Belgrad to stolica Serbii. Miasto odwiedzane licznie przez turystów. Przez jednych wychwalane pod niebiosa, przez innych krytykowane za szarość, ponurą atmosferę i nudę. Bez względu na opinię innych warto pojechać do Belgradu chociażby ze względu na łatwy i niedrogi dojazd od czasu wprowadzenia przez PKP Intercity biletów powrotnych z Warszawy, Katowic i Krakowa do Budapesztu w niedrogiej cenie.

Belgrad w mediach specjalistycznych postrzegany jest jako miejsce dla młodych, gdzie można niedrogo i swobodnie poimprezować. Moim zdaniem nie tylko młodzi powinni tu przyjechać, choćby na jeden dzień. Jak wszędzie na Bałkanach – odradzam podróże w lipcu i sierpniu z powodu bardzo wysokich temperatur.

Ostatnia aktualizacja: 16.07.2018

Spis treści:

1. Dworzec kolejowy
2. Dworzec autobusowy
3. Lotnisko
4. Komunikacja miejska w Belgradzie
5. Najważniejsze atrakcje
6. Zemun
7. Najważniejsze muzea w Belgradzie
8. Moje wrażenia z Belgradu

1. DWORCE KOLEJOWE

W lipcu 2018 roku zmieniła się organizacja ruchu na dworcach kolejowych w Belgradzie. Dworzec główny przeszedł do historii. Nie pojadą już z niego pociągi, a zabytkowy budynek zostanie przekształcony w Muzeum Historii Serbii. 6 lipca po raz ostatni pojechał pociąg Belgrad – Zrenjanin ze stacji Beograd Dunav. Również ta stacja przeszła do historii.

Obecnie pasażerski ruch kolejowy w Belgradzie obsługuje stacja Beograd Centar. Jest to dworzec przelotowy – w środku znajduje się przechowalnia bagażu, kasa i bezpłatna toaleta.  Ze stacji do centrum dojedziemy pociągiem Beovoz – wysiadamy na przystanku Vukov spomenik. Pociągi ze stacji Beograd Centar do centrum Belgradu w dni robocze kursują co pół godziny, w weekendy co godzinę. Do centrum dojdziemy też na piechotę (ok. 20 minut spaceru). Pociągi Belgrad – Bar tymczasowo odjeżdżają ze stacji Topčider, wyposażonej w peron do załadunku samochodów na wagony. Na stację Topcider 25 lipca przesunięto pociąg Belgrad – Saloniki.

Novi Beograd – stacja kolejowa przy wielkim blokowisku. Zniszczona, zaniedbana, bez toalety i poczekalni z prawdziwego zdarzenia. Uchodzi za niebezpieczne miejsce po zmroku.

W Belgradzie działa także system kolei podmiejskiej Beovoz obsługiwany przez koleje serbskie. Szczegóły na stronie: https://beovoz.rs/

2. DWORZEC AUTOBUSOWY

Główny dworzec autobusowy w Belgradzie położony jest tuż obok głównego dworca kolejowego. Odjeżdżają stąd autobusy do niemal wszystkich miast Serbii i liczne autobusy międzynarodowe. Na dworcu czynna jest toaleta, przechowalnia bagażu, bar, przy dworcu kupimy pieczywo, prasę i przekąski. Perony zadaszone. Aby wejść na perony, należy mieć ważny bilet na przejazd.

Strona internetowa: https://www.bas.rs/

3. LOTNISKO

Podróż samolotem do Belgradu często wybierana jest przez osoby, którym zależy na zaoszczędzeniu czasu. Lotnisko w Belgradzie leży około 18 kilometrów od miasta. Z dworca do centrum dojedziemy mikrobusem A1, autobusami 72 i 607. Bilety nie są drogie, czas przejazdu to 30-40 minut, w zależności od natężenia ruchu w mieście. Bilety na mikrobus kupujemy u kierowcy (300 RSD), bilety na autobus w kiosku (89 RSD) lub u kierowcy (150 RSD).  Jeśli podróżujecie w grupie, lepiej wziąć taksówkę – w Serbii są one stosunkowo niedrogie. <br><br>

Na lotnisku jest sporo punktów informacyjno-usługowych, między innymi bankomaty, kantory, informacja turystyczna i tym podobne.

Strona internetowa: https://www.beg.aero

4. KOMUNIKACJA MIEJSKA W BELGRADZIE

Komunikację miejską w Belgradzie obsługuje JKP Gradsko saobraćajno preduzeće „Beograd”.  Turystom bardzo trudno połapać się w rozkładzie jazdy, ponieważ na przystankach z reguły brakuje rozkładu – autobus przyjedzie albo nie przyjedzie, typowe dla Bałkanów. Bilety papierowe na przejazdy jednorazowe można kupić u kierowcy za dopłatą lub w kioskach w formie karty elektronicznej.

Dla turystów najlepsze są bilety jednodniowe, trzydniowe i pięciodniowe na karcie elektronicznej – przy wsiadaniu przykładamy kartę do czytnika. Jak wynika z cennika na stronie przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej, bilety te obowiązują tylko na linie dzienne, na nocne obowiązuje osobna taryfa.

W punktach informacji turystycznej można poprosić o mapę linii komunikacji miejskiej.

Po Belgradzie kursują autobusy, trolejbusy i tramwaje. Metra nie ma, choć jego budowę planowano już kilkadziesiąt lat temu.

Belgrad najlepiej zwiedzać pieszo, skorzystanie z komunikacji miejskiej jest natomiast konieczne, jeżeli chcemy się dostać z lotniska do miasta i z powrotem.

Strona internetowa przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej: https://www.gsp.rs

5. NAJWAŻNIEJSZE ATRAKCJE

Twierdza Kalemegdan – najważniejszy zabytek i atrakcja turystyczna serbskiej stolicy. Miejsce zdecydowanie warte odwiedzenia. Jak podają różne strony, była rozbudowywana od I do XVIII wieku, kiedy dokończono budowę murów i umocnień, nadając twierdzy dzisiejszy kształt. Twierdza Kalemegdan dzieli się na Donji Grad (Dolne Miasto) – w tej części zobaczymy tureckie łaźnie, kaplicę Karola VI albo magazyn prochu, Gornji Grad (Górne Miasto) z kaplicą despoty Stefana Lazarevića, wieżę zegarową i Pomnik Zwycięstwa oraz Park Kalemegdan, w którym urządzono muzeum wojskowe, galerię sztuki oraz dwa kościoły. Tereny twierdzy to popularne miejsce spacerów, warte zobaczenia chociażby ze względu na piękne widoki na Dunaj i panoramę Belgradu (a raczej blokowiska Novi Beograd). Przy twierdzy czynny jest niewielki ogród zoologiczny.

Skadarlija – po twierdzy Kalemegdan najpopularniejsza atrakcja Belgradu. Dzielnica założona na przełomie XIX i XX wieku, miejsce zamieszkania twórców – artystów, pisarzy, muzyków. Z atrakcji należy wymienić nieczynny browar i dom poety  Đury Jakšića, natomiast Skadarlija słynie z ulicznych grajków, knajpek, kawiarni i antykwariatów oraz sklepów z pamiątkami. W przewodnikach podkreśla się specyficzną atmosferę dzielnicy.

Savamala – zaniedbana dzielnica poprzemysłowa, którą planowano niedawno wyburzyć, aby na jej miejscu wybudować ekskluzywne osiedle. Od kilku lat przechodzi metamorfozę, niektóre budynki wyremontowano, a dzielnica stała się siedzibą artystów reprezentujących tzw. kulturę alternatywną. Otwarto też kluby, restauracje, galerie sztuki, a Savamala z opuszczonej dzielnicy stała się tętniącym życiem miejscem z pozytywną atmosferą. Nadal nie wiadomo, czy dzielnica przetrwa, czy będzie musiała ustąpić miejsca projektowi „Beograd na vodi”. Savamala położona jest blisko brzegu Sawy, 10 minut piechotą od dworca autobusowego.

Strahinjića Bana – ulica znana z modnych kawiarni i lokali gastronomicznych, żartobliwie nazywana „Silicon Valley”. Od początku XXI wieku kawiarnie przy tej ulicy miały opinie lokali dla dorobkiewiczów i ceny były bardzo wygórowane w stosunku do kawiarni w pozostałych miejscach Belgradu. Jak twierdzą niektórzy, nazwa „Silicon Valley” wzięła się od powiększonych piersi kobiet spotykających się tam z bogatymi karierowiczami. Podobno ceny nie są już tak wygórowane jak dawniej.

Plac Republiki – centralny plac Belgradu. Szczerze mówiąc, to niezbyt ładny, ale służy za punkt orientacyjny przy zwiedzaniu centrum miasta. Na środku placu od 1882 roku stoi pomnik księcia Michała Obrenovića na koniu. Z budynków otaczających plac wyróżniają się budynki Muzeum Narodowego i Teatru Narodowego, przy placu są też toalety publiczne.

Kawiarnia „Znak Zapytania” – najstarsza kawiarnia w Belgradzie, działająca od 1823 roku. Od 1878 roku kilkukrotnie zmieniała właścicieli, a wraz z nimi nazwę, aż jeden z nich nie mogąc wymyślić nowej nazwy wpadł na pomysł, aby kawiarnię nazwać „Znak Pitanja”. Nazwa pozostała do dziś, a na szyldzie tej kawiarni jest sam znak „?”. Kawiarnia mieści się przy ulicy Kralja Petra 6 i warto ją zobaczyć ze względu na historię. Lokal zbiera dobre recenzje, aczkolwiek niektórzy zarzucają mu, iż jest obecnie prowadzony pod turystów.

Ada Ciganlija – dawniej wyspa na rzece Sawie, w 1967 roku połączona z brzegiem groblą, w wyniku czego stała się półwyspem, a dzięki grobli powstał sztuczny zalew rekreacyjny. Obecnie miejsce tłumnie odwiedzane przez mieszkańców Belgradu w upały. Można tu pospacerować, wypocząć i wykąpać się. Dobrze rozwinięta infrastruktura – istnieje możliwość wypożyczenia kajaków i rowerów wodnych, a w sezonie letnim tutejsze kawiarnie i dyskoteki czynne są przez całą dobę. W lecie na półwyspie organizowane są koncerty serbskich grup muzycznych. W zimowe mieszkańcy Belgradu przychodzą tu na długie, spokojne spacery.

Zbombardowany budynek – jeszcze dziesięć lat temu najpopularniejsza atrakcja i najważniejszy symbol Belgradu, dziś w przewodnikach turystycznych pomijany milczeniem. Jedni twierdzą, że to budynek Ministerstwa Obrony Narodowej, według innych to budynek serbskiej telewizji publicznej RTS, natomiast nikt nie może zaprzeczyć, że widok tego budynku robi wrażenie. Budynek został zbombardowany przez lotnictwo NATO podczas nalotów w 1999 roku.

Budynek Parlamentu (Dom Narodne skupštine) – jeden z najładniejszych budynków w Belgradzie, bardzo ładnie wygląda oświetlony w nocy. Budowa zakończyła się w 1936 roku, a trwała długo, bo kamień węgielny został położony już w 1907 roku. Budynek stoi przy ulicy Trg Nikole Pašića.

Cerkiew Świętego Sawy – jedna z największych na świecie świątyń prawosławnych. Z zewnątrz imponujący, ogromny obiekt. Przez ostatnie lata trwała renowacja wnętrz cerkwi i pewnie nieprędko się skończy. Na miejscu dzisiejszej cerkwi dawniej stała mała cerkiew z XVI wieku strawiona przez pożar.

Wymieniłem ogólnodostępne atrakcje. W biurach informacji turystycznej można wykupić wycieczki zorganizowane, na przykład zwiedzanie podziemi Belgradu.

Natomiast jeśli chodzi o okolice, 16 kilometrów od Belgradu jest wzgórze Avala z restauracją i wieżą telekomunikacyjną,  z której widać panoramę serbskiej stolicy. Wieża Avala to najwyższy budynek w okolicy Belgradu.

6. ZEMUN

Zemun obecnie jest dzielnicą Belgradu, ale ma zupełnie inny charakter. Według archeologów pierwsza osada powstała tutaj już w III wieku. Samo miasto zostało założone przez Austriaków i było miastem granicznym pomiędzy Monarchią Habsburską a ówczesnym Imperium Osmańskim. Dopiero po I wojnie światowej Zemun przypadł ówczesnej Jugosławii. W 1934 roku wybudowano most na Sawie i Zemun został przyłączony do Belgradu.

W czasach współczesnych Zemun zasłynął jako siedziba najgroźniejszej serbskiej grupy przestępczej. Obecnie jest częścią Belgradu. Zabudowa tej części Belgradu wygląda zupełnie inaczej niż w centrum serbskiej stolicy. Centrum przypomina bardziej węgierskie miasta. Zemun ma swój rynek i swoje zabytki, choć mieści się tu dużo zakładów przemysłowych. Z zabytków należy wymienić Wieżę Milenijną z 1896 roku na wzgórzu Gardoš, będącą pozostałością po dawnej twierdzy, dawną kawiarnię „Beli Medved” z XVII wieku – najstarszy dom w Belgradzie, kamienicę z zegarem słonecznym wybudowaną w 1828 roku, dom rodziny Karamatów z 1763 roku oraz budynek miejscowego liceum.

Swego czasu Zemun próbował się promować jako miejsce klubów i dyskotek urządzonych w opuszczonych halach kilku upadłych zakładów przemysłowych. Co z tego wyszło? Nie ma żadnych informacji.

Pomiędzy Belgradem a Zemunem kursują pociągi podmiejskie (BG Voz), autobusy, można też pójść pieszo – spacer trwa około 45 minut.

7. NAJWAŻNIEJSZE MUZEA W BELGRADZIE

W Belgradzie nie ma jakichś spektakularnych muzeów, może poza Muzeum Wojskowym w twierdzy Kalemegdan, które jest dostępne za darmo dla każdego. Jeśli wam się nudzi i nie macie co robić w oczekiwaniu na autobus lub pociąg, kilka muzeów powinno was zainteresować:

Muzeum Narodowe – muzeum przy Placu Republiki, centralnym placu Belgradu. Najstarsze muzeum w Serbii, założone w 1844 roku. Podzielone na cztery części (archeologia, średniowiecze, sztuka, numizmatyka) posiada bogatą kolekcję najróżniejszych przedmiotów znalezionych podczas prac archeologicznych, dzieł sztuki i monet. Podobnie jak w muzeach narodowych w innych krajach, placówka przybliża historię Serbii od czasów prehistorycznych do czasów współczesnych. W skład Muzeum Narodowego wchodzi jeszcze kilka mniejszych placówek nie tylko w Belgradzie.

Adres: Trg Republike 1a, Belgrad
Strona internetowa: https://www.narodnimuzej.rs

Muzeum Lotnictwa – muzeum przy belgradzkim lotnisku międzynarodowym. Kolekcja starych samolotów, fotografii i dokumentów związanych z lotnictwem. Poza sezonem czynne codziennie od 09:00 do 16:00, w sezonie letnim od 09:00 do 18:30, oprócz poniedziałków, kiedy jest czyne od 09:00 do 16:00.  Bardzo popularne muzeum, cieszące się dobrą opinią.

Strona internetowa: https://www.muzejvazduhoplovstva.org.rs

Muzeum Miasta – muzeum poświęcone historii Belgradu od początków istnienia do czasów współczesnych.W budynku głównym czynne są trzy wystawy – archeologiczna, historyczna, poświęcona sztuce, a większość z ponad stu tysięcy eksponatów posiadanych przez muzeum została wystawiona w mniejszych placówkach tematycznych na terenie całego Belgradu.

Adres: Resavska 30, Belgrad
Strona internetowa: https://www.mgb.org.rs

Muzeum Kolejnictwa – niewielkie muzeum tuż przy głównym dworcu kolejowym w centrum miasta. Założone w 1950 roku nie należy do szczególnie atrakcyjnych ze względu na brak wystawionego taboru, poza parowozem przed budynkiem. Kolekcja to dokumenty, zdjęcia, urządzenia kolejowe, mundury, makiety i tym podobne. Czynne tylko w dni robocze od 09:00 do 14:00.

Adres: Nemanjina 6, Belgrad

Muzeum Tesli – małe muzeum prezentujące wynalazki Nikoli Tesli – niedocenianego geniusza, którego dorobek i wkład w rozwój nauki są ogromne. Jak piszą odwiedzający, muzeum to tylko 3 pokoje, możliwe jest też obejrzenie filmu oraz prezentacja działania niektórych wynalazków. Co do recenzji – są różne. Jedni są zachwyceni, inni rozczarowani.

Adres: Krunska 51, Belgrad

Muzeum Starych Samochodów –  około 50 starych samochodów z kolekcji Bratislava Petkovića (sam kolekcjoner posiada kolekcję około 100 zabytkowych samochodów). Najstarszy samochód wystawiony w muzeum to Marot Gardon produkcji francuskiej z 1897 roku. Najmłodsze samochody zostały wyprodukowane w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Dodatkowo wystawiono zdjęcia, dokumenty i części samochodów.

Adres: Majke Jevrosime 30, Belgrad
Strona internetowa: https://www.automuseumbgd.com

Muzeum Historii Żydów – placówka poświęcona historii Żydów w byłej Jugosławii. Muzeum mieści się na I piętrze budynku wybudowanego w 1928 roku. Kolekcja to 2000 eksponatów dotyczących szeroko pojętej historii Żydów.

Adres: Kralja Petra 71a/I
Strona internetowa: https://www.jimbeograd.org

Muzeum Poczty i Telekomunikacji – muzeum znane pod nazwą „Muzej PTT”, co w dosłownie oznacza muzeum pocztowo-telegraficzno-telekomunikacyjne. Założone w 1923 roku, może być interesujące szczególnie dla młodzieży, która od wczesnego dzieciństwa zna tylko smartfony i nieograniczony dostęp do internetu. Oprócz urządzeń pocztowych i telekomunikacyjnych warta odnotowania jest kolekcja znaczków.

Adres: Majke Jevrosime 15, Belgrad
Strona internetowa: https://www.pttmuzej.rs

Muzeum Teatru – placówka poświęcona wszystkiemu, co związane z teatrem. Serbska nazwa to „Muzej pozorišne umetnosti”. Dość duża kolekcja kostiumów, ale to muzeum dla zainteresowanych tematyką.

Adres: Gospodar Jevremova 19, Belgrad
Strona internetowa: https://mpus.org.rs/

8. MOJE WRAŻENIA Z BELGRADU

Na blogach podróżniczych znajdziecie mnóstwo artykułów o Belgradzie. Co najważniejsze, nie są to artykuły sponsorowane, pisane na zlecenie miejscowej organizacji turystycznej. A więc nie ma zgodnego wychwalania pod niebiosa, tylko opinie są podzielone.

Dla jednych to nudne miasto, które można zwiedzić w ciągu kilku godzin, dla innych fascynująca stolica z licznymi klubami, w których można się wyszaleć. Są też tacy, którzy zakochują się w Belgradzie ze względu na blokowiska typu Novi Beograd.

Na mnie miasto zrobiło średnie wrażenie. Przy sprzyjającej pogodzie jest całkiem ładne, jeśli jest pochmurno, widać szarość i sprawia przygnębiające wrażenie.

Bardzo smakowało mi tutejsze pieczywo, natomiast reszta nie wyróżnia się niczym szczególnym.

Przyjechałem, kilka razy zwiedzałem, lecz nie zakochałem się. Belgrad to dla mnie węzeł kolejowy, który mógłby być dobrą bazą wypadową do zwiedzania Bałkanów koleją, ale cięcia połączeń międzynarodowych i bardzo powolne pociągi zniechęcają do podróżowania.

Nie widzę też powodu, dla którego miałbym wracać do stolicy Serbii, choć też nie mam zastrzeżeń co do bezpieczeństwa i wyglądu ogólnie. Miasto jak miasto.

Legendarnej serbskiej gościnności nie doświadczyłem, ale chamstwa też nie.

Zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku. Będzie mi bardzo miło, jeśli udostępnicie ten post znajomym lub dodacie odnośnik do mojego bloga 🙂