Kolej na Kubie jest zaniedbana, pociągi jeżdżą bardzo powoli i niewielu turystów wybiera tę formę transportu. Dla miłośników kolei, choćby ze względu na tabor i atmosferę, wycieczka na Kubę powinna być priorytetem, oczywiście jeśli kogoś stać.

Dodatkowa atrakcja to pozostałości po kolejach cukrowniczych – liczne parowozy stojące jako pomniki przy drogach oraz cmentarzysko parowozów w Hawanie, w pobliżu Kapitolu, gdzie można wejść za symboliczną opłatę i pstrykać do woli niszczejące lokomotywy.

Przewoźnik narodowy to Unión de Ferrocarriles de Cuba  – nie posiada strony internetowej

Ważne odnośniki

fahrplancenter.com – orientacyjne rozkłady jazdy kubańskich pociągów według linii. Nie są stuprocentowo wiarygodne.

Mapa kolei kubańskich na Wikimedia Commons

Tren Frances

Tren Frances to nazwa nocnego pociągu łączącego stolicę Kuby – Hawanę z Santiago de Cuba. Jest to najlepszy pociąg kolei kubańskich, zestawiony z wagonów, które kursowały na trasie Paryż – Bruksela – Amsterdam przed uruchomieniem kolei Thalys. Wagony zostały dostarczone na Kubę w 2001 roku – są to komfortowe, klimatyzowane wagony bezprzedziałowe. Najlepszy skład kursuje jako pociągi o numerach 1 i 2 – według różnych stron internetowych pociąg prowadzi chińska lokomotywa spalinowa (koleje kubańskie zakupiły kilka w 2007 i 2009 roku), która ciągnie kilkanaście wagonów.

W pociągu nie ma wagonów z miejscami do leżenia, ani wagonów sypialnych. Wagony z miejscami do siedzenia podzielone są na dwie klasy – primera (bezprzedziałowy, 2+2, cztery siedzenia naprzeciw siebie) oraz primera especial (bezprzedziałowy, układ 2+1). W każdym wagonie jest konduktorka.

Według strony fahrplancenter.com pociąg pokonuje 835,5 km w ciągu 16 godzin i 10 minut. Pociąg kursuje kilka razy w tygodniu.

Tren Frances to najlepszy pociąg na Kubie, ale równie atrakcyjna może być przejażdżka pociągami nr 5 i 6, które są zestawione z używanych wagonów kolei niemieckich, meksykańskich i kanadyjskich.

Na nieco krótszej trasie z Hawany do Ciego de Avila przez Santa Clara kursuje wygodny, kanadyjski szynobus (pociąg nr 29).

We wszystkich wspomnianych pociągach bardzo trudno spotkać turystów, wybierających szybsze i bardziej komfortowe autokary. Mimo to podróż pociągiem ma swój specyficzny urok.

Hershey Railway

Hershey Railway to obecnie jedyna linia elektryczna na Kubie, popularna wśród turystów i miłośników kolei. Pojazdy przypominające tramwaj kursują na trasie Havana Casa Blanca – Hershey – Matanzas (według fahrplancenter.com 89,8 km). Przejazd trwa około czterech godzin. Na trasie kursują pojazdy dostarczone przez hiszpańskie Ferrocarrils de la Generalitat de Catalunya (FGC) w 1998 rolu – pojazdy wyprodukowano w latach czterdziestych ubiegłego wieku, niektóre zostały zmodernizowane pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku. To stare, zdezelowane pojazdy bez toalety, mające jednak swój urok, choć po długiej jeździe, jak można wyczytać w relacjach podróżników, bardzo bolą pośladki. Infrastruktura jest w bardzo złym stanie, tory w wielu miejscach zarośnięte, stacje zaniedbane, ale krajobrazy piękne. Hershey Railway przejeżdża przez ulice kilku miast i miasteczek.

Historia Hershey Railway sięga 1916 roku, kiedy Hershey Chocolate Corporation of Pennsylvania zakupiła ziemię pod budowę cukrowni (lub fabryki czekolady) 45 kilometrów na wschód od Hawany, w połowie drogi pomiędzy Hawaną a Matanzas. Uruchomienie zakładu wiązało się z koniecznością stworzenia linii służącej do transportu pomiędzy obiektami przemysłowymi a portem w Hawanie. Kompania wybudowała sieć kolei elektrycznych o długości 135 kilometrów, które służyły nie tylko do transportu produktów pomiędzy zakładem a portem, ale również do przewozu pracowników z sąsiednich miast do miejsca pracy. Z początku na trasie kursowały pociągi parowe, w 1924 roku dostarczono tabor do obsługi trakcji elektrycznej.
W 2002 roku, po 86 latach działalności, zamknięto cukrownię w Hershey, od tamtej pory przyszłość kolejki jest niepewna, choć ma dużą szansę na przetrwanie jako atrakcja turystyczna. (źródło: www.tramz.com/cu/hy/hy.html

Valle de Los Ingenios

Valle de Los Ingenios (Dolina Cukrowników) to nazwa używana dla okolic Trinidadu, znanych z przepięknych wiejskich krajobrazów oraz opuszczonego kompleksu, w którym dawniej mieściła się duża cukrownia. Kompleks z wysoką wieżą strażniczą, na którą można wejść za niewielką opłatą, jest obecnie popularną atrakcją turystyczną.

Z Trinidadu do Valle de los Ingenios nieregularnie kursuje pociąg prowadzony przez parowóz. Wycieczka powrotna trwa około 6 godzin. Trasa w jedną stronę liczy wprawdzie tylko 15 kilometrów, lecz podczas podróży przewidziano dodatkowe atrakcje – fotostopy, postój w Manaca i lunch w Guachinango, jak również zwiedzanie wspomnianej cukrowni. Istnieje możliwość krótkiego przejazdu w kabinie parowozu.

Wycieczka godna polecenia nie tylko ze względu na przejazd parowozem. Jak pisałem, to bardzo malownicza trasa, często pomijana w przewodnikach turystycznych.

Valle de Los Ingenios na You Tube

Inwestycje

Unión de Ferrocarriles de Cuba we współpracy z kolejami rosyjskimi co jakiś czas ogłaszają program modernizacji taboru i rewitalizacji linii kolejowych.

– w styczniu 2019 roku podpisano kontrakt na dostawę 23 lokomotyw spalinowych na Kubę.

– we wrześniu 2017 roku pojawiła się informacja o podpisaniu kontraktu na dostawę 28 spalinowych zespołów trakcyjnych z Rosji do obsługi ruchu pasażerskiego.

– w listopadzie 2016 roku Kubańczycy zamówili 68 rosyjskich wagonów pasażerskich do obsługi pociągów dalekobieżnych. Kilka miesięcy wcześniej zamówili też 75 lokomotyw spalinowych.

Kolej na Kubie na You Tube

Poniżej opublikowałem odnośniki do najciekawszych, moim zdaniem, filmów na You Tube, przedstawiających kubańskie pociągi:

Filmik z podróży pociągiem Holguin – Antilla – widać wnętrze pociągu (02:46)(2018)
Pociąg Tren Frances – wnętrze (01:22)(2017)
Hershey Railway – głównie widoki z pociągu (24:40)(2017)
Kolej na Kubie – film dokumentalny z 2004 roku (01:00:37)(2017)
Wjazd pociągu do Matanzas (01:12)(2016)
Odjazd szynobusu z Hawany (01:21)(2016)
Pociąg Cienfuegos – Santa Clara – odjazd (03:24)(2016)
Hershey Railway (11:48)(2014)
Pociąg Tren Frances – przejazd (01:27)(2011)
Pociąg Guantanamo – Hawana 1/2 (09:11)(2010)
Pociąg Guantanamo – Hawana 2/2 (08:35)(2010)

Zobacz również: Koleje świata  Belize  Gwatemala  Honduras  Kanada  Kostaryka  Kuba  Meksyk  Nikaragua  Panama  Salwador  Stany Zjednoczone
Antigua i Barbuda  Aruba  Barbados  Bermudy Curaçao  Dominika  Dominikana  Gwadelupa  Haiti  Jamajka  Martynika  Nowa Fundlandia Portoryko  Saint Kitts i Nevis  Saint Lucia
Trynidad i Tobago  Turks i Caicos