Istria to półwysep w większości należący do Chorwacji, niewielka część należy do Słowenii, za część półwyspu uważane jest także miasteczko Muggia we Włoszech.
Wśród turystów Istria to kraina historyczna i region w Chorwacji. Region z licznymi atrakcjami – pięknymi miastami, wsiami, szlakami rowerowymi.
Również w tym artykule Istria będzie rozumiana jako region chorwacki i krótko opiszę najważniejsze atrakcje tej części kraju. Oczywiście Istria oferuje znacznie więcej atrakcji, ograniczyłem się do wyboru najważniejszych.
W przeciwieństwie do podobnych zestawień nie będzie tu wskazówek, jak dojechać pociągiem do konkretnych miejsc, ponieważ Istria posiada bardzo słabo rozwiniętą sieć kolejową. Pociągi dojeżdżają do Rijeki, do Puli od strony Słowenii, dawna kolej wąskotorowa Parenzana została przekształcona w trasę rowerową. Ze względu na ukształtowanie terenu nie ma szans na wybudowanie linii kolejowej z Rijeki do Puli, a od strony słoweńskiej do Puli docierają tylko pojedyncze pociągi, pomijając symboliczne przewozy lokalne.
Rovinj
Jedno z najpiękniejszych miasteczek w Europie, położone nad Morzem Adriatyckim. Początki miejscowości sięgają VII wieku p.n.e., kiedy istniała tu osada Ilirów, lata największego rozwoju przypadają na czasy Republiki Weneckiej (1283–1797).
Obecnie miasto oblężone przez turystów, z urokliwą średniowieczną zabudową, charakteryzującą się labiryntem wąskich uliczek dających wytchnienie od upałów, a także przybrzeżnymi kamieniczkami. Zachowały się trzy bramy miejskie. Z zabytków sakralnych najbardziej znany jest kościół św. Eufemii z 1736 roku, z wieżą udostępnioną turystom. Najważniejsze zabytki świeckie to ratusz i Łuk Balbi z 1680 roku, doskonale wkomponowany w kamieniczki.
Poreč
Kolejne z popularnych miasteczek, choć nie tak piękne jak Rovinj. Dawniej końcowa stacja kolei wąskotorowej Parenzana z Triestu, obecnie bez dostępu do kolei. Popularny wśród turystów ze względu na doskonale rozwiniętą bazę noclegową, zadbane plaże, liczne szlaki turystyczne w okolicy oraz możliwości aktywnego wypoczynku nad wodą.
Zachował się układ urbanistyczny z czasów Imperium Rzymskiego, w centrum miasteczka można natrafić na pozostałości po starożytnych świątyniach. Wizytówką miasta jest bazylika Eufrazjusza z VI wieku wpisana w 1997 roku na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Na terenie miasta znajdziemy szereg innych zabytków, jak wenecki dom z 1473 roku. Dużą popularnością cieszy się położony na obrzeżach miasta park wodny Aquacolors Poreč.
Parenzana
Istria to nie tylko piękne miasta. W ostatnich latach dużą popularnością wśród polskich blogerów podrózniczych cieszy się ścieżka rowerowa wybudowana po śladzie torowiska linii kolejowej Poreč – Triest. Linia została oddana do użytku pod koniec 1902 roku; planowano jej przedłużenie do miejscowości Kanfanar. Rozkwit linii nastąpił w 1904 po otwarciu stacji kolejowej w Portorožu – słoweńskim mieście dzisiaj słynącym raczej z drogich hotelów i kasyn. Po rozpadzie Monarchii Austro-Węgierskiej kolejka została przejęta przez Włochów i włączona we włoską sieć kolejową.
Ostatni pociąg do Triestu odjechał 31 sierpnia 1935 roku.
Obecnie linia dawnej kolei wąskotorowej w dużej części została zamieniona na ścieżkę rowerową, nazwaną „Szlakiem zdrowia i przyjaźni”. O przeszłości przypomina lokomotywa parowa na stacji Koper oraz lokomotywa w Izoli.
Hum
Chorwackie miasteczko Hum zostało wpisane do Księgi Rekordów Guinessa jako najmniejsze miasto świata. Obecnie liczy 28-30 mieszkańców, ale kilkanaście lat temu miasteczko zamieszkiwało jedynie 14 osób. Niektórzy spierają się, że Hum to nie jest miasto z prawdziwego zdarzenia, a tak naprawdę najmniejszym chorwackim miastem jest Komiža na wyspie Vis – miasteczko liczące 1,5 tys. mieszkańców.
Hum położony jest przy linii kolejowej Pula – Buzet. Najciekawsze atrakcje tego miejsca to kościół św. Hieronima z XII wieku, kościół parafialny z początku XIX wieku oraz Aleję Głagolicką z rzeźbami w kształcie liter głagolicy.
Motovun
Malowniczo położona wieś, założona jako rzymski obóz wojskowy na miejscu osady Ilirów. Przez wieś przebiegała linia opisanej wcześniej kolei wąskotorowej do Triestu; zachował się tunel o długości ponad 200 metrów. Spokojna wieś z murami obronnymi, kościołem św. Stefana, bramą miejską i stromymi, brukowanymi uliczkami. Okolica znana z trufli i winnic, sama wieś kojarzona bywa z odbywającym się tu każdego lata festiwalem filmowym.
Vrsar
Miasteczko liczące około 1770 mieszkańców usytuowane na wzgórzu nad brzegiem Morza, 10 kilometrów na południe od Poreča. Zasiedlone już w czasach rzymskich, około XII wieku ufortyfikowane murami obronnymi. Pozostałością po tamtych czasach jest zabytkowa część miasta na szczycie wzgórza – najważniejsze zabytki to pozostałości dawnego zamku oraz kościół św. Marcina z lat trzydziestych XX wieku, zbudowany w miejscu kościoła z XII wieku oraz kościół św.Fuski.
Spacerując po mieście warto zwrócić uwagę na domy i ulice z kamienia – w okolicach miasteczka od wieków wydobywano kamień. W miasteczku nie ma tylu turystów, co w najpopularniejszych miejscowościach, bardzo łatwo dojechać autobusem z Poreča.
Kanał Limski
Kanał Limski, nazywany fiordem (po chorwacku Limski Zajlev), to jedna z atrakcji przyrodniczych Istrii. Kanał o długości około 10 kilometrów ma niewielką szerokość, a jego ściany wznoszą się na wysokość od 20 do 150 metrów. Dawniej stanowił granicę pomiędzy rzymskimi prowincjami Dalmacją a Italią. Wzdłuż kanału można natrafić na jaskinie zamieszkałe podobno już w czasach prehistorycznych, a później wykorzystywane jako kryjówki przez piratów. Obecnie rezerwat przyrody.
Novigrad
Miasteczko założone w czasach rzymskich, od V wieku znane pod nazwą Neapolis (Nowe Miasto). Był wyspą do czasu zasypania przesmyku oddzielającego od lądu w XVIII wieku. Miejsce popularne wśród turystów, znane z przyjemnej atmosfery, kąpielisk, mariny, bogatej oferty noclegowej.
Zabytki w Starym Mieście to kościół św. Maksymiliana i Pelagiusza (nieznana dokładna data budowy V lub XI wieku, później przebudowywany oraz lapidarium ze zbiorem kamieni nagrobnych z całej Chorwacji pochodzących z I do XVIII wieku. Ponadto kościół św. Agaty (IX wiek) i kościół Matki Bożej z Góry Karmel. Zachowały się fragmenty murów miejskich.
Pula
Pula to ośrodek przemysłowy i ważny port. Turyści przyjeżdżają tu głównie zobaczyć jeden z największych w Europie amfiteatrów rzymskich. W centrum miasta warto zwrócić uwagę na Łuk Sergiusza, ratusz z XIII wieku, pozostałości obwarowań, kościół sv. Mikołaja, kościół, Santa Maria del Canneto, pozostałoci dawnej twierdzy i cmentarz marynarki wojennej. Na peryferiach dawne forty, ciekawe formacje skalne i plaże.
Opatija i okolice
Opatija to nieduże miasto, które wraz z okolicznymi miejscowościami nazywa się „Riwierą Opatijską”, uważaną za najpiękniejszą w Europie. W sezonie letnim bardzo zatłoczone, swego czasu było najmodniejszym kurortem Austro-Węgier. To tutaj narodziła się turystyka w Chorwacji, kiedy w 1844 roku dokończono budowę willi Villa Angiolina, a później w Opatiji zaczął działalność Hotel Kvarner – pierwszy chorwacki hotel.
Dziś popularna miejscowość wypoczynkowa z promenadą nadmorską o długości 12 kilometrów, przyjemną atmosferą, ładną zabudową. Warto zobaczyć kościół św. Jakuba, pozostałości opactwa benedyktynów, interesujące pomniki i rzeźby w różnych częściach miasta oraz „Ścianę sławy” z portretami ludzi, którzy przyczynili się do promocji Chorwacji w świecie.
Około 4 kilometry od centrum Opatiji biegnie linia kolejowa do Rijeki. Widoki z pociągu na krótkim odcinku zapierają dech w piersiach.
Mošćenice
Średniowieczna ufortyfikowana wieś położona 14 kilometrów od Opatiji na klifie, skąd rozpościerają się piękne widoki na wyspy Krk i Cres. Do wsi można się dostać tylko jedną bramą, która połączona jest schodami z miejscowością Mošćenička Draga, znaną z pięknych plaż. W tej niewielkiej wsi liczącej około 300 mieszkańców znajdziemy kilka zabytkowych kościółków (kościół św. Andrzeja, kościół św. Bartłomieja i kościół św. Sebastiana), Toš – zabytkową działającą prasę do oliwek, a ściany domów pełnią funkcję murów obronnych.
Pazin
Miasteczko (8 tys. mieszkańców) przy linii kolejowej Pula – Lupoglav oraz przy autostradzie łączącej Rijekę, Pulę i Umag. Zbudowane przy zamku z IX wieku, przebudowanego w XV i XVI wieku, gdzie obecnie mieści się Muzeum Etnograficzne Istrii. Bardzo popularną atrakcją turystyczną jest jaskinia Pazinska jama odkryta w 1896 roku, znana z nietypowych formacji krasowych.
Inne atrakcje turystyczne to Muzeum Pazina, klasztor, ścieżka wzdłuż Pazinčicy, czy zjazd na linie nad przepaścią.
Istria – podsumowanie
Istria to piękny region, który ma do zaoferowania znacznie więcej niż opisane tu miejsca. Ale o tym w innych artykułach.
Lubisz podróże koleją i poznawanie nowych miejsc? Chcesz być na bieżąco z ofertami promocyjnymi na kolei? Zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku, Twitterze i Instagramie. Natomiast TUTAJ znajdziesz informacje na temat kolei z całego świata.