Kolej w Kolumbii pełni marginalną rolę jeśli chodzi o transport pasażerski, natomiast funkcjonuje kilka linii kolejowych przeznaczonych do transportu towarów.

Kolumbia dawniej posiadała rozbudowaną sieć linii kolejowych, kursowało też sporo, jak na Amerykę Południową, pociągów pasażerskich. Na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku nastąpił krach, połączony z likwidacją kolei narodowych. Pozostało tylko kilku przewoźników pasażerskich oraz pociągi turystyczne. Obecnie rozwija się transport towarowy, natomiast sytuacja w transporcie pasażerskim wygląda bardzo kiepsko, choć są pewne nadzieje na poprawę. W artykule krótko opisuję tylko pociągi pasażerskie.

Ostatnia aktualizacja: 29.01.2023

Tren Turístico de la Sabana

Początki pociągu sięgają 1993 roku, kiedy prywatna firma przejęła część trasy i majątku zlikwidowanych kolumbijskich kolei narodowych. Pociągi i wagony zostały pozostawione na pastwę losu (a właściwie złodziei) na bocznicach i w warsztatach. Kilku entuzjastów postanowiło założyć firmę przewozową, co było bardzo dobrym posunięciem, jak pokazała przyszłość. Po podpisaniu stosownych umów oraz dokonaniu niezbędnych napraw pierwszy pociąg wyjechał w trasę 29 maja 1993 roku. Pociąg należy do najpopularniejszych atrakcji turystycznych Bogoty. Kursuje w soboty, niedziele i święta przez cały rok. Pasażerowie mogą przejechać się ze stacji Sabana w Bogocie aż do stacji Zipaquirá, oddalonej o 53 kilometry. Pociąg zatrzymuje się jeszcze na kilku innych stacjach, gdzie podróżni mogą się przesiąść do autobusów dowożących turystów do najpopularniejszych miejsc w okolicy.

Pociąg zestawiony jest z lokomotywy parowej lub spalinowej, zwykłych wagonów pasażerskich oraz wagonu barowego. W pociągu zmieści się 580 pasażerów, przygotowano program dodatkowy, w tym występy ludowych zespołów muzycznych.

Strona internetowa: www.turistren.com.co

Tren Turístico Café y Azúcar (status nieznany)

Pociąg turystyczny, o reaktywację którego starano się od 2012 roku, kiedy zawieszono jego kursowanie z powodów finansowych. Ostatecznie udało się to uczynić w połowie 2015 roku. Pociąg kursuje w wybrane weekendy pomiędzy stacjami Cali a La Cumbre. Pociąg może zostać również uruchomiony, jeżeli zbierze się 200 chętnych na przejazd. Reaktywacja pociągu to efekt współpracy władz i prywatnych firm, w przyszłości duże nadzieje pokłada się w biurach podróży, które rozreklamują pociąg wśród turystów. Największym problemem jest obecnie fatalny stan infrastruktury, a także taboru – przez 3 lata duża część wyposażenia została rozkradziona. W przyszłości planuje się uruchomienie drugiej linii pociągu turystycznego Cali – Buge – La Tebaida. Nie wiadomo, czy pociąg nadal kursuje.

Cmentarzysko kolejowe w Cali

Na terenie dworca kolejowego w Cali, tego samego, z którego odjeżdża reaktywowany pociąg Tren Turístico Café y Azúcar, można pospacerować po cmentarzysku kolejowym – niszczeją tu dziesiątki bezużytecznych wagonów towarowych, pasażerskich i lokomotyw – większość została już pomalowana przez wandali, część rozebrano. Ogólnie miejsce dość niebezpieczne.

Metro w Medellin (szybka kolej miejska)

Metro w Medellin przypomina raczej szybką kolej miejską niż klasyczne metro. Kolej oddano do użytku w 1995 roku, obecnie liczy dwie linie i 25 stacji. Linia A o długości 25,7 km łączy stacje Bello na północy miasta ze stacją La Estrella na południu. Osiem z 21 stacji znajduje się na wiadukcie nad centrum miasta. Czas przejazdu pomiędzy stacją początkową a końcową wynosi 40 minut. Druga z linii – linia B liczy 5,5 km i ma 6 stacji. Pociągi pomiędzy pierwszą a ostatnią stacją jadą 10 minut. Prędkość handlowa dla obu stacji metra to 40 kilometrów na godzinę, prędkość maksymalna 80 km/h. Linie metra obsługuje 55 składów (165 wagonów).

 

Kolej linowa w Medellin

Kolej linowa w Medellin to jedna z największych atrakcji turystycznych tego miasta, funkcjonująca w ramach komunikacji publicznej. Kolej wybudowano, aby ułatwić przemieszczanie się mieszkańców z biednych, przeludnionych dzielnic na zboczach wzgórz do centrum. Funkcjonują trzynie linie kolejki linowej – o długości 2 km i 2,7 km, prowadzące do stacji metra, natomiast trzecia linia o długości 4,6 km jest przeznaczona dla turystów [2]. Z okien dziesięcioosobowych gondoli można podziwiać między innymi najbiedniejsze dzielnice miasta.

Kolejki na szczyt Monserrate

Celem turystów i pielgrzymów przybywający do Bogoty często jest góra Monserrate (3152 m n.p.m.) dominująca nad kolumbijską stolicą. Na górę można wyjechać koleją linowo-terenową lub kolejką linową. Kolej linowo-terenowa kursuje od 18 sierpnia 1929 roku. Stacja początkowa znajduje się na wysokości 2962 m n.p.m. . Funikular został zmodernizowany w 2003 roku. Przejazd pomiędzy stacją początkową a końcową trwa 4 minuty. [5]

Kolej linowa Teleférico de Monserrate działa od 1955 roku. Przejazd również trwa 4 minuty.

Ze szczytu Monserrate rozpościera się piękna panorama Bogoty.

Szynobus Puerto Berrio – Barrancabermeja

W 2021 roku przewoźnik FENUCO obsługujący połączenia towarowe, uruchomił codzienne połączenie pasażerskie pomiędzy stacjami Puerto Berrio a Barrancabermeja. Puerto Berrio to dawny węzeł kolejowy, gdzie krzyżowały się linie Antoquia i Ferrocarril del Atlantica. Autobus przerobiony na pojazd szynowy, znany miłośnikom kolei z Boliwii i Ekwadoru, kursuje na trasie o długości 125 kilometrów, której pokonanie zajmuje mu 4 godziny. Szynobus kursuje codziennie, wyjazd z Barrancabermeja wcześnie rano, powrót w godzinach popołudniowych. Linia prowadzi przez dżunglę i rzadko zaludnione tereny. W 2022 roku miało miejsce wykolejenie pojazdu; nie wiadomo, czy jeszcze kursuje.

Inne połączenia

Kolumbia, wzorem Kuby, postawiła na walkę z wykluczeniem transportowych miejscowości, do których bardzo rzadko dociera transport publiczny. Mają ku temu służyć szynobusy takie jak wyżej, czyli autobusy przerobione na pojazd szynowy w jednym z kolumbijskich zakładów. Każdy taki pojazd może pomieścić 45 osób.

W 2022 roku pojawiła się informacja o uruchomieniu szynobusu ze stacji Santa Lucia do Grifo de Yara. Dwie pary pociągów kursują w poniedziałki, środy, piątki i soboty.

Prawdopodobnie szynobusy kursują także w okolicach miasta Chaparra. Nie mogę jednak zweryfikować tych informacji.

Plany rozwoju

Kolumbijski rząd poinformował o planach rewitalizacji dwóch linii kolejowych:

La Dorada – Chiriguaná (750 km)
Belencito – Bogota (300 km)

Są to linie o rozstawie 914 mm. Planowano ich przekucie na rozstaw 1435 mm, jednak pociągnęłoby to za sobą zbyt wysokie koszty, przez co ostatecznie zrezygnowano z pomysłu. Linie przeznaczone będą do ruchu pociągów towarowych, w planach nie ma uruchomienia pociągów pasażerskich.

Planowana jest też budowa szybkiej kolei (coś pomiędzy tramwajem a koleją) łączącej Bogotę z lotniskiem międzynarodowym El Dorado. Linia miałaby mieć długość 63 km, a pociągi rozpędzałyby się do 100 km/h.

Ponadto Chińczycy prowadzą rozmowy z kolumbijskim rządem na temat budowy linii kolejowej o długości około 220 kilometrów łączącej Morze Karaibskie z Oceanem Spokojnym. Linia pomiędzy portami Uraba a Cupica (ten zostałby dopiero wybudowany) byłaby konkurencją dla Kanału Panamskiego, bowiem umożliwiałaby szybki transport towarów pomiędzy akwenami. Trudno powiedzieć, na ile plany budowy linii są realne – podobną linię Chińczycy chcieli wybudować w Hondurasie, zapowiadano też budowę kanału w Nikaragui. Z tamtych planów nic nie wynikło.