Szwajcaria posiada bardzo rozbudowaną sieć kolejową. Kolej w Szwajcarii dociera do większości miast i wsi. Pociągi na niemal wszystkich trasach jeżdżą w takcie półgodzinnym lub godzinnym. Jeśli chodzi o komfort, to trudno coś Szwajcarom zarzucić. Jedzie się bardzo wygodnie, aczkolwiek w niektórych pociągach nie ma zasłon w oknach. Pociągi są punktualne, z reguły nie są zatłoczone, a krajobrazy za oknem często zapierają dech w piersiach.

Szwajcarska Organizacja Turystyczna utworzyła specjalne trasy zwiedzania Szwajcarii pociągiem, szeroko reklamowane na polskich blogach podróżniczych. Należy pamiętać, że blogerzy opisywali te trasy za ogromne pieniądze i do recenzji powinno się podchodzić z rezerwą.

Przewoźnik: SBB-CFF-FFS (Swiss Federal Railways)
Strona internetowa:www.sbb.ch
Oficjalny fanpage SBB-CFF-FFS na Facebooku
Ostatnia aktualizacja: 11.02.2023

Szwajcaria jest miejscem idealnym do podróżowania na zasadzie wypadów z jednej bazy, ma jednak kilka wad. Najważniejszą wadą jest panująca drożyzna. Nie jest to kraj dla niezamożnych. Drugim mankamentem jest liczba przewoźników operujących na różnych trasach. Trudno się połapać, w których pociągach jest honorowany bilet Interrail (inne oferty są bardzo drogie), ja dla pewności jeździłem tylko pociągami SBB.

Ze wszystkich pociągów najbardziej przypadły mi do gustu pociągi ICN. Nie lubiłem piętrowych pociągów IC. Kwestia gustu. W wielu pociągach prywatnych przewoźników nie ma toalet.

Zastrzeżenie

Pomimo moich najlepszych chęci informacje mogą się zdezaktualizować. O zagadnienia typu zniżki, czy utrudnienia w ruchu, lepiej pytać bezpośrednio u przewoźnika lub na licznych grupach o podróżowaniu. Jeśli artykuł okaże się przydatny, będę wdzięczny za drobne wsparcie bloga, co pozwoli mi utrzymać i rozwijać projekt w przyszłości, bowiem nie mam sponsorów, nie współpracuję z przewoźnikami, ani nie publikuję kryptoreklam.

Spis treści:

1. Jak dotrzeć?
2. Rozkład jazdy i ceny
3. Wybrane oferty promocyjne
4. Przewóz rowerów
5. Wybrani przewoźnicy
6. Połączenia międzynarodowe
7. Swiss Travel System
8. Muzea Transportu
9. Koleje Retyckie
10. Najpopularniejsze koleje turystyczne
11. Bilety sieciowe międzynarodowe (przygraniczne)
12. Zintegrowane systemy taryfowe
13. Ciekawostki kolejowe

1. Jak dotrzeć

W okresie obowiązywania rozkładu jazdy 2022/2023 do Szwajcarii można było dojechać z przesiadkami przez Berlin, pociągami czeskich kolei z Pragi do Zurychu (dwa nocne pociągi – jeden przez Linz, drugi przez Drezno) lub z przesiadką w Wiedniu (pociąg dzienny i nocny)

Osobiście wybrałbym pociąg z Pragi do Zurychu przez Linz. Pociąg zestawiony jest z komfortowych wagonów sypialnych; dostępne są także bilety promocyjne, które można zakupić w sklepie internetowym kolei czeskich: www.cd.cz/eshop/. Bilet na pociąg przez Drezno podczas opracowywania artykułu kosztował znacznie drożej.

b) pociągiem lub autobusem do Wiednia, stamtąd dziennym lub nocnym pociągiem do Zurychu. Znacznie droższa opcja. Ceny biletów na pociąg Wiedeń – Zurych można sprawdzić w sklepie internetowym kolei austriackich tickets.oebb.at/

2. Rozkład jazdy i ceny

fahrplan.sbb.ch – internetowy rozkład jazdy z możliwością kupna biletów i sprawdzenia ceny połączenia.

Osoby korzystające ze zintegrowanych systemów taryfowych mogą sprawdzić rozkład i ceny biletów również na stronach, które podaję w dalszej części artykułu.

3. Wybrane oferty promocyjne

Koleje szwajcarskie SBB mają kilka ofert promocyjnych, o których warto wspomnieć. Niestety, większość z nich skierowana jest do osób zamożnych i ze względu na długi okres ważności nie jest przydatna turystom przyjeżdżającym do Szwajcarii na krótki czas.

Ga Travelcard

Karta umożliwiająca odbycie nieograniczonej liczby podróży pociągami SBB, większości prywatnych przewoźników, łodziami, autobusami Postbus oraz komunikacją miejską w wybranych miastach w okresie ważności karty. Dodatkowo uprawnia do zniżek na przejazdy wybranymi kolejami turystycznymi.

Karta dostępna jest w kilku wariantach:
– ważna w pierwszej lub w drugiej klasie.
– dla osób dorosłych (od 25 urodzin do ukończenia 65 roku życia).
– dla młodych dorosłych (od 16 do ukończenia 25 roku życia).
– dla studentów studiujących w Szwajcarii (od 25 urodzin do ukończenia 30 roku życia)
– dla dzieci (do ukończenia 15 roku życia)
– dla seniorów (od ukończonego 64 roku życia dla kobiet i ukończonego 65 roku życia dla mężczyzn)
– dla niepełnosprawnych

Niestety, obecnie można nabyć tylko karty ważne przez rok, w związku z czym oferta jest raczej nieatrakcyjna.

Dla większej liczby osób przygotowano dodatkowe warianty karty. Na przykład jeżeli jedna osoba dorosła zakupi kartę GA Travelcard, to druga osoba zameldowana pod tym samym adresem może kupić kartę po obniżonej cenie ( Duo Partner GA travelcard). Oferta skierowana jest do par, jednak w rzeczywistości może z niej skorzystać ktokolwiek zamieszkały pod tym samym adresem. Zawsze można powołać się na dyskryminację.

Na podobnej zasadzie nabycie GA Travelcard przez jednego z członków rodziny uprawnia do zniżki na kupno karty innych członków rodziny żyjących we wspólnym gospodarstwie domowym oraz dziecko, jeżeli jest stanu wolnego.

Koleje szwajcarskie nie zapomniały również o psach. Można również nabyć kartę Travelcard dla psa, karty to 780 franków szwajcarskich w pierwszej i drugiej klasie.

Aby zakupić kartę, należy wypełnić i złożyć specjalny formularz ze stosownymi dokumentami dostępny na stronie szwajcarskich kolei.

Half-Fare Travelcard

Karta zniżkowa uprawnia do podróżowania pociągami SBB, pociągami prywatnych przewoźników, łodziami, autobusami Postbus oraz kolejami turystycznymi (górskimi) za 50% normalnej ceny biletu. Kartę można zakupić z rocznym okresem ważności, albo ważną przez dwa lub trzy lata.

Karta jest stosunkowo niedroga. Dodatkowo do karty można dokupić bilet jednodniowy dający takie same uprawnienia jak karta GA Travelcard, tylko że przez jeden dzień. O.

Track 7

Karta dla osób, które nie ukończyły 25 roku życia. Umożliwia odbycie nieograniczonej liczby podróży pociągami kolei szwajcarskich oraz wybranych przewoźników prywatnych od godziny 19:00 do 5:00 rano. Kartę można dokupić tylko w wariancie rocznym jako dodatek do karty Half-Fare Travelcard lub jako dodatkową aplikację przez cały okres ważności karty Half-Fare Travelcard.

Na stronie kolei szwajcarskich można także znaleźć inne oferty promocyjne, ograniczone czasowo i najczęściej skierowane do osób posiadających stałe miejsce zameldowania na terenie Szwajcarii lub Księstwa Liechtensteinu.

4. Przewóz rowerów

Rower można przewozić w większości pociągów państwowego przewoźnika i przewoźników prywatnych. Wymagany jest zakup biletu dodatkowego, w ofercie koleje szwajcarskie mają bilet jednodniowy na przewóz roweru za kilkanaście franków szwajcarskich.

Obowiązują pewne ograniczenia na wybranych trasach.

5. Wybrani przewoźnicy

SBB to państwowy szwajcarski przewoźnik kolejowy. Poza SBB na terytorium Szwajcarii kolejowe przewozy pasażerskie prowadzi około 55 większych lub mniejszych przewoźników. Zamieściłem krótkie informacje o pięciu najważniejszych z nich obsługujących „zwykłe” połączenia. O niektórych pozostałych będziecie wkrótce mogli przeczytać w zaktualizowanej liście szwajcarskich pociągów turystycznych.

BLS

Największy prywatny przewoźnik kolejowy w Szwajcarii. Obsługuje połączenia podmiejskie w okolicach Berna oraz wybrane połączenia lokalne i regionalne, np. Berno – Neuchatel. Spółka córka BLS Cargo AG prowadzi przewozy towarowe. Do najciekawszych połączeń należy pociągów Regio Express Berno – Lucerna. Na odcinku Kandersteg – Goppenstein BLS Lötschberg Car Transport oferuje przewóz samochodów na specjalnych wagonach(przejazd trwa 15 minut). Przewoźnik od niedawna uruchomił również przewozy autobusowe.

Strona internetowa: www.bls.ch

RBS – Regional Verkehrn Bern – Solothurn

Pociągi tego przewoźnika możemy spotkać na liniach podmiejskich w okolicach Berna i Solury. Oprócz tego firma prowadzi przewozy autobusowe. Szczegółowy schemat linii kolejowych oraz tramwajowych można obejrzeć na stronie internetowej przewoźnika. Tabor nie należy do najmłodszych, ani najbardziej komfortowych, wyjątkiem są jedynie elektryczne zespoły trakcyjne „NExT” produkcji Stadlera z 2009 roku.

Strona internetowa:www.rbs.ch

Schweizerische Südostbahn (SOB)

Przewoźnik znany głównie z pociągu „Voralpen-Express” z Lucerny do Romanshorn uruchamianego wspólnie z SBB. Pociąg ten należy do najpopularniejszych szwajcarskich połączeń ze względu na bardzo ładną trasę. Obsługuje również wybrane połączenia podmiejskie w okolicach St. Gallen i Lucerny oraz kilka tras mniejszego znaczenia.

Strona internetowa: www.suedostbahn.ch

Thurbo Ag

Przewoźnik obsługujący wybrane połączenia regionalne w okolicach St. Gallen. W 2012 znacznie rozszerzył swoją działalność. Obecnie pociągi Thurbo AG docierają aż do Konstancji i Szafuzy (Schaffhausen).

Miałem okazję jechać pociągami tego przewoźnika (GTW2/8). Jak na połączenia regionalne są bardzo wygodne, ciche i przyjemne. Przez całą podróż byłem sam w pociągu.

www.thurbo.ch

Zentralbahn

Przewoźnik obsługujący połączenia Lucerna – Interlaken i kilka mniejszych. Mimo małej liczby obsługiwanych linii przewoźnik należy do najbardziej znanych, ponieważ linia z Lucerny do Interlaken należy do najbardziej malowniczych i jest bardzo popularna wśród turystów.

W ostatnich latach tabor Zentralbahn przeszedł modernizację, w związku z czym nie mogę opublikować aktualnych zdjęć. Najnowszym nabytkiem firmy jest elektryczny zespół trakcyjny „ADLER” produkcji Stadlera.

Strona internetowa: www.zentralbahn.ch

6. Połączenia międzynarodowe

Szwajcaria posiada bardzo dużo połączeń międzynarodowych w różnych kierunkach, szczególnie do Niemiec. Poniżej tylko najważniejsze z nich. Niektóre pociągi Railjet z Zurychu nie kończą biegu w Wiedniu, ale jadą dalej do Bratysławy lub Budapesztu. Kursuje również wagon bezpośredni pociągu nocnego Praga – Zurych.

Austria

Codziennie między Zurychem a Wiedniem pociągi kategorii Railjet. Pociągi to nowoczesne składy będące dumą kolei austriackich. Nie miałem okazji nimi jechać, ale z zewnątrz prezentują się bardzo ładnie. Dodatkowo 1 para pociągów kursuje na trasie Innsbruck – Zurych, Salzburg – Zurych, a na trasie Zurych – Wiedeń kursuje także pociąg nocny. Co ważne – wystarczy bilet Interrail – nie trzeba kupować żadnych miejscówek, ani uiszczać innych dopłat (oczywiście jeśli chodzi o wagony z miejscami do siedzenia).

Do Zurychu można dojechać także z Bregencji (Bregenz) pociągami jadącymi z Monachium.

Ostatni sposób to pociągi osobowe Feldkirch – Buchs przejeżdżające przez Liechtenstein.

Bilety można kupić na stronie tickets.oebb.at

Chorwacja

Kursuje pociąg nocny Zurych – Zagrzeb przez Słowenię, zestawiony między innymi z chorwackich wagonów z miejscami do leżenia i wagonów sypialnych.

Francja

Liczne połączenia dalekobieżne i regionalne. Kursują pociągi TGV, które są bardzo drogie i objęte obowiązkową rezerwacją miejsc (zupełnie nieopłacalne przy podróżach międzynarodowych dla posiadaczy Interraila), jak również pociągi lokalne z Genewy, którymi można podróżować w ramach transgranicznego zintegrowanego systemu taryfowego, w tym z biletem jednodniowym Lemon Pass.

Bilety na pociągi dalekobieżne można zakupić na stronie sncf-connect.com

Niemcy

Mnóstwo połączeń regionalnych i dalekobieżnych, np. Zurych – Monachium, Zurych – Hamburg, Zurych – Kilonia, Zurych – Konstancja, Bazylea – Offenberg, Szafuza – Singen,

Wyszukiwarka połączeń i kupno biletów: reiseauskunft.bahn.de

Włochy

Liczne połączenia szybkimi pociągami dalekobieżnymi, np. Zurych – Mediolan, Zurych – Wenecja, na południu kraju połączenia przygraniczne Treni Regionali Ticino Lombardia i Trenord (np. Chiasso – Como), pociągi Bernina Express dojeżdżają do włoskiego Tirano.

Ceny biletów na pociągi dalekobieżne można sprawdzić na stronie trenitalia.com

7. Swiss Travel System

Swiss Travel System to zintegrowany transport publiczny. W projekcie uczestniczą niemal wszyscy szwajcarscy przewoźnicy, a rozkłady jazdy są ułożone tak, aby wszystkie połączenia były ze sobą skomunikowane, tzn. na stację przyjeżdża pociąg, a na stacji czeka autobus dowożący podróżnych w miejsce, dokąd kolej nie dociera. Chyba nie trzeba tłumaczyć zalet takiego rozwiązania. Bilety na pojedyncze przejazdy są bardzo drogie. Z myślą o turystach wprowadzono bilety sieciowe umożliwiające podróż wszystkimi środkami transportu na podstawie jednego biletu.

Swiss Pass

Swiss Pass to najlepsza oferta dla podróżujących po Szwajcarii. Jest to bilet sieciowy umożliwiający korzystanie z niemal wszystkich środków transportu – pociągów, autobusów – w tym komunikacji miejskiej, tramwajów, promów. W przeciwieństwie do biletu Interrail honorują go przewoźnicy obsługujący pociągi panoramiczne (należy wykupić obowiązkową rezerwację.

Na rynku dostępnych jest kilka wariantów biletu. W Polsce można go kupić przez internet lub za pośrednictwem biur podróży i specjalistycznych portali (pobierają wysoką prowizję).

Najczęściej wybierana wersja biletu. Umożliwia podróżowanie po Szwajcarii w ciągu 4, 8, 15 lub 22 następujących po sobie dni w ciągu miesiąca. Bilet umożliwia podróżowanie wszystkimi pociągami, autobusami (post bus), promami oraz komunikacją miejską w 41 szwajcarskich miastach. Oprócz tego posiadacz biletu ma zapewniony bezpłatny wstęp do ponad 480 szwajcarskich muzeów oraz 50% zniżki na kolejki zębate i linowe prowadzące na najwyższe szczyty. Ponadto posiadacz może liczyć na atrakcyjne zniżki u partnerów programu.

Swiss Saver Pass

Dla dwóch lub więcej osób podróżujących razem. Każdy z podróżujących otrzymuje 15% zniżki na zakup biletu, przy zachowaniu wszystkich zalet oferty Swiss Pass.

Swiss Youth Pass

Swiss Pass przeznaczony dla młodzieży do ukończenia 26 roku życia. Daje takie same uprawnienia co Swiss Pass, lecz nie można go nabyć w opcji Saver.

Swiss Flexi Pass

Odpowiednik oferty Swiss Pass umożliwiający podróżowanie w ciągu 3, 4,5 lub 6 wybranych dni w ciągu miesiąca. Poza wybranymi przez siebie dniami ważności posiadacz biletu może podróżować w pozostałe dni ze zniżką 50%. Niedostępny w wersji dla osób do ukończenia 26 roku życia.

Swiss Saver Pass

Dla dwóch lub więcej osób podróżujących razem. Każdy z podróżujących otrzymuje 15% zniżki na zakup biletu, przy zachowaniu wszystkich zalet oferty Swiss Flexi Pass.

8. Muzea Transportu

Na terytorium Szwajcarii działa około piętnastu mniejszych lub większych muzeów, w których zgromadzono eksponaty dotyczące kolei lub komunikacji publicznej. Poniżej znajduje się lista najważniejszych z nich:

Muzeum Transportu w Lucernie

Największe muzeum transportu w Szwajcarii, znane w całej Europie. Na powierzchni 20 000 m² udostępniono zwiedzającym ponad 3000 eksponatów związanych z historią transportu nie tylko kolejowego w Szwajcarii.

Do najbardziej znanych eksponatów należą stare wagony kolei Jungfrau, lokomotywa „Krokodyl” oraz bogata kolekcja lokomotyw parowych. Dla dzieci przygotowano możliwość spróbowania swoich sił jako palacz lokomotywy parowej, trzy symulatory kolejowe, a także krótką kolejkę miniaturową kursującą wokół muzeum.

Częścią wystawy stałej jest wystawa dotycząca transportu drogowego – samochody, modele samochodów i bezpieczeństwo ruchu drogowego. Dodatkowa atrakcja w tej części muzeum to symulator autobusu miejskiego – można poczuć się jak kierowca przewożący pasażerów.

Inną atrakcją jest mapa lotnicza Szwajcarii o powierzchni 200 m², po której można spacerować. W kompleksie muzealnym można zahaczyć o planetarium.

Do Muzeum łatwo można się dostać z dworca kolejowego w Lucernie. Wystarczy wsiąść do pociągu linii S3 i wysiąść na stacji „”Luzern Verkehrshaus”. Można tu również dotrzeć autobusami linii 6, 8 i 24 lub łodzią. Jeżeli nie chcemy wydawać pieniędzy na transport publiczny, warto wybrać się na półgodzinny spacer wzdłuż promenady nad jeziorem.

Muzeum otwarte jest codziennie od 10 do 18 w sezonie letnim i od 10 do 17 w sezonie zimowym. Ceny biletów wstępu bardzo wysokie..

Strona internetowa: www.verkehrshaus.ch

Muzeum Tramwajów w Bernie

Mało znane muzeum posiadające w swoich zbiorach niezbyt dużą, ale ciekawą kolekcję starych tramwajów, autobusów i trolejbusów jeżdżących dawniej po regionie. Z najciekawszych eksponatów można by wymienić autobus Saurer BLD Schnauzenbus wyprodukowany w 1929 roku. Oprócz tego w muzeum znajdziemy kilka pasażerskich wagonów kolejowych, m. in. MOB-Triebwagen BCFe 4/4 16 z 1905 roku.

W wybrane dni część (festyny, imprezy kulturalne ) muzealnych autobusów wyjeżdża na trasy wokół Berna.

Strona internetowa: www.trittbrett.ch/tvb/index.html

Muzeum Tramwajów w Zurychu

Muzeum pozwalające poznać historię komunikacji publicznej w Zurychu, rozwój komunikacji na tle rozwoju gospodarczo-przemysłowego oraz obejrzeć ciekawe eksponaty dotyczące komunikacji miejskiej w tym mieście. Wśród eksponatów znajdziemy zabytkowe tramwaje z lat 1897-1960, mundury, kasowniki itp. Jak zapewnia zarządca na swojej stronie internetowej, muzeum zainteresuje osoby w każdym wieku.

Dla pojedynczych turystów muzeum jest otwarte w środy, soboty i niedziele; większe grupy mogą zwiedzać obiekt w innym terminie po wcześniejszym uzgodnieniu. Do działalności muzeum należy utrzymywanie zabytkowych tramwajów kursujących po linii „21”. Muzeum mieści się przy Forchstrasse 260.

Strona internetowa: www.tram-museum.ch

Vapeur-Val-de-Travers

Nieduży skansen lokomotyw w Neuchatel. Częścią działalności jest organizowanie przejazdów pociągami retro ciągniętymi przez parowozy na trasie St. Sulpice – Neuchatel. Wśród eksponatów możemy znaleźć polską lokomotywę parową TKP 16 „Śląsk” wyprodukowaną przez Fablok w 1952 roku. Lokomotywa nadal jest na chodzie. Inna polska lokomotywa parowa wymieniona na stronie muzeum to Tkt 48 188. Nie wiadomo jednak nic o jej aktualnym stanie.

Na stronie muzeum nie ma informacji o dniach otwarcia, adresie i cenach biletów.

Strona internetowa: www.vvt.ch

Le Chemin de Fer Musee Blonay-Chamby

Kolej turystyczna i interesujące muzeum kolejowe. W muzeum można obejrzeć ponad 60 zabytkowych pojazdów – wagony, lokomotywy parowe i lokomotywy spalinowe. Na terenie muzeum działa także restauracja oraz sklep z pamiątkami.

Pociągi turystyczne kursują na trasie Blonay – Chamby w soboty i niedziele od ostatniego weekendu kwietnia do ostatniego weekendu października. Przejazd w jedną stronę trwa 20 minut. Pociągi są prowadzone przez parowóz (soboty) lub lokomotywę spalinową (niedziele).

Muzeum mieści się w Chamby, dokąd można dojechać pociągami MOB z Montreaux. Należy jednak uważać, ponieważ większość pociągów to pociągi turystyczne Golden Pass, na które obowiązuje specjalna taryfa.

Z kolei do Blonay można dojechać pociągiem retro kursującym w relacji Vevey – Les Pleiades.

Strona internetowa: blonay-chamby.ch

9. Koleje Retyckie

Koleje Retyckie (Rhätische Bahn) to formalnie lokalny przewoźnik kolejowy w szwajcarskiej Gryzonii. Przewoźnik znany jest dzięki rozreklamowanym pociągom Glacier Express i Bernina Express, kursujących po malowniczych górskich liniach wąskotorowych. Pociągi te znane są na całym świecie, powstały na ich temat tysiące artykułów (większość to artykuły sponsorowane), więc ograniczę się tylko do podstawowych informacji.

Glacier Express

Glacier Express, czyli „Ekspres Lodowcowy” to najwolniejszy pociąg ekspresowy na świecie. Kursuje codziennie pomiędzy St. Moritz a Zermatt. Trasę o długości około 270 kilometrów pociąg pokonuje w 7,5 godziny. Powolny przejazd wynagradzają przepiękne widoki i zmieniający się krajobraz za oknami. Podczas każdej podróży pociąg pokonuje 91 tuneli i 291 mostów. Pociąg nie należy do najtańszych, mimo to przez cały rok cieszy się zainteresowaniem podróżnych z całego świata. Pociągi zestawione są z klimatyzowanych, panoramicznych wagonów z bardzo dużymi szybami i przeszklonymi dachami. W każdym składzie kursuje wagon barowy. Najwyższa stacja na trasie pociągu to Oberalppass 2033 m n.p.m. Pociągi objęte są całkowitą rezerwacją miejsc.

Jeśli chodzi o tabor, to pociąg zestawiony jest najczęściej z lokomotywy, dwóch wagonów klasy pierwszej, wagonu restauracyjnego oraz trzech wagonów klasy drugiej. Wagon klasy pierwszej posiada 36 miejsc, jedną toaletę, półki na bagaż. Siedzenia są w układzie 2 + 1. Podobnie w wagonie klasy pierwszej przystosowanym do przewozu osób niepełnosprawnych. Tam jednak jest tylko 30 miejsc. Wagon panoramiczny klasy drugiej również wyposażony jest w jedną toaletę i miejsca na bagaż. Może nim podróżować 48 osób. Siedzenia w układzie 2 +2

Dużą wadą pociągu Glacier Express jest układ siedzeń. Podróżni siedzą naprzeciw siebie. Owszem, wynagradzają to piękne widoki, ale osoby siedzące przy przejściu nie są aż tak blisko okna, aby zrobić zdjęcie. Zresztą okien nie da się otworzyć, a kto próbował robić zdjęcia przez szybę, ten wie, jak to się kończy. Dlatego dużo osób zaleca przejazd trasy zwykłymi pociągami. Widoki takie same, ceny dużo niższe, a często okna da się otworzyć. I ludzi w wagonach mniej.

Szczegółowe informacje: www.glacierexpress.ch

Bernina Express

Mniej znany niż Glacier Express, ale równie atrakcyjny pociąg zestawiony z wagonów panoramicznych. Łączy ze sobą szwajcarskie miasto Chur i włoskie miasto Tirano, skąd specjalnym autokarem można dojechać do Lugano (dodatkowo płatne)

Pociąg przecina Alpy, czemu towarzyszą zmieniające się jak w kalejdoskopie przepiękne krajobrazy. Góry, lodowce, jeziora – wszystko można spotkać podczas przejazdu wspomnianym pociągiem. Pasażerowie mogą słuchać przez słuchawki informacji o mijanych miejscach. Najwyższy punkt – Ospizio Bernina znajduje się na wysokości 2253 m n.p.m. Podczas czterogodzinnej podróży na trasie liczącej około 145 kilometrów pociąg przejeżdża przez 196 mostów oraz 55 tuneli. Pociąg objęty jest całkowitą rezerwacją miejsc.

Pociąg Bernina Express kursuje kilka razy dziennie. Podróż tym pociągiem to interesująca propozycja dla osób, które wybrały się do Mediolanu na weekendową wycieczkę samolotem tanich linii lotniczych. Z lotniska w Bergamo można łatwo dojechać do Mediolanu, a z Mediolanu często kursują pociągi regionalne do Tirano. Pociągów tych nie znajdziemy w internetowych rozkładach jazdy PKP, bowiem połączenia obsługuje regionalny przewoźnik.

Więcej informacji: www.rhb.ch – od niedawna dostępnej również w języku polskim.

 

10. Najpopularniejsze koleje turystyczne

W Szwajcarii kursuje sporo pociągów będących jednocześnie środkiem transportu mieszkańców do trudno dostępnych terenów, jak i atrakcją turystyczną szeroko opisywana w przewodnikach turystycznych na całym świecie. Nie sposób byłoby ich wszystkich opisać, dlatego przygotowałem listę najpopularniejszych kolei tego typu.

Należy pamiętać, że bilety na pociągi turystyczne w Szwajcarii są bardzo drogie – często przejazd powrotny kosztuje w przeliczeniu kilkaset złotych.

Chocolate Train

Słynny pociąg z Montreux do Gruyères i Broc. Pociąg prowadzi tylko wagony I klasy na wzór wagonów z 1915 roku oraz wagon panoramiczny pierwszej klasy. W Gruyères pasażerowie mogą zwiedzić wioskę oraz przyjrzeć się, jak produkowany jest ser. Największą atrakcję jest jednak zwiedzanie fabryki czekolady w Broc połączone z degustacją. Pociąg kursuje w poniedziałki, środy i czwartki w maju, czerwcu, wrześniu i październiku, natomiast w lipcu i sierpniu kursuje codziennie.
Cena biletu obejmuje:

– rezerwację miejsca
– kawę i croissanty w pociągu
– autobus ze stacji kolejowej Gruyères i z powrotem
– wstęp do zamku w Gruyères
– zwiedzanie fabryki serów w Gruyères
– zwiedzanie fabryki czekolady Nestle połączone z degustacją

Jednodniowa wycieczka kosztuje kilkaset złotych.

Brienz Rothorn Bahn

Kolejka zębata o długości 7,6 kilometra z miasteczka Brienz na Rothor Kulm (2244 m n.p.m.). Kolejka zainaugurowała swoją działalność już 17 czerwca 1882 roku. Do roku 1914 regularnie kursowały pociągi wycieczkowe. Kursowanie kolejki zostało wstrzymane w latach 1914-1931. Jest to jedyna kolejka zębata w Szwajcarii, która nie została zeletryfikowana i pociągi nadal są prowadzone przez lokomotywy parowe. Przejazd całą trasą trwa godzinę.

W sezonie letnim pociągi kursują codziennie. Każdy pociąg może przewieźć dwa wózki inwalidzkie, przy czym wymagane jest wcześniejsze zgłoszenie takiej potrzeby. W przypadku awarii lokomotywy parowej, pociągi mogą być prowadzone przez lokomotywę spalinową.

Szczegółowe informacje: www.brienz-rothorn-bahn.ch/

Dampfbahn Furka – Bergstrecke

Kolej parowa Furka, znana również pod nazwą Furka Cogwheel Steam Railway to kolej turystyczna kursująca sezonowo przez malownicze tereny przełęczy Furka pomiędzy stacjami Realp i Oberwald. Większość pociągów zestawionych jest z lokomotywy parowej i wagonów retro. Długość trasy to nieco ponad 17 kilometrów; w najwyższym miejscu kolej osiąga wysokość 2160 metrów. Ze względu na dłuższe postoje przejazd pomiędzy stacją początkową a końcową zajmuje dwie godziny i dziesięć minut.

Na części trasy wprowadzono tory zębate. Wszystkie pociągi objęte są obowiązkową rezerwacją miejsc. Kolej jest bardzo popularną atrakcją turystyczną, natomiast ceny są bardzo wysokie. Bilety można zarezerwować przez internet.

Strona internetowa: www.dfb.ch

Gornegrat Bahn

Kolej Gornegrat to pierwsza w Szwajcarii elektrycza kolej zębata. Została oddana do użytku w 1898 roku. Wjeżdża na szczyt Gornegrat, który obecnie należy do największych atrakcji turystycznych Szwajcarii. Ze szczytu Gornegrat można podziwiać 29 czterotysięczników, w tym legendarny Matterhorn. Ze szczytu widać także drugi pod względem wielkości europejski lodowiec – Gornergletscher. Górna stacja kolejki znajduje się na wysokości 3089 metrów i jest to najwyżej położonana wolnym powietrzu stacja kolejowa w Europie. Kolej zębata Gornegrat Bahn rozpoczyna swój bieg w popularnym kurorcie Zermatt. Trasę o długości 9339 metrów pokonuje w ciągu 24 minut.

Kolej kursuje przez cały rok. W 2013 roku cena biletu powrotnego z Zermatt do Gornegrat wynosiła aż 68,5 euro. To dużo, biorąc pod uwagę fakt, że przejazd w jedną stronę trwa zaledwie 24 minuty.

Szczegółowe informacje: www.gornergratbahn.ch

Jungfraubahn

Najwyżej położona linia kolejowa w Europie. Górna stacja kolei zębatej znajduje się na wysokości 3454 m n.p.m. Kolej od 1912 roku łączy stacje Kleine Scheidegeg i Jungrau. Trasa liczy zaledwie ponad dziewięć kilometrów, przy czym aż siedem kilometrów to przejazd przez tunel (według różnych stron internetowych). Mimo to linia Jungfraubahn uznawana jest za jedną z najpiękniejszych linii kolejowych w Europie.

Pilatus Railway

Kolejka Pilatus to najbardziej stroma kolej na świecie. Maksymalny kąt nachylenia toru wynosi aż 48 stopni, przy czym średnie nachylenie to 48 stopni. Pierwszy projekt budowy kolejki powstał już w 1873 roku. Przewidywał maksymalne nachylenie 25 stopni. Ze względu na ogromne koszty oraz ograniczenia wynikające z projektu, zrezygnowano z jego realizacji.

W 1885 roku inżynierowie Eduard Locher Eduard Guyer-Freuler otrzymali koncesję na realizację własnego projektu. Założono Towarzystwo Kolei Pilatus. Budowa kolejki miała zakończyć się najpóźniej w 1889 roku. Prace trwały przez 400 dni, a przy budowie zatrudniono 800 pracowników. Kolejkę oddano do użytku 17 maja 1889 r., trzy tygodnie później uruchomiono rozkładowe przewozy pasażerskie.

W 1935 roku linia została zelektryfikowana. Trasę liczącą 4618 metrów pociąg pokonuje w około pół godziny. Różnica wysokości na trasie to 1635 metrów. Kolej zębata jedzie ze średnią prędkością 9-12 km/h. Stacja początkowa znajduje się w Alpnachstad, dokąd można dojechać koleją Zentralbahn z Lucerny, albo dopłynąć promem. Pociągi kursują od maja do listopada.

Szczegółowe informacje: www.pilatus.ch

Schynige Platte Bahn

Schynige Platte Bahn to kolej zębata kursująca pomiędzy stacjami Wilderswil a Schynige Platte. Pociągi zestawione są z zabytkowych wagonów, przypominających te z pierwszej połowy ubiegłego wieku. Ciekawie wygląda układ siedzeń. W zabytkowych wagonach podróżni siedzą ściśnięci w drewnianych ławkach, pomiędzy którymi nie da się przejść. Każdy przedział zestawiony z dwóch drewnianych ławek naprzeciw siebie, ma oddzielne drzwi. Pociąg jednorazowo może pomieścić 40 osób, więc rezerwacja miejsc jest obowiązkowa. W wagonach nie ma toalet.

Kolej Schynige Platte Bahn kursuje od 14 czerwca 1893 roku. Obecnie przejazdy odbywają się tylko w sezonie letnim. Trasa pociągu liczy trochę ponad siedem kilometrów, a przejazd w jedną stronę trwa 52 minuty. To niewiele, zważywszy na fakt, iż różnica wysokości pomiędzy stacją początkową a końcową to 1400 metrów. Przepiękne krajobrazy wynagradzają niezbyt komfortowe warunki podróży, a tuż przy stacji Schynige Platte (1967 m n.p.m.) znajduje się ogród botaniczny. Większość podróżnych kontynuuje wycieczkę pieszo w kierunku Oberberghorn (2057 m n.p.m.) Co ciekawe, na tutejszych halach produkuje się ser. Przy odrobinie szczęścia można zobaczyć pociąg z wagonami wypełnionymi… krążkami sera.

Ferrovia Monte Generoso

Ferrovia Monte Generoso to nazwa zarządcy wąskotorowej kolei zębatej o prześwicie 800 mm, która kursuje na trasie Capolago – Monte Generoso. Jest to jedyna kolej zębata w południowej Szwajcarii. Początkowo pociągi były zestawione z parowozu i wagonów, w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku parowozy zamieniono na lokomotywy spalinowe, a w 1982 połączenia obsługują elektryczne zespoły trakcyjne. Pociągi pokonują trasę o długości 8,9 km, a różnica wzniesień wynosi 1334 metry. Pojazdy kolejki nie są zbyt wygodne, pasażerowie siedzą na drewnianych siedzeniach, a w pociągach nie ma toalet. Dużą zaletą jest natomiast fakt, iż można otworzyć pojedyncze okna (przy większości miejsc są lufciki).

Kolejka kursuje od wiosny do późnej jesieni. Pociągi odjeżdżają od 10 do 17 w takcie godzinnym. Przejazd trasą trwa od 45 do godziny, po drodze pociąg zatrzymuje się na dwóch stacjach. Z Capolago do Lugano w sezonie kursuje prom. Ponadto kilka razy w roku uruchamiane są pociągi retro zestawione z parowozu i wagonów retro.

Szczegółowe informacje: www.montegeneroso.ch

Golden Pass Express

azwa dla kilku pociągów kursujących w różnych relacjach. Niestety, na stronach przewoźnika nie udało mi się znaleźć zbyt wielu informacji na temat tych pociągów. Informacje są skąpe, ograniczają się jedynie do podstawowych faktów.

Golden Pass Panoramic – nowoczesny pociąg złożony z wagonów panoramicznych pierwszej i drugiej klasy. Na końcu ostatniego wagonu jest osiem specjalnych miejsc oznaczonych jako VIP klasa.

Golden Pass Classic – cieszący się dużą popularnością pociąg zestawiony z wagonów wyprodukowanych na wzór tych, które kursowały w latach trzydziestych ubiegłego wieku. Uważany za jeden z najbardziej luksusowych europejskich pociągów. Pociąg kursuje codziennie z Montreux do Zweisimmen .

12. Bilety sieciowe międzynarodowe (przygraniczne)

Szwajcaria posiada trzy oferty podobne do polsko-niemiecko-czeskiego biletu Euro-Nysa, umożliwiające stosunkowo niedrogie (biorąc pod uwagę tamtejsze ceny biletów jednorazowych) podróżowanie po pograniczu szwajcarsko-niemieckim i szwajcarsko-austriackim i szwajcarsko-francuskim. Bilety są ważne na wybranych liniach kolejowych, autobusowych i innych środkach transportu z wyjątkami wymienionymi w warunkach taryfowych poszczególnych ofert.

Bodensee Ticket –  wspólna oferta samorządów regionów Austrii, Niemiec i Szwajcarii położonych nad Jeziorem Bodeńskim, coś podobnego jak bilet Euro-Nysa w Polsce. Umożliwia podróże wybranymi pociągami, autobusami i promami wokół wspomnianego jeziora, przy czym obowiązuje podział na strefy – wschodnią, zachodnią, można także kupić bilet łączony na strefy wschodnią i zachodnią lub wschodnią, zachodnią i południową, przy czym nie można na samą strefę południową. Szczegółowe mapy znajdziecie na stronie internetowej, do której odnośnik podaję poniżej. Dostępne są bilety jednodniowe i trzydniowe oraz dla małych grup – maksymalnie dwoje dorosłych i czworo dzieci od 6 do 15 lat (dzieci do ukończenia 6 roku życia podróżują za darmo). Pies może być traktowany jako część grupy i liczony jako dziecko. W Niemczech bilet jest ważny tylko w pociągach regionalnych (IRE, RE, RB), w Austrii i Szwajcarii również w pociągach EC i IC na obszarze obowiązywania biletu. Bilet Bodensee Ticket uprawnia też do zniżek przy zakupie biletów wstępu do wybranych atrakcji turystycznych.

Jeśli spojrzycie na cennik, bilety nie są tanie, ale moim zdaniem warto kupić, ponieważ dzięki biletowi można zwiedzić sporo interesujących miast, jak choćby Szafuzę, Stein am Rhein, Konstancję, Lindau, Sankt Gallen, czy Bregencję. Same trasy kolejowe wzdłuż jeziora są bardzo malownicze.

Strona internetowa: www.bodensee-ticket.com

Triregio – bilet sieciowy umożliwiający wygodne podróżowanie wybranymi pociągami, autobusami i komunikacją miejską na pograniczu niemiecko-francusko-szwajcarskim, w okolicach Bazylei. Po stronie szwajcarskiej obszar ważności biletu obejmuje Zintegrowany System Północno-Zachodniej Szwajcarii (TNW), obszar wspólnoty administracyjnej Lörrach (LVL) oraz Communauté de Communes des Trois Frontières, Distribus and SNCF w Alzacji. We Francji bilet ten ważny jest w pociągach podmiejskich i regionalnych na linii Saint-Louis – Miluza, w Niemczech tylko w pociągach regionalnych (R, RE), w Szwajcarii we wszystkich pociągach, które mają przystanki na terenie Zintegrowanego Systemu Północno-Zachodniej Szwajcarii (TNW), czyli w większości pociągów (przed podróżą konieczne jest przestudiowanie mapy i rozkładu jazdy pociągu według stacji).

Bilet Triregio w trakcie opracowywania artykułu kosztował 18,80 EUR dla osoby dorosłej, przy czym z osobą dorosłą dwoje dzieci do ukończenia 15 roku życia może podróżować bezpłatnie. Dla osób posiadających różne bilety miesięczne, roczne i karty zniżkowe cena jest niższa (szczegóły na stronie oficjalnej).

Dostępny jest także znacznie tańszy wariant Triregio Mini, lecz obszar jego obowiązywania jest znacznie ograniczony.

Warto kupić bilet w wersji pełnej, co pozwoli nam zwiedzić oprócz Bazylei na przykład Miluzę, gdzie znajduje się słynne Muzeum Kolejnictwa, podzielone miasto Rheinfelden, a miłośnicy górskich wędrówek spędzą przyjemnie czas w okolicach Feldbergu (dojazd autobusem – ostatnia stacja kolei to Zell im Wiesental)

Szczegóły: www.triregio.info

Leman Express – od 15 grudnia 2019 roku podróżni mogą skorzystać z sieci połączeń regionalnych w ramach Leman Express – zintegrowanej taryfy na pograniczu francusko-szwajcarskim, w okolicach Genewy i Annemasse. Jest to coś w styli zintegrowanego transgranicznego systemu taryfowego – podzielony na strefy, uprawnia do podróży pociągami, tramwajami, autobusami oraz łodziami kursującymi w ramach komunikacji miejskiej i regionalnej na obszarze obowiązywania systemu. Przeznaczony jest głównie do podróży międzynarodowych, bowiem osoby podróżujące po terytorium Szwajcarii mogą skorzystać z genewskiej taryfy Unireso. Jeśli chodzi o sieć kolejową, to w ramach systemu Leman Express można podróżować na sieci 230 kilometrów, gdzie znajduje się 45 stacji kolejowych. Podróżując pociągiem możemy zwiedzić na przykład Genewę albo piękne Annecy.

Informacje o warunkach obowiązywania oferty na oficjalnych stronach przedstawione są w sposób niezrozumiały. O ile dobrze zrozumiałem, to oprócz biletów jednorazowych czasowych lub/i strefowych dostępne są bilety jednodniowe na całą sieć „Carte Léman Pass 1 jour” i pięciodniowe „Carte Léman Pass 1 jour”. Osoby podróżujące z rowerem lub zwierzęciem mogą zakupić dodatkowe bilety dla roweru i zwierzęcia.

Więcej informacji: lemanpass.com i www.lemanexpress.ch

12. Zintegrowane systemy taryfowe

W wielu kantonach Szwajcarii od dawna działają zintegrowane systemy taryfowe, dzięki którym z jednym biletem można podróżować pociągami i innymi środkami komunikacji publicznej na terenie danego kantonu. Oprócz biletów jednorazowych turyści mogą zakupić bilety jednodniowe i grupowe. Warunki ogólne obowiązywania tych biletów oraz podziały na strefy są skomplikowane i trudne do zrozumienia dla osoby, która nie mieszka lub nie przebywa często w Szwajcarii, dlatego podałem tylko krótkie opisy najważniejszych zintegrowanych systemów taryfowych wraz z odnośnikami do oficjalnych stron, gdzie są one szczegółowo opisane, ale często tylko w językach niemieckim, francuskim lub włoskim. Bilety można kupić w kasach, biletomatach, przez internet, aplikacje na smartfona, a w ostateczności u kierowców.

Z warunkami taryfowymi najczęściej wygląda to następująco: dzieci do ukończenia 6 roku życia podróżują za darmo; dzieci w wieku od 6 do 16 lat płacą połowę ceny biletu. Posiadacze kart zniżkowych kolei szwajcarskich uprawnieni są do zniżki 50%. W wielu przypadkach istnieje możliwość zakupu dodatkowych biletów na przewóz roweru lub zwierzęcia. Można też wybrać klasę podróży – pierwszą lub drugą.

Arcobaleno – zintegrowany system taryfowy kantonu Ticino i dystryktu Moesa w Gryzonii w różnych środkach transportu publicznego: pociągach, autobusach, kolejach linowo-terenowych i wybranych promach. Skomplikowany podział na strefy – inny dla biletów jednorazowych, inny dla biletów okresowych – dla posiadaczy biletów jednorazowych wydzielono aż 49 trzycyfrowych stref, dla posiadaczy biletów okresowych tylko 16 (oznaczenie dwucyfrowe). W przypadku przewoźników kolejowych bilet honorowany jest pociągach kolei szwajcarskich, Treni Regionali Ticino Lombardia (tylko na terytorium Szwajcarii – na odcinek włoski trzeba zakupić osobny bilet; obowiązuje też specjalna taryfa transgraniczna), Ferrovie Luganesi (linia Lugano – Ponte Tresa; pociąg dojeżdża do szwajcarskiej części podzielonego miasta).

Dostępny jest bilet jednodniowy „Carta giornaliera”, ale tylko na kilka stref ważności – od jednej do ośmiu. Z treści strony oficjalniej nie potrafię napisać, czy chodzi o strefy na bilety jednorazowe, czy okresowe. Można także zakupić bilet sześciodniowy w cenie pięciu biletów jednodniowych (Multi carta giornaliera). Sześć dowolnych dni podróży można wykorzystać w ciągu 3 lat.

Szczegóły, mapy i ceny biletów na stronie www.arcobaleno.ch/

Libero – zintegrowany system taryfowy kantonów Berno, Solura i Biel. Oferta podobna do wcześniej opisanych, czyli skomplikowany podział na strefy, mnóstwo map do ściągnięcia, dla osób nieznających realiów zintegrowanych systemów taryfowych w Szwajcarii bardzo trudny do zrozumienia. Dostępne bilety jednodniowe na wybrane strefy (od 1 do 15 stref) lub na więcej niż 15 stref, czyli teoretycznie na wszystkie strefy oprócz stref zielonych (zaznaczone na mapie). Bilet sześciodniowy kosztuje tyle samo, co 6 biletów jednodniowych.

Strona internetowa: www.mylibero.ch

Mobilis – zintegrowany system taryfowy kantonu Vaud, czyli Lozanny i okolic. Dużo stref, dostępne również bilety jednodniowe ważne od 00:00 dnia wskazanego jako dzień ważności biletu do 05:00 następnego dnia – możliwy zakup biletu jednodniowego na konkretną strefę lub na wszystkie strefy. Oprócz zintegrowanego systemu taryfowego turyści w niektórych obiektach noclegowych otrzymują lub mogą zakupić karty uprawniające do bezpłatnego podróżowania w wyznaczonych strefach wokół najpopularniejszych miast i miejscowości wypoczynkowych (Lausanne Transport Card, Montreux Riviera Card, Lavaux Transport Card, Valpass)

Strona internetowa: www.mobilis-vaud.ch

Onde – zintegrowany system taryfowy kantonu Neuchatel i pojedynczych dystryktów w kantonach Berno i Jura. Również dostępny bilet 24-godzinny (Carte 24 heures), ale tylko do 10 stref, czyli nie na cały obszar systemu taryfowego.

Strona internetowa: www.ondeverte.ch

Ostwind – nazwa zintegrowanego systemu taryfowego 31 przewoźników w północno-wschodniej Szwajcarii (kolej, autobusy, koleje linowe, koleje linowo-terenowe i promy) oraz na terytorium Liechtensteinu (tylko autobusy). Obszar kantonów uczestniczących w systemie Ostwind teoretycznie podzielono na 13 stref (na mapie stref jest znacznie więcej), wśród ofert są także bilety jednodniowe (Tageskarte) ważne od 00:00 w dniu ważności wskazanym na bilecie do 05:00 następnego dnia. Bilety te można kupić na konkretną strefę, wybrać ważność biletu na od 1 do 12 stref lub wszystkie 13 stref, przy czym bilet nie jest ważny na promy, a w przypadku chęci skorzystania z połączeń nocnych należy uiścić dopłatę. W przypadku chęci kupna biletu na wszystkie 13 stref można też zakupić bilet 9-Uhr-Tageskarte ważny od 09:00 w dniu ważności wskazanym na bilecie do 05:00 następnego dnia. Jest on tańszy niż opisywany wcześniej bilet jednodniowy. Osoby chcące skorzystać z promów np. na szwajcarskiej części Jeziora Bodeńskiego mogą zakupić bilet Tageskarte Plus, ale jest on honorowany tylko na wybranych promach.

Inna oferta to bilet 6-dniowy (Multi-Tageskarte), przy czym sześć dni ważności można wykorzystać w ciągu 3 lat (dostępny również w dwóch wariantach: ważny od 00:00 lub 09:00). Bilet nie jest imienny, więc mogą z niego korzystać różne osoby.

Z ciekawszych miejsc z biletem można zwiedzić St. Gallen, Winterthur, Chur, Szafuzę, niemiecką Konstancję, czy stolicę Księstwa Liechtensteinu Vaduz (tylko autobusem).

Szczegółowe informacje oraz mapy dostępne są na stronie www.ostwind.ch

Passepartout – zintegrowany system taryfowy kantonów Lucerna, Obwalden i Nidwalden – uczestniczy w nim 12 przewoźników. , w tym czterej przewoźnicy kolejowi: Koleje Szwajcarskie (SBB CFF FSS), BLS, Passepartout i Zentralbahn. Podobnie jak w przypadku pozostałych regionalnych zintegrowanych systemów taryfowych, podział na strefy jest bardzo skomplikowany. Dostępne są bilety jednodniowe na wybrane strefy (od 1 do 10 stref ważności) lub na wszystkie strefy. Bilet jednodniowy ważny jest od 00:00 dnia ważności wyznaczonego na bilecie do 05:00 dnia następnego, przy czym w nocnych pociągach SBB trzeba uiścić dopłatę. Można także kupić bilet sześciodniowy Multi-Tageskarte.

Strona internetowa: passepartout.ch

TNW – zintegrowany system taryfowy północno-zachodniej Szwajcarii, ten sam, który opisywałem wcześniej przy bilecie międzynarodowym Triregio. Zintegrowany system taryfowy obejmuje kantony Bazyea-Miasto, Bazylea-Okręg, Fricktal oraz kilka innych samorządów. W systemie zrzeszonych jest pięciu przewoźników – z kolejowych tylko Koleje Szwajcarskie. Dostępne bilety jedno-, dwu- i siedmiodniowe po obszarze tzw. Wielkiej Bazylei lub całej sieci TNW. Bilety są ważne tylko na terytorium Szwajcarii.

Więcej informacji: www.tnw.ch

Unireso – zintegrowany system taryfowy kantonu Genewa. W przeciwieństwie do pozostałych ofert nie trzeba martwić się podziałem na strefy – kanton Genewa to strefa 10, po pozostałych strefach szwajcarskich i francuskich oznaczonych na mapach można podróżować z biletem Leman Pass, opisanym w rozdziale wyżej. Dostępny bilet jednodniowy ważny od 00:00 lub 09:00 do godziny 05:00 następnego dnia – ten drugi jest tańszy. W soboty i niedziele na bilecie jednodniowym ważnym od 00:00 na drugą klasę mogą podróżować dwie osoby (to ostatnie może się zmienić – należy sprawdzać na stronie oficjalnej).

Strona internetowa: www.unireso.com

Zug Tarifverbung – zintegrowany system taryfowy kantonu Zug z udziałem sześciu przewoźników. Promy Ägerisee i Zugersee Schifffahrt nie są częścią systemu taryfowego – bilety jednodniowe nie są na nich honorowane, wyjątek to bilet Zuger Tagespass+, z którym można również płynąć tymi promami. Bilet jednodniowy można zakupić na pojedyncze strefy (1-4) lub na wszystkie strefy.

Strona internetowa: www.zvb.ch

ZVV  – zintegrowany system taryfowy w Zurychu i regionie. Podział na strefy. Dla turystów przygotowano ofertę 9 O’ Clock – bilet uprawniający do nieograniczonej liczby podróży w obszarze obowiązywania biletu od 09:00 w dniu wskazanym jako dzień ważności do 05:00 dnia następnego. To ograniczenie obowiązuje od poniedziałku do piątku; w soboty, niedziele i święta bilet jest ważny przez cały dzień. Bilet 9 O’Clock ważny jest we wszystkich strefach systemu ZVV; ale osoby chcące podróżować liniami nocnymi, muszą uiścić dopłatę. Można kupić również wersję na sześć dni.

Szczegóły: www.zvv.ch/

13. Ciekawostki kolejowe

Może się to wydawać dziwne, ale podczas opracowywania artykułu znalazłem tylko dwie ciekawostki dotyczące kolei w Szwajcarii, które uznałem za warte odnotowania.

Kolej napędzana ściekami

Jedną z największych atrakcji turystycznych szwajcarskiego Fryburga jest kolej linowo-terenowa łącząca centrum miasta z Basse Ville, czyli dolnym miastem. Kolejka kursująca od 1899 roku to jedyna zachowana w Szwajcarii kolej o napędzie grawitacyjnym, czyli kursująca bez żadnego silnika.

Dawniej koleje linowo-terenowe były zasilane wodą. Na górze wlewano do zbiornika wodę, wagon dzięki sile grawitacji zjeżdżał na dół, a jednocześnie drugi wagon wjeżdżał na górę, ponieważ wagon zjeżdżający był cięższy niż ten wjeżdżający

Kolejka we Fryburgu to ewenement również z innego powodu – jest podłączona do sieci kanalizacji miejskiej i napędzana ściekami. Niestety, jak można przeczytać w opiniach na portalach turystycznych, charakterystyczny zapach dla wielu pasażerów jest wyczuwalny.

Długość trasy kolejki to 121 metrów. Różnica wysokości pomiędzy stacją początkową a końcową wynosi 56, 4 metra. Przejazd trwa dwie minuty.

Kolej kursuje codziennie i można łatwo do niej dość z dworca kolejowego.

Kolej w centrum Zurychu

Inna kolejowa ciekawostka to Polybahn – kolej linowo-terenowa w centrum Zurychu. Kolej przewozi pasażerów pomiędzy dolną stacją Zürich Central-Polybahn zlokalizowaną przy węźle przesiadkowym a górną stacją Polyterasse ETHZ tuż przy głównym budynku politechniki. Służy przede wszystkim studentom, ale jest ważną atrakcją turystyczną ze względu na fakt, iż „wyjeżdża z budynku”.

Kolej Polybahn kursuje od stycznia 1889 roku. Początkowo miała napęd balastowy, już w 1897 roku linię zelektryfikowano. W drugiej połowie XX wieku kolejce groziła likwidacja – w 1976 roku uratowało ją Szwajcarskie Towarzystwo Bankowe. W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku przeszła gruntowny remont. Od 1996 roku używana jest nazwa UBS Polybahn.

Długość trasy to 171-173 metry, a różnica wysokości 41-43 metry (róźne strony podają różne dane). Czas przejazdu to 100 sekund, a w jednym wagoniku może jechać 50 osób. Godziny kursowania kolejki dostosowane są do godzin pracy politechniki. W soboty kursuje tylko do 14:00, w niedziele nie kursuje w ogóle.

Lubisz podróże koleją i poznawanie nowych miejsc? Chcesz być na bieżąco z ofertami promocyjnymi na kolei? Zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku, Twitterze i Instagramie.  Natomiast TUTAJ znajdziesz informacje na temat kolei z całego świata.

Wsparcie bloga
Jeśli spodobał ci się blog, warto go wesprzeć drobną darowizną TUTAJ. Opracowanie wielu artykułów trwa tygodniami, ich aktualizacja rozbudowa i rozbudowa latami. Bez pieniędzy nie da się utrzymać i rozwijać ambitnych projektów, a w dzisiejszym świecie zarabia się na płytkich, tabloidowych treściach. Zapraszam również nasz fanpage na Facebooku.