Czesko-polskie pogranicze kryje wiele atrakcji różnego rodzaju. W artykule zebrałem największe atrakcje czesko-polskiego pogranicza położone po czeskiej stronie, ponieważ polskie atrakcje opisywałem w przewodnikach o podróżowaniu koleją po województwie śląskim, opolskim i dolnośląskim.

Opracowanie artykułu i wybór miejsc nie były łatwe, ponieważ wymienione miejsca musiały być położone blisko granicy, ponadto trudno było pominąć np. Ostrawę, czy Opawę, które jednym się podobają, a innym nie. Jest to więc lista subiektywna, a pozostałe atrakcje czesko-polskiego pogranicza zostaną w przyszłości opisane w artykułach o poszczególnych regionach, bowiem czesko-polskie pogranicze to kraj morawsko-śląski, ołomuniecki, hradecki i liberecki. Ponadto obca jest mi tematyka górska, dlatego o górach będzie bardzo mało.

Dla doświadczonych podróżników zwiedzających czesko-polskie pogranicze kilkanaście razy w roku lista nie będzie zaskoczeniem, natomiast osoby znające Czechy przez pryzmat Pragi i najpopularniejszych miejsc, z pewnością poszerzą swoje horyzonty i dzięki artykułowi do swoich planów podróży dodadzą kolejne miejsca.

 

Ostrawa

Stolica kraju morawsko-śląskiego, jedno z największych czeskich miast, popularny cel wycieczek jednodniowych mieszkańców województwa śląskiego. Ośrodek przemysłowy. Jest to jedno z miast, co do których mam mieszane uczucia – czasami bardzo lubię spacerować po centrum i spędzać tam wiele godzin, innym razem Ostrawa wydaje mi się bardzo brzydka.

Centrum wygląda przeciętnie; najbardziej podoba mi się wieża widokowa Nowego Ratusza (Nová radnice). Na wieżę wjeżdżamy windą i możemy podziwiać panoramę Ostrawy. Rodzice z dziećmi mogą wybrać się do położonego blisko centrum niedużego zamku (Slezskoostravský hrad), przy którym działa Muzeum Bursztynowego i Jedwabnego Szlaku.

Niedaleko śródmieścia utworzono obszar przemysłowy Dolne Witkowice. Dziedzictwo przemysłu przypomina zrekultywowany i przystosowany dla potrzeb ruchu turystycznego obszar dawnego kombinatu przemysłowego Dolní Vítkovice. Obszar obejmuje dawną koksownię, wielkie piece huty stali i kopalnię Hlubina. Do zwiedzania udostępniono także budynki administracyjne. Jest to jeden z najważniejszych zabytków techniki w Czechach, intensywnie promowany na komercyjnych blogach podróżniczych.

Moim ulubionym sposobem na zwiedzanie Ostrawy była podróż środkami komunikacji miejskiej z biletem 24-godzinnym (można kupić w automatach przy dworcu). Polecam przejazd połączony ze spacerem po dzielnicy Poruba z charakterystyczną zabudową wzniesioną w duchu socrealistycznego nowego miasta, przypominającą trochę zabudowę Nowej Huty (ale tylko trochę). W dzielnicy Vítkovice natrafimy na zabytkowy budynek ratusza oraz kolonię robotniczą z lat osiemdziesiątych XIX wieku.

Bardzo dobre recenzje zbiera ogród zoologiczny położony na peryferiach miasta.

Dojazd pociągiem: do Ostrawy bardzo łatwo dojechać pociągiem z południa Polski (bezpośrednio lub z przesiadką w Boguminie) i z różnych części Republiki Czech. Najbliżej położona stacja kolejowa to Ostrava střed, gdzie zatrzymują się pociągi kursujące w ramach zintegrowanego systemu komunikacji publicznej.

Ostrawa – najciekawsze miejsca i atrakcje

Opawa

Opawa to czeskie miasto położone bardzo blisko granicy i Raciborza. Jeśli chodzi o mnie, to nieszczególnie mi się podobało, natomiast wielu czytelników i miłośników Republiki Czeskiej zarzucało mi niewiedzę i ignorancję, dlatego w przyszłości planuję napisać obszerny artykuł o zabytkach i atrakcjach Opawy, których nie miałem okazji zwiedzić.

Najbardziej znane zabytki Opawy to secesyjny ratusz z 1903 roku i kościół Wniebowzięcia Marii Panny z końca XIV wieku. Bardzo ładnie prezentuje się budynek Teatru Śląskiego przy Górnym Rynku oraz kościół pw. św Wojciecha przy Dolnym Rynku, chociaż w tym miejscu ogólne wrażenie psują kiczowate rzeźby. W centrum zwracają uwagę głównie zabytki sakralne – klasztor z kościołem św. Ducha, kościół ewangelicki, trafiają się też perełki architektury jak np. Pałac Sobków z 1730 roku, albo budynek Muzeum Ziemi Śląskiej, polecanego przez turystów.

Wokół miasta utworzono tzw. Szlak Planetarny, polegający na rozstawieniu w różnych miejscach miasta modeli planet Układu Słonecznego.

Dojazd pociągiem: Opawa posiada bardzo dobre połączenie kolejowe z Ostrawą. Pociągi ze stacji Ostrava-Svinov kończą bieg na dworcu Opava Východ, położonym 5 minut piechotą od centrum miasta. Jest to jeden z najpiękniejszych dworców kolejowych w Republice Czeskiej.

Zamek Hradec nad Moravicí

Grodziec Golęszycki (Hradec nad Moravicí) to miasteczko, w którym znajduje się jedna z najciekawszych atrakcji czesko-polskiego pogranicza – zespół pałacowo zamkowy podzielony na starszy Biały Zamek i młodszy Czerwony Zamek.

Jak głosi legenda to właśnie w Grodźcu Golęszyckim spotkały się orszaki weselne Mieszka I i Dobrawy w X wieku, co upamiętnia tablica pamiątkowa.

Dzisiejszy zamek wygląda zupełnie inaczej niż wczesnośredniowieczny zamek obronny, co jest wynikiem licznych przebudów. Dostępne są dwie trasy zwiedzania: w Białym Zamku można zobaczyć starannie urządzone pokoje, w Czerwonym Zamku restaurację i salę koncertową. Dodatkowo warto zobaczyć Białą Wieżę z XIX wieku i park w stylu angielskim.

Inne atrakcje Grodźca Golęszyckiego to kamienna baszta nad Morawicą, kościół pw. św. Piotra i Pawła, droga krzyżowa i cmentarny kościół pw. św. Jakuba.

Dojazd pociągiem: do Grodźca Golęszyckiego dojeżdżają pociągi regionalne z Opawy. Stacja kolejowa Hradec nad Moravicí oddalona jest niecałe 3 kilometry od zamku.

Kolej wąskotorowa Třemešná – Osoblaha 

Interesująca dla Polaków dwudziestokilometrowa linia kolei wąskotorowej w kraju morawsko-śląskim, która rozpoczyna się na stacji Třemešná ve Slezsku, gdzie zatrzymują się pociągi jadące od strony Karniowa w stronę stacji Głuchołazy, a kończy na stacji Osoblaha.

Kolej wąskotorowa z ruchem rozkładowym, pociągi zestawione ze spalinowozu i wagonów typowych dla czeskich kolei wąskotorowych. Połączenia te obsługują koleje czeskie České dráhy, a bilety są sprzedawane zgodnie z cennikiem przewoźnika, natomiast w sezonie letnim w wybrane dni kursują pociągi prowadzone przez parowóz. Pociągi z parowozem uruchamiają  Slezské zemské dráhy i obowiązuje na nie zupełnie inna taryfa, przy czym za bilet można płacić polskimi banknotami (ale nie monetami i kartami płatniczymi).

Dojazd pociągiem: stacja Osoblaha położona jest zaledwie trzy kilometry od granicy czesko-polskiej. Najbliższa stacja kolejowa po stronie polskiej to Racławice Śląskie, oddalona o około 7 kilometrów od stacji końcowej kolejki wąskotorowej w Osobłodze.

Bruntal

Bruntál to dawne miasteczko górnicze w kraju morawsko-śląskim, liczące około 17 tysięcy mieszkańców. Założony w 1213 roku jako pierwsza osada na prawie magdeburskim na ziemiach czeskich, w XV i XVI wieku bardzo rozwinięty ośrodek rzemiosła i handlu, położony przy ważnym szlaku handlowym.

Obecnie Bruntál należy do najładniejszych miasteczek kraju morawsko-śląskiego. prócz rynku warto zobaczyć zamek z ogrodami, fragmenty murów miejskich (w tym Kamienną Basztę) i kilka kościołów (ewangelicki, Najświętszej Marii Panny, Marii Panny Pocieszycielki). Poza centrum niewielki cmentarz żydowski, w okolicy wzgórze Uhlířský vrch z drogą krzyżową i kościółkiem z lat 1756-1765 na szczycie.

Dojazd pociągiem: W Bruntál zatrzymują się pociągi pospieszne Ostrawa – Ołomuniec kursujące przez Karniów (inna trasa niż przez Hranice nad Morawą). Dworzec kolejowy Bruntál również należy do reprezentacyjnych punktów miasta.

Pradziad

Pradziad to najwyższy szczyt Jesioników (1491 m n.p.m.), popularny cel weekendowych wycieczek turystów z Polski, Czech i Słowacji. Dodatkowa atrakcja szczytu to betonowa wieża o wysokości 146,5 metra, która służy jako nadajnik telewizyjny, hotel, restauracja oraz taras widokowy (wstęp płatny). Dzisiejsza wieża pochodzi z lat siedemdziesiątych XX wieku, wcześniej stała tu znacznie mniejsza wieża z 1912 roku, wybudowana z kamienia. Wspomniana wieża zawaliła się w 1959 roku, a na jej miejscu wybudowano nową. Podobno przy sprzyjających warunkach atmosferycznych z tarasu widokowego można dostrzec Tatry Wysokie, a nawet Alpy.

Na szlaku od strony wsi Karlova Studanka, wzdłuż potoku Biała Opawa utworzono ścieżkę edukacyjną na temat przyrody doliny Białej Opawy. Z drugiej strony szczytu znajdują się popularne ośrodki narciarskie.

Dojazd pociągiem: nie chodzę w góry, więc informacje mogą być niedokładne. Najbliższe stacje kolejowe to Vrbno pod Pradědem (18 kilometrów), Světlá Hora (18 km) i Jeseník 25 kilometrów od szczytu. Po szczegółowe informacje odsyłam na blogi o górach.

Jesionik

Jedenastotysięczne miasteczko położone tuż przy granicy z Polską. Ośrodek turystyczny, narciarski, popularny cel wycieczek. Dawniej znany z palenia czarownic, w XIX wieku zasłynął jako uzdrowisko. Założyciel uzdrowiska – Vincenz Priessnitz – wynalazł także prysznic. Nieduże, zadbane centrum, liczne szlaki spacerowe, źródła mineralne, w okolicy także jaskinie. Dobra baza wypadowa do pieszych wycieczek po Jesionikach.

Miejsce znane z czystego powietrza, bardzo chwalone przez Polaków.

Dojazd pociągiem: Pociągi z Opawy i Karniowa w stronę Jesionika kursują przez Polskę i zatrzymują się w Głuchołazach. Do Jesionika dojeżdżają także pociągi ze stacji Zábřeh na Moravě.

Zamek Jánský Vrch

Javorník to liczące około 3 tysięcy mieszkańców spokojne, typowe czeskie miasteczko, położone 8 kilometrów na południe od Paczkowa, tuż przy czesko-polskiej granicy. Na skalistym wzgórzu górującym nad miastem wznosi się zamek Jánský Vrch, który przez ponad 600 lat był letnią siedzibą wrocławskich biskupów i arcybiskupów. Obecny wygląd zawdzięcza licznym przebudowom, dzięki którym przekształcono go ze średniowiecznego zamku obronnego w barokowy pałac. Nazwa zamku pochodzi od patrona wrocławskich biskupów – Jana Chrzciciela.

Do zamku już na przełomie XVIII i XIX wieku doprowadzono wodociąg, a w latach 1906-1932 żyrandole oświetlały wnętrza, a na dziedzińcu oświetlenie zapewniały lampy gazowe. Do zwiedzania zostały udostępnione wnętrza zamku z oryginalnym wyposażeniem, dodatkową atrakcją jest największa w Europie Środkowej kolekcja fajek i akcesoriów dla palaczy. Wytyczono także osobną trasę przez budynki gospodarcze.

Dojazd pociągiem: Do miasteczka prowadzi lokalna linia kolejowa Javorník ve Slezsku – Lipová Lázně. Na stacji Lipová Lázně zatrzymują się pociągi kursujące pomiędzy Ołomuńcem a Jesionikiem. Dla miłośników kolei już sam przejazd tą lokalną linią kolejową jest nie lada atrakcją. W trakcie opracowywania artykułu kursowały także pociągi pospieszne przez Paczków, więc jeśli komuś chce się iść 10 kilometrów w jedną stronę, może również skorzystać z tej opcji.

Inna opcja, którą zasugerowali mi czytelnicy: busem z Paczkowa do miejscowości Kamienica Nyska, gdzie przekraczamy granicę pieszo i z miejscowości Bílá Voda jedziemy autobusem do Javorníka.

Złote Góry

Położona 10 kilometrów od Głuchołazów miejscowość Złote Góry (Zlaté Hory), wraz z okolicami, słynęła ze złóż złota, kopalni miedzi, a także najazdu osadników przybywających w poszukiwaniu złotego kruszca. O tamtych czasach przypomina usytuowany tuż za miasteczkiem niewielki skansen w postaci zrekonstruowanej wioski poszukiwaczy złota. W skansenie można obejrzeć urządzenia służące w dawnych czasach do wydobycia złota, z których najcenniejsze to działająca replika średniowiecznego młyna rudy złota, a dla chętnych przygotowano warsztaty płukania złota. Przepływający przez skansen kanał w pewnym miejscu ma tak mały spadek, że wydaje się, iż woda płynie pod górę. Miejsce zadbane, polecane dla rodzin z dziećmi, aczkolwiek straciło sporo ze swojego uroku, kiedy ze względu na inwazję korników było konieczne wycięcie części drzew.

Osoby zainteresowane tematyką powinny zwiedzić ekspozycję tematyczną w Muzeum Miejskim w centrum miasteczka. Inne atrakcje w centrum Złotych Gór to rynek, kościół Wniebowzięcia NMP (wieża kościelna udostępniona turystom) oraz pozostałości po cmentarzu żydowskim zniszczonym podczas II wojny światowej.

Dojazd pociągiem: do miasteczka dociera linia kolejowa. W trakcie opracowywania artykułu pociągi Mikulovice – Zlaté Hory kursowały tylko w soboty i niedziele i to tylko w liczbie dwóch par dziennie.

Králíky

Czterotysięczne miasteczko położone blisko granicy czesko-polskiej w centrum przypomina inne czeskie miasteczka tej wielkości – malowniczy rynek i okoliczne uliczki, Muzeum Miejskie, kościół.

Na listę największych atrakcji czesko-polskiego pogranicza trafiło za sprawą położonego kilka kilometrów od centrum Muzeum Wojskowego – najnowocześniejszego muzeum tego rodzaju w Republice Czeskiej. W muzeum zorganizowano ekspozycje poświęconą historii czeskiej armii i czeskich fortyfikacji do roku 1938 roku, można też obejrzeć kolekcję broni, amunicji i maszyn wojskowych. Wystawa zewnętrzna składa się z około 60 pojazdów i ciężkiego sprzętu wojskowego.

W okolicy zachowały się elementy Králickiego Obszaru Fortyfikacyjnego, w tym twierdza artyleryjska Hůrka również udostępniona do zwiedzania.

Warto także zobaczyć zespół klasztorny na Góra Matki Bożej. Do popularnego miejsca pielgrzymkowego prowadzi droga krzyżowa.

Dojazd pociągiem: do stacji kolejowej Králíky dojeżdżają pociągi regionalne ze stacji Ústí nad Orlicí do stacji Moravský Karlov. Czas przejazdu z Uścia nad Orlicą wynosi godzinę, w trakcie opracowywania artykułu kursowało bardzo mało pociągów.

Nowe Miasto nad Metują

Dziesięciotysięczne Nowe Miasto nad Metują przez niektórych bywa zaliczane do najpiękniejszych czeskich miast.

Najcenniejszym zabytkiem jest zamek wzniesiony z inicjatywy Jana Černčickiego z Kácova na skale otoczonej z trzech stron rzeką Metują. Po pożarze w 1526 roku przebudowany na renesansowy zamek. Największa późniejsza przebudowa miała miejsce w latach 1909-1915 pod kierunkiem architektów Dušan Jurkovič i Pavel Janák, którzy doprowadzili do zamku wodociąg, centralne ogrzewanie, elektryczność, telefon oraz windę osobową i kuchenną. Zwiedzający mogą obejrzeć wnętrza umeblowane i ozdobione w różnych stylach.

Przy zamku znajdują się ogrody zamkowe, jak również centrum miasteczka – rynek z kramami kupieckimi, kościół pw. św. Trójcy, fragmenty murów miejskich i Muzeum Miejskie.

Inne atrakcje miasteczka to klasztor Braci Miłosierdzia, cmentarny kościół Wszystkich Świętych ruiny zamku Výrov, mały zwierzyniec Klopotovské údolí oraz kilka punktów widokowych w różnych częściach miasta.

Dojazd pociągiem: stacja kolejowa Nové Město nad Metují położona jest 2 kilometry od zamku i centrum miasta. Zatrzymują się tu pociągi Náchod – Choceň.

Opočno

Trzytysięczne miasteczko Opočno przyciąga turystów z Polski i Republiki Czeskiej dzięki renesansowemu pałacowi położonego w samym centrum miejscowości. Obecny wygląd pałac zawdzięcza przebudowie gotyckiego zamku, która miała miejsce w XVI wieku. Turyści mogą zobaczyć eleganckie pomieszczenia reprezentacyjne, pokaźną kolekcję broni i akcesoriów myśliwskich, galerię obrazów, wystawę egzotycznych eksponatów etnograficznych z Afryki Ameryki.

Oprócz pałacu w Opočnie zobaczymy między innymi kościoły: św. Trójcy, Marii Panny (z zabytkową dzwonnicą), klasztor kapucynów, stawy i park pałacowy. W lecie czynne kąpielisko nad stawem Broumar.

Dojazd pociągiem: pałac i centrum oddalone są o 3 kilometry od stacji kolejowej Opočno pod Orlickými horami. Zatrzymują się tu wspomniane wcześniej pociągi Náchod – Choceň.

Náchod

Náchod to pierwsze miasto w Czechach po przekroczeniu granicy od strony Kudowy-Zdroju. Pod względem architektonicznym wygląda przeciętnie, natomiast na listę najlepszych atrakcji czesko-polskiego pogranicza trafił dzięki zamkowi.

Górujący nad centrum miasta zamek został wzniesiony prawdopodobnie z inicjatywy Hrona z domu Načeratic w połowie XIII wieku, jako zamek obronny strzegący szlaku handlowego. Wielokrotnie zmieniał właścicieli, przebudowany na renesansowy zamek w XVI wieku przez ród Smiřickich, kolejne przebudowy miały miejsce w XVII i XVIII wieku w czasach, kiedy właścicielami był włoski ród Piccolominów. Dostępnych jest pięć tras zwiedzania, zwiedzanie każdej zajmuje 30-60 minut. Ceny są, moim zdaniem, bardzo wysokie – każda trasa płatna osobno.

Centrum miasta nie różni się zbytnio od innych czeskich miast podobnej wielkości. Można zobaczyć rynek oraz zwiedzić Muzeum Starych Wózków Dziecięcych, Lalek i Dokumentów Patentowych.

Dojazd pociągiem: najbliższa stacja kolejowa po polskiej stronie to Kudowa-Zdrój (5-6 km). Przed epidemią pomiędzy Náchodem a Kudową-Zdrój kursowały polskie i czeskie autobusy, przy czym czeskie były dużo tańsze. Do granicy czesko-polskiej prowadzi nasyp kolejowy (linia Kudowa-Zdrój – granica państwa). W 1945 roku jeńcy wojenni zbudowali połączenie tej linii ze stacją Náchod-Běloves, które tuż po wojnie zostało rozebrane.

Broumov

Miasto w województwie kraju hradeckim, które mogłoby się znaleźć na liście najpiękniejszych czeskich miasteczek, gdyby była o kilka pozycji dłuższa. Bardzo ładne centrum miasta z wyremontowanym zespołem klasztornym zachwycającym turystów (do zespołu należą również ogrody klasztorne), dużo turystów decyduje się również na zwiedzanie miejscowego browaru połączone z degustacją piw w dzielnicy Olivětín.

Warto także zobaczyć kościoły: kościół pw. śś. Piotra i Pawła, poluterański kościół Zmartwychwstania (1902-1903; obecnie zbór husytów), kościół św. Ducha i drewniany kościół cmentarny Marii Panny. W okolicy szlaki turystyczne.

Dojazd pociągiem: do Broumova dojeżdżają pociągi osobowe ze stacji Starkoč, która jest węzłem kolejowym (możliwa przesiadka na pociągi w stronę Náchodu i Trutnova).

Skalne Miasto

Skalne Miasto i szlaki pomiędzy miastami Teplice nad Metują a Adrszpach w weekendy i lecie przeżywają najazd turystów z Polski. Nietypowe formacje skalne połączone Wilczym Parowem (Vlčí rokle). powstały po ustąpieniu morza kredowego, a później po zakończeniu eksploatacji kopalni piasku. Wiele skał ma nazwę jak Dzban, czy Kochankowie. Dodatkowe atrakcje to wodospady, możliwy jest rejs łódką po jeziorku.

Na terenie Skalnego Miasta wytyczono kilkukilometrowe szlaki dla turystów. Wejście jest płatne i kosztuje niemało. Osoby przyjeżdżające samochodem muszą dodatkowo słono zapłacić za parking. Nie odstrasza to jednak tłumów turystów z Polski.

Dojazd pociągiem: w ubiegłych latach w sezonie letnim kursował weekendowy pociąg Wrocław – Adršpach, cieszący się ogromną popularnością. Nie wiadomo, czy nadal będzie kursował po pandemii. Najbliżej skalnych miast znajdują się stacje Adršpach oraz Teplice nad Metují skály. Dojeżdżają tutaj pociągi regionalne z Trutnova.

Trutnov

Kolejne z czeskich miast (ok. 30 tys. mieszkańców) położonych przy granicy czesko-polskiej, popularne szczególnie w letnie weekendy wśród mieszkańców Dolnego Śląska. Przyjemne miasto, jakich wiele w Czechach, bez zabytków klasy światowej, ale warte odwiedzenia.

Nieduże centrum z ładnym rynkiem. Najważniejsze zabytki to fragmenty murów miejskich, kościół Narodzenia Marii Panny, ponadto dla miłośników spacerów park miejski oraz położone niedaleko parku wzgórza – Šibeník (506 m n.p.m.); na szczycie wzgórza stoi pomnik generała Gablenza i Jánský vrch, gdzie można zobaczyć kaplicę św. Jana Chrzciciela, a także mały cmentarz wojskowy.

Dojazd pociągiem: przed pandemią do Trutnova kursowały sezonowe pociągi Sędzisław – Trutnov, na przełomie roku 2019/2020 wprowadzono pociągi codzienne, których kursowanie przerwała pandemia. Po powrocie do normalności należy liczyć się z powrotem przynajmniej pociągów sezonowych. Do Trutnova dojeżdzają pociągi osobowe i pospieszne z wielu miejsc Republiki Czeskiej.

Vrchlabí

Dwunastotysięczne miasteczko nazywane „Bramą do Karkonoszy”. W przewodnikach i na stronach internetowych najczęściej zobaczycie charakterystyczne domy podcieniowe tkaczy. To jedno z kilku interesujących miejsc w mieście.

Na pewno warto choćby z zewnątrz zobaczyć pałac zbudowany w latach 1546-1548 z inicjatywy Kryštofa Gendorfa z Gendorfu jako renesansowy pałac, rozbudowany w latach 1605-15, a następnie na przełomie XIX i XX wieku, kiedy zburzono mury obronne. Obecnie w pałacu ma swoją siedzibę Urząd Miasta oraz administracja Karkonoskiego Parku Narodowego. Z oryginalnego wyposażenia zachowało się niewiele.

Ponadto można zobaczyć dawny zespół klasztorny Augustianów, Muzeum Karkonoskie (w klasztorze i na rynku), kościół pw. św. Wawrzyńca, kapliczki, na obrzeżach zabytkowa kuźnia i wyciąg narciarski.

Dojazd pociągiem: W mieście kończy się krótkie odgałęzienie linii kolejowej ze stacji Kunčice nad Labem. Kursują również bezpośrednie pociągi z Trutnova. Stacja kolejowa oddalona jest ponad 2 kilometry od centrum miasta. Można dojechać autobusem.

Harrachov

Mała miejscowość (1,7 tys. mieszkańców) tuż za przejściem granicznym Jakuszyce – Harrachov znana jest głównie miłośnikom wędrówek górskich oraz skoków narciarskich. W mieście zbudowano kompleks ośmiu skoczni narciarskich, na których do niedawna rozgrywane były zawody Pucharu Świata. Dla miłośników sportów zimowych do dyspozycji są również liczne trasy narciarskie, tor bobslejowy oraz doskonale rozwinięta infrastruktura turystyczna w postaci licznych obiektów noclegowych różnych kategorii.

Miłośnicy muzeów powinni obejrzeć przekształconą w muzeum najstarszą w Czechach hutę szkła, Muzeum Szkła, Muzeum Górnictwa, Muzeum Narciarstwa i ekspozycję „Šindelka” należącą do Karkonoskiego Parku Narodowego. Dla aktywnych przygotowano park linowy oraz ścianę wspinaczkową. W okolicy wodospad Mumlava.

Dojazd pociągiem: na przystanku kolejowym Harrachov zatrzymują się pociągi Szklarska Poręba Górna – Liberec.

Liberec

Stolica kraju libereckiego nie jest tak piękna jak w artykułach sponsorowanych na blogach podróżniczych, mimo wszystko zasługuje na znalezienie się na liście najlepszych atrakcji czesko-polskiego pogranicza. Symbolem miasta jest piękny ratusz z lat 1888 – 1893 z wieżą o wysokości 61 metrów. Za ratuszem godny uwagi jest budynek teatru, bardzo podobała mi się także ulica Praska prowadząca do ratusza, ale to w zasadzie wszystko, co mógłbym napisać o Libercu. Reszta nie zrobiła na mnie wrażenia, jeśli chodzi o architekturę w centrum miasta.

Oprócz ratusza do największych atrakcji Liberca należy park wodny Babylon, ogród zoologiczny, centrum nauki IQPark. Są to atrakcje głównie dla rodzin z dziećmi. Dla szerszej grupy można polecić kościół Znalezienia Krzyża Świętego z drogą krzyżową, Muzeum Techniki, Muzeum Północnych Czech oraz koszary. Blogerzy komercyjni polecają ponadto dzielnicę willową, lecz należy pamiętać, że dostali za to pieniądze.

Liberec to natomiast bardzo dobra baza wypadowa do wycieczek pociągiem po kraju libereckim oraz pieszych wędrówek po górach. Obowiązkowo należy wjechać kolejką linową na górę Ještěd.

Dojazd pociągiem: do Liberca przed pandemią kursowały pociągi Szklarska Poręba Górna – Liberec. Ponadto do miasta dojeżdżają pociągi z różnych stron Czech. Dworzec kolejowy w Libercu jest ładny, wyremontowany, do ratusza idzie się około 15 minut.

Frýdlant

W odróżnieniu od przereklamowanego Liberca, nie miałem wątpliwości wpisując na listę miasteczko Frýdlant w kraju libereckim, położone w tzw. cyplu frýdlanckim, 11 kilometrów od granicy z Polską. Nie należy mylić tego miasta z miastem Frýdlant nad Ostravicí w kraju morawsko-śląskim.

Najcenniejszym zabytkiem Frýdlantu jest zbierający bardzo dobre recenzje zamek. Dzisiejszy wygląd to wynik przebudowy z przełomu XVI i XVII wieku, kiedy do wieży z zamku obronnego stojącego dawniej w tym miejscu, dobudowano renesansowy pałac. Dlatego w różnych publikacjach występuje naprzemiennie nazewnictwo „pałac” i „zamek”. Ostatnia przebudowa miała miejsce w drugiej połowie XIX wieku. Ciekawostką jest fakt, że część pomieszczeń przeznaczono na Muzeum Zamkowe i udostępniono już w 1801 roku, dzięki czemu tutejsze muzeum stało się pierwszym muzeum zamkowym w Europie Środkowej.

Zwiedzanie zamku odbywa się tylko z przewodnikiem. Dostępne są dwie trasy zwiedzania. Oprócz komnat zwiedzający mogą obejrzeć zamkową galerię obrazów, kolekcję fajek i broni.

Inne atrakcje Frýdlantu to rynek z bardzo ładnym ratuszem (w określonych terminach dostępna wieża ratusza), kościół Znalezienia Krzyża Świętego, pozostałości murów miejskich, kościół św. Marii Magdaleny, w dawnej lokomotywowni działa także niewielkie muzeum kolejnictwa.

Dojazd pociągiem: do stacji Frýdlant v Čechách można dojechać pociągami regionalnymi z Liberca.

Zamek Grabštejn

Zamek Grabštejn położony jest 4 kilometry od miasta Gródek nad Nysą, w pobliżu trójstyku granic polskiej, czeskiej i niemieckiej. Został wzniesiony jako gotycki zamek obronny w XVIII wieku – kilkakrotnie zdobyty przez Husytów. W latach 1566-1586 przebudowany w stylu renesansowej rezydencji. Wielokrotnie zmieniał właścicieli, do czasu drugiej wojny światowej przez dłuższy czas w rękach rodu Clam-Gallas. Po drugiej wojnie światowej zamek zajęła armia czechosłowacka. Przez następne dziesięciolecia, po opuszczeniu przez armię, zamek niszczał. Wyremontowany w latach 1988-2010.

Dostępne są cztery trasy zwiedzania. Można zobaczyć pokoje szlacheckie i służby, salę tortur, wieżę zamkową, jednak największą atrakcją jest kaplica św. Barbary. W lecie na zamku odbywa się Grabštejnski Festiwal Ogrodowo-Zamkowy.

Dojazd pociągiem: najbliższa stacja kolejowa to Chotyně (2 km od zamku). Można również wysiąść w Gródku nad Nysą (stacja Hrádek nad Nisou) oddalonym o 4 kilometry i poświęcić 2 godziny na zwiedzanie miasteczka. Na obu stacjach zatrzymują się pociągi kursujące pomiędzy Libercem a niemiecką Żytawą. Na odcinku Gróden nad Nysą – Żytawa pociągi przejeżdżają przez terytorium Polski bez zatrzymywania się (z okien pociągu widać wieś Porajów).

Trójstyk granic

Na koniec ciekawostka z Gródka nad Nysą. Kilka kilometrów na północ od miasteczka znajduje się trójstyk granic, czyli miejsce, gdzie zbiegają się granicze czeska, polska i niemiecka.

Polska i czeska strona oddzielone są strumykiem Lubota, przez który przerzucono kładkę dla pieszych. Natomiast strona niemiecka położona jest po drugiej stronie Nysy Łużyckiej, przez którą nie przerzucono mostu ani kładki, więc na stronę niemiecką można przejść brodząc w rzece przy niskim stanie wody. Rzeczywisty punkt trójstykowy znajduje się pośrodku Nysy Łużyckiej.

Po polskiej stronie urządzono parking, po polskiej i czeskiej są ławeczki dla turystów przyjeżdżających zobaczyć to miejsce.

Co z innymi atrakcjami czesko-polskiego pogranicza?

Na liście nie znalazły się wszystkie atrakcje czesko-polskiego pogranicza. Tworząc listę kierowałem się przede wszystkim odległością od czesko-polskiej granicy, która nie mogła przekraczać 25 kilometrów. Czesko-polskie pogranicze nie jest ściśle zdefiniowane, na listę mógłbym wpisać miasta i atrakcje oddalone od granicy czesko-polskiej nawet o 50 kilometrów lub więcej, lecz wtedy lista liczyłaby ponad 50 atrakcji, ładowałaby się bardzo powoli i wątpię, czy ktoś przebrnąłby przez nią. Z tego powodu na liście nie znalazły się takie miejsca jak Kuks, Nowy Jiczyn, Sztramberk albo Hradec Králové.

Z kolei na liście nie umieściłem Karniowa i miasta Jablonec nad Nysą, ponieważ uznałem, że inne atrakcje czesko-polskiego pogranicza bardziej zasługują na wyróżnienie. Zresztą Karniów bardzo mnie rozczarował.

W dzisiejszych czasach wartościowe i niezależne strony nie przetrwają bez wsparcia czytelników. Wspierając mnie, wspierasz rzetelny przewodnik tworzony z pasji, bez pogoni za sensacją i zasięgami, dzięki któremu możesz taniej i wygodniej podróżować.