Kolej w Walii ma długą tradycję – to tutaj w Swansea wyjechał w trasę pierwszy tramwaj konny, dając początek kolei pasażerskiej. Obecnie turystów z całego świata przyciągają koleje turystyczne, szczególnie kolej na szczyt Snowdon. Koleją można dotrzeć do większości walijskich miast, ale jeśli chcecie porządnie pozwiedzać tę część Wielkiej Brytanii, trzeba się przygotować na duże wydatki, bowiem bilety nie należą do najtańszych.

Przewozy rozkładowe

Pociągi w Walii docierają do większości większych miast. Przewozy obsługuje firma Arriva Trains Wales, znana również z Polski. Poza pociągami lokalnymi kursują także pociągi dalekobieżne łączące między innymi Cardiff z Londynem i obsługiwane przez innych brytyjskich przewoźników.

Uroda walijskich miast jest dyskusyjna, natomiast jeśli mimo wszystko chcecie dużo podróżować pociągiem po Walii, warto rozważyć zakup biletu Explore Wales Pass. Bilet jest ważny przez cztery następujące po sobie dni, możliwy jest zakup któregoś z wariantów: North & Mid Wales Pass, South Wales Pass. Explore Wales Pass można kupić tylko na najważniejszych walijskich stacjach. Jest to stosunkowo drogi bilet i jeżeli nie podróżujecie intensywnie, zakup nie opłaca się.

Osoby planujące podróżować pociągiem w obrębie Cardiff mogą nabyć bilet Explore the Capital, uprawniający do podróżowania pociągami Arriva Train Wales w obrębie stolicy oraz do wyznaczonych stacji przez cały dzień. Bilet stosunkowo tani, lecz czy wśród turystów znajdą się chętni? Po lekturze relacji na blogach wątpię.

W ofercie Arriva Train Wales dostępnych jest kilka innych jednodniowych biletów sieciowych uprawniających do nieograniczonej liczby podróży w dniu ważności biletu na obszarze jego obowiązywania. Na przykład Explore Cambrian Coast uprawnia do podróży pomiędzy stacjami Pwllheli – Aberystwyth i Machynlleth. Ofert tego typu jest dużo i po szczegółowe informacje warto zajrzeć na stronę Arriva Train Wales.

Szczegółowe informacje: www.arrivatrainswales.co.uk

Koleje turystyczne

Wykaz najważniejszych kolei turystycznych (normalnotorowe i wąskotorowe) w Walii. Ze względu na bardzo dużą liczbę czynnych kolei pomijałem koleje miniaturowe kursujące po bardzo krótkich trasach oraz muzea kolejowe, którym kiedyś poświęcę osobny artykuł. Lista nie jest kompletna. Dane pochodzą z oficjalnych stron kolei. Ceny biletów mogą się różnić w dniach, kiedy kolej uruchamiana jest z okazji jakichś wydarzeń, festynów, imprez itp. Z reguły ceny są wtedy dużo wyższe.

Aberystwyth Cliff Railway – Kolej linowo-terenowa w Aberystwyth wwożąca pasażerów na wzgórze Constitution, z którego rozpościera się piękna panorama na okoliczne wzgórza, miasteczko i morze. Funikular został oddany do użytku w 1896 roku. Czynny jest codziennie od kwietnia do października.

Strona internetowa: www.aberystwythcliffrailway.co.uk

Bala Lake Railway – kolej wąskotorowa kursująca pomiędzy stacjami Llanuwchllyn a Bala, wzdłuż malowniczego jeziora Bala. Przejazd tam i z powrotem trwa godzinę, a pociąg w tym czasie pokonuje około siedmiu kilometrów. Na stacyjkach pośrednich przewidziano krótkie postoje na zrobienie zdjęć i podziwianie pięknych widoków. Pociągi kursują stosunkowo często od końca marca do końca września oraz w wybrane weekendy października.

Strona internetowa: www.bala-lake-railway.co.uk

Blaenavon’s Heritage Railway – przejazdy pociągami retro na trasie Big Pit – Whistle Inn w wybrane dni, najczęściej w niedziele. Przejazd w jedną stronę trwa 20 minut, do obsługi połączeń używany jest różny tabor – wagony retro + spalinowóz lub parowóz, albo zabytkowe szynobusy. Bilety powrotne sprzedawane są na zasadzie „płacisz raz, jeździsz cały dzień”.

Strona internetowa: bhrailway.co.uk

Brecon Mountain Railway – kolej wąskotorowa przewożąca turystów po malowniczej trasie w Parku Narodowym Brecon Beacons. Jedna z najpopularniejszych atrakcji regionu. Pociągi zestawione są z lokomotywy parowej oraz stylowych, zadaszonych wagoników. Kursuje w wybrane dni przez cały rok, średnio 4 razy w tygodniu, w czerwcu, lipcu i sierpniu codziennie. Przejazd powroty, łącznie z dwudziestominutowym postojem Pontsticill, zajmuje 65 minut. Odległość pomiędzy stacją początkową a końcową to około 4800 metrów.

Strona internetowa: bmr.wales

Cambrian Heritage Railways – przejazdy po krótkich odcinkach nieczynnych linii kolejowych w Llynclys i Oswetry. Przejazdy odbywają się najczęściej w weekendy od kwietnia do października. Ponadto pomiędzy Llynclys a Oswetry w wybrane dni uruchamiane są zabytkowe autobusy.

Strona internetowa: cambrianrailways.com

Corris Railway – kolej wąskotorowa w Corris oddana do użytku w 1859 roku początkowo była koleją konną. W 1878 roku konie zostały zastąpione przez lokomotywy parowe, a w latach 1883-1930 na linii prowadzono regularne przewozy pasażerskie. Kolej została zamknięta w 1948 roku, a wkrótce rozebrano tory. W 1970 roku otwarto muzeum Corris Railway, a dzięki wysiłkom wolontariuszy już w 2002 roku odbudowano kolej, a w 2005 na linię powróciły pociągi.

Kolej kursuje tylko w wybrane dni, na bardzo krótkim odcinku (około 1 kilometra), ale planowane jest wydłużenie trasy o kolejne trzy kilometry. Pociągi rozkładowo prowadzone są przez parowozy, jednak ze względów technicznych mogą wystąpić tymczasowe zmiany w tej kwestii.

Strona internetowa: www.corris.co.uk

Fairbourne Steam Railway – Przejazdy pociągami parowymi na czterokilometrowej trasie z Fairbourne do Penrhyn Point, skąd odpływają promy do Barmouth. Pociągi kursują w wybrane dni od lutego do końca października, w sierpniu przejazdy odbywają się codziennie. Z powodu kłopotów finansowych przyszłość tej kolei stoi pod dużym znakiem zapytania.

Strona internetowa: www.fairbournerailway.com

Ffestiniog Railway – jedna z najpopularniejszych walijskich kolei wąskotorowych. Kursuje pomiędzy stacjami Porthmadog a Blaenau Ffestiniog, pokonując odległośc 21,6 km . Przejazd w jedną stronę trwa około 75 minut. Pociągi zestawione są z parowozu oraz stylowych wagonów retro. Do Blaenau Ffestiniog można dojechać pociągami walijskiej Arrivy.

Strona internetowa: www.festrail.co.uk

Great Orme Tramway – interesujący zabytkowy tramwaj w Llandudno kursujący po dwóch liniach: Victoria – Halfway i Halfway – Summit. Tramwaj kursujący od 1902 roku jest jedynym tramwajem napędzanym kablem (???) na ulicach Wielkiej Brytanii (tak jest napisane na stronie). Na odcinku Halfway – Summit kursuje jako tramwaj linowo-terenowy. Kursuje codziennie od końca marca do końca października.

Strona internetowa: www.greatormetramway.com

Gwili Railway – przejazdy pociągami retro na trasie Bronwydd Arms – Danycoed (ok. 3,6 km). Pociągi z reguły zestawione są z wagonów retro oraz parowozu; kursują dość często, ale nie codziennie. Na stacji Llwyfan Cerrig czynna jest także kolej miniaturowa. Na uwagę zasługuje bardzo ładnie wykonana strona internetowa.

Strona internetowa: www.gwili-railway.co.uk

Llanberis Lake Railway – kolej wąskotorowa z Llanberis do Gilfach. Czterokilometrowa trasa wiedzie przeważnie nad jeziorem, co dodaje uroku tej malowniczej linii. Podróż powrotna trwa około 60 minut. Pociągi są prowadzone przez zabytkowe lokomotywy parowe. W ostatnim czasie linia została wydłużona. Pociągi kursują okazyjnie.

Strona internetowa: www.lake-railway.co.uk

Llangollen Railway – pociągi retro okazyjnie kursujące z Llangollen do Carrog na trasie liczącej 12 kilometrów. Jedną z atrakcji jest przejazd przez długi tunel. Tory zostały położone na dawnej linii kolejowej, która została zamknięta dla ruchu pasażerskiego w 1965, a dla ruchu towarowego trzy lata później. Pasjonaci kolei założyli stowarzyszenie Llangollen Railway w 1975 i postawili sobie za cel przywrócenie pierwotnego stanu, co im się udało. Trasę stopniowo wydłużano, do Carrog pociągi zaczęły ponownie dojeżdżać w 1996 roku

Strona internetowa: www.llangollen-railway.co.uk

Llechwedd Slate Caverns – dwie kolejki kopalniane wożące turystów po dawnej kopalnii łupków w Llechwedd koło Blaenau Ffestiniog. Jedna to coś w rodzaju funikularu, druga to Miner’s Tramway wjeżdżająca około 700 metrów w głąb dawnej kopalni.

Margam Park Train – kolej parkowa w Margam Country Park koło Port Talbot. Pociągi zestawione są z lokomotywy spalinowej stylizowanej na parową oraz 3 zadaszonych wagoników – każdy z nich może pomieścić 24 pasażerów. Trasa liczy około 2300 metrów.

Strona internetowa: margamcountrypark.co.uk

Rhyl Miniature Railway – kolej miniaturowa w Rhyl kursująca od 1911 roku. Jest to najstarsza kolej miniaturowa w Wielkiej Brytanii. Na uwagę zasługuje długość trasy – liczy ona około 1600 metrów. Pociągi prowadzone są przez miniaturowe lokomotywy parowe wyprodukowane w latach dwudziestych ubiegłego wieku lub miniaturowe lokomotywy spalinowe.

Strona internetowa: www.rhylminiaturerailway.co.uk

Snowdon Mountain Railway – prawdopodobnie najbardziej znana walijska kolej turystyczna i jedyna kolej zębata w Wielkiej Brytanii. Przewozi pasażerów z Llanberis (niedaleko stacji kolejki Llanberis Lake Railway) na szczyt Snowdon. Długość trasy to 7,6 km . Na sam szczyt dojeżdża tylko w sezonie letnim, od marca do połowy maja pociągi kończą bieg w Clogwyn ze względu na warunki atmosferyczne. Ze względu na przepiękne widoki kolej cieszy się ogromną popularnością, w związku z czym warto kupować bilety z wyprzedzeniem, co jednak wiąże się z opłatą rezerwacyjną. Zdjęcia tej kolei można często zobaczyć w przewodnikach turystycznych. Połączenia są obsługiwane przez dwa rodzaje pociągów – klasyczny skład z lokomotywą spalinową oraz zabytkowy skład z parowozem. Bilety są stosunkowo drogie.

Strona internetowa: www.snowdonrailway.co.uk

Talyllyn Railway – popularna kolej wąskotorowa z Tywyn do Nant Gwernol. Pociągi zestawione z lokomotywy parowej i wagonu retro pokonują odległość 11,6 km . Pociągi kursują codziennie od pierwszych dni kwietnia do końca października.

Strona internetowa: www.talyllyn.co.uk

Teifi Valley Railway – kolej wąskotorowa kursująca w wybrane dni pomiędzy Henllan a Pont Goch. Długość trasy to około 2,5 kilometra. Przejazd powrotny, wliczając w to postój na stacji końcowej, trwa godzinę.

Strona internetowa: teifivalleyrailway.wales

Vale of Rheidol Railway – kolejna z walijskich kolei wąskotorowych znanych z pięknych widoków. Kursuje pomiędzy Aberystwyth a Devil’s Bridge (18,9 km). Pociągi są ciągnięte przez lokomotywy parowe. Linia została otwarta w 1902 i była uważana za arcydzieło sztuki inżynieryjnej. Podróż w jedną stronę trwa godzinę.

Strona internetowa: www.rheidolrailway.co.uk

Welsh Highland Railway – prawdopodobnie najdłuższa i najbardziej znana walijska kolej wąskotorowa. Długość trasy to 40.2 km, a zdjęcia z tej kolei często pojawiają się w folderach turystycznych i na profilach kolejowych w portalach społecznościowych. Nic dziwnego, bowiem podczas ponad dwugodzinnej podróży z Porthmadog do Caernarfon pasażerowie w stylowych wagonach mogą podziwiać przepiękne widoki gór, rzek i lasów.

Strona internetowa: www.festrail.co.uk

Welshpool & Llanfair Light Railway – kolej wąskotorowa łącząca Welshpool z Llanfair. Na przejechanie około 13 kilometrów potrzebuje 50 minut. Kursuje w wybrane dni; szczegółowe informacje na stronie internetowej. Wszystkie pociągi są ciągnięte przez lokomotywę parową.

Strona internetowa: www.wllr.org.uk

Dokąd dojedziemy pociągiem w Walii?

Poniżej wykaz największych miast, do których dojedziemy pociągiem w Walii. Nie chciało mi się pisać szczegółowych przewodników.

Abergavenny – ładne miasteczko (ok. 14 tysięcy mieszkańców), z maleńkim, urokliwym centrum i ruinami zamku. Na miejscowy targ zjeżdżają kupcy z całego regionu, oferując doskonałe produkty rolnicze. Warto na chwilę się zatrzymać.

Cardiff – stolica Walii, położona przy ujściu rzeki Taff do Kanału Bristolskiego. W ostatnich latach w Cardiff możemy obserwować szereg inwestycji i remontów, w tym remonty dróg, prace związane z konserwacją zabytków itp. Jesli chodzi o wygląd, to Cardiff nie powala na kolana, lecz prezentuje się nieźle. Zabytków nie brakuje – najbardziej znany jest zamek górujący nad miastem, nie gorzej prezentuje się zabytkowy bazar, dawna giełda węgla, kościół św. Jana, czy katedra Llandaff. Nie brakuje terenów zielonych – w centrum można pospacerować po parkach Cathays i rozleglejszym Bute, albo po ścieżkach nad brzegiem rzeki Taff.

Carmarthen – nieduże walijskie miasto, dość ruchliwy, jak na ten region, węzeł kolejowy. Małe centrum z ruinami zamku, w pobliżu ruiny rzymskiego amfiteatru. Dla turystów raczej nieatrakcyjne.

Colwyn Bay – nadmorska miejscowość turystyczna, znana z pięknych plaż i ogrodu zoologicznego Welsh Mountain Zoo. Dawniej turystów przyciągało również molo, obecnie jest zamknięte.

Conwy – malowniczo położone zabytkowe miasteczko z zamkiem wzniesionym za czasów Edwarda I pojawiającym się często na zdjęciach w przewodnikach turystycznych. Zachowały się również mury miejskie i zabytkowe budynki. Jak podają przewodniki, stoi tu najmniejszy dom w Wielkiej Brytanii. Dobre miejsce na kilkugodzinny pobyt.

Holyhead – największe miasto na wyspie Anglesey (choć to raczej małe miasteczko), końcowa stacja pociągów z Londynu, Cardiff i Birmingham, port obsługujący połączenia promowe z Dublinem. W pobliżu sporo atrakcji – klify South Stack z zabytkową latarnią, zamek, czy kościół St Cybi. Dużo szlaków spacerowych.

Llandudno Junction (Llandudno) – popularna nadmorska miejscowość wypoczynkowa, mająca do zaoferowania wiele atrakcji, wśród nich promenady, plaże i długie, zabytkowe molo. Wszystkie te atrakcje bije na głowę zabytkowa linia tramwajowa Great Orme Tramway o długości zaledwie około 800 metrów, ale za to oferująca niezapomniane wrażenia. Dodatkowo w sezonie uruchamia się zabytkowe autobusy. Działa także kolej linowa Great Orme Cable Car.

Manorbier – mała, senna wioska. Kilka kilometrów od stacji ruiny potężnego zamku, a jeszcze dalej opustoszałe plaże, skały i urwiska. W lecie ściągają tu surferzy z całej Wielkiej Brytanii. Wokół Manorbier rozciąga się Pembrokeshire Coastal National Park.

Newport – trzecie pod względem wielkości miasto Walii, położone zaledwie 19 kilometrów od Cardiff. Dynamicznie rozwijający się ośrodek handlowy, administracyjny i uniwersytecki. Miejsce warte odwiedzenia – sporo zabytków i atrakcji, w tym ruiny zamku oraz katedra W centrum typowo brytyjska niewysoka, zwarta zabudowa, dużo markowych sklepów, liczne urzędy. Jeżeli robicie jednodniowy wypad do Walii – w jeden dzień można zwiedzić oba bliskie miasta – Newport i Cardiff.

Pembroke – maleńkie walijskie miasteczko, którego największą atrakcją jest zamek. Z portu, trochę oddalonego od miasta (dojeżdżają tam pociągi – stacja Pembroke Dock), odpływają promy do irlandzkiego portu Rosslare.

Swansea – drugie pod względem wielkości miasto Walii. Pod względem architektonicznym nie prezentuje się zbyt ładnie, bowiem centrum zostało zniszczone podczas drugiej wojny światowej. Można jedynie polecić pobliskie plaże, National Waterfront Museum i Muzeum Swansea. W pobliżu Swansea kursowała pierwsza kolej pasażerska Swansea and Mumbles Railway od 1807 roku (właściwie tramwaj konny). Jeżeli szukacie zabytków, można pominąć to miasto.

Tenby – małe, około pięciotysięczne miasteczko, z bardzo ładną zabudową w centrum, piaszczystymi plażami, mogąca pochwalić się również zamkiem w pobliżu i licznymi szlakami spacerowymi. Przy okazji warto przepłynąć się promem na pobliską wyspę Caldey i o wiele mniejszą wysepkę St. Catherine’s.