Kolej na Podróż

Kolej w Norwegii – przewodnik dla pasażerów (2024)

Kolej w Norwegii jest popularnym środkiem transportu. Pociągi kursują pomiędzy największymi norweskimi miastami, dostępne są połączenia międzynarodowe ze Szwecją. 24 kwietnia 2019 roku koleje norweskie Norges Statsbaner zmieniły nazwę na Vy i coś złego zaczęło się dziać z koleją w Norwegii. W połowie grudnia 2019 roku obsługę linii Oslo – Stavanger przejęła firma Go-Ahead Nordic, od czerwca 2020 roku pociągi na liniach Oslo – Trondheim i Trondheim – Bodø  oraz pięciu odgałęzieniach będzie obsługiwała spółka-córka kolei szwedzkich SJ Norge.

Przewoźnik narodowy: Vy
Strona internetowa: www.vy.no
Fanpage Vy na Facebooku
Ostatnia aktualizacja: 14.12.2023

Spis treści
1. Jak dotrzeć
2. Rozkład jazdy i ceny
3. Pociągiem po Norwegii
4. Połączenia międzynarodowe
5. Wagony sypialne
6. Raumabanen
7. Flamsbana
8. Go-Ahead Nordic
9. Flytoget Airport Express
10. SJ Norge
11. Koleje wąskotorowe i turystyczne
12. Muzeum Kolejnictwa w Hamar

Kolej w Norwegii

Dworzec kolejowy w Bergen (fot. Dreamstime)

1. Jak dotrzeć

Do Norwegii można dotrzeć na kilka sposobów. Najlepszym sposobem jest zdecydowanie samolot, chociaż z drugiej strony dojazd z lotniska do Oslo znacznie uszczupli nasze zasoby finansowe. Posiadacze biletów Interrail mogą próbować dojechać pociągiem, lecz nie jest to prosta sprawa.

Dojazd pociągiem jest możliwy przez Niemcy i Szwecję z co najmniej trzema przesiadkami. Szczegóły opisałem w artykule Pociągiem do Norwegii.

Pociąg Norwegia

Pociąg podmiejski Bergen – Myrdal jeszcze w czasach NSB (fot. Dreamstime)

2. Rozkład jazdy i ceny

www.vy.no – po prawej stronie strony głównej znajduje się wyszukiwarka połączeń, gdzie można znaleźć interesujące nas połączenie ze szczegółowymi informacjami. Wyszukiwarka cen pokazuje również ceny wybranych połączeń międzynarodowych. Na stronie obecnie można kupić bilety również na autobusy obsługiwane przez VY

Aplikacja kolei norweskich na Google Play – aplikacja umożliwia łatwy zakup biletów i rezerwację miejsc w pociągach oraz autobusach.

www.vy.no/trafikk-og-ruter/rutetider – rozkład jazdy według linii na stronie kolei norweskich.

Na stronie Vy można także sprawdzić połączenia i ceny biletów na pociągi Go-Ahead Nordic. Zalecam lekturę listy najczęściej zadawanych pytań.

Mapa sieci kolejowej Szwecji i Norwegii na stronie bueker.net (być może nieaktualna).

Pociąg VY

Pociąg kolei norweskich VY (fot. Dreamstime.com)

3. Pociągiem po Norwegii

Koleje norweskie charakteryzują się nowoczesnym, komfortowym taborem, pięknymi trasami oraz stosunkowo szybką jazdą. Niestety, odpowiadają temu astronomiczne ceny usług. Po Norwegii najlepiej podróżować z biletem Interrail. Bilet nie jest tani, lecz jego cena zwróci się nam już po pierwszej podróży tam i z powrotem pomiędzy największymi norweskimi miastami.

Koleje norweskie, podobnie jak inne europejskie, oferują specjalną pulę tanich miejsc w połączeniach dalekobieżnych.

Ceny biletów są dynamiczne, zależą od obłożenia pociągu. W trakcie opracowywania aktualizacji (12.2022) ceny biletów kupowanych z jednodniowym wyprzedzeniem na pociąg Oslo – Stavanger wynosiły w przeliczeniu około 350 złotych, na pociąg Oslo – Bergen już ponad 500 złotych. Zwykle ceny są podobne.

Na wszystkich wymienionych trasach dostępna jest ograniczona pula biletów w cenach promocyjnych (MiniPris).

W większości pociągów za 100 koron norweskich  można zarezerwować miejsce w klasie Vy Komfort. Podróżujący w tej klasie mają do dyspozycji wygodniejsze fotele wyposażone w gniazdka, prasę oraz gratisową kawę lub herbatę.

Pociągi nocne oprócz wagonów z miejscami do siedzenia prowadzą bardzo wygodne wagony sypialne z przedziałami dwuosobowymi.

Stavanger pociąg

Pociąg podmiejski w Stavanger (fot. dreamstime.com)

4. Połączenia międzynarodowe

Norwegia posiada bezpośrednie połączenia kolejowe jedynie ze Szwecją. Pomiędzy tymi kursują pociągi na czterech różnych trasach, jednak niektóre z nich nie jeżdżą codziennie i trudno podawać jakiś szczegółowy rozkład jazdy. Bilety, szczególnie kupowane z odpowiednim wyprzedzeniem i w drugiej klasie, nie są szczególnie drogie, biorąc norweskie i szwedzkie realia. Pierwsza klasa to inna sprawa.

Göteborg – Oslo

Według rozkładu jazdy sporo pociągów bezpośrednich łączy codziennie oba miasta. Podróż trwa około 4 godzin. Posiadacze biletów Interrail nie muszą nic dopłacać ani rezerwować miejsc. Połączenie obsługują pociągi kolei norweskich.

Od grudnia 2023 roku liczbę pociągów podwojono, dzięki czemu w ciągu dnia pociągi kursują co dwie godziny.

Sztokholm – Oslo

W ostatnich latach wzrosła liczba pociągów pomiędzy Oslo a Sztokholmem. Podróż trwa sześć godzin, a pociągi są objęte całkowitą rezerwacją miejsc. W poprzednich latach, dwa razy w tygodniu, a w sezonie letnim codziennie, na tej trasie kursował także bezpośredni nocny pociąg. Obecnie nie ma informacji o połączeniu nocnym i raczej nie należy spodziewać się przywrócenia tego połączenia.

Sztokholm – Narwik

Pomiędzy Sztokholmem a Narwikiem kursuje bezpośredni nocny pociąg. Narwik to najdalej wysunięta na północ europejska stacja kolejowa. Podróż trwa około 20 godzin. Ponadto kursuje para pociągów dziennych InterCity Lulea – Narwik. Oba pociągi – dzienny i nocny – objęte są całkowitą rezerwacją miejsc.

przez przejście kolejowe w Storlien

Kilka razy dziennie szwedzkie pociągi dojeżdżają do norweskiej stacji granicznej w Storlien, gdzie czekają na nie skomunikowane pociągi do Trondheim. Godne uwagi jest nocne połączenie Göteborg – Sztokholm – Storlien. Uwaga: godziny odjazdów należy każdorazowo sprawdzać w wyszukiwarce połączeń, ponieważ ulegają zmianie w zależności od dnia i miesiąca.

Pomiędzy Trondheim a szwedzkim miastem Östersund kursują ponadto dwie pary pociągów osobowych dziennie.

Biletów należy szukać na następujących stronach:

www.sj.se – bilety na odcinek Malmö – Göteborg i Sztokholm – Narwik
www.vy.no – bilety na odcinek Göteborg – Oslo i Trondheim – Storlien.

Pociągiem do Norwegii

Pociąg Göteborg – Oslo (fot. dreamstime.com)

5. Wagony sypialne

W składzie wybranych pociągów nocnych, kursujących pomiędzy największymi miastami Norwegii, są dostępne wagony sypialne. Są to wagony nie pierwszej nowości, ale bardzo wygodne – z przedziałami dwuosobowymi, łóżkiem o szerokości 75 cm. Przy zakupie miejsca w wagonie sypialnym obowiązuje dopłata do biletu – koszt jednego miejsca w przedziale to około 200 złotych. Miejsce w wagonie sypialnym można rezerwować przez aplikację Vy, stronę internetową lub dokupić bezpośrednio u konduktora.

Wagony sypialne dostępne są w następujących pociągach:

Oslo – Trondheim
Oslo – Stavanger (w pociągach Go-Ahead Nordic)
Oslo – Bergen
Trondheim – Bodø

Pasażerowie wagonów sypialnych mogą skorzystać z oferty śniadania po obniżonej cenie w kilku hotelach współpracujących z kolejami norweskimi – szczegółowe informacje zostaną przekazane przez konwojenta wagonu sypialnego.

6. Raumabanen

Wszystkie norweskie trasy kolejowe uważane są za jedne z najpiękniejszych na świecie. Według przewodników turystycznych najładniejsza z nich to tzw. Raumabanen – linia kolejowa pomiędzy stacjami Dombås a Åndalsnes. Długość linii to około 115 kilometrów, a przejazd trwa około półtorej godziny. Poza przepięknymi widokami jedną z największych atrakcji trasy jest tzw. Ściana Trolli, gdzie podobno pociąg zatrzymuje się na fotostop (informacja niepotwierdzona). To właśnie na tej linii kręcono film „Harry Potter i Książę Półkrwi”. Linia biegnie wzdłuż rzeki Rauma. Różnica wysokości to 655 metrów, na trasie pociąg przejeżdża przez 32 mosty i sześć tuneli. Wśród mostów warto zapamiętać most Kylling Bru – jest on najczęściej fotografowanym norweskim mostem.

W sezonie letnim uruchamiane są specjalne pociągi retro na odcinku Bjorli-Åndalsnes.

Most kolejowy Norwegia

Raumabanen – słynny most Kylling Bru (fot. Dreamstime.com)

7. Flamsbana

Chyba największą atrakcją kolejową Norwegii jest przejazd kolejką Flamsbana z Myrdal do Flam. Myrdal leży na trasie pociągu Oslo – Bergen.

Trasa liczy około 20 kilometrów. Jest to jedna z najbardziej stromych i najbardziej malowniczych tras na świecie. Przejazd trwa około godziny, ale zapierające dech w piersiach widoki pozostają w pamięci do końca życia. Poza sezonem kursują 4 pary pociągów dziennie, w sezonie letnim 10 par dziennie.

Strona oficjalna: www.norwaysbest.com

Flamsbana

Kolej Flamsbana (fot. Dreamstime.com)

Flamsbana

Wnętrze pociągu Flamsbana (fot. Paul Arps, CC-BY, Flickr)

8. Go-Ahead Nordic

Go-Ahead Nordic to nowy prywatny przewoźnik kolejowy w Norwegii, który swoją działalność oficjalnie rozpoczął w połowie grudnia 2019 roku. Firma wygrała przetarg na obsługę linii Oslo – Stavanger wraz z odgałęzieniem do Arendal na osiem lat z opcją przedłużenia o kolejne dwa lata. Grupa Go-Ahead ma swoją siedzibę w Wielkiej Brytanii, gdzie pod marką GTR Thameslink oraz Southeastern obsługuje połączenia kolejowe (Go-Ahead ma 65% udziału w odpowiedzialnej za przewozy kolejowe spółce Govia) oraz połączenia autobusowe. W 2019 roku grupa weszła na rynek autobusów i pociągów w Niemczech (obsługuje połączenie Stuttgart – Aalen), ponadto Go-Ahead może pochwalić się połączeniami autobusowymi w Irlandii i Singapurze.

Obecnie Go-Ahead Nordic obsługuje pociągi na następujących trasach:

Oslo – Stavanger (dalekobieżne)
Stavanger – Egersund (regionalne)
Nelaug – Arendal

Tabor to pociągi, które do niedawna jeździły na tych trasach w barwach NSB (a po zmianie nazwy Vy); w pociągu nocnym pozostały także wagony sypialne.

Jeśli chodzi o promocje, to Go-Ahead oferuje pulę biletów promocyjnych w taryfie Lavpris – to bilety na konkretne połączenie, które można zwrócić tylko przez cztery godziny od chwili zakupu. Po tym czasie zwrot lub wymiana są niemożliwe. Bilety Flex można natomiast zwrócić lub wymienić do 24 godzin przed planowaną podróżą, po tym czasie obowiązuje opłata manipulacyjna 100 NOK.

Strona internetowa: go-aheadnordic.no

Go Ahead Nordic

Pociąg Oslo – Stavanger Go Ahead Nordic (fot. Dreamstime.com)

9. Flytoget Airport Express

Flytoget Airport Express to nazwa pociągów kursujących z lotniska międzynarodowego z Oslo do dworca głównego w stolicy Norwegii. Najszybsze pociągi pokonują tę trasę w 19 minut. Pociągi z lotniska do centrum kursują przez całą dobę, niemal przez cały dzień co 10 minut, natomiast w godzinach nocnych co 20 minut. Niektóre pociągi dojeżdżają aż do Drammen, cała podróż lotnisko Gardermoen – Drammen trwa niecałą godzinę.

Początki szybkiej kolei łączącej lotnisko Gardermoen z centrum Oslo sięgają 1992 roku, kiedy norweski parlament zdecydował, że lotnisko to stanie się głównym lotniskiem międzynarodowym w Oslo. Dwa lata później rozpoczęła się budowa linii kolejowej na lotnisko. Budowę linii o długości 66 kilometrów zaplanowano na 5 lat. Wzdłuż linii trzeba było wykuć tunele, w tym Romeriksporten o długości 14,5 km. W 1998 roku budowa linii została zakończona, jednak ze względu na przecieki i wytopy we wspomnianym tunelu otwarcie linii dla kolei na lotnisko zostało przełożone na rok 1999.

22 sierpnia 1999 roku oddano do użytku linię, pociągi początkowo obsługiwała firma NSB Gardermobanen AS.

1 stycznia 2001 roku firma NSB Gardermobanen AS zmieniła nazwę na Flytoget AS. Od 2003 roku pociągi Flytoget kursują z prędkością 210 km/h.

Szczegółowy rozkład jazdy, ceny biletów oraz wykaz zniżek znajdziecie na stronie flytoget.no. Na stronie można zakupić bilet, dostępna jest również aplikacja na smartfony.

FlyToget

FlyToget (fot. Dreamstime.com)

10. SJ Norge

Kolej w Norwegii staje się coraz mniej norweska. Od 7 czerwca 2020 roku obsługę części linii dalekobieżnych i podmiejskich w północnej Norwegii przejmie SJ Norge – spółka-córka szwedzkiego narodowego przewoźnika kolejowego Statens Järnvägar. Koleje szwedzkie wygrały przetarg na obsługę linii Oslo – Trondheim oraz Oslo – Bodø wraz z pięcioma odgałęzieniami. Ponadto SJ Norge obsługuje międzynarodowe połączenia kolejowe Sztokholm – Oslo, Sztokholm – Goteborg oraz Sztokholm – Narwik. Podobnie jak wspomniana prześniej firma Go-Ahead Nordic umowa na obsługę linii została zawarta na osiem lat z możliwością przedłużenia na kolejne dwa lata.

Pociągi SJ Norge spotkamy na następujących norweskich liniach:

Trondheim – Bodø (pociągi dalekobieżne i pociąg nocny)
Oslo – Trondheim (pociągi dalekobieżne i pociąg nocny)
Bodø – Rognan (pociągi regionalne)
Lundamo/Melhus – Trondheim – Steinkjer (pociągi regionalne)
Dombås – Åndalsnes (pociągi regionalne)
Heimdal – Trondheim – Storlien (pociągi regionalne)
Hamar – Røros – Trondheim (pociągi regionalne)

11. Koleje wąskotorowe i turystyczne

Kolej w Norwegii to nie tylko pociągi podmiejskie i dalekobieżne. Na terenie Norwegii kursuje kilka kolei wąskotorowych i turystyczne, nie licząc linii kolejowej Flamsbana. Część z nich jest bardzo znana i kursują często w sezonie, inne kursują rzadko. Oto przegląd (lista nie jest pełna):

Folldal Gruver – kolejka kopalniana wożąca obecnie turystów po muzeum otwartym w podziemiach dawnej kopalni w Folldal. Rozstaw szyn 600 mm, długość trasy około 600 metrów.

Strona oficjalna: www.folldalgruver.no

Kolejka w Lilleputhammer –  wąskotorowa kolejka kursująca po słynnym parku rozrywki Lilleputthammer w Øyer. Doskonała atrakcja dla dzieci.

Szczegóły: lilleputthammer.no

Lommedalsbanen – kolejka parowa kursująca w weekendy od czerwca do końca września po krótkiej trasie o rozstawie 600 mm. Według nieistniejącej już strony internetowej przejazdy odbywają się po trasie Gundershogget – Smutterud, a przejazd trwa 11 minut. Siedziba kolejki znajduje się w Rykkin. Nie udało mi się ustalić bliższych szczegółów.

Norsk Bergverkmuseum – Sølvgruvene – kolejka wąskotorowa kursująca codziennie od połowy maja do połowy sierpnia oraz we wrześniowe weekendy i w pierwszy tydzień października w byłej kopalni srebra w Saggrenda niedaleko miasta Kongsberg. Długość trasy kolejki wynosi 2,3 km, a przejazd trwa 25 minut. Na stronie byłej kopalni zaleca się założenie ciepłych ubrań, ponieważ średnia temperatura w byłej kopalni wynosi +6 stopni Celsjusza oraz zatyczek do uszu z powodu hałasu powodowanego przez kolejkę. Poza przejazdem odwiedzających czeka spacer po byłej kopalni z przewodnikiem. Łączny czas przeznaczony na zwiedzanie to około 90 minut.

Strona oficjalna: www.norsk-bergverksmuseum.no

Setesdalsbanen – kolejka parowa kursująca na trasie Grovane-Røkne (12,2 km). Rozstaw szyn 1067 mm. Najbliższa stacja NSB to Vennesla.

Strona oficjalna: www.setesdalsbanen.no

Sulitjelma Besøksgruve – kolejka kursująca od połowy czerwca do połowy sierpnia w podziemiach byłej kopalni miedzi. Długość trasy to prawdopodobnie około 1500 metrów. Sama kopalnia jest obecnie atrakcją turystyczną; znajduje się 40 kilometrów od Fauske na północy Norwegii, więc informację o tej kolejce należy potraktować raczej jako ciekawostkę.

Strona oficjalna: www.saltenmuseum.no

Thamshavnbanen – godzinę jazdy autobusem z Trondheim znajduje się miejscowość Løkken, gdzie w ramach działalności ORKLA Industrimuseum działa kolejka wąskotorowa o długości 22 kilometrów. Kolejka kursuje w wybrane dni od czerwca do sierpnia. Oprócz przejazdu kolejką wąskotorową turyści mogą zwiedzać starą kopalnię.

Strona oficjalna kolejki: thamshavnbanen.no

Urskog-Hølandsbanen – kolejka wąskotorowa kursująca w wybrane dni od czerwca do sierpnia na czterokilometrowej trasie z Sørumsand do Bingfoss – Fossum. Skład pociągu to lokomotywa parowa, wagon retro drugiej klasy oraz wagon retro trzeciej klasy. Według rozkładu jazdy na stronie przewoźnika w czasie opracowywania artykułu pociągi kursowały na trasie Sørumsand – Fossum (3,5 kilometra), natomiast z Fossum do Kilingmo (11 km) kursował autobus retro. Przejazd całej trasy kolejką trwa 14 minut, natomiast autobus 11 kilometrów pokonuje w 20 minut. Do stacji początkowej – Sørumsand – można łatwo dojechać pociągiem z Oslo. Czas przejazdu z Oslo to tylko około 33 minut.

Strona oficjalna: mia.no/tertitten/

Norwegia kolej

Kolejka Thamshavnbanen (fot. Alasdair McLellan, Wikimedia Commons)

12. Muzeum Kolejnictwa w Hamar

Narodowe Muzeum Kolejnictwa Norwegii zlokalizowane jest w mieście Hamar, ważnym węźle kolejowym. Muzeum zostało założone już w 1896 roku. Do 1912 roku skromne zbiory przechowywano na drugim piętrze dworca kolejowego w Hamar.

Wystawy poświęcone są historii kolei w Norwegii – można zobaczyć urządzenia kolejowe, fotografie, stare wagony i lokomotywy (w tym największą norweską lokomotywę parową, znaną pod nazwą Dovregubben); nietypową atrakcją są natomiast budynki najstarszych norweskich dworców kolejowych, przeniesione ze swoich pierwotnych miejsc do parku przy muzeum.

Muzeum w sezonie uruchamia pociągi retro na krótkiej linii wąskotorowej, dla dzieci udostępniono także kolejkę miniaturową. Muzeum dla każdego, kogo interesuje kolej w Norwegii.

Strona internetowa: jernbanemuseet.no

Hamar muzeum

Kolejka wąskotorowa na terenie Muzeum Kolejnictwa w Hamar (fot. dreamstime.com)

%d bloggers like this: