Bartoszyce to miasteczko w województwie warmińsko-mazurskim. Podobnie jak wiele innych miast w regionie, duża część tkanki miejskiej miasta została zniszczona podczas walk w 1945 roku. Miasto nie jest popularnym celem wypraw turystycznych, jeśli jednak ktoś jest ambitnym turystą, z pewnością zatrzyma się tu choćby na kilka godzin.

1. Brama Lidzbarska

Brama Lidzbarska to jedna z dwóch wizytówek Bartoszyc. Jest to jedyny element architektury świeckiej miasta, który w całości przetrwał drugą wojnę światową. Być może uratował ją fakt, że mieściło się tu miejskie więzienie. Brama odrestaurowana, dawniej jedna z trzech bram wjazdowych do miasta. Zbudowana w drugiej połowie XIV wieku, przebudowana w XVIII i XIX wieku. Obecnie mieści się tu informacja turystyczna.

Brama Miejska w Bartoszycach wygląda bardzo ładnie, czego nie można powiedzieć o położonym tuż obok tutejszym rynku. Zdjęcia zabetonowanego placu i nieudanej rewitalizacji krążą po stronach internetowych i fanpage’ach całego świata, wywołując negatywne reakcje u internautów. Zachował się układ urbanistyczny Starego Miasta.

2. Kolegiata św. Jana Apostoła i Ewangelisty

Kolegiata św. Jana Apostoła i Ewangelisty to odnowiona świątynia z drugiej połowy XIV wieku, przebudowana w 1670 roku. Wieżę dobudowano w 1732 roku. Wewnątrz surowa gotycka bryła, gwiaździste sklepienia zrekonstruowane po II wojnie światowej, organy z 1651 roku. Ocalała także późnogotycka rzeźba „Ukrzyżowanie” z początku XVI wieku. Fragmenty ołtarza z 1660 roku znajdują się w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

3. Kościół św. Brunona

Zbudowany w latach w latach 1882–1883 jako pierwsza od czasów reformacji świątynia katolicka w Bartoszycach. Neogotyckie witraże, wyposażenie wnętrza i prezbiterium Obecnie mieści się tu sanktuarium Archidiecezji warmińskiej – Archidiecezjalne Sanktuarium Świętego Brunona Bonifacego z Kwerfurtu Biskupa i Męczennika erygowane w 2002 roku

4. Kościół św. Jana Chrzciciela

Gotycka świątynia z XV wieku, zbudowany na lewym brzegu Łyny, poza obszarem Starego Miasta. Wzmiankowany w 1404 roku, prawdopodobnie parafia powstała podczas pierwszej, nieudanej lokacji miasta w 1326 roku, kiedy wokół nieistniejącego już zamku obronnego ulokowano miasto Rosenthal. Sześć lat później miasto lokowano ponownie na prawym brzegu Łyny, gdzie nosiło nazwę Bartenstein. Z wyposażenia wnętrza należy wymienić barokowy ołtarz z lat 1715-1720 oraz ambonę z 1706 roku.

5. Kamienne baby

U zbiegu uli Marii Curie-Skłodowskiej i Bohaterów Warszawy zachowały się dwa posągi typowe dla miejscowości tego regionu, zwane „kamiennymi babami”. Według legendy mniejszy z nich to Gustebalda, pruska księżniczka zamieniona w kamień. Większy posąg przedstawia mężczyznę hełmie, trzymającego w dłoni róg. Posągi należą do najstarszych zachowanych rzeźb w Polsce. Wykonał je nieznany twórca z plemion pruskich zamieszkujących dawniej te tereny.

Legenda o Gustebaldzie mówi, że pewnego dnia uratowała ona życie Rybiego Króla, za co otrzymała magiczny kamień umożliwiający rozumienie mowy zwierząt, roślin i wiatru. Rybi Król postawił jednak warunek – miała nie pokazywać kamienia nikomu. Pewnego dnia Wiatr przyniósł wieść o nadciąganiu Krzyżaków – jednak nikt Gustebaldzie w to nie uwierzył, na co królewna pokazała kamień niedowiarkom i w tej chwili sama została zamieniona w kamień.

6. Cmentarz wojenny

Cmentarz z I wojny światowej, założony w 1914 roku. Znajduje się w parku przy ulicy Bema w miejscu, obok którego dawniej funkcjonował cmentarz ewangelicki. Kilkakrotnie remontowany, nagrobki rozmieszczone są na 7 wspinających i zwężających się ku górze tarasach. Na każdym z tarasów umieszczonych jest 6 bloków ze sztucznego kamienia. Na cmentarzu spoczywają 92 osoby: 88 żołnierzy niemieckich, w tym 10 poległych na przełomie sierpnia i września 1914 r. w walkach o Bartoszyce, żołnierz rosyjski oraz 3 cywilów.

7. Zabytkowe spichlerze

W centrum miasta zachowało się kilka zabytkowych spichlerzy z przełomu XVIII i XIX wieku. Część z nich została wyremontowana i zaadaptowana na hotele oraz restauracje.

8. Park Elizabeth

Popularne miejsce spacerów. Odwzorowanie parku z 1903 roku ówczesny starosta Heinrich von Gottberg ufundował dla upamiętnienia swojej zmarłej żony – Elizabeth. Teren liczy niecałe 3 hektary, w parku znajdują się ścieżki spacerowe, aleje i staw w kształcie serca.

9. Jezioro Mleczarskie

Drugie z miejsc dla spacerowiczów. W ostatnich zainwestowano w budowę infrastruktury rekreacyjnej. Powstały ścieżki wokół jeziora, pieszy pomost, miejsce do gry w siatkówkę i siłownia plenerowa. Woda brudna, kąpiel możliwa tylko w wyznaczonych dniach, jeśli pozwala na to stan wody.

10. Izba Historyczna Stowarzyszenia Rosenthal

Bartoszyckie Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne pracuje nad utworzeniem muzeum z prawdziwego zdarzenia. Na razie członkowie stowarzyszenia poszukują pamiątek związanych z historią miasta. W 2022 roku udało im się uzyskać lokal na prowadzenie działalności statutowej, w którym obecnie mieści się Izba Historyczna. Zgromadzono tu przedmioty nawiązujące do historii miasta, ale również takie jak militaria, ale również przedmioty użytku codziennego dawnych mieszkańców, czy przekazane przez włoskich kolekcjonerów przedmioty związane z bitwą pod Monte Cassino.

Więcej informacji: www.facebook.com/bshe.rosenthal/

Bartoszyce – podsumowanie

Bartoszyce posiadają ciekawą historię i jeśli chcemy tu przyjechać, warto przygotować się do wizyty. Ocalałe zabytki Bartoszyc nie są może tak imponujące jak zamek w pobliskim Lidzbarku Warmińskim, lecz co ambitniejsi turyści powinni odwiedzić to miasto, jeśli mają taką możliwość. Szkoda, że do naszych czasów nie zachował się zamek krzyżacki ani synagoga.

Dojazd pociągiem do Bartoszyc

Do Bartoszyc nie da się dojechać pociągiem. W centrum miasta znajduje się dworzec kolejowy, jednak pociągi do Bartoszyc nie kursują, poza pociągami specjalnymi, które przyjeżdżają średnio raz w roku. Najbliższa stacja kolejowa to oddalone o 23 kilometry Korsze. Nie zachowała się linia kolejowa z Lidzbarka Warmińskiego, do 1945 roku istniała linia kolejowa do granicy z Obwodem Kaliningradzkim.

Zobacz również:

Pociągiem po Warmii i Mazurach – co zwiedzić i zobaczyć
Pociągiem z Olsztyna – propozycje wycieczek jednodniowych

—> WSPARCIE STRONY<—

W dzisiejszych czasach wartościowe i niezależne strony nie przetrwają bez wsparcia czytelników. Wspierając mnie, wspierasz rzetelny przewodnik tworzony z pasji, bez pogoni za sensacją i zasięgami, dzięki któremu możesz taniej i wygodniej podróżować.