Dla laika zabrzmi to niewiarygodnie, ale w tytule nie ma żadnej przesady. Od 17 listopada 2014 roku bardzo dużo osób będzie uprawnionych do podróżowania koleją po Słowacji za darmo.  Tak, za darmo, czyli na koszt podatników.  Uprawnienia będą przysługiwać również cudzoziemcom z krajów UE,  a więc także Polakom.  Nie obejdzie się jednak bez formalności. Poniżej kompletny przewodnik, dzięki któremu czeka was podróż sponsorowana przez słowackich podatników.

Zacznijmy jednak od ustalenia podstawowego faktu – nie każdemu przysługuje prawo do bezpłatnych przejazdów koleją po Słowacji.  Darmowe przejazdy w zamierzeniu miały przysługiwać młodym ludziom jako wyraz wdzięczności za poparcie kandydatury Roberta Fico w ostatnich wyborach oraz osobom ubogim.  Do tego dochodzi jeszcze kilka innych grup.

Zobacz również:

AKTUALIZACJA 15.02.2016 – W związku z dużą popularnością artykułu podaję aktualne informacje:

– w 2016 roku nadal można podróżować za darmo po Słowacji.
– 18.01.2016 r. koleje ZSSK zlikwidowały pociągi IC ze względu na małe zainteresowanie.
– zgłaszane są problemy z wyrobieniem legitymacji uprawniającej do darmowych przejazdów bez tłumaczenia przysięgłego dokumentów na język słowacki.

AKTUALIZACJA 19.06.2017:

– w 2017 roku przepisy nadal obowiązują
– przejazdy za darmo NIE PRZYSŁUGUJĄ absolwentom szkół średnich, którzy zostali przyjęci na studia, ale jeszcze nie studiują oraz absolwentom studiów licencjackich, którzy ukończyli studia, lecz nie rozpoczęli jeszcze naukę na studiach magisterskich uzupełniających. To teoria, w praktyce można spróbować to obejść.

KOMU PRZYSŁUGUJĄ DARMOWE PRZEJAZDY?

– dzieciom do ukończenia szóstego roku życia
– dzieciom do ukończenia piętnastego roku życia
– uczniom i studentom do ukończenia  26  roku życia
– rencistom i osobom na wcześniejszej emeryturze do ukończenia 62 roku życia (dotyczy renty inwalidzkiej, wdowiej, socjalnej i rodzinnej).
– osobom, które ukończyły 62 rok życia (emeryci)

Ponadto osoby dorosłe dojeżdżające do pracy będą mogły skorzystać ze zniżki 50%.

Za darmo będzie można podróżować następującymi pociągami:

– pociągami osobowymi, przyspieszonymi i pospiesznymi uruchamianymi przez ZSSK
– pociągami Regiojet na trasie Dunajska Streda – Bratysława – Komarno
– pociągi TEZ (Poprad – Strbske Pleso – Tatranska Lomnica)
– pociągami SVS Żylina – Rajec

Darmowe przejazdy NIE PRZYSŁUGUJĄ w następujących pociągach:

– pociągi  IC obsługiwane przez ZSSK
– pociągi kursujące pomiędzy Republiką Czeską a Słowacją firmy Regiojet
– pociągi z Bratysławy do Wiednia (ZSSK i OBB)
– koleje wąskotorowe przewoźników prywatnych
– pociągi specjalne.

Jeśli nie załapałeś się na darmowe przejazdy koleją po Słowacji, możesz skorzystać z wakacyjnej oferty Slovak.

 

Jednak aby nie było tak cudownie, nie wystarczy podejść do kasy,  uzyskać darmowy bilet i jechać.  Najpierw należy się zarejestrować, co wiąże się z kilkoma formalnościami. Nie do końca jest jasne, jak to będzie wyglądało w przypadku cudzoziemców, ale  procedura wygląda następująco:

Na każdej większej stacji kolejowej znajduje się kasa oznaczona KVC (Komplexné vybavenie cestujúcich), gdzie przynosimy specjalny wniosek wraz z potrzebnymi dokumentami.  O ile wszystko się zgadza, kasjerka na poczekaniu wyrabia kartę uprawniającą do uzyskania bezpłatnego biletu. Na stacjach, gdzie nie ma kas oznaczonych KVC, należy dostarczyć wypełniony wniosek wraz z dokumentami do zwykłej kasy, a kartę uprawniającą do uzyskania bezpłatnego biletu będzie można odebrać w terminie trzech dni roboczych od złożenia wniosku.

SZEŚĆ KROKÓW DO DARMOWEJ PODRÓŻY:

Krok 1: pobieramy specjalny wniosek https://www.slovakrail.sk/fileadmin/dokumenty/2014_pdf/Ziadanka_na_vydanie_preukazu_2014.pdf
Krok 2: wypełniamy wniosek
Krok 3: zanosimy wniosek do kasy oznaczonej KVC wraz z potrzebnymi dokumentami
Krok 4: odbieramy kartę
Krok 5: w kasie pobieramy bezpłatny bilet na przejazd konkretnym pociągiem
Krok 6: jedziemy za darmo

JAKIE DODATKOWE DOKUMENTY BĘDĄ POTRZEBNE:

Dziecko do ukończenia 6 roku życia – nie są potrzebne żadne dokumenty

Dziecko do ukończenia 15 roku życia – paszport lub akt urodzenia dziecka, dowód tożsamości rodzica lub opiekuna prawnego, zdjęcie.  Kasa wystawi specjalną kartę, którą wraz z biletem należy okazać podczas kontroli w pociągu. Absurdem jest fakt, że karta uprawnia do bezpłatnych podróży w wolnym czasie, natomiast nie uprawnia do bezpłatnych podróży z miejsca zamieszkania do szkoły.

Studenci do ukończenia 26 roku życia – dowód tożsamości, zdjęcie, potwierdzenie z uczelni. Kasa wystawi specjalną kartę dla studentów, którą wraz z biletem należy okazać podczas kontroli w pociągu. Do bezpłatnych przejazdów uprawnieni są tylko studenci studiów dziennych.

Renciści i osoby na wcześniejszej emeryturze  do ukończenia 62 roku życia – dowód tożsamości, zdjęcie, zaświadczenie z ZUS-u o prawie do świadczeń. Kasa wystawi specjalną kartę dla tej grupy osób, którą wraz z biletem należy okazać podczas kontroli w pociągu.

Emeryt, który ukończył 62 rok życia – dowód tożsamości. Kasa wystawi kartę klienta, którą wraz z biletem należy okazać podczas kontroli w pociągu.  (do końca marca 2015 roku).

Jak pisałem, prawo do bezpłatnych przejazdów przysługuje również cudzoziemcom z krajów Unii Europejskiej. Podobno zaświadczenie z uczelni i zaświadczenie z ZUS-u nie muszą być przetłumaczone na język słowacki.  Na wszelki wypadek radziłbym jednak skorzystać z usług tłumacza przysięgłego, co opłaci się jedynie w przypadku dłuższej podróży.  Słowaccy studenci posiadający kartę zbliżeniową z chipem mają łatwiejsze zadanie, ale w artykule podaję wiadomości istotne dla polskich studentów, których to nie dotyczy.

 

CO JESZCZE NALEŻY WIEDZIEĆ?

– bezpłatne bilety są wydawane do pierwszej stacji po słowackiej stronie granicy. Tzn. na odcinkach przygranicznych należy dokupić bilet z ostatniej stacji po słowackiej stronie do granicy drugiego państwa lub do pierwszej stacji za granicą. Np.  jedziemy pociągiem z Żyliny do Czeskiego Cieszyna. Ostatnią stacją po słowackiej stronie jest Czadca (Čadca). Jeżeli mamy bilet na czeską część trasy (np. Celodenní jízdenka Moravskoslezský kraj), musimy dokupić bilet Čadca – Čadca hr. za 60 eurocentów.  Podobnie w innych przypadkach.

– w pociągach osobowych będzie można na podstawie bezpłatnego biletu podróżować którymkolwiek pociągiem w dniu ważności biletu.

– w pociągach dalekobieżnych (Rýchlik, Expres, EuroNigt, EuroCity) bezpłatny bilet będzie obowiązywał na konkretny pociąg.

Właściwie to wszystkie istotne informacje, które będą przydatne podczas załatwiania formalności związanych z bezpłatnym podróżowaniem koleją po Słowacji.  Osobną kwestią pozostaje komfort podróży – wszyscy spodziewają się przepełnionych pociągów, a koleje słowackie sięgnęły do rezerw taborowych (czyt. nieużywanych, starych wagonów) i negocjują wypożyczenie 40 wagonów od kolei czeskich.

 

JAK TO MOŻE WYGLĄDAĆ W PRAKTYCE?

 

Podróżowanie pociągami za darmo to pionierski eksperyment, więc trudno oczekiwać, jak będzie przebiegać. Możliwych jest kilka wariantów:

a) z początku będzie mnóstwo podróżnych, potem podróżowanie się znudzi (Słowacja nie jest duża) i obłożenie pociągów powróci do sytuacji przed wprowadzeniem darmowych przejazdów.

b) pociągi będą cały czas przepełnione, padną przewoźnicy autobusowi,  zostaną zlikwidowane połączenia, gdzie bezpłatne bilety nie obowiązują (pociągi IC), bo nikt nie będzie chciał płatnymi pociągami jeździć.

c) inwazja zagranicznych studentów i emerytów zwiedzających Słowację. To wprawdzie wypromuje Słowację, zwiększą się wpływy w obiektach noclegowych, ale nie zrównoważą dotacji z budżetu na bezpłatne bilety, co może w konsekwencji doprowadzić do katastrofy gospodarczej.

d) po jakimś czasie zbuntują się przedsiębiorcy i pracownicy, z których podatków finansowane są darmowe przejazdy i skończą się darmowe podróże.

e) ktoś pójdzie po rozum do głowy i jak najszybciej zlikwiduje darmowe przejazdy.

To tylko 5 wariantów, jakie przychodzą mi do głowy.  Nie sposób przewidzieć, jak potoczy się ten eksperyment i jakie będą skutki.  Wiem jedno – takie podejście jest niesprawiedliwe.

KTO ZA TO ZAPŁACI?

Studenci, chociaż znają coraz więcej języków i często mają po kilka ukończonych kierunków, z reguły nie zdają sobie sprawy, iż nie ma nic za darmo.  Uważają, że wszędzie należą się im zniżki lub wszystko powinni mieć za darmo.  Niestety, życie nie wygląda tak różowo.  Za darmowe przejazdy zapłacą ludzie pracujący i odprowadzający podatki.  Pieniądze trzeba skądś wziąć, więc prawdopodobnie odbije się to na wyższych podatkach i składkach dla drobnych przedsiębiorców (wielkie koncerny, podobnie jak w Polsce mają specjalne warunki).   Nie jest to sprawiedliwe, ale taki jest świat.

Spójrzcie chociażby, jak chciałbym z jakimś studentem konkurować przy tworzeniu portalu o podróżach.  Student ma bilety za darmo na Słowacji, zniżki za granicą, zniżki na noclegi, jedzenie, nie musi odprowadzać składek przy dobrowolnym ubezpieczeniu zdrowotnym, a jako przedsiębiorca może korzystać z Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości, gdzie składki są symboliczne.  Kto będzie miał większe możliwości?

Darmowe bilety to idealna sprawa dla studentów programu Socrates – Erasmus przebywających na stypendium w Czechach lub na Słowacji. Tacy studenci często mają 4 godziny zajęć tygodniowo (kurs języka czeskiego lub słowackiego), przez resztę czasu, czyli zwykle 6 dni w tygodniu mają wolne i dostają wysokie stypendia fundowane przez podatników przez co najmniej jeden semestr.  Jak myślicie, na co wykorzystają 6 wolnych dni w tygodniu? Przynajmniej część na darmowe podróżowanie, bo resztę na imprezy.

DLACZEGO NIE POJADĘ NA SŁOWACJĘ?

Jestem trzydziestoletnim bezrobotnym bez prawa do zasiłku, więc nie przysługuje mi prawo do bezpłatnych przejazdów, nie mam też żadnej zniżki. Zwykle wybieram bliskie i stosunkowo niedrogie cele wycieczek. Do tej pory jednym z nich była Słowacja.  Jednak po wprowadzeniu bezpłatnych biletów zrezygnuję z wyjazdów do tego kraju. Dlaczego?

– będzie mi szkoda zapłacić 15 euro za bilet w jedną stronę, kiedy inni będą podróżowali za darmo.

– nie będę miał ochoty płacić za przepełniony pociąg pełny imprezowiczów z różnych grup społecznych.
– słowackie IC są dla mnie zbyt drogie.

To oczywiście moja subiektywna opinia. Większość osób cieszy się z darmowych przejazdów, do czego mają pełne prawo.  Za kilka dni postaram się przygotować artykuł o ciekawych miejscach na Słowacji, dokąd można dojechać koleją.

Spodobał ci się wpis? Jeśli tak, zapraszam do polubienia naszego profilu na Facebooku.