Cieszyn to jedno z najładniejszych miast w województwie śląskim, położone nad Olzą, podzielone pomiędzy Polskę a Czechy, przy czym polska część jest dużo ładniejsza. W artykule krótko opiszę najważniejsze atrakcje Cieszyna, które w większości położone są w centrum miasta, więc zwiedzanie Cieszyna nie jest męczące. Dawna stolica księstwa cieszyńskiego stanowi bardzo dobre miejsce na wycieczkę jednodniową z wielu miast województwa śląskiego. Wraz ze zwiększającą się w ostatnich latach liczbą turystów, powstają nowe atrakcje turystyczne, więc w najbliższych latach przewodnik może zostać rozbudowany.

Ostatnia aktualizacja: 14.10.2023

1. Dworzec kolejowy w Cieszynie

Zwiedzanie Cieszyna rozpoczynamy od dworca kolejowego. Przez wiele lat jednym z najbrzydszych miejsc na mapie Cieszyna był dworzec kolejowy. Popadający w ruinę budynek był wyszydzany, szczególnie w porównaniu do pięknego dworca w Czeskim Cieszynie, nie mówiąc o bardzo słabej ofercie przewozowej. W 2018 roku zakończył się remont cieszyńskiego dworca, który obecnie wygląda bardzo dobrze. Dworzec otrzymał nawet tytuł „Dworca Roku 20222.

Nowoczesny dworzec pełni funkcję węzła przesiadkowego – obsługuje połączenia kolejowe i autobusowe. Pomimo wielu zalet dworzec ma istotne wady: krótkie godziny otwarcia, więc jeżeli zostawiacie bagaż w skrzynce bagażowej, może okazać się, że nie dostaniecie się do skrzynki. Toalety są bezpłatne, jednak jest ich za mało. W męskiej toalecie jest tylko 1 kabina i 1 pisuar, przez co w godzinach szczytu tworzą się kolejki.

2. Rynek

Z dworca kolejowego do rynku idzie się niecałe 5 minut. Możemy dojść stromym traktem łączącym ulice Hajduka i Korfantego, a następnie ulicą Jana Kochanowskiego lub przejść przez skwer przy kościele św. Trójcy i dalej ulicą Matejki. Osobiście wybierałem tę drugą trasę z powodów sentymentalnych. Rynek w Cieszynie również jest bardzo ładny – otaczają go zabytkowe kamienice, z których część ma podcienia, przy rynku stoi ratusz, a kawiarnie z ogródkami w sezonie letnim są oblegane. Podczas opracowywania artykułu kończyła się rewitalizacja rynku – jeśli wierzyć zdjęciom, będzie to kolejny betonowy plac, a specyficzna atmosfera tego miejsca odejdzie w zapomnienie. Rynek został założony w tym miejscu w połowie XV wieku, średniowieczna zabudowa została zniszczona podczas pożaru w 1552 roku.

Ratusz dostępny jest do zwiedzania tylko z przewodnikiem. Drewniany ratusz w tym miejscu powstał na przełomie XV i XVI wieku. Został strawiony przez pożar w 1552 roku. Został odbudowany jako murowany z arkadowymi podcieniami. Uległ uszkodzeniu podczas wojny trzydziestoletniej – kolejna odbudowa miała miejsce w 1661 roku.

3. Ulica Głęboka

Bardzo ładna ulica prowadząca z Rynku w stronę Wzgórza Zamkowego i w okolice przejścia granicznego. Stroma, brukowana ulica z chodnikami po obu stronach, otoczona zabytkowymi kamienicami w różnych stylach, mieszczących sklepy oraz lokale gastronomiczne z godną uwagi ofertą. Ulica nie została wyłączona z ruchu, mimo to należy do najładniejszych ulic w województwie śląskim.

4. Muzeum Drukarstwa

Atrakcje Cieszyna wypadają blado pod względem liczby muzeów, ale w mieście znajdziemy również interesujące muzea. W kamienicy przy ulicy Głębokiej 50 znajduje się nieduże Muzeum Drukarstwa. Muzeum założone w 1996 roku dokumentuje historię miejscowych drukarni i słynnych drukarzy. Na wystawie stałej możemy obejrzeć typograficzną drukarnię od czcionek, matryc i klisz po urządzenia i maszyny odlewnicze, drukujące i introligatorskie. Kolekcja należy do największych i najlepiej utrzymanych w Polsce. Zwiedzanie odbywa się tylko z przewodnikiem; ceny umiarkowane. Wejście o pełnych godzinach. Dla szkół przygotowano specjalny program zwiedzania.

5. Teatr im. A. Mickiewicza

Z ulicy Głębokiej warto zboczyć na Plac Teatralny, gdzie zachwyca budynek Teatru im. A. Mickiewicza. Budynek pochodzi z 1910 roku, konstrukcją przypomina styl historyczny i nawiązuje do podobnych obiektów w krajach dawnej Monarchii Habsburgów. Być może wynika to z faktu, że został zaprojektowany przez wiedeńską spółkę Fellner-Helmer w stylu neobarokowym. Ciekawa jest również historia Placu Teatralnego – w XIII wieku wybudowano tu pierwszy w Cieszynie kościół parafialny z cmentarzem przykościelnym. Kościół rozebrano po wielkim pożarze miasta w 1789 roku. W miejscu kościoła powstały koszary, później zbudowano teatr.

Teatr można podziwiać tylko z zewnątrz, ale jeśli wierzyć widzom, w środku jest równie pięknie. Teatr nie ma stałej obsady, na scenie odbywają się przedstawienia grup przyjezdnych. Zwiedzanie z przewodnikiem możliwe jest tylko podczas Nocy Muzeów.

6. Różowy Jeleń (ciekawostka)

Przed wejściem na Wzgórze Zamkowe oczy turystów przykuwa plastikowy Różowy Jeleń stojący przy skwerze św. Melchiora Grodzieckiego. Jeleń został sprowadzony do Cieszyna przez dyrektorkę Zamku Cieszyn – Ewę Gołębiowską w 2005 roku z Warszawy, gdzie wcześniej stało kilka innych podobnych figur, wysłanych później do Szwecji. Początkowo jeleń miał stać w Cieszynie przez miesiąc, jednak wzbudził ogromne kontrowersje, przez co stał się nieodłączną częścią miejskiego krajobrazu, zadziwiając turystów do dziś. Nikt nie wie, dlaczego jest różowy, nie ma też głębszego przesłania.

7. Wzgórze Zamkowe

Największą atrakcją Cieszyna jest, moim zdaniem, Wzgórze Zamkowe. Z dawnego zamku pozostało niewiele, natomiast samo miejsce, jak i inne atrakcje, prezentują się bardzo dobrze. Pierwszy drewniany gród w tym miejscu zbudowano na przełomie IX i X wieku. Murowany zamek został zbudowany w XIV wieku, za czasów księcia cieszyńskiego Przemysława I Noszaka. Zamek przetrwał liczne pożary, jednak po zniszczeniach podczas wojny trzydziestoletniej nie nadawał się do zamieszkania. W 1659 roku rozpoczęto rozbiórkę pomieszczeń zamkowych, a ostateczna likwidacja pozostałości zamku miała miejsce w latach 30. XIX wieku, kiedy Karol Habsburg postanowił przekształcić to miejsce w letnią rezydencję.

Z dawnego zamku pozostały jedynie Wieża Piastowska i rotunda. Wieża Piastowska pełni obecnie funkcję punktu widokowego, ale duża część panoramy w okresie letnim zasłonięta jest przez drzewa. Rotundę znają chyba wszyscy z banknotu o nominale 20 złotych. W Pałacu Myśliwskim zbudowanym w miejscu zamku mieści się obecnie Państwowa Szkoła Muzyczna. Wzgórze Zamkowe zostało zamienione w przyjemny park z bezpłatnym punktem widokowym na Czeski Cieszyn. Obowiązkowy punkt podczas zwiedzania Cieszyna.

8. Cieszyńska Wenecja

Cieszyńska Wenecja to urokliwa część ulicy Przykopa z zabytkowymi domami wzniesionymi nad wąskim kanałem Młynówki. Wenecja to określenie na wyrost, ale uliczka jest bardzo ładna i fotogeniczna, bowiem najciekawszy fragment ulicy pokryty jest stylową kostką brukową. Miejsce warte odwiedzenia. Zaułek z ogromnym potencjałem, coraz bardziej znany wśród turystów.

9. Muzeum Magicznego Realizmu (fakultatywnie)

Jedna z nowych atrakcji Cieszyna. W budynku przy ulicy Przykopa 25 mieści się małe, otwarte 1 lipca 2023 roku, Muzeum Magicznego Realizmu z kolekcją obrazów i rzeźb polskich artystów, przedstawicieli współczesnego realizmu oraz kolekcją 30 prac Salvadora Dalego. Placówka nawiązuje do działalności muzeum w willi „Ochorowiczówka” w Wiśle. Ceny biletów stosunkowo wysokie.

10. Studnia Trzech Braci

Niepozorna studnia przy ulicy Trzech Braci, pomiędzy Cieszyńską Wenecją a ulicą Głęboką, ma ogromne znaczenie dla mieszkańców Cieszyna, ponieważ związana jest z legendą o założeniu miasta w 810 roku. Według legendy w tym miejscu, po długiej wędrówce, spotkali się trzej książęcy bracia: Bolko, Leszko i Cieszko. Po napiciu się wody ze źródła, z radości założyli prawdą. Legenda pochodzi z XIX wieku i nie ma nic wspólnego z prawdą.

Studnia należąca do Dominikanów istniała już w XV wieku. W połowie XVI wieku przekazana została władzom miasta. Żeliwna altanka powstała w 1868 roku. Studnia Trzech Braci została niedawno odnowiona – wewnątrz altanki zobaczymy tablice przypominające wspomnianą legendę o założeniu miasta.

11. Kościół pw. św. Marii Magdaleny

Spod studni przejdziemy na Plac Dominikański, przy którym stoi kościół pw. św. Marii Magdaleny. Cieszyn posiada sporo interesujących, zabytkowych kościołów, jednak opisując atrakcje Cieszyna, wymienię tylko najważniejsze z nich. Pierwszy kościół w tym miejscu powstał już w XIII wieku przy klasztorze oo. Dominikanów, poza murami miasta. Obecna budowla pochodzi z lat 90. XVIII wieku, kiedy kościół odbudowano po wielkim pożarze miasta z 1789 roku. Pamiątką po dawnym kościele jest posąg nagrobny księcia Przemysława I Noszaka z przełomu XIV i XV wieku, fragmenty służek sklepiennych z XIII/XIV wieku oraz kilka gotyckich portali.

12. Muzeum Śląska Cieszyńskiego

Interesujące muzeum usytuowane blisko rynku, w odnowionym budynku przy ulicy Regera 6. Różnorodne eksponaty ruchome związane z cieszyńskimi Piastami, z których najcenniejszym jest Cieszyńska Madonna odkryta w 2000 roku. Kolekcja o tej tematyce obejmuje między innymi herb Piastów cieszyńskich wykuty w kamieniu oraz obrazy z różnych kościół Śląska Cieszyńskiego z okresu piastowskiego.

W pozostałych salach zobaczymy monety bite w Cieszynie i Skoczowie od XIV w. do połowy XVII wieku, znaleziska archeologiczne z terenu Góry Zamkowej, fragmenty dawnego wyposażenia sal na Zamku Książęcym. Ponadto zbiory ludowego rękodzieła, mebli, strzelb, szafa grająca Kalliope, czy biurko Napoleona II.

Do budynku muzeum przylega niewielki, ale zadbany Park Pokoju.

13. Aleja Piastowska

Kolejna z najnowszych atrakcji Cieszyna – zrealizowane za pieniądze z Unii Europejskiej bulwary po polskiej i czeskiej stronie Olzy. Po polskiej stronie oprócz ścieżek zamontowano tablice informacyjne (część została już zniszczona) oraz słynne ławeczki w kształcie kół, idealne dla grup młodzieży. Na ławeczkach można odpocząć w pozycji leżącej.

14. Muzeum 4. Pułku Strzelców Podhalańskich (fakultatywnie)

Małe, prywatne muzeum przy ulicy Frysztackiej, poświęcone historii 4 Pułku Strzelców Podhalańskich, który od listopada 1920 roku stacjonował w Cieszynie. Wcześniej brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Pułk istniał do 16 września 1939 roku, kiedy został częściowo rozbity podczas Kampanii Wrześniowej. Część żołnierzy przeszła do innych jednostek. 22 września 1939 roku około stu żołnierzy zostało spalonych żywcem przez Niemców i Ukraińców we wsi Urycz. Muzeum otwarte w 2008 roku, zwiedzanie po wcześniejszym umówieniu się.

Obok muzeum stoi stary, wielokrotnie przebudowywany, kościółek św. Jerzego.

15. Cmentarze żydowskie

W odległości niecałego kilometra od centrum Cieszyna można zobaczyć stary i nowy cmentarz żydowski. Stary cmentarz żydowskich powstał jako prywatny cmentarz rodziny Singerów, w późniejszym okresie chowano na nim również osoby spoza rodziny. Rozrastający się cmentarz stał się 1785 roku cmentarzem żydowskiej gminy wyznaniowej. Pochówki odbywały się do początku XX wieku. Działający przez 250 lat cmentarz należy do najstarszych cmentarzy żydowskich.

Blisko starego cmentarza znajduje się nowy cmentarz żydowski, funkcjonujący od 1907 roku. Został otoczony murem, a dom przedpogrzebowy zbudowano według projektu znanego architekta Jakoba Gartnera z Wiednia.

Po II wojnie światowej oba cmentarze ulegały dewastacji. Miejsca ze specyficzną atmosferą, warte odwiedzenia.

16. Muzeum Protestantyzmu i Kościół Jezusowy

Mało znana atrakcja Cieszyna, zlokalizowana niecały kilometr od rynku. Wystawa stała prezentuje historię ewangelików w Cieszynie od XV wieku do XX wieku. Eksponaty to głównie przedmioty o tematyce sakralnej. Ciekawostką jest fotel wzbudza, na którym siedział cesarz Franciszek Józef I Habsburg podczas pobytu w Kościele Jezusowym. Zwiedzanie muzeum po wcześniejszym uzgodnieniu.

Warto również zobaczyć ewangelicki Kościół Jezusowy, wzniesiony w latach 1710-1730 jako jeden z sześciu tzw. „kościołów łaski”. Wieża o wysokości 72 metrów została dobudowana w 1750 roku. To największy luterański kościół w Polsce z pięknym wnętrzem.

17. Czeski Cieszyn

Zwiedzanie Cieszyna najlepiej zakończyć spacerem po Czeskim Cieszynie. Czeski Cieszyn nie jest tak ładny jak polski, lecz można w nim znaleźć kilka interesujących miejsc. Uwagę zwraca modernistyczna zabudowa i ratusz, piękny dworzec kolejowy, można też zwiedzić Muzeum Těšínska. Większość osób przyjeżdża tu na zakupy, choć za sprawą rosnących cen to raczej Czesi wybierają się na zakupy do Polski.

Miasto dużo zyskało po wprowadzeniu zakazu palenia w restauracjach. Gdybym miał wymienić wady, to przede wszystkim już po godzinie 18:00 miasto wygląda na wymarłe. Poza polskimi dresiarzami i podejrzanymi osobnikami o śniadej cerze, trudno kogoś tu spotkać.

Czeski Cieszyn – najciekawsze miejsca i atrakcje

Cieszyn – podsumowanie

Cieszyn to doskonała propozycja na jednodniową wycieczkę lub weekendowy wypad, połączony z wycieczką pociągiem na przykład do Ostrawy lub słowackiej Żyliny. Zwiedzanie Cieszyna jest przyjemne i niewymagające – wszystkie wymienione atrakcje położone są niedaleko siebie. Miasto z bardzo dobrą atmosferą, dobrze rozwiniętą bazą noclegową i gastronomiczną, które powinno spodobać się każdemu.

W Cieszynie organizowane są liczne wydarzenia i imprezy kulturalne. Najbardziej znane to Kino na Granicy, kiedy odbywają się projekcje polskich i czeskich filmów.

Dojazd pociągiem do Cieszyna

W ostatnich latach poprawił się dojazd pociągiem do Cieszyna. Wyremontowano dworzec kolejowy, zrewitalizowano linie kolejowe do Zebrzydowic i Skoczowa, w przyszłości planowana jest rewitalizacja linii kolejowej ze Skoczowa do Bielska-Białej, co umożliwi uruchomienie bezpośrednich pociągów Cieszyn – Bielsko-Biała. Na razie najlepszy sposób na dojazd pociągiem do Cieszyna to przesiadka na stacji Skoczów z pociągu Katowice – Wisła lub któregoś z pociągów dalekobieżnych do Wisły na pociąg Cieszyn – Skoczów.

Kursują także pociągi Cieszyn – Frydek Mistek. Ze stacji w Czeskim Cieszynie dojedziemy pociągami między innymi do Ostrawy, Ołomuńca i Pragi lub do Żyliny, Popradu i Koszyc, jeśli wybierzemy się na Słowację.

Pociągiem po województwie śląskim – co zwiedzić i zobaczyć
Bielsko-Biała – najciekawsze miejsca i atrakcje
Czeski Cieszyn – najciekawsze miejsca i atrakcje
Pszczyna – najciekawsze miejsca i atrakcje
Ustroń – najciekawsze miejsca i atrakcje
Wisła – najciekawsze miejsca i atrakcje

Ulica Głęboka