Augustów to miasto w województwie podlaskim, bardzo popularne wśród turystów i kuracjuszy ze względu na możliwość aktywnego wypoczynku nad wodą oraz piękną przyrodę w okolicach. Według legendy Augustów zawdzięcza swoją nazwę ostatniemu z Jagiellonów – Zygmuntowi Augustowi, który w miejscu schadzki z Barbarą Radziwiłłówną założył miasto. Atrakcje Augustowa opierają się głównie o jeziora i malownicze tereny wokół uzdrowiska, więc osoby zastanawiające się, co robić w Augustowie, powinny nastawić się na aktywny wypoczynek.

Ostatnia aktualizacja: 25.09.2023

Augustów atrakcje – spis treści:

1. Kanał Augustowski
2. Budynek Zarządu Wodnego
3. Muzeum Kanału Augustowskiego
4. Muzeum Ziemi Augustowskiej – Dział Etnograficzny
5. Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa
6. Rynek Zygmunta Augusta
7. Bulwary nad Netta
8. Wypoczynek nad Jeziorem Necko
9. Ławeczka Beaty z „Albatrosa”
10. Piesze szlaki turystyczne
11. Spływy kajakowe
12. Sanktuarium w Studzienicznej

 

1. Kanał Augustowski

Najciekawsza atrakcja Augustowa i jednocześnie pomnik historii to Kanał Augustowski, wybudowany w latach 1824-1839, łączący dopływy Wisły z Bałtykiem, poprzez dopływy Niemna, w celu ominięcia pruskich komór celnych. Długość kanału to 101 kilometrów, z czego 82 km na terytorium Polski. Kanał zaczyna się w Augustowie, a kończy w Niemnowie na Białorusi. W granicach administracyjnych miasta zachowały się dwie oryginalne śluzy Przewięź i Swoboda z lat 1826-1827.

Konstrukcja kanału zachwyca do dziś, natomiast już w 1825 Prusy zrezygnowały z represyjnych ceł na polskie towary, więc spław zboża do pruskich portów nad Bałtykiem znów stał się opłacalny. Kanał Augustowski wykorzystywano głównie do lokalnego spławu drewna.

Kanał Augustowski jest częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego. Dużą popularnością cieszą się spływy kajakowe i rejsy po kanale. Rejsy statkami obsługuje Żegluga Augustowska – dostępne są dwie trasy: Studzieniczna (ok 1:30 h) i Dolina Rospudy (1 h). Ceny biletów stosunkowo wysokie.

Więcej informacji: zeglugaaugustowska.pl

2. Budynek Zarządu Wodnego

Z Kanałem Augustowskim są związane inne atrakcje Augustowa. Budynek Zarządu Wodnego został zbudowany w połowie XIX wieku, rozbudowa w stylu eklektycznym miała miejsce w latach 1901-1903. Autorzy projektu budynku nie są znani. Na początku II wojny światowej budynek zajęło NKWD. Pałacyk wyremontowany, obecnie siedziba Nadzoru Wodnego Augustów.

Jest to jeden z najładniejszych budynków w Augustowie.

3. Muzeum Kanału Augustowskiego

Niewielkie Muzeum Kanału Augustowskiego mieści się w położonym tuż obok pałacyku drewnianym dworku, nazywanym dworkiem Prądzyńskiego. Zwiedzanie rozpoczyna się od projekcji filmu poświęconego historii budowy Kanału Augustowskiego, następnie zwiedzający mogą obejrzeć cztery sale wystawowe z eksponatami w postaci narzędzi z czasów budowy kanału, starych zdjęć, dokumentów, pamiątek. Poza sezonem dostępne jedynie po wcześniejszej rezerwacji telefonicznej. Muzeum obowiązkowe dla osób chcących bliżej poznać historię Augustowa, aczkolwiek ogromny minus za brak toalety.

Formalnie Muzeum Kanału Augustowskiego jest działem Muzeum Ziemi Augustowskiej.

4. Muzeum Ziemi Augustowskiej

Muzeum Ziemi Augustowskiej mieści się w dwóch budynkach – jeden to Dział Etnograficzny przy ulicy Hożej, drugi to opisany wcześniej dział poświęcony Kanałowi Augustowskiemu, potocznie nazywany Muzeum Kanału Augustowskiego w dworku Prądzyńskiego.

Dział Etnograficzny to jedynie dwie sale na terenie biblioteki. Eksponaty związane są głównie z tkactwem, garncarstwem, rolnictwem i rybołówstwem. Podobno brak lokalu uniemożliwia stworzenie muzeum z prawdziwego zdarzenia, w którym chętni mogliby w pełni zapoznać się z historią Augustowa i okolic, co dziwi, biorąc pod uwagę potencjał turystyczny miasta. Ceny biletów przystępne.

5. Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa

Atrakcje Augustowa to także zabytki sakralne. Najładniejszym kościołem w mieście jest Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa zbudowany w stylu eklektycznym w latach 1906-1911 w miejscu, gdzie wcześniej stały cztery kościoły (najstarszy z 1519 roku). Konsekrowany w 1932 roku, w 1944 r. zniszczony przez Niemców. Odbudowa kościoła zakończyła się w 1947 roku. Wieże odbudowano dopiero w 1986 roku. Od 2001 roku bazylika.

Kościół zbudowany na rzucie krzyża łacińskiego, ze sklepieniami kolebkowymi. Bardzo ładne wnętrze kościoła – witraże, polichromie, obrazy, rzeźby i dębowe ołtarze, zadbane jest również otoczenie świątyni.

Bazylika położona jest w samym centrum miasta, blisko rynku. Obowiązkowe miejsce w programie zwiedzania Augustowa.

6. Rynek Zygmunta Augusta

Sercem Augustowa jest Rynek Zygmunta Augusta. Rewitalizowany plac otoczony jest zabytkowymi kamienicami, w większości z przełomu XIX i XX wieku. Najważniejsza zabytkowa kamienica znajduje się pod numerem 28 – pochodzi z lat 1800-1801 i należy do najstarszych w pełni zachowanych budynków w mieście. W 1812 roku nocował w niej Napoleon Bonaparte.

Augustowski rynek wyróżnia się na tle innych polskich rynków zachowaną zielenią. Pomimo rewitalizacji nie zrobiono z niego patelni (choć betonu nie brakuje), więc można usiąść na ławeczce w cieniu drzew i odpocząć po zwiedzaniu Augustowa. W lecie działa fontanna, w budynku przy pomniku Zygmunta Augusta dostępne są toalety (płatne). Przy rynku działają kawiarnie i restauracje. Minus za ruchliwą drogę oraz hałas samochodów.

7. Bulwary nad Nettą

Augustów to doskonałe miejsce dla osób lubiących spokojne spacery nad wodą. Największą popularnością cieszą się ścieżki pieszo-rowerowe nad jeziorem Necko i wzdłuż brzegu rzeki Netty. Bulwar Związku Nauczycielstwa Polskiego rozciąga się pomiędzy dwoma mostami nad Nettą. Przy bulwarze znajduje się napis z hasztagiem Augustów, bardzo chętnie fotografowany przez miłośników portali społecznościowych. Następnie przechodzi w Bulwar Narodów Unii Europejskiej, którym dotrzemy do plaży miejskiej i molo. Spacer można kontynuować promenadą nad jeziorem Necko.

Miejsce zadbane, z licznymi punktami gastronomicznymi i ławeczkami.

8. Wypoczynek nad Jeziorem Necko

W sezonie letnim wielu turystów wybiera wypoczynek na Plaży Miejskiej nad Jeziorem Necko, położonej przy wypływie Netty. Jest to dobrze zagospodarowana plaża, z wypożyczalnią sprzętu wodnego, muszlą koncertową oraz wyciągiem nart wodnych. Plaża piaszczysta, w sezonie letnim działa tu kąpielisko strzeżone. Tuż obok można skorzystać z usług parku linowego „Lemur” z kilkoma trasami o różnych stopniach trudności.

Przez cały rok dostępne jest Molo Radiowej Trójki, podobno drugie co do wielkości molo w Polsce z kawiarnią w głębi pomostu.

Miejsce z przebieralniami i toaletami, w sezonie czynne liczne punkty gastronomiczne; wydzielono także miejsce na boisko do siatkówki plażowej.

9. Ławeczka Beaty z „Albatrosa”

Ciekawą atrakcją Augustowa jest ławeczka Beaty z „Albatrosa”, bohaterki przeboju Janusza Laskowskiego z 1965 roku. Piosenka przez wiele lat była hitem, natomiast tak naprawdę nie wiadomo, kim była kelnerka Beata i skąd pochodziła. Według miejscowych plotek pracowała w wybudowanej w 1962 roku restauracji „Albatros”, później założyła rodzinę i wyjechała zagranicę W 2017 roku przy restauracji „Albatros” odsłonięto ławeczkę autorstwa znanego łomżyńskiego rzeźbiarza Michała Selerowskiego, na której siedzi bohaterka przeboju. Pierwowzorem postaci na ławeczce została Barbara Bujnowska, wybrana w głosowaniu mieszkańców województwa, w plebiscycie organizowanym przez „Gazetę Współczesną” w 2015 roku, z okazji 50. rocznicy powstania piosenki.

Uroczystość odsłonięcia ławeczki zgromadziła tłumy gości i turystów, a ławeczka cieszy się ogromną popularnością – chyba każdy posiadacz konta na Instagramie chce sobie zrobić selfie z Beatą.

10. Piesze szlaki turystyczne

Augustów i okolice obfitują w lasy. Wokół Puszczy Augustowskiej wytyczono szlaki i ścieżki dydaktyczne dla miłośników wędrówek oraz nordic walkingu. Trzy leśne ścieżki dydaktyczne po krótkich fragmentach Puszczy Augustowskiej mają od 1,1 do 3,3 km. Znacznie dłuższe są natomiast szlaki turystyczne liczące od 19 do 62 kilometrów długości.

Najkrótszy jest szlak czarny Danowskie – Sucha Rzeczka (19,7 km), biegnący nad jeziorami Blizno, Tobołowo i Serwy, przez miejsca pamięci narodowej. Najdłuższy szlak z Augustowa do Mikaszówki (62 km) oznaczono kolorem żółtym. Dwa inne szlaki z Augustowa do Mikaszówki mają odpowiednio 40 i 55 kilometrów długości.

11. Spływy kajakowe

Augustów to doskonała baza dla miłośników kajakarstwa. Tutejsze firmy organizujące spływy kajakowe mają w ofercie kilka interesujących tras – dostępne są spływy jedno- i kilkudniowe z transportem sprzętu i dodatkowymi atrakcjami. Łączna długość szlaków kajakarskich w Puszczy Augustowskiej wynosi prawie 350 kilometrów.

Najpopularniejsze szlaki na spływy kilkudniowe:

Szlak kajakowy rzeki Czarna Hańcza i Kanału Augustowskiego (98 km)
Klasyczny szlak rzeki Czarnej Hańczy, nazywany „Papieskim” (125 km)
Szlak kajakowy rzeki Rospudy (73 km)
Szlak kajakowy rzeki Netty (38 km)
Szlak kajakowy rzeki Biebrzy (135 km)

12. Sanktuarium w Studzienicznej

Na liście opisującej atrakcje Augustowa nie może zabraknąć sanktuarium w Studzienicznej, obecnie dzielnicy Augustowa, oddalonej 7 kilometrów od centrum miasta. W miejscu kultu znanym już w czasach pogańskich znajduje się drewniany kościół z 1847 roku ze zdobieniami z poroży dzikich zwierząt. Kilkaset metrów dalej, na dawnej wyspie, stoi kaplica Najświętszej Marii Panny, do której dotrzemy groblą zbudowaną w 1920 roku.

W kaplicy odbywają się cykliczne msze święte, w środku można podziwiać cudowny obraz Matki Boskiej Studzienicznej, przez co kaplica jest miejscem pielgrzymek tysięcy wiernych. Obok kaplicy znajduje się źródełko z wodą podobno mającą właściwości lecznicze oraz pomnik Jana Pawła II postawiony dla upamiętnienia wizyty papieża w sanktuarium w 1999 roku. Na pamiątkę wizyty zasadzono także „Dąb papieski”.

Miejsce malownicze, szczególnie jesienią i zadbane. W pobliżu urządzono leśną ścieżkę dydaktyczną.

Augustów – podsumowanie

Augustów to bardzo dobre miejsce dla miłośników aktywnego wypoczynku. Pod względem zabytków architektonicznych wypada blado na tle najpiękniejszych polskich miast, ale jeżeli interesują nas atrakcje Augustowa typu rejsy, spływy, wycieczki piesze i rowerowe, warto uwzględnić Augustów w swoich planach wycieczkowych. Największym atutem uzdrowiska jest czyste powietrze i piękna przyroda w okolicy.

Baza noclegowa i gastronomiczna bardzo dobrze rozwinięta, przydałoby się jedynie stworzyć muzeum z prawdziwego zdarzenia. Jako atrakcja całoroczna przyciągnęłoby na pewno sporo chętnych.

Dojazd pociągiem do Augustowa

Do Augustowa można dojechać pociągiem, jednak ze względu na dużą odległość z dworca kolejowego do centrum miasta lepiej wybrać podróż autobusem. W Augustowie zatrzymują się pociągi Białystok – Suwałki oraz pojedyncze pociągi pospieszne, między innymi IC Hańcza z Krakowa, obecnie kursujący do Kowna (może się to zmienić).

W Augustowie znajduje się stacja kolejowa Augustów i przystanek kolejowy Augustów Port. Dworzec kolejowy Augustów to zabytkowy budynek w stanie ruiny, który w najbliższych latach ma doczekać się remontu przywracającego mu blask. Na razie brakuje podstawowej infrastruktury. Dworzec kolejowy Augustów oddalony jest 4,5 kilometra od centrum miasta. Komunikacja miejska działa fatalnie, a taksówkarze liczą sobie duże pieniądze za kurs.

Znacznie łatwiej dojechać do Augustowa autobusem. Autobusy dalekobieżne zatrzymują się w centrum miasta i kursują znacznie częściej niż pociągi. Przez Augustów przejeżdżają między innymi autobusy Ecolines i Flixbus zmierzające na Litwę.

Zobacz również:

Pociągiem po województwie podlaskim – co zwiedzić i zobaczyć
Białystok – najciekawsze miejsca i atrakcje
Suwałki – najciekawsze miejsca i atrakcje