Legnica to miasto w województwie dolnośląskim, dawna stolica województwa i ważny węzeł kolejowy. Na dzisiejszym wyglądzie miasta zaważyło spalenie niemal całej zabytkowej zabudowy w centrum miasta przez żołnierzy Armii Czerwonej w 1945 roku, wyburzenie ocalałej zabudowy historycznej w latach 60. XX wieku i budowa PRL-owskich brył na miejscu spalonych zabytków. Atrakcje Legnicy mają różnorodny charakter – większość znajduje się w Śródmieściu, na uwagę zasługuje kilka miejsc na peryferiach miasta lub w najbliższej okolicy. W artykule krótko przedstawię największe atrakcje Legnicy, dzięki czemu ułatwię wam opracowanie planu zwiedzania miasta.

Ostatnia aktualizacja: 06.10.2023

 

1. Dworzec kolejowy

Zwiedzanie Legnicy, jak zawsze na mojej stronie, zaczynamy od dworca kolejowego. Legnicki dworzec jest interesujący pod względem architektonicznym. Został uroczyście otwarty w grudniu 1929 roku, choć użytkowany był przez ponad dwa lata. Tutejsza hala peronowa była przez długi czas jedną z trzech w Polsce (poza Bytomiem i Gliwicami). Dworzec modernistyczny, wewnątrz warto zwrócić uwagę na detale architektoniczne. Remontowany od kilku lat; przy dworcu tworzony jest niewielki skansen kolejowy.

2. Stary dworzec kolejowy

Sto metrów od dworca kolejowego stoi pierwszy dworzec Kolei Dolnośląskiej łączącej Wrocław z Prusami. Budynek wybudowany w stylu wczesnorenesansowym pełnił swoją funkcję do funkcję pełnił do 1877 roku, kiedy stację przesunięto o kilkadziesiąt metrów w kierunku wschodnim i wybudowano nowy dworzec wyspowy w miejscu dzisiejszej hali peronowej.

W Legnicy zachował się także budynek dworca kolejowego Legnica Północ, tzw. „Dworzec Kobyliński”, wybudowany przy linii Legnica – Kobylin w 1898 roku.

3. Zamek Piastowski

Najważniejsza atrakcja Legnicy to Zamek Piastowski, wybudowany pod koniec XII wieku przez księcia Henryka Brodatego jako pierwsza murowana warownia w kraju, na miejscu drewnianego grodu. Spalony przez Sowietów, miał dużo więcej szczęścia niż większość zabytków i został odbudowany w latach 60. XX wieku. Do zwiedzania z przewodnikiem udostępniona niewielka część zamku, wieże św. Piotra i św. Jadwigi udostępnione jako punkty widokowe z panoramą Legnicy. Pomieszczenia zamkowe zajmowane są przeważnie prze instytucje edukacyjne.

4. Kościół Mariacki

W drodze z zamku na rynek mijamy Kościół Marii Panny. Pierwszy murowany kościół powstał w tym miejscu w 1192 roku, zastępując drewniany kościółek z roku 1170. Według podań przed bitwą z Tatarami w 1241 roku modlili się w nim Jadwiga Śląska i Henryk Pobożny. Kościół spłonął w pierwszej połowie XIV wieku. Odbudowana świątynia spłonęła w XIX wieku. Przebudowa na początku XX wieku. Z czasów przebudowy pochodzą piękne witraże, będące najciekawszym elementem wnętrza. Wieża kościoła udostępniona jako wieża widokowa – wstęp płatny, na górę trzeba pokonać 251 schodów. Według informacji w internecie płatne jest również zwiedzanie kościoła (bilet łączony z wieżą), a kościół nie zawsze jest otwarty.

5. Katedra św. Piotra i Pawła

Inna sakralna atrakcja Legnicy to położona niedaleko katedra św. Piotra i Pawła. Początki katedry sięgają XIII wieku, obecna budowla pochodzi z XIV wieku. W XIX wieku przebudowana w stylu neogotyckim. Świątynia trzynawowa, w środku warto zwrócić uwagę na chrzcielnicę i ambonę. Katedra znajduje się na Placu Katedralnym, tuż przy rynku.

6. Stary Ratusz

Legnicki rynek nie przypomina rynków w innych polskich miastach, natomiast warto odnotować trzy obiekty zabudowy legnickiego rynku. Pierwszy z nich to Stary Ratusz – barokowy budynek z lat 1737-1741 wzniesiony według projektu miejscowego artysty Franza Michaela Scheerhofera Młodszego. Pierwsze posiedzenie rady miejskiej w 1741, ostatnie w 1905 roku. Obecnie należy do kompleksu Teatru im. H. Modrzejewskiej, a w środku znajdują się pomieszczenia administracyjne i garderoba teatru.

7. Teatr im. H. Modrzejewskiej

Najważniejszą częścią kompleksu teatru jest budynek centralny wybudowany na początku lat 40. XIX wieku w miejscu sukiennic. Gmach zaprojektował ł Carl Ferdinand Langhans młodszy, znany z projektu Opery Wrocławskiej, a pierwowzorem budynku jest florencki pałac Strozzich. Modernizacja w latach 1938-1939. Po II wojnie światowej splądrowany przez żołnierzy radzieckich, w użytkowaniu Armii Czerwonej do 1964 roku. Otwarcie wyremontowanego budynku teatru miało miejsce w listopadzie 1977 roku.

8. Kamienice Śledziówki

Na rynku nie sposób przeoczyć pięknych kamienic, tzw. „Śledziówek”. Kamienice pochodzą z XVI wieku, po licznych przebudowach prezentują różne style architektoniczne. Osiem trzykondygnacyjnych kamienic wyróżnia się podcieniami, na dwóch z nich zachowało się sgraffito z około 1570 roku. Budynki kupieckie przetrwały wojnę i są jedną z nielicznych pozostałości po przedwojennym Starym Mieście w Legnicy. Podświetlone nocą.

Na rynku postawiono także studnię miłości oraz brązową kulę z panoramą XVIII-wiecznej Legnicy. Efektownie prezentuje się renesansowa kamienica „Pod przepiórczym koszem”, pokryta dekoracją sgraffitową.

9. Płyta upamiętniająca tramwaje

Na płycie rynku znajdziemy tablicę upamiętniającą legnickie tramwaje. Pierwsze pomysły uruchomienia tramwajów konnych pojawiały się już pod koniec lat 70. XIX wieku. Dopiero 20 lat później zezwolenie na budowę linii tramwajowych otrzymała berlińska spółka Felix Singer u. Co., która zobowiązała się wybudować i utrzymać linie. 21 stycznia 1898 roku po raz pierwszy wyjechał w trasę po Legnicy tramwaj z napędem elektrycznym. Tramwaje kursowały na trzech liniach codziennie od 07:00 do 21:00, w szczycie popularności godziny kursowania wydłużono do 22:00. Sieć liczyła 9,2 km, później została rozbudowana. W czasie drugiej wojny światowej w dużej części zniszczona. Po wojnie linie tramwajowe odbudowano, jednak w połowie lat 60. XX wieku zdecydowano o zastąpieniu tramwajów autobusami.

Ostatni dzień kursowania tramwajów w Legnicy to 13 lipca 1968 roku.

10. Akademia Rycerska – Muzeum Miedzi

W narożu rynku, przy ulicy Chojnowskiej, wznosi się okazały gmach Akademii Rycerskiej – elitarnej męskiej szkoły średniej. Piękny budynek budowano etapami w latach 1708-1739. Funkcję szkoły budowla pełniła do 1944 roku. Później, aż do 1978 roku, mieścił się w niej sztab generalny wojsk ZSRR na terytorium Polski, następnie urzędy. Obecnie część budynku zajmuje oddział Muzeum Miedzi, z wystawą stałą poświęconą dziejom budynku oraz dziejom mieszczącej się w nim szkoły.

11. Muzeum Miedzi

Muzeum Miedzi przy Partyzantów 3 to miejsce, które powinny uwzględnić osoby planujące zwiedzanie Legnicy. Założone w 1962 roku, udostępnia do zwiedzania wystawę stałą poświęconą wykorzystaniu miedzi na przestrzeni wieków. Eksponaty to minerały miedzi, zabytki archeologiczne wykonane z miedzi i jej stopów, rękodzieło, miedzioryt, sztukę. Wyświetlane są również filmy dokumentalne o miedzi. W ostatnich latach muzeum wzbogaciło się o elementy interaktywne. Ceny biletów niskie.

12. Kościół św. Jana Chrzciciela

Naprzeciwko muzeum warto zwiedzić barokowy kościół św. Jana Chrzciciela z mauzoleum Piastów Śląskich z linii legnicko-brzeskiej. Kościół z pierwszej połowy połowy XVIII wieku, wnętrze skromne jak na barok, wieża odbudowana po pożarze. Mauzoleum Piastów Śląskich odrestaurowane.

13. Nowy Ratusz

Tuż obok katedry, przy Placu Słowiańskim, wyróżnia się budynek Nowego Ratusza. Wybudowany w latach 1902-1905 na podstawie projektu Paula Öhlmanna, jest jedyną wybudowaną z czterech planowanych części kompleksu siedziby władz miejskich. Na wybudowanie pozostałych części zabrakło pieniędzy. Pięciokondygnacyjny ratusz posiada ornamenty nawiązujące do historii miasta i regionu. Nadal pełni swoją pierwotną funkcję.

14. Park Miejski

Park Miejski w Legnicy należy do największych parków miejskich w regionie. Powierzchnia parku to aż 58 hektarów. W ostatnich latach park wzbogacił się o fontannę multimedialną, wyremontowano też kilka budynków. Dużo alejek, toaleta publiczna, skatepark, plac zabaw, pergola, muszla koncertowa, siłownia work out, duży staw z wysepką. Doskonałe miejsce na spacery.

15. Cerkiew pw. Zmartwychwastania Pańskiego

Opisując atrakcje Legnicy pominąłem kilka kościołów, ponieważ czytelnicy odnieśliby wrażenie, że w Legnicy nie ma prawie nic poza kościołami. Są jednak takie, które powinienem wymienić. Jednym z nich jest cerkiew pw. Zmartwychwstania Pańskiego, dawny kościół ewangelicki wzniesiony w 1833, z wieżą dobudowaną w 1912 roku. Wewnątrz znajduje się ikonostas z 1891 roku, przywieziony z cerkwi we Włodawie. Świątynia zalana podczas powodzi w 1977 roku, sprzęt został wcześniej wyniesiony. Ponownie konsekrowana w 1983 roku. Remont w latach 2012-2014. Prawdopodobnie wnętrze niedostępne do zwiedzania poza nabożeństwami.

16. Cmentarz żydowski (fakultatywnie)

Bardziej ciekawostka niż atrakcja Legnicy. Obok cmentarza komunalnego przy ulicy Wrocławskiej znajduje się niewielki cmentarz żydowski. Cmentarz założony w 1837 roku, przeniesiono tu wszystkie nagrobki z pierwotnego cmentarza żydowskiego nad Kaczawą z powodu zapadania się terenu. W 1877 roku wybudowano dom przedpogrzebowy z bożnicą. Co ciekawe, przetrwał II wojnę światową, nie dzieląc losu licznych cmentarzy żydowskich zdewastowanych przez nazistów. Pochówki na cmentarzu odbywają się do dziś. Nekropoli zajmuje powierzchnię 1 hektara, najstarsze macewy pochodzą z lat 1835-1838.

17. Tarninów

Najpiękniejszą dzielnicą Legnicy jest Tarninów – dzielnica budowana od 1862 roku, głównie dla najbogatszych i najbardziej wpływowych mieszkańców Legnicy. Najładniejsze wille pochodzą z lat 20. XX wieku. Po II wojnie światowej dzielnica została przejęta przez dowództwo Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej. Najbardziej znane budynki to willa Gubischa, tzw. „Burmistrzówka” i willa fabrykanta Friedricha Teicherta.

18. Opuszczony szpital wojskowy

Atrakcja Legnicy dla miłośników urbex-u, położona przy ul. Złotoryjskiej, daleko od centrum miasta, ukryta w Lesie Złotoryjskim. Duży, opuszczony szpital, z rozległymi korytarzami i licznymi pomieszczeniami. Powstał w połowie XX wieku w celu leczenia żołnierzy niemieckich. Po wojnie przejęty przez Armię Czerwoną, przekazany władzom polskim w 1993 roku. Budynek niezabezpieczony, w złym stanie technicznym, liczne odkryte studzienki kanalizacyjne. Zwiedzanie może być niebezpieczne dla nieuważnych osób. Pod szpitalem znajduje się siatka tuneli łącząca budynki kompleksu. W okolicy kręci się sporo miejscowej młodzieży.

19. Legnickie Pole

Podczas wizyty w Legnicy obowiązkowo należy podjechać autobusem podmiejskim do Legnickiego Pola, gdzie w 1241 roku rozegrała się bitwa pomiędzy rycerzami Henryka Pobożnego a Mongołami. W dawnym kościele św. Trójcy utworzono interesujące Muzeum Bitwy Legnickiej poświęcone tamtym wydarzeniom. Obok wznosi się niezwykle piękna bazylika mniejsza Podwyższenia Krzyża i św. Jadwigi Śląskiej z lat 1739-1741 z bogato zdobionym, barokowym wnętrzem – jednym z najpiękniejszych na Dolnym Śląsku. W dawnym klasztorze benedyktyńskim działa dom pomocy społecznej.

20. Poczta Główna

Dwudziesta atrakcja Legnicy, to bardzo ładny budynek Poczty Głównej przy ulicy Piastowskiej, blisko dworca kolejowego. Budynek zaprojektowany przez berlińskich architektów Endego i Bäckermanna wybudowano w latach 1890-1893. Budynek zbudowany w kształcie zaokrąglonego trójkąta, z neorenesansową elewacją. Na ryzalitach można zobaczyć rzeźby Fritza Klimscha, przedstawiające alegorie Poczty i Telegrafu. W latach 30. XX wieku rozebrano wieżę zegarową z hełmem. Po wojnie, od 1947 roku do tej pory główny urząd pocztowy miasta, wcześniej zajmowany przez wojska radzieckie.

Legnica – podsumowanie

Legnica, pomimo zniszczeń z 1945 roku i wyburzenia ocalałej części Starego Miasta, jest miastem wartym odwiedzenia. Wśród PRL-owskich brył natrafimy na ładne kamienice, liczne wille, budynki szkół, liczne zabytki sakralne. Lista przedstawiająca największe atrakcje Legnicy nie jest kompletna – ująłem na niej tylko najważniejsze miejsca, z wiadomych względów pomijając niektóre zabytkowe kościoły.

Legnica to dobre miejsce na wycieczkę jednodniową, wycieczkę weekendową z jednodniowym wypadem do któregoś z pobliskich miast – Jawor, Bolesławiec lub Chojnów, a także doskonała baza wypadowa do wycieczek koleją po Dolnym Śląsku. Z Legnicy łatwo dojedziemy pociągiem między innymi do Wrocławia, Świdnicy, czy Jaworzyny Śląskiej. Niedaleko dworca kolejowego znajdziemy niedrogie noclegi. Baza noclegowa i gastronomiczna na dobrym poziomie.

Duża część atrakcji Legnicy położona jest w bliskiej odległości od dworca kolejowego, do części dojedziemy autobusami MZK Legnica.

Zobacz również:

Pociągiem po Dolnym Śląsku – co zwiedzić i zobaczyć
Jawor – najciekawsze miejsca i atrakcje
Strzegom – najciekawsze miejsca i atrakcje

–> WSPARCIE STRONY<—

W dzisiejszych czasach wartościowe i niezależne strony nie przetrwają bez wsparcia czytelników. Wspierając mnie, wspierasz rzetelny przewodnik tworzony z pasji, bez pogoni za sensacją i zasięgami, dzięki któremu możesz taniej i wygodniej podróżować.