Stolica Słowenii należy do mniej znanych europejskich stolic. Dla jednych nudna, dla innych piękna i romantyczna, na pewno warta jest odwiedzenia. Jest również świetną bazą wypadową – łatwo dojedziemy do Villach, Klagenfurtu, Kopru, Triestu, Zagrzebia, Puli i Rijeki. Jako autor wpisu zastrzegam, że Lublana to jedno z moich ulubionych miast, mimo to starałem się przedstawić jej zabytki i atrakcje bez zbędnego upiększania i wychwalania. Dlaczego lubię to miasto? Pod względem wielkości jest w sam raz, pod względem architektonicznym również, łatwo stąd wszędzie dojechać i posiada dużo terenów zielonych. Nie lubię natomiast letnich upałów – jak przygrzeje, to trzeba siedzieć w obiekcie noclegowym.

1. DWORZEC KOLEJOWY

Dworzec kolejowy w Lublanie jest stosunkowo mały. Budynek dworca z zewnątrz wygląda ładnie, w środku również prezentuje się dobrze. W czystym holu głównym czynne są kasy krajowe i międzynarodowe, kiosk, kantor i punkt informacji turystycznej. Z peronu 1 wchodzi się do kolejnego kiosku, pomieszczenia ze skrzynkami bagażowymi oraz bezpłatnych toalet.

Na perony przechodzi się tunelem pod torami. Nie zauważyłem, aby był on przystosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych i matki z wózkami, ale być może od mojej ostatniej wizyty coś się zmieniło. W tunelu są drugie toalety, piekarnia, przy wyjściu działa kilka fast-foodów.

Perony zadaszone, na peronach dla pociągów dalekobieżnych zamontowano automaty z przekąskami i napojami. Ceny trochę wyższe niż w sklepach, ale czasami przydają się.

Dworzec położony jest w centrum miasta. Do największych atrakcji dojdziemy spokojnym spacerem w niecałe 10 minut.
Na dworcu nocują grupy młodych turystów, więc jest to miejsce, gdzie można przenocować. Należy jednak pamiętać, że noce w Słowenii są chłodne, nawet w lecie.

Na dworcu nie ma prysznica.

Od kilku lat mówi się o planach remontu dworca wraz z peronami i tunelem pod torami.

2. DWORZEC AUTOBUSOWY

Dworzec autobusowy położony jest tuż przy dworcu kolejowym, dosłownie przed wejściem na dworzec kolejowy i przy głównej ulicy, po przejściu której jesteśmy w centrum miasta.

Dworzec autobusowy w Lublanie wygląda fatalnie – to mała budka z kasami, w ogóle niepasująca do miasta tej wielkości. Zrozumiałbym, gdyby to było jakieś miasteczko liczące 10-20 tysięcy mieszkańców, ale nie Lublana – stolica kraju. Na maleńkim dworcu zatrzymują się autobusy krajowe i międzynarodowe. Z Lublany dojedziemy do Włoch, Austrii, Niemiec oraz krajów byłej Jugosławii.

Dworzec zbiera fatalne recenzje wśród podróżnych nie tylko z powodu wyglądu – pasażerowie narzekają na kulturę pracowników oraz nieczytelne rozkłady jazdy.

Strona internetowa: www.ap-ljubljana.si

3. LOTNISKO

Międzynarodowy port lotniczy Lublana leży 26 kilometrów od miasta w miejscowości Brnik. To małe, zadbane lotnisko z podstawowym wyposażeniem niezbędnym do odprawy podróżnych. Na lotnisku można wypożyczyć samochód.

Na trasie Lublana – Lotnisko kursują autobusy linii 64 obsługiwanej przez LPP (przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej) i Alpetour. Czas przejazdu wynosi około 45 minut. Szybciej jeżdżą autobusy Alpe Adria Line.

Rozkłady jazdy:

www.alpetour.si
www.alpeadrialine.com

4. KOMUNIKACJA MIEJSKA

Komunikację  miejską w Lublanie obsługuje firma Ljubljanski potniški promet (LPP). Osoby chcące podróżować po Lublanie autobusami tej firmy powinny zakupić w punkcie informacji turystycznej na dworcu kolejowym kartę Urbana za 2 euro i doładować ją odpowiednią kwotą. Kiedy karta nie będzie potrzebna, można ją zwrócić, a punkt informacji turystycznej zwróci nam 2 euro.

Niestety, w komunikacji miejskiej dostępne są tylko bilety jednorazowe czasowe o ważności 90 minut oraz cała gama biletów okresowych. Nie ma biletów jednodniowych ani trzydniowych.

Osoby chcące zwiedzać Lublanę korzystając wielokrotnie z komunikacji miejskiej powinny nabyć kartę Lublana Card uprawniającą nie tylko do przejazdów komunikacją miejską w czasie ważności karty, ale również do bezpłatnego lub ulgowego wstępu do większości muzeów, zniżek w restauracjach i obiektach noclegowych. Karta dostępna jest w wariancie jednodniowym, trzydniowym i tygodniowym.

Więcej informacji: www.visitljubljana.com/en/b2b-press/travel-trade/ljubljana-card/

We wrześniu 2016 roku w Lublanie uruchomiono zintegrowany, multimodalny system transportu publicznego, umożliwiający korzystanie z różnych środków transportu bez konieczności zakupu osobnych biletów. Dotyczy on jednak osób podróżujących z biletami okresowymi, dla turystów natomiast nie ma większego znaczenia.

Strona internetowa firmy Ljubljanski potniški promet  www.lpp.si

5. NAJWAŻNIEJSZE ZABYTKI

Zabudowa centrum Lublany jest bardzo ładna. Na tle budynków wyróżnia się zamek górujący nad Lublaną.

Zamek w Lublanie – jeden z symboli Lublany. Pierwsze osady na wzgórzu pojawiły się już w epoce brązu, jeszcze przed nadejściem Celtów. Później swoje warownie w tym miejscu budowali Celtowie, Ilirowie. Rzymianie zbudowali mury miejskie, rozbudowali miasto i to właśnie oni w IX wieku rozpoczęli budowę zamku. Zamek w Lublanie pojawia się w dokumentach źródłowych dopiero w 1112 i 1125 roku. Od śmierci Ulrika z Spanheim zamek często zmieniał właścicieli, był też przebudowywany. W 1515 roku został poważnie uszkodzony przez trzęsienie ziemi. W tym samym roku zbuntowani chłopi zaatakowali zamek, jednak atak został odparty przez załogę. W następnych stuleciach zamek służył jako siedziba prowincjonalnych władz, szpital, magazyn amunicji, koszary i więzienie. Od 1905 roku jest własnością miasta, od 2000 roku przechodzi remont generalny. W 2005 roku uruchomiono kolej linowo-terenową łączącą zamek z centrum miasta. Obecnie to popularna atrakcja turystyczna i centrum wydarzeń kulturalnych w słoweńskiej stolicy. Odbywają się tu liczne imprezy, konferencje, a turyści mogą zobaczyć między innymi wieżę obserwacyjną.

Grajska planota 1, Lublana
Strona internetowa: www.ljubljanskigrad.si/

Ratusz – budynek wybudowany pod koniec XV wieku. Pracami kierował Peter Bezlaj. W latach 1717-1719 został przebudowany w stylu barokowym, później przebudowywano go jeszcze kilkukrotnie, przez co widać między innymi elementy architektury weneckiej. Ostatnia przebudowa miała miejsce w 1995 roku. Dawniej przed ratuszem stał pręgierz.
W ratuszu można podziwiać kilka sal, a przed ratuszem stoi pomnik-fontanna Trzech Rzek – Sawy, Krki i Lublanicy, wykonany w 1751 roku przez słynnego rzeźbiarza Francesco Robbo. Trzy rzeki reprezentowane są przez trzech tytanów trzymających dzbany z wylewającą się wodą.

Adres: Stritarjeva ulica 2, Lublana

Katedra św. Mikołaja (Stolnica Svetega Nikolaja) – katedra w centrum miasta, w pobliżu centralnego targowiska i ratusza. Na miejscu dzisiejszej katedry stały wcześniej małe kościółki, pierwszy z nich pojawia się w dokumentach z 1262 roku. W XIV wieku został rozbudowany, ale strawił go pożar w 1361 roku. Kościół odbudowano, a znacząca rozbudowa miała miejsce po ustanowieniu biskupstwa lublańskiego w 1461 roku. W drugiej połowie XVII wieku zadecydowano o budowie katedry.  Katedra została wybudowana w latach 1701-1707 według projektu jezuity Andreo Pozzo, wnętrze udekorowano freskami autorstwa Giulio Quaglio. W 1841 roku dobudowano kopułę. Wnętrze katedry jest bogato zdobione, przewodniki podkreślają też bardzo ładne drzwi znane pod nazwą „Slovenska vrata”.

Adres: Dolničarjeva ulica 1, Lublana

Potrójny Most (Tromostovje) – trzy mosty przy jednym z najważniejszych placów miasta nad rzeką Lublanicą. Bardzo fotogeniczne miejsce, szczególnie w godzinach popołudniowych. Historia mostów, pożarów, trzęsień ziemi w tym miejscu jest bardzo długa, natomiast Tromostovje to dzieło słynnego słoweńskiego architekta Jože Plečnika, któremu powierzono rozbudowę  mostu stojącego w tamtym miejscu od 1842 roku. Tromostovje zostało zrewitalizowane w 1992 roku.

Adres: Adamič-Lundrovo nabrežje 1, Lublana

Hale Targowe  – kolejne dzieło  Jože Plečnika. Wybudowane w latach 1940-1944 na miejscu klasztoru zniszczonego przez trzęsienie ziemi w 1895 roku. Od strony Starego Miasta hale mają duże kolumny tworzące podcienia, od strony rzeki wybudowano duże, półokrągłe okna, a ściany mają przypominać dawny mur obronny. W architekturze Hal Targowych widać wpływy renesansu.

Adres: Adamič-Lundrovo nabrežje, Lublana

Mosty w centrum miasta – swego rodzaju atrakcją są mosty w centrum Lublany. Najbardziej znany z nich to Smoczy Most (Zmajski Most), zbudowany w stylu art nouveau w roku 1901. Jeden z pierwszych mostów żelbetowy  w Europie, na moście stoją cztery rzeźby smoków, szesnaście mniejszych można ujrzeć na kontrukcji mostu. Początkowo most nosił przez kilka lat nazwę mostu cesarza Franciszka Józefa I, ale nazwa ta nie przyjęła się wśród mieszkańców.  Drugi z mostów to Most Rzeźników (Mesarski most) w pobliżu seminarium. Służy pieszym i parom wieszającym kłódki symbolizujące miłość. Trzeci z godnych uwagi mostów to Most Szewców (Čevljarski most), w obecnym kształcie zbudowany według projektu wspomnianego wcześniej  Jože Plečnika. Szczegółowej historii mostu nie będę opisywał. Most Rzeźników został otwarty w 1932 roku, w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku przeszedł remont i wygląda bardzo ładnie.

Pałac Arcybiskupa (Nadškofijski dvorec) – pałac arcybiskupa powstał w pobliżu katedry po trzęsieniu ziemi w 1511 roku, podczas którego uległ zniszczeniu Pałac Biskupa wybudowany w 1461 roku. W XVII i XVIII wieku został przebudowany w stylu barokowym, z tamtego okresu pochodzi piękny dziedziniec. Pod koniec XVIII wieku Leopold Hofer   wykonał bogate zdobienia elewacji pałacu. Pałac Arcybiskupa jest siedzibą Katolickiego Metropolity Słowenii.

Adres: Ciril-Metodov trg 4, Lublana

Seminarium (Bogoslovno Semenišče) – budynek wybudowany w latach 1708-1714, oficjalnie otwarty dla mnichów w 1717 roku. Pierwszą publiczną biblioteką w Lublanie była właśnie biblioteka semaryjna. Obecnie ma cztery działy, w tym dział barokowy. Biblioteka ma zabytkowy charakter, przechowywanych jest w niej wiele cennych historycznych dzieł literackich. Bardzo ładna jest także kaplica seminarium.

Adres: Dolničarjeva ulica 4, Lublana
Strona internetowa: semenisce.si/

Drapacz chmur (Nebotičnik) – drapacz chmur dziś wydaje się nazwą na wyrost dla budynku mającego 13 pięter i wysokość 70 metrów. Jednak wybudowany w 1933 roku był najwyższym budynkiem w Europie Środkowej i na Bałkanach (formalnie Słowenia nie należy do Bałkanów). Dawniej był budynkiem dla elit. Niedawno wyremontowany, warto zobaczyć ze względu na spiralną klatkę schodową w stylu art deco oraz kawiarnię na dachu, z którego można podziwiać panoramę centrum Lublany.

Adres: Štefanova ulica 1, Lublana
Strona internetowa: www.neboticnik.si

Cerkiew św. Cyryla i Metodego – niewielka cerkiew prawosławna pomiędzy centrum miasta a parkiem Tivoli. Budowana w latach 1932-1936. Bardzo ładne freski i ikony w środku.

Adres: Prešernova cesta 35 Lublana

Pałac Gruberów (Gruberjeva palača) – zabytkowy budynek wybudowany w stylu późnobarokowym w drugiej połowie XVIII wieku. Nazwa budynku pochodzi od nazwiska budowniczego i pierwszego właściciela – Gabriela Grubera. Pałac wielokrotnie zmieniał właścicieli i zapisał się w historii Słowenii – w 1796 roku założono tu Socjaldemokratyczną Partię Jugosławii, o czym przypomina tablica na elewacji budynku. Po drugiej wojnie światowej pałac  został własnością Skarbu Państwa i od tamtego czasu w środku mieściły się instytucje państwowe. Tak jest i teraz. Wnętrze bogato zdobione, zadbane, swoją siedzibę ma tu Archiwum Państwowe, Ministerstwo szkolnictwa, nauki i sportu oraz Ministerstwo kultury.

Adres: Zvezdarska ulica 1, Lublana

Mur rzymski – pozostałości muru obronnego wzniesionego przez Rzymian na terenie osady Emona leżącej na terenie dzisiejszej Lublany. Zostały odnowione według planu Jože Plečnika i obecnie są atrakcją turystyczną. Pozostałości muru są niewielkie, przy murach utworzono mały park ze ścieżką edukacyjną.

Adres: Mirje, Lublana

To tyle na temat najważniejszych zabytków Lublany. Oczywiście zabytków jest znacznie więcej. Wymieniłem tylko te, które warto zwiedzić podczas pierwszej wizyty w mieście. Jeśli chodzi o kościoły katolickie, to znajdziecie ich sporo zarówno w centrum Lublany, jak i na peryferiach miasta oraz w okolicy. Jestem leniwy i nie chce mi się opisywać historii każdego z nich.

6. NAJWAŻNIEJSZE MUZEA

W Lublanie nie ma zbyt wielu muzeów godnych polecenia dla przeciętnego turysty. Owszem, jest kilka miejsc, do których powinni zawitać pasjonaci, natomiast polecić coś każdemu – będzie trudno. Oto muzea, które zwiedziłbym ja:

Muzeum Kolejnictwa – rozwijające się muzeum kolejnictwa tuż przy dworcu kolejowym. Największa atrakcja to kolekcja dziewięciu lokomotyw parowych. Reszta jak w podobnych muzeach na całym świecie – urządzenia, mundury, bogata kolekcja dokumentów i fotografii. Ponadto przed budynkiem zbudowano krótką petlę kolejki miniaturowej. Dobra atrakcja dla dzieci.

Adres: Parmova 35, Lublana

Muzeum Iluzji – jedno z najpopularniejszych muzeów w Lublanie. Jak można wyczytać w opiniach, jest przyjemnie, ale bardzo drogo i wszystko można zobaczyć w pół godziny. Czy jednak można odmówić dzieciom?

Adres: Kongresni trg 13, Lublana
Strona internetowa: https://muzejiluzij.si/

Muzeum Browaru Union – zwiedzanie browaru Union połączone z degustacją piw. Można zapoznać się z historią browaru oraz zobaczyć salę z historycznymi eksponatami dotyczącymi warzenia piwa. Zwiedzanie tylko z przewodnikiem , stosunkowo wysoka cena. W czasie opracowywania artykułu za bilet trzeba było zapłacić 14 euro. Dostępne również dla dzieci.

Adres: Celovška 22, Ljubljana
Strona internetowa: www.union-experience.si/en/union-experience

Słoweńskie Muzeum Etnograficzne – bardzo popularne i chwalone muzeum przedstawiające eksponaty z życia codziennego Słoweńców na przestrzeni wieków. Dużo pomieszczeń, dużo eksponatów, objaśnienia w języku angielskim. Duży minus za fatalną stronę internetową.

Adres: Metelkova ulica 2, Lublana
Strona internetowa: semuzej.business.site

Muzeum Narodowe – bogata kolekcja znalezisk archeologicznych z obszaru dzisiejszej Słowenii, dział poświęcony numizmatyce i środkom płatniczym, ponadto wystawa dotycząca druku oraz dzieła sztuki. Muzeum mieści się w dwóch budynkach, pod Muzeum Narodowe podlega kilka innych muzeów w okolicy. Wstęp dość drogi.

Strona internetowa: www.nms.si

Dom Jože Plečnika – muzeum w domu słynnego architekta poświęcone jego spuściźnie. W części dotyczącej zabytków był wielokrotnie wspominany, budynki i konstrukcje według jego projektów możemy zobaczyć nie tylko w Lublanie, ale również w Wiedniu i Pradze. Warto więc bliżej poznać słoweńskiego mistrza architektury.

Adres: Karunova 4-6, Lublana
Strona internetowa: https://www.mgml.si/plecnikova-hisa-503/

Inne muzea w Lublanie:

Muzeum Miejskie, Gosposka ulica 15, www.mgml.si/mestni-muzej-ljubljana/
Muzeum Sportu, Kopitarjeva ulica 2, www.muzejsporta.si/
Muzeum Geograficzne, Gosposka ulica 13, giam.zrc-sazu.si/sl/zemljepisni-muzej
Dom Eksperymentów (Muzeum Nauki), Trubarjeva cesta 39, www.he.si/
Muzeum Sztuki Współczesnej, Maistrova ulica 3, www.mg-lj.si/
Muzeum Historii Naturalnej, Prešernova cesta 20, www.pms-lj.si/si/
Muzeum Historii Współczesnej Słowenii, Celovška cesta 23, www.muzej-nz.si

Z muzeów w okolicy Lublany godne polecenia jest Muzeum Techniki na Zamku Bistra. Strona internetowa: www.tms.si.

7. INNE CIEKAWE MIEJSCA W LUBLANIE

Lublana to nie tylko zabytki, ale też dużo zieleni. Godny uwagi jest szczególnie Park Tivoli – zadbany miejski park w centrum miasta. Został zaprojektowany w 1813 roku przez Francuza Jeana Blancharda i rozciąga się na powierzchni pięciu kilometrów kwadratowych. Park był kilkakrotnie przebudowany, obecnie jest miejscem spacerów mieszkańców Lublany i turystów. W samym centrum parku znajduje się budynek Tivoli zbudowany w XVIII wieku, dawniej siedziba biskupa, dziś siedziba Międzynarodowego Centrum Sztuk Grafiki.

Przy parku Tivoli zbudowano niewielki ogród zoologiczny. Informacje na stronie www.zoo.si

Moim zdaniem najpiękniejszym miejscem w Lublanie jest promenada wzdłuż Lublanicy. Miejsce o niezwykłej atmosferze, bardzo fotogeniczne, emanujące pozytywną energią.

Warto również zwrócić uwagę, iż w centrum Lublany zobaczymy kilka placów, które mogłyby pełnić funkcję rynku.

Co ciekawe, w niektórych miejscach wydawało mi się, iż jestem w Bielsku-Białej, aczkolwiek pewnie tylko mi się wydawało.

Dużo więcej interesujących miejsc znajdziemy w okolicach Lublany, lecz trzeba się zastanowić, co uznać za okolicę, skoro z Lublany jest blisko do wszystkich najważniejszych atrakcji Słowenii i nie tylko.

8. MOJE WRAŻENIA Z LUBLANY

Jak pisałem, Lublana to jedno z moich ulubionych miast. Być może wynika to z tego, że lubię miasta średnie wielkości, spokojne, zadbane i bezpieczne.

W Lublanie podobało mi się centrum, po którym można było spacerować w nieskończoność (o ile pozwalała pogoda), zadbane budynki, mniejsze natężenie ruchu samochodowego w stosunku do innych europejskich miast tej wielkości, a także położenie – można stąd dojechać wszędzie.

Lublana oferuje noclegi na każdą kieszeń – dostępne są tanie hostele, hotele średniej kategorii cenowej i ekskluzywne hotele o cenach zwalających z nóg. W wakacje można też przenocować w kilku internatach za bardzo konkurencyjne ceny.

Niestety, ceny ogólnie są bardzo wysokie. Jedzenie, rozrywka, zwiedzanie muzeów – wszystko kosztuje bardzo dużo. Dobrze, że chociaż bilety kolejowe są sprzedawane w przyzwoitych cenach. Słowenia to drogi kraj.

Plus za niskie poczucie zagrożenia. Nie czułem się zagrożony nawet w godzinach nocnych, choć żule żebrzący na piwo też tu występują. Jest spokojnie. Nie idealizujmy jednak – byłem świadkiem, jak policjanci zatrzymywali nożownika, a kłótnie i wyzwiska też nieraz na ulicy lecą. Słoweńcy to nie są żadne aniołki.

Język słoweński to język bardzo łatwy w nauce i przyjemny dla cudzoziemca, aczkolwiek znane polskie blogerki podróżujące za pieniądze słoweńskiej organizacji turystycznej bardzo przesadzają co do podobieństw z językiem polskim.

Znajomość języka angielskiego jest powszechna. Nie radzę używać języka chorwackiego i serbskiego, ludzie stają się bardzo niemili, chociaż z drugiej strony dzięki temu porozmawiałem sobie na luzie ze sprzedawczynią z Macedonii.

Warto też nadmienić, iż w centrum jest sporo toalet publicznych. Są dobrze oznaczone i często bezpłatne, a jeśli trzeba płacić, to opłata jest symboliczna.

Na kilku blogach przeczytałem, że Lublana to nudne miasto, w którym nie ma co robić. Zgadza się – centrum można obejść szybko, kawiarnie ożywają dopiero pod wieczór, a na zwiedzenie wszystkich atrakcji wystarczy jeden dzień. Jeżeli nudzicie się, polecam następujący program pobytu w lecie – wczesnym rankiem wyjazd do innego miasta, powrót około 14, przeczekać w obiekcie noclegowym największe upały i wieczorem spacerować po Lublanie. Wtedy odkryjecie jej urok.

Osobiście bardzo polecam stolicę Słowenii.

Zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku. Będzie mi bardzo miło, jeśli udostępnicie ten post znajomym lub dodacie odnośnik do mojego bloga 🙂