Pierwsza linia kolejowa w Peru została oddana do użytku w 1851 roku. Linia o długości 14 kilometrów łączyła Lima i Callao. Od tamtego czasu na terytorium kraju wybudowano kilka niepołączonych ze sobą sieci kolejowych o różnym prześwicie. Obecnie kolej w Peru po wielu latach zaniedbań służy głównie do przewozu towarów, natomiast pociągi pasażerskie kursują głównie na kilku trasach turystycznych. W najbliższych latach planowane są dość duże inwestycje, jednak kryzys gospodarczy może pokrzyżować plany.

Regularne przewozy pasażerskie prowadzone są na kolei metropolitalnej w Limie, znanej pod nazwami „Tren Eléctrico” i „Metro de Lima y Callao”. W trakcie opracowywania artykułu kursowała jedna linia kolei metropolitalnej, trwała budowa drugiej, istniały także plany wybudowania kilku innych.

Ostatnia aktualizacja: 14.03.2024
Mapa kolejowa Peru na Wikimedia Commons

Kolej Transandyjska

Peruwiańska „Kolej Transandyjska”, zaprojektowana przez Polaka Ernesta Malinowskiego, przez ponad 100 lat, do czasu wybudowania „Kolei Tybetańskiej” (2005) była najwyższą linią kolejową na świecie.

O Erneście Malinowskim można przeczytać sporo artykułów, najobszerniejszy jest chyba w Wikipedii. Urodzony w 1818 roku syn bogatego szlachcica walczył w Powstaniu Listopadowym. Po jego stłumieniu wyemigrował do Francji.

Był specjalistą od budowy dróg, mostów i kolei. 30 XII 1852 dotarł do Peru. W pierwszych latach pobytu w tym kraju nie zanotował spektakularnych sukcesów, z czasem jednak doceniano jego umiejętności, powierzano mu coraz to bardziej zaawansowane projekty, a sam Malinowski zapisał się złotymi literami w historii Peru.

Jego największym osiągnięciem jest zaprojektowanie i nadzór nad budową Kolei Transandyjskiej (Callao – Oroya), która w najwyższym punkcie – przełęczy Ticlio osiągała 4818 m n.p.m. Budowę linii rozpoczęto w 1872 roku, najwyższy punkt został osiągnięty wiosną 1873 roku, a pierwszy odcinek linii oddano do użytku w maju 1878. Podczas projektowania linii zastosowano nowatorskie rozwiązania techniczne, m.in. specjalne obrotnice. Linia była i jest do tej pory arcydziełem sztuki inżynierskiej.

Ernest Malinowski ma wiele innych zasług na swoim koncie – między innymi projekt ufortyfikowania portu Callao, który sprawdził się podczas wojny z Hiszpanią oraz projekt i budowę linii kolejowej Guayaquil – Quito w Ekwadorze.

Zmarł na atak serca 2 III 1899 w Limie. Można pokusić się o stwierdzenie, że polski inżynier nie został należycie doceniony, a pamięć o nim nie była taka, na jaką sobie zasłużył. Od jakiegoś czasu wydaje się jednak, że jego osoba coraz częściej pojawia się w polskich mediach i na prywatnych stronach internetowych przy okazji artykułów podróżniczych o tym kraju.

Należycie został uczczony w Peru, gdzie stoi kilka pomników upamiętniających polskiego inżyniera. Najbardziej znany jest ten na przełęczy Ticlio.

O Erneście Malinowskim i jego dokonaniach możecie szczegółowo przeczytać w innych opracowaniach. Dla mnie – Polaka – to bardzo miłe uczucie czytać o pozytywnych dokonaniach rodaka w takich egzotycznych miejscach.

Perurail

PeruRail obecnie prowadzi przewozy pasażerskie na trasach:
Cusco – Machu Picchu
Urubamba – Machu Picchu
Ollantaytambo – Machu Picchu
Cusco – Puno

Pociągi są zestawione ze zmodernizowanych wagonów z dużymi oknami, umożliwiającymi podziwianie pięknych widoków po drodze. Pasażerowie mogą zakupić andyjskie przysmaki, a podczas podróży powrotnej przewidziano pokaz andyjskich tańców. Jak zapewnia przewoźnik, siedzenia są bardzo wygodne, a wszystkie wagony zostały zmodernizowane tak, aby pasażer miał dużo miejsca na nogi. Trzygodzinna podróż z Cusco do Machu Picchu kosztuje 68 dolarów amerykańskich (pociągi Expedition) lub 89 dolarów amerykańskich (pociągi Vistadome). Uwaga!!! Stacja Cusco Poroy, z której odjeżdżają pociągi do Machu Picchu znajduje się około 13 kilometrów od miasta. Można się tam dostać taksówką.

Strona internetowa: perurail.com
Fanpage PeruRail na Facebooku

Belmond Andean Explorer

W maju 2017 roku firma Belmond uruchomiła luksusowy pociąg Belmond Andean Explorer, reklamowany jako pierwszy luksusowy pociąg hotelowy w Ameryce Południowej (w rzeczywistości kursował od wielu lat jako pociąg Perurail)

Pociąg ten, podobnie jak inne pociągi luksusowe, przeznaczony jest dla zamożnych podróżnych, a wycieczki są kilkudniowe z noclegiem w pociągu i bogatym programem towarzyszącym.

Pociąg zestawiony jest z szesnastu wagonów, mogących pomieścić łącznie 48 pasażerów. Wśród wagonów znajdziemy też wagon spa, wagon salowy, wagon barowy, dwa wagony restauracyjne oraz wagon obserwacyjny na końcu składu pociągu.

W ofercie obecnie są cztery wycieczki:

Spirit of The Andes (Puno – Cusco) – 1 noc
Spirit of The Water (Cusco – Puno) – 1 noc
Andean Plains and Islands of Discovery – 2 noce (Arequipa – Puno – Cusco)
Peruvian Higlands – 2 noce (Cusco – Puno – Arequipa)

Dostępne są cztery typy dwuosobowych przedziałów sypialnych wyposażonych w toaletę i prysznic. Wnętrza przedziałów i pociągu nawiązują do tradycyjnego peruwiańskiego rękodzieła.

Cen na stronie internetowej firmy Belmond nie podano, ale można się domyślać, że zwalają z nóg.

Pod szyldem firmy Belmond kursuje także luksusowy pociąg Hiram Bingham – w rzeczywistości oba te pociągi obsługiwane są przez Perurail przy współpracy z firmą Belmond.
Pociąg Hiram Bingham kursuje od 2003 roku – zestawiony z odnowionych wagonów retro i pomimo wysokich cen cieszył się ogromnym powodzeniem. W czasie opracowywania artykułu były dostępne trzy dłuższe wycieczki po Peru na trasie Lima – Cusco – Sacred Valley – Machu Picchu, przy czym nie cała wycieczka odbywa się pociągiem – część trasy pokonywana jest samolotem i autobusem.

Fanpage pociągu Andean Explorer na Facebooku

Inca Rail

Inca Rail to kolejny peruwiański przewoźnik oferujący przewozy turystyczne na liniach do Machu Picchu. Pociągi kursują na trasie Ollantaytambo – Machu Picchu i z powrotem (3 kursy dziennie). Pociągi są zestawione ze zmodernizowanych wagonów klasy Tourist i Executive. Od maja do października dodatkowo kursują wagony First Class, a na specjalne zamówienie do pociągu dołączany jest „wagon prezydencki”. Podróż pomiędzy stacjami trwa około 80 minut.

Szczegóły: www.incarail.com
Fanpage Inca Rail na Facebooku

Ferrocarril Central Andino

Ferrocarril Central Andino kilkanaście razy w roku uruchamia pociągi Lima – Huancayo. Pociągi odjeżdżają ze stacji Desamparados w Limie. Podróż rozpoczyna się wcześnie rano i trwa jedenaście godzin.  Oprócz pociągu dziennego kursuje pociąg nocny kursujący również okazyjnie. Ze względu na widoki zaleca się jednak przejażdżkę pociągiem dziennym.

Szczegóły: www.ferrocarrilcentral.com.pe
Ferrocarril Central Andino – fanpage na Facebooku

Metro w Limie

Obecnie w stolicy Peru – Limie czynne są dwie linie metra. Pierwsza, o długości 34,6 kilometra. Metro jest znane także pod nazwą Tren Eléctrico. Pomiędzy stacją początkową a stacją końcową znajduje się 26 przystanków. Pociągi kursują od godziny 6:00 do 22:00 co piętnaście-dwadzieścia minut.  Ze względu na fakt, że większa część trasy znajduje się nad ziemią, w praktyce jest to raczej szybka kolej miejska.

Druga linia, zbudowana w całości pod ziemią, została oddana do użytku 21 grudnia 2023 roku. Linia jest w pełni zautomatyzowana i ma długość 5 kilometrów. W przyszłości zostanie rozbudowana.

Planowana jest budowa kolejnych czterech linii.

Strona internetowa: www.lineauno.pe

Pociąg międzynarodowy Arica – Tacna

Pomiędzy miastami Arica (Chile) a Tacna (Peru) kursował pociąg międzynarodowy. Był to stary, zdezelowany szynobus, podobno zakupiono nawet nowy pojazd do obsługi tej trasy.

Jeśli chodzi o połączenie, raz było zawieszane, raz wznawiane i nie wiadomo, jak obecnie wygląda sytuacja. Jak wynika z fanpage’a, pociąg obecnie nie kursuje.

W mieście Tacna znajduje się Muzeum Kolei. Odległość pomiędzy miastami wynosi 60 kilometrów.

Zobacz również: Kolej w Chile – informacje ogólne

Ferrocarril Huancayo – Huancavelica

Linia kolejowa Huancayo – Huancavelica to jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa o długości 128,7 km, zarządzana przez Peruwiańskie Ministerstwo Transportu i Komunikacji. Kursują tam pociągi regionalne, a przejazd tą linią to nie lada gratka dla turystów, którzy załapią się na pociągi turystyczne Lima – Huancayo. Kolej znana z malowniczych krajobrazów. Pociąg pokonuje 37 tuneli i 15 mostów.

Plany budowy linii pojawiły się już w 1907 roku. Prace przy jej budowie posuwały się bardzo powoli – przez trzy lata wybudowano 20 kilometrów nasypu i położono jedynie 8 kilometrów torów. W 2010 roku roboty budowlane przerwano. Zostały wznowione dopiero w 1918 roku. Uroczyste otwarcie linii kolejowej o długości 77 kilometrów nastąpiło 24 października 1926 roku, w następnych latach wybudowano pozostały odcinek . Przez długi czas była to linia wąskotorowa, o rozstawie szyn 914 mm. W latach 2006-2010 tory przekuto na rozstaw 1435 mm. W 2021 roku pojawiła się informacja o planach rewitalizacji linii.

Warto wspomnieć, że w Huancayo planowano utworzyć kolej miejską („Metro”) – w tym celu sprowadzono używane spalinowe zespoły trakcyjne z Danii. Przy współpracy z Chinami sieć kolei miejskiej zamierzano rozbudować do kopalni w Toromocho; Chińczycy zakupili kolejne spalinowe zespoły trakcyjne duńskiej produkcji. Jak można wyczytać na różnych stronach, projekt zakończył się niepowodzeniem.

Do niedawna po linii trzy razy w tygodniu kursowały składy wagonowe, w pozostałe cztery dni podróżnych przewoził szynobus.

Kolejka parkowa w Parque de la Amistad

W Santiago de Sucro, w aglomeracji Limy, można natrafić na kolej wąskotorową w Parque de la Amistad. Jest to typowa kolej parkowa, zestawiona z lokomotywy parowej z 1926 roku i trzech wagoników. Trasa pociągu według różnych źródeł ma długość od 550 metrów do kilometra. Kolejka posiada drewniany dworzec kolejowy stylizowany na zabytkowe dworce kolejowe z rejonów górskich. Brak dodatkowych informacji.

Planowane inwestycje kolejowe

Kolej w Peru być może doczeka się w najbliższej dekadzie nowych inwestycji, lecz znając realia krajów Ameryki Południowej do zapowiedzi należy podchodzić z rezerwą.

Pierwsza planowana inwestycja to budowa linii kolejowej Lima – Ica o długości 323 kilometrów. Po linii będą kursować pociągi towarowe i pasażerskie; budowa linii ma ułatwić transport towarów do portu w Callao.

Również druga z planowanych linii kolejowych ułatwi transport towarów do portu w pobliżu Limy. Według planów tory zostaną doprowadzone do położonego 200 kilometrów na północ od stolicy Peru miasta Barranca. W internecie nie znalazłem szczegółowych informacji o tej linii i jej przeznaczeniu.

Budową nowych linii zajmie się chińsko-peruwiańskie konsorcjum. Prace powinny zakończyć się w 2028 roku, choć równie dobrze do tego czasu mogą się w ogóle nie rozpocząć.

Wsparcie bloga
Jeśli spodobał ci się blog, warto go wesprzeć drobną darowizną TUTAJ. Opracowanie wielu artykułów trwa tygodniami, ich aktualizacja rozbudowa i rozbudowa latami. Bez pieniędzy nie da się utrzymać i rozwijać ambitnych projektów, a w dzisiejszym świecie zarabia się na płytkich, tabloidowych treściach. Zapraszam również nasz fanpage na Facebooku.