Kolej w Nowej Zelandii dla zwykłego turysty sprowadza się do pociągów KiwiRail łączących największe miasta. Sezonowo działa kilkanaście kolei turystycznych, jednak mają one marginalne znaczenie. Ponadto realizowane są przewozy podmiejskie w Wellington i Auckland, przy czym w Auckland planowana jest rozbudowa sieci kolei aglomeracyjnej.

Na uwagę zasługują także dworce kolejowe w Dunedin (jeden z najpiękniejszych dworców kolejowych na świecie), Wellington i Auckland (stary).

Ostatnia aktualizacja: 07.02.2023

Kolej w Nowej Zelandii – spis treści:

1. Pociągi KiwiRail
2. Pociągi regionalne
3. Koleje turystyczne
4. Wellington Cable Car

Zastrzeżenie
Ze względu na znikome zainteresowanie artykuł jest aktualizowany raz na kilka lat i informacje mogą się zdezaktualizować. Jeśli wpis okaże się przydatny, będę wdzięczny za drobne wsparcie bloga, co pozwoli mi utrzymać i rozwijać projekt.

1. Pociągi KiwiRail

KiwiRail to znany na całym świecie przewoźnik kolejowy uruchamiający między innymi pociągi dalekobieżne na kilku trasach w Nowej Zelandii. Dzięki intensywnej kampanii reklamowej pociągi te regularnie pojawiają się w rankingach najbardziej luksusowych pociągów, a linie kolejowe, po których pociągi KiwiRail jeżdżą, uważane są za najpiękniejsze linie kolejowe świata.

Obecnie KiwiRail uruchamia następujące pociągi:

Northern Explorer – według mnie najciekawsze połączenie, bowiem pociąg z Auckland do Wellington przejeżdża przez prawie całą Wyspę Północną. Ze względu na zmienne krajobrazy pociąg pojawia się często w folderach turystycznych i programach telewizyjnych. Przejazd całą trasą trwa około 11 godzin.

Coastal Pacific – pociąg na Wyspie Południowej z Christchurch do Picton. Na dużej części trasy tory wiodą wzdłuż wybrzeża. W czasie opracowywania artykułów pociąg kursował raz dziennie, a przejazd pomiędzy Christchurch a Picton trwał 5 godzin. Z Picton do Wellington kursuje prom Interinslander uruchamiany przez KiwiRail.

Tranzalpine – połączenie na Wyspie Południowej znane z podobno zapierających dech w piersiach górskich krajobrazów. Pociąg Tranzalpine kursuje z Christchurch do Greymouth. Przejazd trasy o długości 223 kilometrów zajmuje około 5 godzin.

Pociągi KiwiRail zestawione są z zakupionych kilka lat temu klimatyzowanych wagonów. Dostępne siedzenia w układzie szeregowym i równoległym, w składzie każdego pociągu znajduje się wagon barowy.

Bilety na pociągi są stosunkowo drogie. Szczegółowe informacje na stronie www.greatjourneysnz.com

W związku ze zniszczeniami spowodowanymi przez klęski żywiołowe pociągi Northern Explorer i Coastal Pacific przez długi czas nie kursowały. Sytuacja może się powtórzyć w przyszłości.

2. Pociągi regionalne

Poza pociągami podmiejskimi na terenie Nowej Zelandii istnieją trzy połączenia regionalne, przypominające polskie pociągi przyspieszone. Pociągi zestawione są z klimatyzowanych wagonów z szerokimi oknami, przystosowanymi do przewozu osób niepełnosprawnych.

The Capital Connection – pociąg kursujący raz dziennie od poniedziałku do piątku pomiędzy stacjami Palmerston North – Wellington. Trasę o długości 136 kilometrów pociąg pokonuje w ciągu dwóch godzin. Połączenie obsługiwane jest przez Kiwi Rail.

Wairapa Connection – pociąg ze stacji Masterton do Wellington, kursujący 5-6 razy dziennie (poniedziałek-piątek) i 2 razy dziennie w weekendy i święta. Przejazd 96 kilometrów trwa godzinę i 45 minut.

Te Huia – połączenie funkcjonujące od 2021 roku. Pociąg pomiędzy Frankton a Auckland kursuje 2 x dziennie od poniedziałku do poiątku 1 raz dziennie w w soboty. Na pokładzie znajduje się kawiarenka, dostępnych jest 147 miejsc do siedzenia, a w wagonach łącznie zmieści się 500 pasażerów. Odległość pomiędzy stacjami to 138,37 km, na jej pokonanie pociąg potrzebuje 2 godziny i 25 minut.

Wymienione pociągi nie są objęte obowiązkową rezerwacją miejsc.

3. Kolej w Nowej Zelandii  – pociągi turystyczne

Na Nowej Zelandii kursuje również kilkanaście pociągów turystycznych. Poniżej znajduje się ich lista. Nie publikowałem informacji o pociągach, których kursowanie zostało zawieszone, ani o tych, które na oficjalnych stronach internetowych nie miały aktualnych informacji.

Bay of Islands Vintage Railway – zabytkowa kolejka kursująca na kilkukilometrowym odcinku z Kawakawa do Taumarere. W wakacje kursuje codziennie, poza okresem wakacyjnym w piątki soboty i niedziele. Pociągi wyjeżdżają w trasę 4 razy dziennie. Przejazd w jedną stronę trwa zaledwie 20 minut, a pociąg zestawiony jest z lokomotywy parowej lub spalinowej (szczegóły w rozkładzie jazdy) oraz dwóch wagonów retro i jednego niezadaszonego wagonu z ławkami.

Strona internetowa: www.bayofislandsvintagerailway.org.nz

Ferrymead Heritage Park – w parku (skansenie) znajdującym się na przedmieściach Christchurch można codziennie przejechać się zabytkowym tramwajem oraz pociągiem parowym kursującym w każdą niedzielę od grudnia do lutego i w pierwszą niedzielę miesiąca w pozostałe miesiące. W parku (skansenie) podziwiać można kilka innych zabytkowych obiektów. Wstęp kosztuje 15 dolarów nowozelandzkich.

Strona internetowa: www.ferrymead.org.nz

Gisborne City Vintage Railway – pociąg parowy z wagonami retro kursujący okazyjnie w okolicy miasta Gisborne. Zarządca kolejki ma w swojej ofercie m.in. dwugodzinną podróż z Gisborne, przez lotnisko do Poverty Bay i z powrotem. Inna propozycja to dłuższa – trzygodzinna przejażdżka. Niedawno kolejka wzbogaciła się o nowe wagony. Oprócz organizowania przejazdów stowarzyszenie zarządzające kolejką ma w swojej ofercie gadżety związane z koleją – m.in. długopisy, puszki, a nawet czapkę z daszkiem.

Strona internetowa: www.gcvr.org.nz

Glenbrook Vintage Railway – pociąg retro okazyjnie kursujący na trasie o długości 7,5 kilometra pomiędzy Glenbrook a Waiuku . Odcinek ten jest pozostałością dawnej linii kolejowej czynnej w latach 1922-67. Kolej istnieje dzięki wolontariuszom, a oprócz planowych przejazdów oferuje możliwość wynajęcia pociągu przez cały rok. Do Glenbrook nie kursują żadne środki komunikacji publicznej. Można tam jedynie dojechać samochodem – jest to 45 minut jazdy z Auckland. Podróż powrotna trwa godzinę. W sklepiku w Glenbrook turyści moga zakupić pamiątki związane z kolejką.

Strona internetowa: www.railfan.org.nz

Goldfields Railway – zabytkowe pociągi parowe lub spalinowe kursujące pomiędzy Waihi a Waikino. Kolej początkowo (1905-27) służyła do transportu towarowego na potrzeby okolicznych kopalni. Od 1927 do 1978 była częścią linii kolejowej łączącej Bay of Plenty z Auckland. Towarzystwo na rzecz zachowania kolei zostało założone w 1980 roku. Pociągi kursują codziennie. Od poniedziałku do piątku odbywa się jeden przejazd dziennie, w soboty i niedziele trzy przejazdy. Podróż w jedną stronę trwa 30 minut, a pociąg w tym czasie pokonuje dystans 6,5 kilometra. Na stacji Waihi można zakupić pamiątki, natomiast na stacji Waikino czynny jest lokal gastronomiczny.

Strona internetowa: www.waihirail.co.nz

The Kingston Flyer – typowy turystyczny pociąg parowy kursujący na czternastokilometrowej trasie pomiędzy Kingston a Fairlight. Siedziba zarządcy pociągu mieści się w Kingston, 40 minut jazdy od Queenstown. Pociąg bardzo ładnie prezentuje się na pięknie wykonanej stronie internetowej. Przejazdy odbywają się codziennie, dwa razy w ciągu dnia. Przejazd w jedną stronę trwa godzinę. Pociąg często występował w filmach i reklamach. Od 2011 nowy właściciel firmy zarządzającej pociągiem wyprowadził ją z kłopotów finansowych, postawił na nogi, a dodatkowo rozszerzył działalność o sprzedaż pamiątek i win.

Strona internetowa: thekingstonflyer.nz

Pahiatua Railcar Society – stowarzyszenie zarządzające Muzeum Autobusów Szynowych w Pahiatua organizuje krótkie przejazdy zabytkowymi autobusami szynowymi na dwukilometrowym odcinku. Oprócz tego okazyjnie organizowane są dłuższe wycieczki trwające godzinę lub dłużej. Wycieczki odbywają się bardzo rzadko, informacje o nich pojawiają się na stronie internetowej Muzeum. Wątpię, czy ktoś z was kiedyś skorzysta z oferty tego przewoźnika, ale warto zajrzeć na stronę internetową i obejrzeć zdjęcia zabytkowych szynobusów.

Strona internetowa: www.railcars.co.nz

Plains Vintage Railway – małe Muzeum Kolei w Tinwald, niedaleko Ashburton, oprócz udostępniania zwiedzającym swoich zbiorów organizuje krótkie przejażdżki zabytkowymi pociągami na około dwukilometrowej trasie. Przejazdy odbywają się okazjonalnie. Pasażerowie mogą się przejechać klasycznym składem wagonowym ciągniętym przez lokomotywę parową albo zabytkowym spalinowym szynobusem. Muzeum oferuje także możliwość wynajęcia pociągu lub zorganizowanie sesji fotograficznej.

Strona internetowa: www.plainsrailway.co.nz

Plesant Point Museum & Railway – pociąg turystyczny kursujący okazyjnie przy muzeum niedaleko miasteczka Timaru. Przejazdy odbywają się pociągiem parowym z wagonami retro lub zabytkowym szynobusem. Oprócz tego turyści mogą zwiedzić lokalne muzeum, gdzie można zobaczyć zabytkową drukarnię, kupić pamiątki albo obejrzeć filmy w starym kinie.

Strona internetowa: pleasantpointrail.org.nz

Shantytown Heritage Park – 10 kilometrów od Greymouth (stacja końcowa pociągu TranzAlpine) mieści się skansen w byłej wiosce górniczej i kopalni. Jedną z atrakcji skansenu są krótkie przejażdżki pociągiem parowym na linii o długości 1,5 kilometra. Pociągi kursują codziennie od 9:45 do 16:00. Przejazd pociągiem jest zawarty w cenie biletu wstępu do muzeum.

Strona internetowa: www.shantytown.co.nz

Silver Stream Railway – 25 kilometrów od Wellington znajduje się stacja zabytkowej kolejki kursującej w niedziele oraz wybrane święta państwowe. Kolej działa od 15 lutego 1986 roku. Pociągi są ciągnięte przez lokomotywę parową lub spalinową, czasami również kursuje szynobus. Kolej jest częścią działalności tamtejszego Muzeum Kolei, które posiada w swoich zbiorach kolekcję około 30 wagonów różnego typu oraz 18 (tyle jest na zdjęciach) lokomotyw i autobusów szynowych.

Strona internetowa: www.silverstreamrailway.org.nz

Taieri Gorge Railway (Dunedin Railways) – kolej turystyczna kursująca na trasie o długości 77 kilometrów pomiędzy stacjami Dundedin a Middlemarch. Pociągi Taieri Gorge Railway kursują codziennie. Podróż połączona jest z komentarzem przewodnika w pociągu oraz fotostopami w najciekawszych miejscach. Pasażerowie mają możliwość zakupienia przekąsek na pokładzie pociągu. Zarządca kolejki uruchomił także busy dowożące turystów z Queenstown do Dunedin i z powrotem. Podczas podróży pociąg mija wiele malowniczych zakątków. Pociąg zestawiony jest z lokomotywy spalinowej oraz wagonów pasażerskich w stylu retro. Przejazd w jedną stronę trwa około dwóch godzin, więc jeśli policzymy fotostopy, pociąg jedzie stosunkowo szybko jak na kolej turystyczną. Przejścia międzywagonowe przerobiono na platformy widokowe – jest to jedyny pociąg tego typu na Nowej Zelandii.

Strona internetowa: www.dunedinrailways.co.nz

Weka Pass Railway – pociąg retro kursujący pomiędzy stacjami Glenmark a Waikari, które dzieli odległość 12.8 km . Kolej jest niezwykle interesująca ze względu na położenie, krajobrazy i czyste, rześkie powietrze. Weka Pass Railway istnieje dzięki wolontariuszom dbającym o zachowanie nowozelandzkiego dziedzictwa kolejowego. Turyści chcący przejechać się tą linią muszą dotrzeć do Waipara, gdzie znajduje się stacja Glenmark – 60 kilometrów na północ od Christchurch. Przejazdy odbywają się w wybrane niedziele oraz w kilka innych wybranych dni. Podróż w jedną stronę trwa 45 minut. Pociąg zwykle ciągnięte są przez lokomotywę parową wyprodukowaną w 1909 roku. .

Strona internetowa: wekapassrailway.co.nz

4. Wellington Cable Car

Jeśli spojrzymy na kolej w Nowej Zelandii, to ciekawostką może być Wellington, gdzie ze względu na położenie niektórych dzielnic na wzgórzach, funkcjonuje około 125 wind i kolei linowo-terenowych.

Najważniejsza i najbardziej znana ze wszystkich tych kolejek jest Wellington Cable Car, wbrew nazwie kolej linowo-terenowa. Kolej łączy główną ulicę handlową z położoną na wzgórzu dzielnicą Kelburn.

Długość trasy to 612 metrów, różnica wysokości pomiędzy stacją początkową a końcową wynosi 120 metrów. Kolej została otwarta w 1902 roku. Jest to linia jednotorowa z dwutorową mijanką na środku. Maksymalne nachylenie wynosi 17,84%, rozstaw 1000 mm. Na tabor składają się dwa wagoniki, które rocznie przewożą około milion pasażerów. Czas przejazdu w jedną stronę to 5 minut.