Elbląg to miasto ciężko doświadczone przez historię, położone na trasie z Malborka do Olsztyna. Dworzec kolejowy w Elblągu wraz otoczeniem ma ciekawe dzieje. Budynek został wyremontowany już na początku drugiej dekady XXI wieku, niedawno wyremontowano perony.

Opis według stanu z 21 lipca 2023 – informacje mogą się zdezaktualizować.

Dworzec kolejowy w Elblągu – usługi dla pasażerów

Dworzec kolejowy w Elblągu wypada średnio pod względem usług dla pasażerów.

Na dworcu czynne są kasy biletowe PKP Intercity i Polregio, jednak często ustawiają się do nich długie kolejki i warto kupić bilet wcześniej przez internet.

Toaleta mieści się w sąsiednim pawilonie, cena za skorzystanie wysoka.

Dostępne są skrzynki bagażowe, w budynku dworca działa prowadzi salonik prasowy.

Na perony przechodzi się przejściem podziemnym. Perony zadaszone, wyremontowane, jednak nie zamontowano wind, przez co osoby niepełnosprawne i matki z wózkami nie będą mogły dostać się na peron drugi bez pomocy innych osób.

Przed dworcem znajduje się duży parking.

Dworzec kolejowy w Elblągu i dworzec autobusowy położone są tuż obok. Do przystanku tramwajowego trzeba przejść około 100 metrów.

Na piętrze dworca czynny jest niewielki hostel

Dworzec kolejowy w Elblągu – rys historyczny.

Budynek dworca kolejowego w Elblągu został wybudowany w latach 1845-1847. Stacja obsługiwała połączenie kolejowe z Królewcem, po wybudowaniu mostu drogowo-kolejowego w Tczewie miasto zyskało także połączenie z Berlinem. Dawniej przy wejściu do dworca znajdował się postój dorożek, zastąpionych w 1895 roku przez tramwaje elektryczne kursujące na trasie Plac Słowiański – Stary Rynek – przystań nad rzeką Elbląg. Zachowała się pocztówka z 1916 roku, przedstawiająca zdjęcie z 29 maja 1916 roku, na którym cesarz Wilhelm II wsiada do tramwaju odjeżdżającego spod budynku dworca.

Budynek gruntownie przebudowano w 1937 roku.

W 1951 roku przebudowano linię tramwajową. Po wydłużeniu jej do ulicy Druskiej zlikwidowano podjazd pod budynek dworca.

W 1999 roku, z okazji pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Elbląga, zostało wybudowane przejście podziemne prowadzące do dzielnicy Zatorze.

Druga duża przebudowa dworca miała miejsce w latach 2010-2011. Przebudowany dworzec został uroczyście otwarty 30 grudnia 2011 roku. Zakres prac obejmował nową elewację, wymianę stolarki okiennej i instalacji technicznej, zmodernizowano hol, zmieniono rozmieszczenie poczekalni i kas biletowych. Zainstalowany został nowoczesny system monitoringu. Wygospodarowano pomieszczenia na lokale handlowo-usługowe. Wzmocniono także konstrukcję budynku.

Najciekawszym elementem wystroju holu dworca jest fototapeta zdobiąca ściany i sufit. Konkurs na aranżację holu dworca wygrała młoda, zaledwie 25-letnia wtedy studentka architektury i grafiki Joanna Grodecka z Fromborka. Trójwymiarowa tapeta w kolorach fioletu i różu wzorowana jest na stylizacji wnętrza dworca kolejowego w drugim pod względem wielkości mieście Austrii – Graz. Całkowity koszt remontu dworca wyniósł 5,5 miliona złotych.

Znajdujący się w sąsiedztwie dworca kolejowego dworzec autobusowy został oddany do użytku w 1977 roku. Dawniej w tym miejscu znajdował się mały park ze stawem. W pierwszej połowie XX wieku powstał tu kompleks sportowy, funkcjonujący do 1945 roku. Przez krótki czas po wojnie Armia Czerwona na terenie dzisiejszego dworca zdobycze wojenne, przez następne 30 lat teren służył za miejsce dla wesołych miasteczek i cyrków przyjeżdżających do Elbląga.

Zmieniło się również otoczenie dworca. Plac przed dworcem wyłożono kostką brukową, pojawił się nowy zegar słoneczny i nowoczesne oświetlenie.

Atrakcje turystyczne w okolicy

Niemal cała zabytkowa zabudowa została zniszczona podczas zaciętych walk o miasto toczących się od 23 stycznia do 12 lutego 1945 roku. Odbudowane kamienice nawiązują wyglądem do do oryginalnych budowli, ale są także wyjątki. Przy ul. Mostowej 17 oraz Starym Rynku 3 i 6/7 na starówce stoją ocalałe renesansowe kamienice o dekoracyjnych attykach. Jako jedyna pozostałość dawnych murów obronnych zachowała się Brama Targowa, strzeżąca od 1319 roku wjazdu do miasta. Obok bramy stoi pomnik legendarnego młodego piekarczyka, który uratował miasto przed najazdem wojsk krzyżackich. Obok bramy warto zwrócić uwagę na dawny kościół Mariacki, zaadaptowany na galerię sztuki, gdzie organizowane są koncerty kameralne, widowiska i spektakle teatralne. Surowe ściany udekorowano obrazami współczesnych polskich malarzy, a wnętrze sprawia surrealistyczne wrażenie.

Wizytówką Elbląga jest katedra św. Mikołaja z 95-metrową wieżą. Do najcenniejszych elementów wyposażenia należy odlana w brązie i wsparta na lwach chrzcielnica z 1387 r., gotyckie tryptyki w ołtarzach głównym i lewym bocznym, renesansową rzeźbiona ambona, stalle i późnogotycka rzeźba przedstawiająca Ukrzyżowanie Chrystusa. Niedaleko katedry natrafimy na Ścieżkę Kościelną – wąski przesmyk dawniej łączący wszystkie elbląskie kościoły. Do dziś zachował się fragment łączący ulice Mostową i Św. Ducha.

Podczas wizyty w Elblągu obowiązkowo należy odwiedzić Muzeum Historyczno-Archeologiczne, mieszczące się w budynku dawnego Elbląskie Gimnazjum Akademickiego i ocalałym skrzydle Podzamcza. Najważniejsza część wystawy przedstawia rozwój miasta, zniszczenia wojenne i odbudowę. Dla zwiedzających przygotowano także wystawę militariów – szpady, muszkiety, armatki wiwatówki, hełmy i zbroje, modele statków polskich i zagranicznych oraz zbiory monet i pieczęci miejskich.

Popularnym miejscem spacerów jest Bażantarnia – bukowo-grabowy las z łagodnymi zboczami, z wytyczonymi pieszymi szlakami wzdłuż wzgórz, strumyków i jarów. Z położonej w otulinie Bażantarni Góry Chrobrego można podziwiać panoramę Elbląga. W sezonie zimowym stoki Góry Chrobrego zapełniają się narciarzami oraz miłośnikami sportów zimowych.

Daleko poza granicami kraju znane są rejsy Kanałem Elbląskim w kierunku Ostródy. Podczas całodniowego rejsu promy część trasy pokonują po trawie, co jest możliwe dzięki unikatowym XIX-wiecznym pochylniom – szynowym platformom napędzanym mechanicznie siłą przepływu wody.

Zobacz również:

Pociągiem po Warmii i Mazurach – co zwiedzić i zobaczyć
Pociągiem po województwie pomorskim – co zwiedzić i zobaczyć
Pociągiem z Elbląga – propozycje wycieczek jednodniowych
Elbląg subiektywnym okiem – wrażenia z miasta (2014)

Źródła:

[1] www.truso.tv/artykul/18263,dawniej-i-dzis-dworzec
[2] www.elblag.eu/index.php/historia-miasta-13850
[3] elblag.net/artykuly/czterdziesci-lat-minelo-na-dworcu
[4] www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=4462