenie byłej kopalni „Jindřich” znajduje się ekspozycja pojazdów kolejowych.

W zależności od terminu kursują pociągi prowadzone przez lokomotywę parową lub spalinową.

Do stacji Zastávka u Brna dojedziemy pociągami kolei czeskich z Brna.

Strona internetowa: www.mpz.cz

Kolej ogrodowa w Dačicach

Dačice to maleńkie miasto na linii kolejowej Kostelec u Jihlavy – Telč – Slavonice. Warto się przejechać tą linią, wtedy dopiero można bowiem poczuć prawdziwą atmosferę Republiki Czeskiej. Z Kostelca do Slavonic jechałem w 2007 roku, ale nie miałem wtedy pojęcia, że po drodze znajduje się kolejka wąskotorowa. Kolejka o rozstawie 600 mm ma zaledwie 300 metrów długości. Pociągi, jeśli tak to można nazwać, kursują od kwietnia do października w każdy pierwszy weekend miesiąca. Ze zdjęć i filmów wygląda to raczej na kolejkę ogrodową.

Fanpage na Facebooku: www.facebook.com/zelezniceplnapary

Kolej parkowa w Brnie (miniaturowa)

Na peryferiach miasta Brna (a właściwie już w miejscowości Modřice) znajduje się ogromne centrum handlowe Olympia, do którego można dojechać bezpłatnym autobusem z przystanku w centrum miasta (przystanek Úzká – około 100 metrów od dworca kolejowego od strony Galerii Vaňkovka). Niedawno jako atrakcję wybudowano tam kolejkę parkową przeznaczoną głównie dla dzieci. Jest to kolejka miniaturowa o rozstawie szyn 127 i 184 mm. Została udostępniona klientom centrum w maju 2012 roku. Obecnie długość trasy to 1500 metrów, a przejazd trwa 15 minut.

Malodráha Solvayovy Lomy

W muzeum-skansenie utworzonym na terenie kamieniołomów w miejscowości Svatý Jan pod Skalou częścią zwiedzania jest przejażdżka krótką linią kolei przemysłowej o rozstawie szyn 600 mm. Linia kolejki liczy około 2 kilometry, a przejazd trwa około 20 minut.

W skansenie znajduje się ponad 25 lokomotyw, 4 wagony do przewozu górników i 6 otwartych wagonów do przewozu pasażerów.

Strona internetowa: solvayovylomy.cz

Kolej wąskotorowa Kateřina

Krótka linia dawnej kolei kopalnianej o rozstawie szyn 600 mm w miejscowości Nový Drahov w karlowarskim kraju. Kolejka kursuje tylko w wybrane dni. Dawniej przewoziła ił i glinę, obecnie od kilku lat jest coraz popularniejszą atrakcją turystyczną.

Pociąg dla turystów po raz pierwszy wyjechał na tory w 2012 roku.

Strona internetowa: www.csimc.cz/soos.php

Plzenecká železnice

Muzealna kolej przemysłowa w miejscowości Starý Plzenec. Linia o rozstawie szyn 600 mm i długości 550 metrów powstawała w latach 1994-2015. Lokomotywy i wagony pozyskano z różnych zakładów w okolicy. Klasyfikowana jest także jako kolej dziecięca, ponieważ udostępniana jest głównie koloniom i wycieczkom dzieci i młodzieży. Kursuje tylko kilka razy w roku.

Starý Plzenec położony jest niedaleko Pilzna.

Strona internetowa: www.plzeneckazeleznice.cz

Powiązane artykuły:

Kolej w Czechach – przewodnik dla pasażerów