Albania była do niedawna jednym z najbardziej nieodkrytych i tajemniczych krajów Europy. Od kilku lat staje się popularna również wśród polskich turystów. Zebrałem ciekawostki o Albanii dla ciekawych świata zwykłych śmiertelników, bowiem osoby posiadające dużą wiedzę o tym kraju pewnie znają to wszystko od dawna.

Albania - artykuły o Albanii na blogu
1. Kolej w Albanii - przewodnik dla pasażerów 2. Historia kolei w Albanii 3. Ciekawostki o Albanii

1. Albańska nazwa kraju to Shqipëria – „Kraina Orłów”.

2. Według legendy albański młodzieniec uratował orzełka przed wężem, za co orlica nagrodziła go sokolim wzrokiem i siłą orlich skrzydeł, a od tego czasu przez życie dorosłe po starość orzeł obserwował swojego wybawcę z góry i kierował jego życiem.

3. Stolicą Albanii jest Tirana. Niepodległość kraju proklamowano we Wlorze, a mocarstwa planowały utworzyć stolicę w Szkodrze. Na przeszkodzie stanęło zajęcie miasta przez Czarnogórę w 1913 roku. W latach 1913-1920 stolicą Albanii było miasto Durrës.

4. Powierzchnia Albanii wynosi 28 748 kilometrów kwadratowych. To niewiele mniej niż powierzchnia województwa wielkopolskiego (29 826 kilometrów kwadratowych).

5. Albania ma 13 wysp i wysepek, z czego powierzchnia tylko dwóch przekracza 1 kilometr kwadratowy. Największa z nazywa się Sazan i sprawdzając tę informację tylko tę wyspę zauważyłem na mapach Google.

6. Odległość pomiędzy najbardziej wysuniętym punktem Albanii a najbardziej wysuniętym punktem wyspy Korfu wynosi około 9 kilometrów.

7. Walutą Albanii jest lek. Nazwa waluty pochodzi od skróconej formy imienia Aleksandra Wielkiego „Leka”. Chociaż oficjalna waluta to lek, w wielu miejscach bez problemu można płacić w euro.

8. Język albański należy do rodziny języków indoeuropejskich, ale jest zupełnie inny niż pozostałe języki europejskie. Na północy Albanii używa się dialektu gegijskiego, na południu dialektu toskijskiego. Wspomniane dwa dialekty dzielą się na szereg innych dialektów.

9. Najwyższy szczyt Albanii to Korab (wysokość 2764 m n.p.m). Szczyt znajduje się na granicy Albanii i Macedonii Północnej.

10. Przez Jezioro Ochrydzkie przebiega granica Albanii i Macedonii Północnej, natomiast na jeziorze Prespa stykają się trzy granice – Albanii, Grecji i Macedonii Północnej. Z kolei granica Albanii i Czarnogóry przebiega w dużej części po Jeziorze Szkoderskim.

11. Albania uchodziła za kraj bunkrów. W czasach komunistycznych wybudowano tysiące bunkrów do ochrony przed nieokreślonym wrogiem. Część wyburzono, część służy jako toaleta lub magazyny. Jak podają różne strony, na terytorium kraju może być od 170 tysięcy do nawet 750 tysięcy bunkrów.

12. Najsłynniejsza Albanka to Maria Teresa, która wprawdzie urodziła się w Skopje, ale miała albańskich rodziców. Naprawdę nazywała się Agnes Gonxha Bojaxhiu. Maria Teresa została laureatką Nagrody Nobla, a jej imię nosi lotnisko międzynarodowe w Tiranie.

13. Reprezentanci Albanii nie zdobyli ani jednego medalu na Igrzyskach Olimpijskich (stan na 01.2021)

14. Największym sukcesem reprezentacji Albanii w piłce nożnej mężczyzn jest awans na Mistrzostwa Europy w 2016 roku i pokonanie na mistrzostwach Rumunii 1:0. Albania nie wyszła z grupy, mimo to występ reprezentacji uważano za wielki sukces.

15. Albania jest jedynym krajem kontynentalnym w Europie, który posiada sieć kolejową, ale nigdy nie posiadał międzynarodowego połączenia pasażerskiego. Linię kolejową między Podgoricą – stolicą Czarnogóry a albańskim miastem Szkodra otwarto w 1986 roku. Od tamtego czasu nie przejechał tą linią pociąg pasażerski.

16. Dawniej dużą część taboru kolei albańskich stanowiły polskie parowozy.

17. W popularnym serialu akcji „Kontra” pojawia się odcinek z Albanii, w którym część akcji rozgrywa się w pociągu Tirana – Szkodra i na dworcu w Tiranie. Sceny z dworca kolejowego w Tiranie zostały nakręcone na dworcu głównym w Zagrzebiu, natomiast pociąg Tirana – Szkodra to w rzeczywistości skład kolei chorwackich.

18. W Albanii nie ma restauracji McDonald’s (stan na 01.2021)

19. Na Liście światowego dziedzictwa UNESCO znajdują się zabytkowe centra albańskich miast Gjirokastra i Berat, Jezioro Ochrydzkie oraz osada i stanowisko archeologiczne Butrint.

20. Niepodległość Albanii została proklamowana 28 listopada 1912 we Wlorze.

21. W 1967 roku władze kraju zakazały wszelkich praktych religijnych, przez co Albania uważana jest za pierwszy ateistyczny kraj na świecie.

22. Enver Hodża rządził Albanią przez ponad czterdzieści lat – od 1944 roku do swojej śmierci w 1985 roku.

23. Żona króla Albanii Zogu I – Geraldine Apponyi – urodziła się w Budapeszcie i dorastała w klasztorze w Oponicach koło Nitry na Słowacji. Miała czechosłowackie obywatelstwo i bardzo dobrze mówiła po słowacku. Król Zogu zaprosił ją do Albanii, bowiem spodobała mu się na zdjęciu. Podobno Adolf Hitler wysłał im jako prezent ślubny kabriolet marki Mercedes.

24. W Tiranie znajduje się pomnik Fryderyka Chopina odsłonięty w 2003 roku, zlokalizowany na placu Fryderyka Chopina (Sheshi Fryderyk Chopin). Pomnik został wykonany przez polskiego rzeźbiarza Andrzeja Renesa.

25. W Tiranie jest ulica nazwana imieniem polskiego geologa – profesora Stanisława Zubera, pioniera industrializacji Albanii. Na początku czerwca 1947 profesor Zuber został aresztowany i oskarżony o kolaborację, sabotaż i szpiegostwo. Był poddawany torturom w celu wymuszenia zeznań. Zmarł 18 października 1947 podczas śledztwa, w więzieniu komunistycznym w Tiranie. Fakt jego śmierci w więzieniu nie był znany w Albanii do kwietnia 1991 roku. [1]

26. Miasto Gjirokastra nazywane jest „miastem tysiąca schodów”. Miasto właściwie położone jest na wzgórzu, zostało wybudowane pośród stromych i wąskich uliczek, a przy dachu jednego domu często zaczynają się fundamenty kolejnego – w wielu miejscach powstawały schody, stąd taka nazwa. Gjirokastra należy do najpiękniejszych miast Albanii i znajduje się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO.

27. Miasto Berat nosi z kolei nazwę „miasta tysiąca okien”. Nazwa wzięła się stąd, że charakterystyczne domy położone na stoku wzgórza mają rzędy drewnianych okien doskonale widoczne dla obserwatora.

28. Na zboczu góry Shpirag, w pobliżu miasta Berat, przez wiele lat widniał wielki napis „Enver” stworzony w 1968 roku jako wyraz hołdu dla Envera Hodży. Każda z pięciu liter miała 150 metrów wysokości i 50 metrów szerokości, więc napis był widoczny z wielu kilometrów. Na początku lat dziewięćdziesiątych podjęto próbę usunięcia napisu, jednak nie udało się to pomimo zastosowania materiałów wybuchowych. W 2012 roku pobielono litery wapnem w taki sposób, że zamiast napisu „Enver”, widoczny jest napis „Never”. [2]

29. Do najciekawszych atrakcji turystycznych Albanii należy tzw. Błękitne Oko (lub Niebieskie Oko alb. Syri i Kaltër), położone pośrodku lasu źródło rzeki wypływające z głębokości 45 metrów. Wypływająca woda tworzy jeziorko z krystalicznie czystą wodą. Dawniej miejsce było niedostępne dla zwykłych śmiertelników, dziś przyjeżdża tu coraz więcej turystów.

30. Interesujące wątki z życia i historii Albańczyków porusza książka Małgorzaty Rejmer pt. „Błoto słodsze niż miód. Głosy komunistycznej Albanii”.

Źródła:

[1] https://pl.communications-unlimited.nl/polskie-slady-w-tiranie/
[2] https://wsm.asp.waw.pl/2017/04/12/never-interdyscyplinarny-projekt-badawczy-pamiec-przyjemnosc-wstyd-i-przestrzen-publiczna-beratu/

Od autora: Ciekawostki o Albanii i inne artykuły znajdują się w dziale „Rozrywka” i są przeznaczone dla osób, które nie mają specjalistycznej wiedzy o opisywanych krajach. Artykułu nie należy brać jako pracy naukowej, tylko traktować z przymrużeniem oka.