Gliwice to miasto położone 25-30 minut jazdy pociągiem od Katowic, posiadające bardzo dobre połączenia kolejowe z resztą kraju. Przy okazji wizyty w województwie śląskim warto poświęcić trochę czasu na zwiedzanie Gliwic, bowiem miasto ma sporo do zaoferowania.

Moja wycieczka do Gliwic miała miejsce w listopadzie. Przyjechałem w sobotę, kiedy wstęp do większości muzeów jest bezpłatny. Spodziewałem się, że obejrzę wszystko w dwie godziny, a nie zdążyłem w ciągu 5 godzin – później zaszło słońce (wcześnie, bo to listopad) i musiałem wracać. Na pewno jednak wrócę.

W artykule pragnę przedstawić ciekawe miejsca w Gliwicach, które z różnych powodów zwróciły moją uwagę. Lista wymaga uzupełnienia, w założeniu ma służyć jako inspiracja dla WAS. Sami zdecydujecie, co warto zwiedzić, a co pominąć.

1. Dworzec kolejowy w Gliwicach

Niedawno wyremontowany dworzec kolejowy w Gliwicach niby nie wyróżnia się niczym szczególnym na tle innych wyremontowanych polskich dworców kolejowych, ale warto zwrócić na dwie rzeczy – prysznic dostępny dla podróżnych (12 zł) oraz ogromna mozaika w holu dworca. Mozaika z kafli została zaprojektowana i wykonana w 1967 roku przez plastyków Witolda Bulika i Zygmunta Lisa. Jak to z dziełami sztuki. Jednym się podoba, innym nie. Trudno ją jednak przeoczyć. Gliwicki dworzec kolejowy dla wielu z was będzie miejscem, z którego rozpoczniecie zwiedzanie Gliwic. Dworzec położony jest w centrum miasta – do Rynku, podobnie jak do większości najważniejszych atrakcji, idzie się około 10 minut. Na dworcu dostępne są automaty z przekąskami i napojami, skrzynki bagażowe, czynny jest lokal sieci Subway, drogeria Rossmann oraz mała księgarnia.

2. Stary cmentarz żydowski

Stary cmentarz żydowski znajduje się tuż przy dworcu, ale jeśli nie przygotowaliście się do wycieczki, najprawdopodobniej nie zwrócicie na niego uwagi. Z dworca należy przejść do budynków po lewej stronie, stamtąd ulicą Okopową do Placu Piastów, a dalej kolejny raz w lewo ulicą Na Piasku dojdziemy do bramy cmentarza. Niestety, cmentarz nie jest dostępny dla zwiedzających, więc pozostanie nam obejrzenie grobów zza bramy. Mało kto tam zagląda, o czym świadczy chociażby przerażenie w oczach kota pomieszkującego przy bramie cmentarza na mój widok.

Cmentarz powstał w 1815 roku, działał do 1937 roku. Na niewielkiej powierzchni zachowało się około 500 nagrobków (tzw. macew). Miejsce zaniedbane, lecz warte zobaczenia, choćby przez bramę.

3. Palmiarnia i park Chopina

Spod cmentarza możemy wrócić na plac przy dworcu kolejowym, a stamtąd iść do centrum ulicą Zwycięstwa lub przejść na światłach przez skrzyżowanie, następnie ulicą Dworcową, a na koniec aleją Przyjaźni (ciąg pieszo-rowerowy) do Parku Chopina i Palmiarni.

Palmiarnia w Gliwicach to jedna z wizytówek miasta, już w 1880 roku w tym miejscu pojawiły się pierwsze szklarnie wystawowe. Obecnie może się poszczycić pięcioma pawilonami oraz ścieżką dydaktyczną. Na szczególną uwagę zasługuje pawilon akwarystyczny, gdzie można obejrzeć ryby z czterech środowisk słodkowodnych – Amazonii, Tanganiki, polskich rzek oraz rzek południowo-wschodniej Azji. Palmiarnia zbiera świetne recenzje i rodziny z dziećmi powinny koniecznie tu zajrzeć. Ceny biletów są niskie – w 2018 roku bilet normalny kosztował 10 złotych, bilet ulgowy 6 złotych, a bilet rodzinny (max 2 osoby dorosłe i troje dzieci) 20 złotych.

Przy palmiarni urządzono park Chopina. Park o powierzchni 5 hektarów powstał w połowie XIX wieku – wtedy miał powierzchnię 8 hektarów, a na jego terenie rosło znacznie więcej drzew iglastych. W ostatnich latach wymieniono nawierzchnię ścieżek, zamontowano ławki, a całość zdobi pomnik „Gliwiczanom – ofiarom wojen i totalitaryzmów” oraz basen, przy którym stoi pomnik Fryderyka Chopina.

W pobliżu parku bardzo ładnie prezentuje się budynek przedszkola.

4. Kościół pw. Wszystkich Świętych

Z Parku Chopina łatwo dojść do rynku i najważniejszych zabytków. Dobrym punktem orientacyjnym jest widoczna z każdego miejsca wieża kościoła. To wieża kościoła pw. Wszystkich Świętych wybudowanego na w XIV-XV wieku. Wieża służy również jako wieża widokowa, ale tylko w wybrane dni w sezonie. Wieża wznosi się na wysokość 63 metrów i można z niej podziwiać panoramę miasta. Wejście tylko z przewodnikiem w dni wyznaczane każdego roku przez PTTK. W 2018 roku wieża była czynna w każdą niedzielę od 1 maja do 30 września – wejścia o 16:00 i 17:00, ponadto w każdą sobotę od 1 października do 30 listopada organizowano nocne wejścia o 19:30 (obowiązuje rezerwacja). Wycieczki zorganizowane i szkolne mogą uzgodnić inne terminy wejść. Bilety również niedrogie – wejście zwykłe 5 złotych, wejście nocne 10 złotych.

Kościół pw. Wszystkich Świętych w Gliwicach można zwiedzać codziennie – wstęp wolny.

5. Sąd Rejonowy w Gliwicach

Sąd Rejonowy w Gliwicach to wprawdzie nie jest miejsce do zwiedzania, ale budynek.  Sąd Rejonowy w Gliwicach ma dwa budynki. Ten ładniejszy znajduje się przy ulicy Jana Siemińskiego, drugi kilkadziesiąt metrów dalej, przy ulicy Powstańców Warszawy 23. Drugi budynek to przykład stylu wilhelmińskiego i również ma zostać wpisany na listę zabytków, aczkolwiek nie jest tak charakterystyczny, jak budynek od strony Jana Siemińskiego.

6. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego

Bardzo ładny (z zewnątrz) kościół widoczny z ulicy Jana Siemińskiego. Jak podają źródła, już w 1409 roku w miejscu tym stał cudowny drewniany krzyż, w 1430 roku zbudowano drewniany kościółek, a w 1612 roku franciszkanie wybudowali klasztor. W 1655 roku zbudowano kościół ceglany, który 22 lata później spłonął wraz z klasztorem. Wkrótce został odbudowany.  Na przestrzeni wieków kościół rozbudowywano, przez jakiś czas mieściło się w nim gimnazjum garnizonowe, a dziś należy do najbardziej znanych gliwickich zabytków, choć nie wygląda jakoś szczególnie okazale. Jest jednak bardzo fotogeniczny.

Kościół podobno można zwiedzać codziennie, ale podczas mojej wizyty w Gliwicach był zamknięty i nie tylko ja byłem zawiedziony.

7. Rynek

Rynek w Gliwicach należy do najładniejszych rynków w województwie śląskim. Kwadratowy plac z ratuszem pośrodku i podcieniami na pierwszy rzut oka nie wyróżnia się niczym szczególnym. Jednak kiedy przyjrzymy się bliżej, ujrzymy fontannę Neptuna. Gliwice wprawdzie nie leżą nad morzem, ale dzięki Kanałowi Gliwickiemu wpadającemu do Odry (dawniej Kanał Kłodnicki), budowanemu w latach 1794-1822 dawniej łatwo było transportować towary w stronę Morza, a sama rzeźba Neptuna symbolizuje związki Gliwic z Bałtykiem.

8. Zamek Piastowski

Kilka minut spacerem od gliwickiego rynku, pomiędzy ulicami Pod Murami a Górnych Wałów, stoi Zamek Piastowski z połowy XIV wieku. Swój dzisiejszy kształt zawdzięcza przebudowie w 1561 roku. Zamek wchodzi w skład Muzeum w Gliwicach i został udostępniony do zwiedzania turystom. Nie jest to duży obiekt, przed zamkiem stoi pomnik Stefana Batorego, skwer przed zamkiem ozdabia pozostałość dawnej fosy.

W zamku można obejrzeć eksponaty archeologiczne z okolic Gliwic i Górnego Śląska, w tym szkielet mamuta. Ponadto stroje ludowe, zbroje, rzeźby sakralne. Wstęp wolny.

9. Willa Caro

Dawniej luksusowa rezydencja przemysłowca Oscara Caro, obecnie siedziba jednego z oddziałów Muzeum w Gliwicach. Ekspozycja podzielona na dwie części: sztuki i rzemiosła artystycznego oraz etnografii. Wystawa stała prezentuje dziewiętnastowieczne mieszkania śląskich przemysłowców. Eksponaty to między innymi kolekcja polskiej biżuterii, porcelany z różnych wytwórni, czy dzieła kultury ludowej Górnego Śląska z  XVIII-XIX  wieku.

10. Stary Kościół św. Bartłomieja

Po zobaczeniu Willi Caro wracamy ulicą Zwycięstwa na dworzec kolejowy. Przed dworcem umieszczono plan miasta z zaznaczonymi najważniejszymi zabytkami. Zaznaczono na nim między innymi kościół św. Bartłomieja w Gliwicach. Ale uwaga – niedaleko siebie są dwa kościoły św. Bartłomieja – stary i nowy.

Jeśli nie macie smartfona, należy zapamiętać drogę z planu. Przejściem podziemnym przechodzimy na drugą stronę torów – wychodząc z tunelu pod torami należy wyjść z prawej strony, wychodząc po lewej zobaczymy brzydkie garaże i nieprzyjemne towarzystwo.

Do kościoła św. Bartłomieja idzie się około 10 minut, o ile dobrze zapamiętaliście drogę.

Stary kościół św. Bartłomieja w Gliwicach to jeden z najstarszych kościołów na Górnym Śląsku. Dziś to kościół z kamienia i cegły. Pierwszy, drewniany kościół w tym miejscu został zbudowany już w 1232 roku. Budowa kościoła ceglanego miała miejsce w XV wieku a około 1526 roku nastąpiła kolejna przebudowa.

Z daleka świątynia wygląda niepozornie, a przez brzydkie reklamy na sąsiedniej posesji można go przeoczyć.

11. Nowy kościół świętego Bartłomieja

Nowy kościół świętego Bartłomieja wybudowano na początku XX wieku. Kościół z zewnątrz prezentuje się imponująco, a zegar na jego wieży informował mnie o czasie do odjazdu pociągu bez konieczności sięgania do plecaka po telefon komórkowy.  W

Wadą nowego kościoła świętego Bartłomieja w Gliwicach jest położenie – z jednej strony ogródki działkowe i brzydkie osiedle, z drugiej skwer okupowany przez panów w średnim wieku raczących się napojami odświeżającymi. Odległość pomiędzy starym a nowym kościołem wynosi około 500 metrów – warto zobaczyć oba kościoły w dzień, a nocą można podziwiać iluminację nowego kościoła.

O ile się nie mylę, to największy kościół w Gliwicach – jak można wyczytać na różnych stronach i forach – może pomieścić aż 6 tysięcy wiernych.

12. Radiostacja

Radiostacja w Gliwicach znajduje się 2 kilometry od dworca kolejowego i również należy do Muzeum w Gliwicach. Niestety, zabrakło mi czasu na zwiedzenie tej atrakcji, dlatego tylko zdjęcie z daleka.

Gliwice – miasto skwerów

Co mnie zaskoczyło w Gliwicach, to liczba skwerów i placów w centrum miasta. Skwery zadbane, z ławeczkami, często z pomnikami, noszą dziwnie brzmiące nazwy, które oznaczają najczęściej miasta partnerskie. A więc mamy skwer Doncaster, skwer Bottrop, skwer Valenciennes, skwer Dessau i skwer Salgótarjan.

Z kolei wspomniany skwer pomiędzy starym a nowym kościołem świętego Bartłomieja nosi nazwę Nacka (miasteczko w  Szwecji) i gdyby nie panowie z napojami odświeżającymi, byłby pięknym miejscem. Na skwerze widać wejście do bunkra, wybudowano boisko, plac zabaw oraz siłownię pod chmurką. Brakuje toalety. Nie wiem, dlaczego skwer Nacka na mapach Google widnieje jako skwer im. Janusza Tracza.

Informacje praktyczne

Gliwice można zwiedzać pieszo lub skorzystać z rowerów miejskich – przed dworcem kolejowym znajduje się jeden z samoobsługowych punktów z możliwością wypożyczenia rowerów. Szczegółowe informacje: gliwickirower.pl

Muzea w Gliwicach są nieczynne w poniedziałki. W soboty do oddziałów Muzeum w Gliwicach wstęp jest bezpłatny (do Zamku Piastowskiego wejdziemy bezpłatnie zawsze), jednak nawet w zwykłe dni ceny są bardzo niskie.

Na szybki spacer po centrum Gliwic wystarczą dwie godziny, jeśli chcemy zwiedzać muzea i trochę więcej atrakcji, należy przeznaczyć cały dzień.

Toalet publicznych w centrum jest mało i dojście do nich jest słabo oznaczone. Toaletę z prysznicem znajdziemy na dworcu kolejowym, na Placu Piastów, przy Placu Inwalidów wojennych, ponadto dwie toalety automatyczne – przy Skwerze Dessau (ulica Jana Pawła II), oraz przy ulicy Poniatowskiego koło cmentarza. W razie pilnej potrzeby znalezienie toalety będzie graniczyło z cudem.

Podsumowanie

Artykuł przedstawia miejsca, które należy uwzględnić planując zwiedzanie Gliwic. Niestety, nie doceniłem tego miasta, przez co nie zdążyłem zwiedzić wielu innych atrakcji. Mam nadzieję, że mój wpis pomoże wam lepiej zaplanować wycieczkę.

Lubisz podróże koleją i poznawanie nowych miejsc? Chcesz być na bieżąco z ofertami promocyjnymi na kolei? Zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku, Twitterze i Instagramie.  Natomiast TUTAJ znajdziesz informacje na temat kolei z całego świata.