Andaluzja to jeden z najpopularniejszych wśród turystów regionów Hiszpanii. Bardzo ładne miasta, parki narodowe, plaże, pasma górskie, mnóstwo zabytków i muzeów – każdy powinien znaleźć tu coś dla siebie. Podróż pociągiem po Andaluzji pozwoli nam dotrzeć do wielu atrakcji turystycznych, jednak jeśli chcecie zwiedzić wszystkie najważniejsze miejsca w krótkim czasie, trzeba korzystać również z autobusów lub wypożyczyć samochód.

Pociągi Media Distancia kursują 3-4 razy dziennie pomiędzy wybranymi miastami, najlepiej więc zwiedzać miasta po kolei, nie robiąc tzw. kółeczek. Realny plan to 1-2 miasta na dzień, przy czym na Sewillę trzeba poświęcić więcej niż jeden dzień.

Schemat sieci połączeń pociągów Media Distancia w Andaluzji

Zobacz również: Kolej w Hiszpanii  Kolej na Majorce  Koleje wąskotorowe i turystyczne
Muzea kolejowe  Koleje w Montserrat  Koleje linowo-terenowe  Pociągiem po Andaluzji

Najważniejsze miasta i bazy wypadowe

Podróżując pociągiem po Andaluzji większość z was rozpocznie zwiedzanie w Maladze, dokąd latają (być może za jakiś czas przestaną latać) tanie linie lotnicze i potraktuje to miasto jako bazę wypadową. W podobny sposób można potraktować dwa inne miasta – Sewillę lub Granadę. Moim zdaniem to najważniejsze miasta, jeśli chcemy zwiedzać Andaluzję pociągiem i mamy ograniczone zasoby finansowe. Ewentualnie jako baza wypadowa mogłoby posłużyć Jaen, ale połączeń kolejowych tam jak na lekarstwo.

Sewilla

Sewilla to stolica Andaluzji i najważniejsze miasto regionu. Dla turystów obowiązkowy punkt wizyty ze względu na liczne świetnie zachowane zabytki oraz muzea. Zadowoleni będą również kibice – FC Sevilla to chyba najbardziej znany klub piłkarski w Andaluzji. Dużą zaletą jest położenie głównego dworca kolejowego – z dworca do najważniejszych zabytków idzie się w około 30 minut, ale ze względu na upały zwiedzanie często bywa męczące. Mnie nie udało się zwiedzić centrum, bo temperatura przekraczała 40 stopni Celsjusza, a w takich warunkach zwiedzanie nie należy do przyjemności.

Jakkolwiek dla mnie symbolem miasta jest klub FC Sevilla (ewentualnie Betis Sevilla), to większość turystów kojarzy to miasto z kompleksem pałacowym Alcazar z w IX wieku i wielokrotnie przebudowywany – całość utrzymana jest w stylu mudéjar, łączącym elementy sztuki chrześcijańskiej ze sztuką islamu. Piorunujące wrażenie robi także katedra w Sewilli oraz Dom Piłata. Sewilla to miasto wielu zabytków, muzeów i atrakcji turystycznych, na zwiedzanie których należy poświęcić kilka dni, a jeszcze więcej należy poświęcić na opracowanie szczegółowego przewodnika po mieście.

Do Sewilli dojedziemy pociągami Kolei Dużych Prędkości. Stolica Andaluzji posiada także sieć połączeń Media Distancia, między innymi do Meridy w regionie Estremadura.

Z Sewilli kursują pociągi podmiejskie do pobliskich miast i miasteczek. Jedna linia to linia okrężna. Z punktu widzenia turysty miasta, do których dojeżdżają pociągi podmiejskie, nie mają wiele do zaoferowania:

Linie pociągów podmiejskich w Sewilli:

C-1 Lora del Río – Sevilla-Santa Justa – Lebrija
C-2 Sevilla-Santa Justa – Cartuja
C-3 Sevilla-Santa Justa – Cazalla-Constantina
C-4 Sevilla-Santa Justa – Sevilla-Santa Justa (linia okrężna)
C-5 Virgen del Rocío – Sevilla-Santa Justa – Benacazón

Granada

Granada to mniejsze miasto niż Sewilla i Malaga, ale pod względem liczby turystów nie ustępuje większym metropoliom. Symbolem Granady i być może najważniejszym zabytkiem Andaluzji jest kompleks Alhambra, nazywany przez niektórych ósmym cudem świata. Do fortecy i ogrodów Generalife ciągną się ogromne kolejki, natomiast położone u podnóża Alhambry miasto wygląda całkiem ładnie, aczkolwiek nie nazwałbym go jakąś perłą architektury. Na uwagę zasługują dzielnice: arabska i cygańska z krętymi uliczkami, katedra, pałac Casa del Cabildo Antiquo. Zaskoczeniem może być mały dworzec kolejowy położony w centrum miasta, liczącego przecież około 230 tysięcy mieszkańców (w centrum nie czuć, że jesteśmy w tak dużym mieście).

Malaga

Malaga to tętniące życiem duże andaluzyjskie miasto nad Morzem Śródziemnym. Popularne wśród turystów mimo niewielkiej liczby zabytków – z tych można polecić zamek Gibralfaro na wzgórzu (panorama miasta), Alcazabę – ruiny twierdzy rzymskiej wraz z ruinami rzymskiego amfiteatru oraz Katedrę Wcielenia. Dominuje zabudowa współczesna, na zdjęciach w oczy rzuca się arena corridy. Z muzeów największą popularnością cieszy się Muzeum Picassa, turyści wybierają również Muzeum Sztuki i Kryształu, Muzeum Carmen Thyssen oraz Muzeum Wina. Malaga słynie z miejscowych przysmaków oraz centralnego targu, gdzie można kupić np. ośmiornice i mątwy. Miasto obecnie przeżywa najazd turystów w związku z tanimi liniami lotniczymi i w ostatnich czasach powstało sporo mniejszych muzeów, atrakcji turystycznych, kafejek i lokali gastronomicznych.

Z Malagi kursują dwie linie pociągów podmiejskich (Cercanias):

C1: Malaga – Fuengirola

Pierwsza linia prowadzi wzdłuż kurortów Costa del Sol, gdzie obecnie kwitnie masowa turystyka. Pociągi zatrzymują się między innymi na stacji przy lotnisku w Maladze. 2 kilometry od stacji kolejowej Torremuelle stoi coś w stylu zamku zbudowane w latach 1987-1994 w miejscowości Benalmadena. Castillo Monumento Colomares, bo tak się nazywa, to obiekt mający być hołdem dla Krzysztofa Kolumba – znajdziemy tu mieszankę stylów architektonicznych, rzeźby trzech statków Kolumba – Santa Maria, Nina i Pinta, chińską pagodę oraz najmniejszy kościółek na świecie.

W kurorcie Fuengirola – stacji końcowej warto zobaczyć zamek Sohail, którego historia sięga czasów Fenicjan oraz Museo de Historia de la Ciudad, gdzie zgromadzono eksponaty z wykopalisk prowadzonych na zamku i w okolicach. 9 kilometrów od Fuengiroli leży urokliwe miasteczko Mijas Pueblo z wąskimi uliczkami, tarasami widokowymi i Muzeum Miejskim. Miejsce w sezonie oblegane przez turystów, bardzo skomercjalizowane.

C2: Malaga – Alora

Druga linia prowadzi do Alory. Alora to jedno z białych, andaluzyjskich miasteczek położonych na zboczach góry. Nad miastem górują ruiny zamku. Pociągi kursują rzadziej niż na linii C1, a miasta po drodze nie mają raczej nic do zaoferowania.

Trasy pociągów Media Distancia

Podróżując pociągiem po Andaluzji najlepiej korzystać ze stosunkowo niedrogich pociągów Media Distancia, ewentualnie Cercanias, jeśli podróżujemy w obrębie największych miast. Poniżej zamieściłem trasy pociągów Media Distancia z krótkimi opisami miast, które można wziąć pod rozwagę podczas planowania podróży. Jeśli chodzi o trasę Sewilla – Malaga, to na dużej części pokrywa się z trasą Sewilla – Granada, dlatego nie było sensu opisywać jej po raz drugi.

Sewilla – Kadyks

Trasa: Sevilla Santa Justa –> Sevilla-San Bernardo –> Virgen del Roccio –> Dos Hermanas –> (Utrera) –> Lebrija –> Aeropuerto de Jerez –> Jerez de la Frontera –> Puerto de S Maria –> Puerto Real –> Bahia-Sur –> Cádiz

Długość trasy: 150 km
Liczba stacji: 15
Prędkość maksymalna: 160 km/h

Dos Hermanas – średniej wielkości miasto, typowe miasto satelickie lub inaczej \”sypialnia\” Sewilli. Zabudowa niebrzydka, lecz poza ratuszem brak zabytków.

Utrera – kolejne z satelickich miast Sewilli. Pod względem architektury nie ma się czym pochwalić, ale wynagradza to szereg cyklicznych imprez lub wydarzeń odbywających się przez cały rok, między innymi obchody karnawału, marcowe targi Tapas (przysmak hiszpańskiej kuchni), czy Consolación Fair.

Lebrija – niebrzydkie miasteczko bez szczególnych zabytków i atrakcji (ok. 26 tysięcy mieszkańców). Końcowa stacja dla części pociągów podmiejskich z Sewilli (część kończy bieg w Utrerze).

Jerez de la Frontera – miasto liczące około 200 tysięcy mieszkańców, znane z produkcji wina jerez – hiszpańskiego odpowiednika sherry. Uznawane za kolebkę flamenco. Sporo zabytków, z których najważniejsze to Alkazar i kolegiata San Salvador. Ładnie prezentuje się również pobliski kościół San Miguel oraz katedra. Z muzeów należy polecić Muzeum Archeologiczne. W mieście znajdują się też ogród zoologiczny i ogród botaniczny Miejsce bardzo popularne wśród turystów, choć w lecie odradza się zwiedzanie ze względu na upał. Z Jerez warto wybrać się autobusem do pięknego miasteczka Arcos de la Frontera, oddalonego o 24 kilometry. Jerez de la Frontera znane jest także z hodowli „tańczących koni” (13 km od miasta),

Kadyks – miasto portowe, najstarsze miasto Półwyspu Iberyjskiego i jedno z najstarszych miast Europy. Duża część Kadyksu ma charakter przemysłowy i zniechęca do zwiedzania. W zabytkowym centrum turyści również narzekają na zaniedbane ulice. Mimo to tłumnie przybywają do Kadyksu, aby podziwiać Nową Katedrę, kościół Nuestra Senora del Carmen, sfotografować panoramę miasta z wieży Torre Tavira, pospacerować po promenadach i labiryncie ulic Starego Miasta. Dużą popularnością cieszy się Muzeum Kadyksu, a dobre recenzje zbiera też Park Genoves.

Sewilla – Huelva

Trasa: Sevilla Santa Justa –> Benacazon –> Carrion de los Cespedes –> Escacena –> Niebla –> San Juan del Puerto –> Huelva

Długość trasy: 117 km
Liczba stacji: 9
Maksymalna prędkość: 160 km/h

Niebla – małe miasteczko znane z ruin zamku Castillo de los Guzmanes, mostu rzymskiego, ruin kościoła św. Marcina i kościoła Matki Boskiej z Granady. Największą atrakcją są zachowane mury miejskie o długości około dwóch kilometrów. W lochach zamku ekspozycja na temat średniowiecznych tortur. Miejsce na krótką wizytę.

Huelva – obecnie miasto przemysłowe o średniej wielkości w pobliżu granicy z Portugalią, dawniej jedno z najstarszych miast na terytorium dzisiejszej Hiszpanii, niemal zrównane z ziemią w wyniku potężnego trzęsienia ziemi w 1755 roku. Przez Huelvę i okolice przebiega Szlak Krzysztofa Kolumba, który w 1492 roku wypłynął z pobliskiego portu Palos de la Frontera. Miasto niezbyt atrakcyjne pod względem architektonicznym – można zobaczyć Muzeum Krzysztofa Kolumba i jego pomnik na centralnym placu Plaza de las Monjas. Inne atrakcje to kościoły, parki i suchy dok Muelle de Río Tinto. Miasto może się kojarzyć z odmianą szynki iberyjskiej Jamón de Huelva wyrabianą w okolicach.

Z Huelvy kursuje bardzo mało pociągów. Jedynie trzy pociągi dziennie do Sewilli i dwa do Madrytu (Arco i Media Distancia).

Granada – Algeciras

Granada –> San Francisco de Loja –> Antequera –> Antequera-Santa Ana –> Bobadilla –> Campillos –> Almargen-Canete la Real –> Ronda –> Benaojan-Montejaque –>
Jimera de Libar –> Cortes de la Frontiera –> Gaucin –> Jimena de la Frontiera –> San Roque-La Linea –> Algeciras.

Długość trasy: 299 km
Liczba stacji: 22
Maksymalna prędkość: 160 km/h

Antequera – czterdziestotysięczne miasto z dwoma dworcami kolejowymi. Dworzec Antequera–Santa Ana znajduje się kilkanaście kilometrów od miasta, dworzec Antequera-Ciudad w centrum. Największa atrakcja to ruiny fortecy Alcazaba z XI wieku. Liczne zabytki sakralne, między innymi królewska kolegiata Najświętszej Marii Panny u podnóża Alcazaby, klasztor św. Katarzyny ze Sieny, klegiata św. Sebastiana. Charakterystyczna biała zabudowa, z pociągu doskonale jest widoczna wznosząca się w pobliżu tzw. Skała Zakochanych. Ciekawą atrakcją są jaskinie i dolmeny – megalityczne grobowce z olbrzymich bloków skalnych. Ponadto bramy miejskie, strome uliczki i punkty widokowe. W pobliżu El Torcal de Antequera – rezerwat z krasowymi formacjami skalnymi.

Ronda – jedno z najpiękniejszych hiszpańskich miast, malowniczo położone nad skalnym urwiskiem i wąwozem przecinającym dwie części miasta, połączone mostem. Największa atrakcja to właśnie wąwóz El Tajo i most Puente Nuevo z oknem w łuku – podobno w moście mieściło się więzienie. Bardzo ładna zabudowa i deptak, świetna baza wypadowa do wycieczek po okolicy (niestety, nie pociągiem). Miejsce tłumnie odwiedzane przez turystów przez cały rok. Popularne atrakcje to Palacio de Mondragon – rezydencja mauretańskiego króla, ogrody Jardin de Forestier na skale, mury miejskie, podziemne zejście do wąwozu La Mina Secreta dawniej dostęne tylko dla mieszkańców. W przewodnikach polecane są także: jedna z najstarszych w Hiszpanii aren do walk byków, Muzeum Rozbójników i liczne punkty widokowe.

Algeciras – dawniej miejscowość wypoczynkowa, obecnie ważny port. Uchodzi za brzydkie miasto. Z tutejszego portu odpływają promy do hiszpańskiej enklawy w Afryce – Ceuty oraz marokańskiego portu Tanger; wśród turystów popularne są jednodniowe wycieczki do Maroka; marokańską atmosferę można poczuć także w dzielnicy portowej. Jest to również baza wypadowa do wycieczek do Gibraltaru oraz oddalonej od około 20 kilometrów Tarify, znanej z plaży dla kitesurferów, jak również zabytków, między innymi zamku (Castillo de Guzmán el Bueno) i bramy Puerta de Jerez.

Sewilla – Almeria

Sevilla Santa Justa –> Sevilla-San Bernardo –> Dos Hermanas –> Marchena –> Osuna –> Pedrera –> Antequera-Santa Ana –> Antequera –> San Francisco de Loja –> Granada –> Iznalloz –> Benelua de Guadix –> Guadix –> Finana –> Gergal –> Gador –> Almeria

Długość trasy: 458 km
Liczba stacji: 16
Prędkość maksymalna: 160 km/h
Linia niezelektryfikowana

Najpiękniejsza linia kolejowa, jaką miałem okazję jechać (odcinek Antequera – Almeria). Nieziemskie krajobrazy, góry, wąwozy, gaje oliwne – wszystko, czego dusza zapragnie. Niezapomniana podróż.

Osuna – ładne, nieduże andaluzyjskie miasteczko, które pojawiło się w serialu „Gra o Tron”. Wąskie uliczki, dużo ciekawych miejsc, między innymi kolegiata, klasztor karmelitanek i kościoły. Na peryferiach pozostałości łaźni, amfiteatru i nekropolii z czasów rzymskich.

Granada – patrz wyżej.

Antequera – opis wyżej.

Iznalloz – sześciotysięczne, niezbyt interesujące miasteczko – warto jednak zwrócić uwagę na tunel kolejowy pod centrum miasta, przez który pociąg przejeżdża tuż za stacją kolejową od strony Granady.

Guadix – nieduże miasto położone na totalnym odludziu, wygląda jakby było jakąś wielką oazą pośrodku pustyni. Z dworca kolejowego do centrum jest daleko, a Guadix warto odwiedzić dla kompleksu jaskiń, w których wciąż mieszkają ludzie. W pozostałych grotach można podziwiać stanowiska archeologiczne, a w samym centrum miasta jedyną atrakcją jest katedra św. Marii, choć zabudowa również może się podobać.

Gador – 12 kilometrów od stacji, na pustyni Tabernas, znajduje się westernowe miasteczko Oasys Mini Hollywood, gdzie kręcono wiele westernów. Dziś na dawnym planie filmowym mieści się park rozrywki, tłumnie odwiedzany przez turystów. (25 km z Almerii).

Almeria – polecane przez przewodniki, dość popularne miasto portowe na południu Hiszpanii. Największą atrakcją Almerii jest arabska twierdza na wzgórzu na przedmieściach, skąd można podziwiać panoramę miasta. Poza tym miasto przeciętne, uważane za niezbyt bezpieczne. Centrum typowe dla hiszpańskich miast, dobre na spacer, kiedy nie ma upału, bo w czasie upałów jest nie do wytrzymania. Zwraca uwagę rampa Cable Ingles z torami, po których kiedyś wjeżdżały na statki. wagony z ładunkiem.

Sewilla – Jaen

Trasa pociągu: Sevilla Santa Justa –> Lora del Rio –> Penaflor –> Palma del Rio –> Posadas –> Cordoba Central –> Villa del Rio –> Andujar –> Espeluy –>  Jaen

Długość trasy: 270 km
Liczba stacji: 10 km
Prędkość maksymalna: 160 km/h

Kordoba – piękne miasto nad rzeką Gwadalkiwir, w regionie Andaluzja. Jedno z miejsc, które koniecznie trzeba odwiedzić podczas wycieczki po Hiszpanii. Najbardziej charakterystyczne zabytki to Mezquita – wspaniały meczet przebudowany na katedrę, a także Alkazar – zespół fortyfikacji wraz z ogrodami. Na zwiedzanie zabytkowego centrum trzeba przeznaczyć 5-6 godzin, dodatkowa atrakcja to dawna dzielnica żydowska (Barrio de la Judería de Córdoba). Najpopularniejsze muzea to Muzeum Archeologiczne i Galeria Inkwizycji.

Andujar – około czterdziestotysięczne miasto, znane z tradycyjnej ceramiki. Ze stacji kolejowej do centrum idzie się około 1,5 km. Po drodze przechodzimy przez most z czasów rzymskich. Zachowały się fragmenty murów miejskich i dwie wieże obserwacyjne. Poza tym zabytki sakralne.

Jaen – stutysięczne miasto położone u podnóża gór, wśród gajów oliwnych. Nie jest tak popularne wśród turystów jak najważniejsze hiszpańskie miasta, ale zabytkowa część prezentuje się całkiem ładnie. Najważniejsze atrakcje to katedra i położony na wzgórzu zamek Castillo de Santa Catalina. Niedaleko wzgórza rozciąga się dawna dzielnica arabska. Do Jaen warto przyjechać na kilka godzin; ewentualnie można przenocować w którymś z miejscowych schronisk młodzieżowych – zbierają świetne recenzje. Nazywane stolicą oliwy z oliwek.

Inne miejsca

Podczas podróży pociągiem po Andaluzji fakultatywnie można zwiedzić Linares – około sześćdziesięciotysięczne miasto do niedawna kojarzone z wydobyciem rud ołowiu i międzynarodowymi turniejami szachowymi. Pod względem architektonicznym nie wyróżnia się niczym szczególnym, można zobaczyć nieczynny dworzec kolejowy, Muzeum Archeologiczne, ewentualnie pozostałości po dawnej kopalni ołowiu z szybem „San Vincente” 5 kilometrów od centrum miasta. Na stacji kolejowej Linares-Baeza zatrzymują się pociągi Media Distancia Jaen – Madryt oraz szereg pociągów dalekobieżnych. Linia oddalona jest około 6 kilometrów od centrum Linares, do centrum można się dostać autobusami komunikacji miejskiej.

Ze stacji Linares – Baeza odjeżdżają także autobusy do dwóch bardziej interesujących miast wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO:

Baeza to senne miasteczko z pozostałościami po epoce renesansu. W czasach rzymskich istniała tu osada o nazwie Baetia – „Szczęśliwe Miasto”. Najważniejszy zabytek to katedra Santa María powstała po przebudowie stojącego dawniej na jej miejscu meczetu. Miasto do spokojnego spaceru po wąskich uliczkach i zaułkach. Warto także zobaczyć Palacio de los Marqueses de Jabalquinto, gdzie obecnie mieści się seminarium duchowne oraz Antiqua Carnecia – sklep rzeźniczy z XVI wieku. Około 16 tysięcy mieszkańców.

Ubeda jest trochę większa od Baezy (35 tysięcy mieszkańców) i tłumniej odwiedzana przez turystów. Dominują zabytki sakralne, warto zajrzeć do Muzeum Archeologicznego, aby poznać bogatą historię miasta istniejącego od czasów arabskich. Podobnie jak w przypadku Baezy, rozkwit miasta przypadł na okres renesansu. Charakterystyczny układ architektoniczny zachwycający turystów z całego świata.