Wśród miłośników kolei dużą popularnością cieszą się muzea kolejnictwa. Placówki poświęcone kolei, szczególnie te z ekspozycją zabytkowego taboru, są interesującą atrakcją również dla rodzin z dziećmi. Poniżej stworzyłem listę najważniejszych europejskich muzeów poświęconych kolei. Umieściłem na niej najważniejsze muzea kolejnictwa z różnych krajów europejskich. Pomijałem małe placówki i izby tradycji, których jest mnóstwo i nie sposób ich zmieścić w jednym artykule. Nie uwzględniłem również godzin otwarcia, cen biletów i regulaminów dostępnych na stronach oficjalnych.

Lista nie zawiera także muzeów transportu z osobną ekspozycją taboru kolejowego, jak np. muzeum w szwajcarskiej Lucernie.

Podróż pociągiem po Europie - artykuły na blogu
1. Podróż pociągiem po Europie - poradnik dla początkujących 2. Pociągi nocne w Europie 3. Najważniejsze muzea kolejnictwa w Europie

Białoruś

Muzeum Kolejnictwa w Brześciu – interesujące muzeum kolejnictwa położone tuż przy granicy białorusko-polskiej. Założone w 2002 roku i niedawno wyremontowane muzeum znajduje się przy kompleksie twierdzy brzeskiej. Zgromadzono w nim 50 parowozów, lokomotyw spalinowych i wagonów pasażerskich, ponadto pojazdy techniczne, działo pociągu pancernego, pług śnieżny, czy semafor eksploatowany w latach 50 i 60 XX wieku.

Strona internetowa: brest.rw.by/

Czechy

Muzeum Kolejnictwa Českých dráh – największe muzeum kolejnictwa w Republice Czeskiej, zarządzane przez České dráhy, zlokalizowane w pobliżu stacji kolejowej Lužná u Rakovníka. Spokojna okolica i eksponaty zgromadzone w dawnych lokomotywowniach nadają temu miejscu specyficzną atmosferę. Bogata kolekcja pojazdów szynowych – parowozy, lokomotywy elektryczne i spalinowe, stare elektryczne zespoły trakcyjne, zabytkowe wagony i tym podobne. Wokół muzeum wybudowano także krótką linię kolei wąskotorowej, czynną jedynie w sezonowe weekendy. Muzeum czynne jest od maja do końca października, najczęściej w soboty, niedziele i święta. W lipcu i sierpniu organizowane są przejazdy pociągami retro pomiędzy Pragą a stacją Lužná u Rakovníka.

Strona internetowa: www.cdmuzeum.cz

Dania

Muzeum Kolejnictwa w Odense – muzeum położone w pobliżu dworca kolejowego. Czynne  codziennie od 10 do 16 (z wyjątkiem niektórych świąt). Na powierzchni 10 000 metrów kwadratowych zgromadzono eksponaty dokumentujące historię kolei w Danii od początków po współczesność. Można zobaczyć m.in. kolekcję starych lokomotyw i wagonów, a w sezonie letnim przejechać się miniaturową kolejką ogrodową. W muzeum działa także sklep oferujący publikacje o tematyce kolejowej. Posiadaczom biletów Interrail przysługuje zniżka od ceny biletu.

Szczegółowe informacje: www.jernbanemuseet.dk – strona oficjalna w języku duńskim i angielskim.

Estonia

Muzeum Kolejnictwa w Haapsalu – placówka utworzona w małym estońskim miasteczku na terenie dawnego dworca kolejowego. Dworzec wygląda z zewnątrz bardzo ładnie; przeszedł do historii dzięki najdłuższemu peronowi w tej części Europy. Peron o długości 216 metrów został zbudowany specjalnie dla pociągów cara. Wspomniane muzeum rozsławiło to dziesięciotysięczne miasteczko, choć liczba eksponatów nie jest imponująca. Dwa parowozy, dwie lokomotywy spalinowe, kilka wagonów towarowych, ponadto jeden z wycofanych z użytku pociągów kolei estońskich.

Więcej informacji: www.salm.ee

Finlandia 

Muzeum Kolejnictwa w Hyvinkää – narodowe muzeum kolejnictwa przeniesione swego czasu z Helsinek do oddalonej o 50 kilometrów miejscowości Hyvinkää. Muzeum posiada w swoich zbiorach 25 lokomotyw parowych, z czego 14 zostało wystawionych. Najstarszy z parowozów B1 no. 9 został wyprodukowany w Wielkiej Brytanii w 1868 roku. Można zobaczyć również najstarszą fińską lokomotywę parową A5 58 wyprodukowaną w 1875 roku.

Dumą Muzeum Kolejnictwa w Hyvinkää jest „Imperial Train” wyprodukowany w 1870 roku i wykorzystywany przez cara Rosji. Nie wiem, jak to przetłumaczyć, ale według strony muzeum jest to jedyny zachowany pociąg typu „Imperial Train” na świecie. Pozostałe zostały zniszczone po rewolucji 1918. Ocalały trzy z sześciu wagonów pociągu.

Ponadto warto zwrócić uwagę na wagon prezydencki oraz autobusy szynowe typu „Fiat” i „Cadillac”.

Osoby zajmujące się badaniami na temat kolei mogą skorzystać z biblioteki specjalistycznej zawierającej 10 000 publikacji oraz 150 000 zdjęć.

Francja

Muzeum Kolejnictwa w Miluzie –  jedno z największych muzeów kolejnictwa w Europie. W dwóch ogromnych halach zgromadzono eksponaty dokumentujące historię nie tylko francuskiej kolei. Przeróżne lokomotywy parowe, stare wagony pasażerskie oraz wagony motorowe pozwalają zwiedzającym poczuć klimat podróży w pierwszej połowie dwudziestego wieku. Całość dopełnia makieta kolejowa oraz wyposażenie techniczne.

Do Muzeum Kolejnictwa można dojechać z dworca kolejowego tramwajem nr 3 (przystanek „Musées”). Szczegóły: www.citedutrain.com

Hiszpania

Katalońskie Muzeum Kolejnictwa w w Vilanova i la Geltru – dość duże hiszpańskie muzeum kolejnictwa, poświęcone przede wszystkim kolei w Katalonii. Muzeum znajduje się przy stacji kolejowej w miejscowości Vilanova i la Geltru, około 45 kilometrów na południe od Barcelony.

Na potrzeby placówki przeznaczono dawną lokomotywownię i dawny dworzec kolejowy. Spora kolekcja lokomotyw – parowych z XIX i XX wieku i elektrycznych.

Większość wystawionego taboru to lokomotywy, ale nie brakuje zabytkowych wagonów, a perełką jest pociąg Talgo II. Udostępniono wnętrza części eksponatów.

Muzeum prowadzi bibliotekę specjalistyczną.

Strona internetowa: www.museudelferrocarril.org

Muzeum Kolejnictwa w Madrycie – jedno z najbardziej znanych muzeów kolejowych w Europie, utworzone na dawnej stacji kolejowej z 1880 roku Madrid-Delicias.

Interesująca kolekcja pojazdów związanych z historią kolei w Hiszpanii, najstarsze pochodzą z połowy XIX wieku.

W recenzjach polecane jako miejsce warte zobaczenia, jednak internauci zwracają uwagę, iż muzeum jest stosunkowo małe. Czytając opisy w przewodnikach można natomiast odnieść wrażenie, iż mamy do czynienia z olbrzymim muzeum.

Muzeum w wybrane dni uruchamia pociąg turystyczny Tren de la Fresa – pociąg zestawiony z parowozu i wagonów retro z Madrytu do Aranjuez.

Trenaren Euskal Museoa w Azpeitii – baskijskie muzeum kolejnictwa poświęcone kolejom na obszarze Kraju Basków. Ma swoją siedzibę w miasteczku Azpeitia na stacji kolejowej.

Kolekcja jest stosunkowo duża, przynajmniej jak na tak małe muzeum. Oprócz kolekcji taboru różnego rodzaju można zobaczyć dokumenty, fotele z wagonów oraz urządzenia techniczne.

W sezonie letnim muzeum uruchamia weekendowe pociągi retro.

Do miejscowości Azpeitia dojedziemy autobusem z miasta Zumaia (dojazd pociągami Euskotren z Bilbao i San Sebastian) oraz Zumarraga (dojazd pociągiem RENFE z Vitorii/Gasteiz).

Strona internetowa: www.bemfundazioa.org

Muzeum Kolejnictwa w Asturii – Gijon to niezbyt atrakcyjne miasto, jeśli chodzi o zabytki i perły architektury. Warto tu natomiast zwiedzić muzeum kolejnictwa poświęcone kolei w regionie Asturii.

Muzeum mieści się w budynku starego dworca kolejowego i zajmuje powierzchnię 14 000 metrów kwadratowych. Zostało otwarte w październiku 1998 roku i dziś należy do największych atrakcji regionu – polecane jest przede wszystkim jako atrakcja dla rodzin z dziećmi.

Kolekcja taboru to około 140 eksponatów, wśród których znajdziemy między innymi parowozy z XIX wieku. Oprócz wystawy w hali muzeum, przygotowano wystawę pojazdów na dwóch torach przy starym dworcu kolejowym.

Muzeum nie posiada własnej strony internetowej

Holandia 

Muzeum Kolejnictwa w Utrechcie – jedną z największych atrakcji turystycznych Utrechtu jest Holenderskie Muzeum Kolejnictwa (Het Spoorwegmuseum Utrecht), mieszczące się w budynku zabytkowego dworca Utrecht Maliebaan. Należy do największych muzeów kolejnictwa w Europie.

W muzeum wystawiono niemal wszystkie pojazdy, jakie kursowały w kolejach holenderskich NS. Placówka zbiera świetne recenzje w internecie i cieszy się ogromną popularnością wśród turystów.

Do stacji Utrecht Maliebaan można dojechać pociągiem podmiejskim ze stacji Utrecht Centraal.

Strona internetowa muzeum: www.spoorwegmuseum.nl

Łotwa

Muzeum Kolejnictwa w Rydze – nieduże muzeum kolejnictwa położone tuż obok charakterystycznego budynku łotewskiej Biblioteki Narodowej. Dzieli się na wystawę w budynku oraz ekspozycję taboru.

Na bocznicy przed budynkiem wystawiono kilkanaście starych lokomotyw, wagonów pasażerskich oraz drezynę. Przy każdym z nich krótki opis w języku łotewskim i angielskim. Największe atrakcje to egzemplarz RVR z twardymi ławkami oraz stary wagon sypialny. Niestety, nie można wchodzić do środka, zostało udostępnione jedynie wnętrze kabiny potężnego parowozu. Na murze przy wystawie przygotowano krótką historię pojazdów produkowanych przez fabrykę RVR w Rydze.

Do Muzeum łatwo dojść pieszo ze Starego Miasta – orientujemy się według budynku Biblioteki Narodowej. Tuż przy muzeum znajduje się przystanek komunikacji miejskiej „Nacionālā bibliotēka”, na którym zatrzymują się tramwaje i autobusy.

Muzeum posiada małą filię w Jełgawie.

Szczegółowe informacje na stronie: www.railwaymuseum.lv

Niemcy

Muzeum Kolejnictwa Deutsche Bahn w Norymberdze – założone w 1899 roku jako Królewskie Bawarskie Muzeum Kolejowe w czasie swojej działalności kilkakrotnie zmieniało nazwę. W czasie drugiej wojny światowej zostało zniszczone podczas nalotów, Od 1996 roku kolejowa część muzeum transportu zarządzana jest przez Deutsche Bahn. W 2005 roku pożar w jednej z muzealnych hal strawił liczne unikalne eksponaty, w tym replikę pociągu Adler kursującego na pierwszej linii kolejowej w Niemczech pomiędzy Norymbergą a Furth. Replikę pociągu odbudowano i udostępniono zwiedzającym w 2007 roku.

W 2012 roku w muzeum miał miejsce remont, dzięki któremu wystawa jest jeszcze bardziej atrakcyjna dla zwiedzających – można między innymi przełączać semafory.

Dla zwiedzających przygotowano stałe wystawy dotyczące historii kolei w Niemczech, podzielone na kilka okresów, wystawę przypominającą dworzec oraz najbardziej atrakcyjne eksponaty – zabytkowe pociągi, lokomotywy i wagony (oryginały i repliki). Największym zainteresowaniem cieszy się pociąg królewski króla Bawarii Ludwika II .

Nie zabrakło imponujących makiet kolejowych. Muzeum Deutsche Bahn posiada dwie niewielkie filie – w Koblencji i w Haale. Zarządza również kilkoma pociągami retro kursującymi kilka razy w roku po Niemczech.

Muzeum Deutsche Bahn mieści się w centrum Norymbergi, bardzo blisko głównego dworca kolejowego. Otwarte jest od wtorku do niedzieli, w czasie jarmarku bożonarodzeniowego i Międzynarodowych Targów Zabawek także w poniedziałki.

Wstęp płatny, bilety Deutsche Bahn uprawniają do zniżki.

Adres: Lessingstraße 6, Norymberga
Srtrona internetowa: www.dbmuseum.de

Polska

Stacja Muzeum – najważniejsze polskie muzeum kolejnictwa z siedzibą w Warszawie, w budynku dawnego dworca Warszawa Główna Osobowa. Stacja Muzeum przejęła zbiory zlikwidowanego z dniem 31 marca 2016 r. Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Największą atrakcją jest bogaty zbiór lokomotyw. Stacja Muzeum ma filię w Sochaczewie – Muzeum Kolei Wąskotorowej.

Strona internetowa: www.stacjamuzeum.pl

Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce – jedna z najpopularniejszych atrakcji turystycznych województwa małopolskiego. Na wystawie taboru można podziwiać około 90 pojazdów, w tym czynne parowozy i lokomotywy spalinowe. Muzeum uruchamia także sezonowe pociągi retro na trasie Chabówka – Kasina Wielka oraz Chabówka – Nowy Sącz w ramach projektu „Małopolskie Szlaki Turystyki Kolejowej”. Dla zwiedzających przygotowano niedrogi obiekt noclegowy.

Strona internetowa: skansenchabowka.pl

Muzeum Kolejnictwa na Śląsku – muzeum utworzone w 2005 roku na terenie zabytkowej lokomotywowni w Jaworzynie Śląskiej, w województwie dolnośląskim. Znane jest z organizacji Gali Parowozów, jak również krótkich przejazdów zabytkowym taborem po bocznicy kolejowej na terenie parowozowni. Kolekcja liczy 150 pojazdów kolejowych z lat od 1880 do lat 70 XX wieku.

Strona internetowa: muzeumtechniki.pl

Muzeum Kolejnictwa w Kościerzynie – muzeum posiadające największą kolekcję pojazdów szynowych w Polsce północnej, atrakcją jest także zabytkowa hala parowozowni z pomieszczeniami warsztatowymi. Położone tuż przy dworcu kolejowym, czynne przez cały rok, bilety wstępu niewygórowane. Jak można wyczytać w recenzjach, przydałoby się doinwestować.

Strona internetowa: muzeumkolejnictwa.com.pl

Parowozownia Wolsztyn – parowozownia znana daleko poza granicami Polski ze względu na coroczną Paradę Parowozów oraz uruchamianie składów prowadzonych przez parowóz w ramach regularnych przewozów na wybranych połączeniach na trasach Wolsztyn – Zbąszynek, Wolsztyn – Poznań, ewentualnie Wolsztyn – Leszno (co jakiś czas są odwoływane, później przywracane, ale są jedną z najciekawszych atrakcji kolejowych w Polsce). W parowozowni znajduje się około 29 parowozów w różnym stanie.

Strona internetowa: www.parowozowniawolsztyn.pl

Portugalia 

Narodowe Muzeum Kolejnictwa w Entroncamento – muzeum prezentujące historię kolei w Portugalii i zabytkowy tabor oddane do użytku w 2008 roku. Położone jest pod Lizboną; Entroncamento to ważny węzeł kolejowy. Zajmuje powierzchnię 4,5 ha. Wystawy utworzono w budynkach dawnego magazynu i lokomotywowni. Łatwy dojazd pociągami z Porto i Lizbony.

Brak strony internetowej.

Ukraina

Muzeum Historii i Techniki Kolei Północnej w Charkowie –  utworzone na stacji towarowej, tuż obok dworca pasażerskiego (ulica Privokzalna). Muzeum powstało w 1967 roku, natomiast obecny wygląd zawdzięcza gruntownemu remontowi zakończonemu w 2014 roku z okazji 145 rocznicy powstania Kolei Północnej.

Kolekcja muzeum to ponad 2000 eksponatów, z czego 500 jest wystawionych oraz 36 różnych pojazdów szynowych, w tym kilka parowozów wystawionych na ekspozycji pod gołym niebem. W sali wystawowej zwiedzający mogą podziwiać głównie dokumenty, fotografie kolejowe, stare mapy i urządzenia sterowania ruchem kolejowym.

Muzeum jest czynne od 09:00 do 18:00 z wyjątkiem poniedziałków i wtorków.

Węgry

Węgierskie Muzeum Kolejnictwa – W budapeszteńskiej dzielnicy przemysłowej, zwanej na różnych stronach Istvantelek (jest tam stacja kolejowa o tej samej nazwie) znajdziemy dwie warte odwiedzenia atrakcje turystyczne. Pierwsza z nich to Węgierskie Muzeum Kolejnictwa przy Tatai út 95. Muzeum może się pochwalić bogatą kolekcją wagonów, lokomotyw i innych pojazdów kursujących dawniej w pociągach przewoźników MAV i GYSEV. Część pojazdów co jakiś czas wyjeżdża w trasę jako pociągi retro.

Teren muzeum jest stosunkowo duży – wydzielono teren na park, parowozownię, obrotnicę, dodatkowe atrakcje to kolej miniaturowa, tor o długości 400 metrów, na którym zwiedzający pod okiem pracownika muzeum mogą poprowadzić zabytkową lokomotywę spalinową lub parową oraz krótkie przejażdżki drezynami, czy tramwajem konnym.

Muzeum zbiera świetne recenzje, ale jest czynne tylko w okresie 26 marzec – 30 październik, z wyjątkiem poniedziałków. Wstęp płatny, za dodatkowe atrakcje typu możliwość spróbowania swoich sił jako maszynista zabytkowej lokomotywy albo przejazd kolejką miniaturową płaci się dodatkowo, ale ceny nie są wygórowane.

Szczegółowe informacje na temat dojazdu na stronie muzeum: www.vasuttortenetipark.hu

Wielka Brytania

Narodowe Muzeum Kolejnictwa w Yorku – podobno największe muzeum kolejnictwa na świecie. Muzeum zgromadziło setki tysięcy eksponatów typu dokumenty i zdjęcia przedstawiające rozwój brytyjskiej kolei od XIX wieku do lat współczesnych. Częścią kolekcji są filmy kolejowe, mundury kolejarskie, urządzenia, dzieła sztuki związane z koleją. Zwiedzających z pewnością najbardziej zainteresuje tabor – ponad 100 lokomotyw i blisko 200 innych pojazdów kolejowych. Możemy tu obejrzeć lokomotywy parowe z XIX wieku jeżdżące kiedyś m.in. po torach RPA i Chin, różne zespoły trakcyjne, w tym japoński Shinkansen oraz wagony różnego typu.

Strona internetowa: www.nrm.org.uk

Włochy

Narodowe Muzeum Kolejnictwa di Pietrarsa – placówka położona w Neapolu Muzeum utworzono w dawnych warsztatach położonych nad morzem, w pobliżu stacji kolejowej Pietrarsa – S.Giorgio-Cremano. Zwiedzający wystawiają placówce świetne recenzje, podkreślając czystość i zadbaną okolicę muzeum.

Wśród eksponatów przeważają parowozy, ale nie zabrakło na przykład zabytkowych szynobusów.

W trakcie opracowywania artykułu muzeum nie posiadało oficjalnej strony internetowej.

Lubisz podróże koleją i poznawanie nowych miejsc? Chcesz być na bieżąco z ofertami promocyjnymi na kolei? Zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku, Twitterze i Instagramie.  Natomiast TUTAJ znajdziesz informacje na temat kolei z całego świata.