Koleje bułgarskie od lat borykają się z poważnymi problemami finansowymi, pomimo tego jakość usług jest przyzwoita. Bułgarskie pociągi nie należą do najpiękniejszych i najszybszych. Podróżowanie po kraju ma jednak swój urok – w artykule krótko opisałem trasy i miejsca, które koniecznie powinniście przejechać lub zwiedzić podczas podróży po tym kraju.

Jak wynika z rozkładów jazdy, kolej w Bułgarii ma coraz większe problemy. Szczególnie widać to na trasie Sofia – Widyn.

Przewoźnik narodowy: Balgarski darzhavni zheleznitsi (Български държавни железници)
Strona internetowa: www.bdz.bg
Fanpage kolei bułgarskich na Facebooku
Ostatnia aktualizacja: 01.05.2022

Zobacz również:

Koleje wąskotorowe w Bułgarii

Spis treści:

1. Kolej w Bułgarii – najważniejsze strony
2. Połączenia międzynarodowe
3. Podróż koleją po Bułgarii
4. Kolej doliny rzeki Iskyr
5. Najważniejsze połączenia kolejowe
6. Muzeum Transportu i Komunikacji w Ruse
7. Sofia
8. Koleje linowo-terenowe

1. Kolej w Bułgarii – najważniejsze strony

razpisanie.bdz.bg – wyszukiwarka połączeń kolei bułgarskich z cenami.

Rozkład jazdy pociągów międzynarodowych na stronie kolei bułgarskich.

Mapa kolejowa Bułgarii na bueker.net

Mapa połączeń ze strony kolei bułgarskich

2. Połączenia międzynarodowe 

Bułgaria posiada połączenia kolejowe z krajami ościennymi, aczkolwiek podróż jest skomplikowana. Sezonowo kursuje pociąg do Stambułu.

Grecja

Według strony kolei bułgarskich w 2022 roku nie kursują pociągi pomiędzy Grecją a Bułgarią.

Rumunia

W grudniu 2016 roku zlikwidowano pociąg Sofia – Widyń- Krajowa – Budapeszt. Kursuje natomiast dzienny pociąg Sofia – Bukareszt.

Podróż pociągiem jest długa – trwa około 10 godzin.

Szczegółowe informacje na stronie kolei bułgarskich.

Do Rumunii można się także dostać przez Widyń – pociąg Sofia – Widyń. W praktyce jednak to bardzo długa i niewygodna podróż, dlatego połączenie raczej nie ma potencjału.

Węgry

W grudniu 2016 zlikwidowano pociąg bezpośredni Budapeszt – Widyń – Sofia kursujący przez most Danube 2. Trudno się dziwić, ponieważ czas przejazdu pociągiem i ceny biletów nie pozwalały na konkurowanie z przewozami autobusowymi (24 godziny jazdy pociągiem, w porównaniu do 7-9 godzin jazdy autobusem).

Nie wiadomo, czy w sezonie letnim pojedzie pociąg Budapeszt – Warna i Budapeszt – Burgas.

Serbia

W 2022 roku, z powodu modernizacji linii kolejowej Nisz – Dimitrovgrad, nie kursują pociągi z Serbii do Bułgarii.

Turcja

W 2022 roku pociągi Sofia – Stambuł będą kursować od 25 kwietnia do  do 29 października, przy czym pociąg będzie kończył bieg na stacji Halkali na peryferiach Stambułu.

Macedonia Północna

Nie kursują bezpośrednie pociągi pomiędzy Bułgarią a Macedonią Północną, ale miłośnicy kolei lub ambitni podróżnicy mogą pojechać pociągiem regionalnym do Kjustelndil, skąd trzy razy w tygodniu (środa, sobota, niedziela) kursują pociągi regionalne do stacji Gjueshevo, gdzie znajduje się przejście graniczne z Macedonią. Dalej stopem do Kumanowa. Oczywiście nie polecam tej opcji, przejazd z Sofii do Gjuesheva zajmie co najmniej sześć godzin, potem przejście przez granicę, podróż do Kumanova i stamtąd do Sofii. Autokarem z Sofii do Skopje dojedziemy natomiast w sześć godzin. Macedończycy rozpoczęli budowę linii kolejowej z Kumanowa do Gjusheva, ale jak donoszą czytelnicy, prace idą bardzo powoli.

3. Podróż koleją po Bułgarii

Koleje bułgarskie prezentują nie najgorszy poziom, aczkolwiek daleko im do polskich kolei po modernizacji taboru i remontach linii kolejowych. Na najważniejszych trasach pociągi jeżdżą z predkością 50-80 km/h, na regionalnych ze znacznie niższą. Na przykład na trasie Kjustendil – Gjushewo prędkość pociągu wynosi 15-25 km/h.

– przy podróżach pociągami nocnymi zaleca się wykupienie miejsca w wagonach sypialnych.

– wagony sypialne są wygodne, ceny niewygórowane, podróżnicy nie potwierdzają informacji o prysznicach w niektórych wagonach.

– dworce kolejowe są bardzo zaniedbane, wyjątki to wyremontowany dworzec główny w Sofii oraz dworzec Trapezica w Wielkim Tyrnowie.

– komfort pociągów pospiesznych podobny jak w polskich pociągach TLK, pociągi ekspresowe zestawione są z komfortowych wagonów zakupionych od kolei niemieckich.

– w pociągach podmiejskich najczęściej spotyka się pojazdy Siemens Desiro, być może przy odrobinie szczęścia można gdzieś jeszcze spotkać RVR.

4. Kolej doliny rzeki Iskyr

Odcinek linii kolejowej Sofia – Gorna Orjachowica pomiędzy stacjami Sofia a Czerwony Brzeg bywa zaliczany do najpiękniejszych linii kolejowych w Europie. Tory wiodą wzdłuż rzeki Iskyr, otoczonej przez góry, a potem piękne formacje skalne. Linią warto się przejechać dla pięknych widoków. Przez najładniejszy odcinek przejeżdżają pociągi pospieszne Sofia – Bukareszt i Sofia – Warna, osoby wysiadające na stacjach pośrednich mogą skorzystać z pociągów osobowych Sofia – Mezdra oraz Mezdra – Pleven. Trasę przejeżdżałem dwa razy. Raz w nocy, drugi raz pod wieczór, kiedy zapadał zmrok i lał ulewny deszcz, więc zdjęć nie mam. Szczerze mówiąc nie zrobiła na mnie takiego wrażenia jak na miłośnikach kolei.

Widoki z pociągu Sofia Mezdra na You Tube (03:35) (2013)

NAJWAŻNIEJSZE STACJE:

SVOGE – duża gmina; dobry punkt początkowy do wycieczek górskich.

LAKATNIK – mała wieś. Dworzec kolejowy Lakatnik leży około 8 kilometrów od wsi, natomiast tuż przy dworcu znajdują się malownicze skały (Лакатнишки скали), popularne wśród Bułgarów i zagranicznych turystów. Skały poprzecinane są szlakami turystycznymi, a z góry rozpościera się piękna panorama doliny rzeki Iskyr.

ZVERINO – wieś nad rzeką Iskyr. Brak atrakcji, można stąd natomiast rozpocząć wycieczkę w góry.

LJUTIBROD – kolejna wieś nad rzeką. Godna uwagi ze względu na charakterystyczne formacje skalne powstałe na miejscu dawnej twierdzy Ritlite oraz pozostałości po średniowiecznej osadzie Korinten.

MEZDRA – ważny węzeł kolejowy. Brak atrakcji turystycznych.

SINJO BARDO – nic ciekawego pod względem architektonicznym; w pobliżu formacje skalne, monastyr i nieczynny most pośrodku niczego.

KUNINO – na takie wioski mówią „wiocha zabita deskami”. Ze stacji bardzo blisko do skał, po których można w samotności wędrować. Najsłynniejsza skała to „Николов Чукар”.

KARLUKOVO – wieś znana z jaskini krasowej „Prochodna”, przebijającej jedno ze wzniesień na wylot. Również formacje skalne, dodatkowo średniowieczna cerkiew.

CZERWONY BRZEG – czternastotysięczne miasto bez atrakcji turystycznych.

5. Najważniejsze połączenia kolejowe

Poniżej znajdziecie opisy tras najważniejszych połączeń kolejowych w Bułgarii. Pomimo trudności finansowych kolei bułgarskich siatka połączeń lokalnych jest dobrze rozbudowana, aczkolwiek rozkład jazdy pozostawia dużo do życzenia.

Sofia – Svilengrad

Magistrala kolejowa w kierunku granicy-tureckiej. Wysoka prędkość szlakowa.

NAJWAŻNIEJSZE STACJE:

ISKARSKO SHOSE – stacja na przedmieściach Sofii, można się przesiąść na metro na lotnisko międzynarodowe w stolicy Bułgarii.

BELOVO – w okolicach miasteczka ładne widoki z pociągu – wzgórza, formacje skalne i rzeka Marica.

SEPTEMVRI – stacja początkowa opisywanej wcześniej kolei wąskotorowej Septemvri – Dobrinishte.

PAZARDŻIK – średniej wielkości miasto; przeciętne pod względem atrakcji turystycznych i architektury. Atrakcje to stara wieża zegarowa, niewielkie muzea – Muzeum Historyczne i Muzeum Etnograficzne. Centrum daleko od dworca kolejowego.

PŁOWDIW – drugie pod względem wielkości miasto Bułgarii, popularne wśród turystów ze względu na zabytkowe centrum, między innymi z pozostałościami po starożytnym teatrze. Sporo zabytków sakralnych, parki oraz kolej dziecięca.

PYRVOMAJ – czternastotysięczne miasteczko. Zabudowa współczesna, brak atrakcji. Zabytki zostały zniszczone podczas potężnego trzęsienia ziemi w 1928 roku.

DIMITROVGRAD – węzeł kolejowy. Miasto wybudowane pod koniec lat czterdziestych ubiegłego wieku przez władze komunistyczne. Blokowiska, szerokie aleje i ulice, kilka parków z rzadkimi gatunkami roślin. Jedno z najbardziej zanieczyszczonych miast Europy.

SVILENGRAD – miasto przy granicy bułgarsko-tureckiej. Szare, ponure, brak atrakcji turystycznych.

Dimitrovgrad – Gorna Orjahovica

Miejscami bardzo ładna linia kolejowa z przyzwoitą prędkością szlakową. Po drodze między innymi Wielkie Tyrnowo.

NAJWAŻNIEJSZE STACJE:

STARA ZAGORA – jedno z najstarszych miast w Europie, założone jako twierdza przez Traków. Po czasach historycznych pozostał amfiteatr romański, natomiast dzisiejsza Stara Zagora to przede wszystkim proste, szerokie ulice na planie kratki. Zabudowa brzydka, niemal same blokowiska. Muzeum Historyczne oraz Muzeum Browaru Zagorka. W parku Ayazmo zwierzyniec.

JAGODA – popularne miasteczko uzdrowiskowe.

TULOVO – nic ciekawego, lecz kilka kilometrów dalej leży Magliż, czterotysięczne miasteczko malowniczo położone wśród gór. Zabytki sakralne – kościół św. Demetriusza, klasztor św. Mikołaja i cerkiew Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. W miejscowym domu kultury można zobaczyć największą w Bułgarii kolekcję rud i minerałów. W pobliżu dwa wodospady, znane pod nazwą „Skokovete” oraz pozostałości fortecy Gornenski Grad. Dla miłośników pieszych wędrówek w sam raz.

TRJAWNA – miasteczko z małym, zabytkowym centrum. Warto zobaczyć Muzeum Drzeworytu i Rzemiosł Etnograficznych.

DRJANOWO – Niebrzydkie miasto, w którym zachowało się kilka starych domów oraz ładne wille. Niedaleko słynny klasztor, ładne formacje skalne, jaskinia Bacho Kiro i szlaki spacerowe wzdłuż rzeki, czyli coś dla piechurów.

WIELKIE TYRNOWO – prawdopodobnie najpiękniejsze miasto Bułgarii. Wysiadamy na stacji Trapezica.

GORNA ORJAHOWICA – ważny węzeł kolejowy, samo miasto przeciętne – zabudowa typowo socjalistyczna.

Dimitrovgrad – Podkova

Trasa mało interesująca pod względem pięknych miast i zabytków, natomiast bardzo atrakcyjna widokowo – za Chaskowem zaczynają się wzgórza niemal cały czas otaczające linię. Do Kyrdżali wjeżdża się wzdłuż zbiornika retencyjnego, a podczas przejazdu przez miasto pociąg przejeżdża po zaporze.

NAJWAŻNIEJSZE STACJE:

CHASKOVO – średniej wielkości miasto (ok. 75 tys. mieszkańców). Ośrodek przemysłu tytoniowego, centrum przeciętne, podobne do wielu innych bułgarskich miast. Największe atrakcje to grobowiec aleksandrowski z czasów trackich oraz pomnik Marii Panny. Z charakterystycznych budynków należy wymienić teatr im. Ivana Dimova.

KYRDŻALI – pięćdziesięciotysięczne miasto przemysłowe. Na miłośników kolei czeka kolej dziecięca opisana wyżej. W Kyrdżali i okolicach znajduje się ogromny zbiornik retencyjny i zapora.

PODKOVA – wieś pośrodku niczego. Nie wiem, dlaczego akurat tam poprowadzono linię kolejową.

Sofia – Widyń

Kolejna z bardzo ładnych linii kolejowych. Pierwsza część biegnie doliną rzeki Iskyr, opisaną już wcześniej. Niektóre pociągi zmieniają czoło w Mezdrze, inne przejeżdżają łącznicą z pominięciem tej stacji. Druga część trasy podobno równie ładna, choć pociąg jedzie 40-50 km/h. Po drodze sporo przystanków w maleńkich osadach.

NAJWAŻNIEJSZE STACJE:

WRACA – średniej wielkości miasto przemysłowe, pod względem architektonicznym ani ładne, ani brzydkie. W pobliżu góry pasma Wraczańska Planina oraz słynna jaskinia krasowa Ledenika.

BOJCHINOVCI – węzeł kolejowy. Przesiadka na pociągi do stacji Berkovica (większość kończy bieg w stacji Montana).

BRUSARCI – węzeł kolejowy. Odgałęzienie do miejscowości Lom.

WIDYŃ – miasto liczące ok. 48 tysięcy mieszkańców, położone nad Dunajem tworzącym granicę bułgarsko-rumuńską. Największa atrakcja miasta to dobrze zachowana twierdza, samo centrum zaniedbane, natomiast godne uwagi są zabytki sakralne – kościoły, meczet i synagoga, przy czym ta ostatnia jest w opłakanym stanie. Oczywiście warto też zobaczyć most Danube 2.

Sofia – Blagoevgrad

Linia w kierunku granicy bułgarsko-greckiej. Prędkość przyzwoita, widoki ładne, czasami widać rozpadające się domy w romskich osiedlach.

NAJWAŻNIEJSZE STACJE:

PERNIK – ośrodek przemysłu górniczego i hutniczego. Liczne zakłady przemysłowe, kombinaty, kopalnie, bardzo zanieczyszczone powietrze i blokowiska. Jedyne atrakcje to twierdza Krakra na przedmieściach z punktem widokowym na miasto oraz Muzeum Górnictwa.

DUPNICA – przeciętne miasto u podnóża masywu górskiego Riła, dobra baza wypadowa do wycieczek górskich.

BLAGOJEWGRAD – średniej wielkości miasto (ponad 70 tys. mieszkańców), w pobliżu wyciąg narciarski i trasy zjazdowe. Pod względem architektonicznym przeciętne, uzdrowisko i jednocześnie główne miasto zagłębia węgla brunatnego.

6. Muzeum Transportu i Komunikacji w Ruse

Jedyne bułgarskie muzeum, w którym możemy zobaczyć eksponaty dotyczące historii tamtejszej kolei, nie znajduje się w stolicy kraju, tylko w zupełnie innym miejscu w Ruse. Mieści się ono w budynku pierwszej stacji kolejowej w Bułgarii. Sama stacja została wpisana na listę zabytków.

Muzeum zostało otwarte dla zwiedzających w 1996 roku z okazji setnej rocznicy powstania Kolei Bułgarskich. Na wystawie mieszczącej się w budynku stacji można zobaczyć liczne zdjęcia, dokumenty, sprzęt komunikacyjny oraz elementy wyposażenia pracowników kolei. Na dworze natomiast znajduje się wystawa lokomotyw parowych i zabytkowych wagonów jeżdżących niegdyś po bułgarskich torach.

Muzeum znajduje się nad brzegiem Dunaju i według informacji w przewodnikach czynne jest od poniedziałku do soboty od 9:00 do 17:30. Nie mogę jednak zweryfikować tych informacji, ponieważ nie znalazłem strony internetowej tego muzeum.

Zobacz lokalizację muzeum na maps.google.com
Muzeum Transportu i Komunikacji w Ruse na You Tube

7. Sofia

Sofia uważana jest za jedną z najbrzydszych stolic Europy. Z lotniska do centrum dojedziemy metrem, dworzec kolejowy został wyremontowany, a dworzec autobusowy prezentuje się bardzo dobrze.

Z dworca kolejowego do centrum idzie się około 15 minut. Polecam wykupienie biletu jednodniowego komunikacji miejskiej.

Na zwiedzanie Sofii spokojnie wystarczy jeden dzień. Najważniejsze zabytki skupione są na niewielkim obszarze, który można obejść w ciągu kilku godzin. Co zwraca uwagę – szara, zaniedbana zabudowa, ulice wyłożone starą kostką brukową, smutni ludzie. Jakkolwiek główne ulice jeszcze jakoś wyglądają, to boczne są już w bardzo złym stanie i czasami można odnieść wrażenie, że przenieśliśmy się w czasy tzw. komuny. Targowisko również zaniedbane. Turyści raczej bardzo negatywnie oceniają Sofie za wygląd, natomiast jako zalety wskazują niedrogie kluby nocne, bary, czy lokale gastronomiczne. Moim zdaniem, te niby brzydkie, zaniedbane ulice mają duży urok, jeszcze ten charakterystyczny bruk. Bułgarska stolica jest bardzo zaniedbana, ma spory potencjał, ale sytuacja ekonomiczna jest, jaka jest.

Jeżeli chodzi o dobre, niedrogie noclegi, to trudno coś polecić. Hostele w centrum mają raczej niski standard i są przeznaczone dla młodych, żądnych rozrywek imprezowiczów, natomiast porządne hotele oznaczają bardzo wysoki wydatek. Zamiast zatrzymywać się w Sofii, można pojechać np. nocnym pociągiem do Warny lub Burgas , wykupując miejsce w wagonie sypialnym.

Sofię trudno polecić z czystym sumieniem. Nie każdemu się spodoba, dla wielu osób wizyta w tym mieście będzie sporym rozczarowaniem. Natomiast osoby, które nie przywiązują wagi to urody zabytków mogą być zadowoleni.

Najważniejsze zabytki i atrakcje:

– katedra Aleksandra Newskiego
– cerkiew św. Zofii
– Cerkiew Bojańska
– Cerkiew Mądrości Bożej
– rotunda św. Jerzego
– meczet Bania Baszi Dżamija
– zabytkowe łaźnie tureckie
– Narodowe Muzeum Historyczne
– Muzeum Archeologiczne
– Narodowe Muzeum Przyrodnicze

Wybrane połączenia kolejowe

POŁĄCZENIA REGIONALNE:
Sofia – Pernik
Sofia – Lakatnik
Sofia – Septemvri – Płowdiw
Sofia – Karlovo
Sofia – Bankja
Sofia – Dupnica
Sofia – Kjustendil
Sofia – Vraca – Lom
Sofia – Blagoevgrad

POŁĄCZENIA DALEKOBIEŻNE KRAJOWE:
Sofia – Widin
Sofia – Płowdiw – Stara Zagora – Burgas
Sofia – Mezdra – Pleven – Warna

POŁĄCZENIA NOCNE KRAJOWE:
Sofia – Burgas
Sofia – Warna (dwie trasy)

8. Koleje linowo-terenowe

Według listy kolei linowo-terenowych na świecie opublikowanej w Wikipedii, na terytorium Bułgarii powinny znajdować się dwie koleje linowo-terenowe (tzw. funikulary). Co ciekawe, obie krótkie linie zostały otwarte niedawno i zostały wybudowane, aby ułatwić turystom dostęp do popularnych atrakcji turystycznych.

Kolej linowo-terenowa w Wielkim Tyrnowie

Wielkie Tyrnowo to prawdopodobnie najpiękniejsze bułgarskie miasto, w ostatnich latach przeżywające najazd młodych turystów z plecakami. Do niedawna problemem było dotarcie do centrum ze stacji kolejowej oddalonej około 5 kilometrów od centrum; dawała się również we znaki wspinaczka i długie spacery po krętych i stromych uliczkach w centrum. Szczególnie męczący był spacer na wzgórze Trapezica z ruinami obwarowań i licznymi cerkwiami. Dlatego już w 2008 powstał projekt budowy kolei linowo-terenowej.

Kolej linowo-terenową na wzgórze Trapezica uroczyście otwarto pod koniec 2014 roku. Dolna stacja kolejki położona jest tuż przy dworcu kolejowym Trapezica, a tor o długości 135 metrów ma nachylenie 30 stopni. Kabina może pomieścić 25 osób. Przejazd na szczyt wzgórza trwa około dwóch minut. Funikular nie będzie kursował w temperaturach powyżej 35 stopni Celsjusza i poniżej 5 stopni Celsjusza. Jak informują bułgarskie media, sprzedawane są tylko bilety na przejazd w dwie strony, czyli jeżeli ktoś wjedzie na wzgórze koleją, a zejdzie pieszo, nie będzie mógł liczyć na zwrot części biletu za spacer na piechotę w dół.

W 2016 roku wyremontowano zabytkowy dworzec kolejowy Trapezica i obecnie dojazd pociągiem do największych atrakcji Wielkiego Tyrnowa jest znacznie łatwiejszy niż dawniej.

Kolej linowo-terenowa w Belchinie

Druga bułgarska kolej linowo-terenowa jest mniej znana – łączy wieś Belchin w obwodzie sofijskim z położoną na wzgórzu twierdzą Tsari Mali Grad. O tym funikularze niewiele napisano, natomiast samo miejsce ma bogatą historię.

Ze względu na niewielką odległość od Sofii (najbliższa stacja kolejowa Samokov położona jest 50 km od stolicy) zdecydowano się na rewitalizację twierdzy, budowę kolei linowo-terenowej i stworzenie infrastruktury mającej przyciągnąć turystów. Prace prowadzono w latach 2013-2016 w ramach partnerstwa prywatno-publicznego. Samokov znany jest także ze źródeł wód mineralnych.

Funikular na Tsari Mali Grad jednorazowo może przewieźć 6 osób i jak donoszą internauci, jedzie bardzo powoli. Kolejka nie kursuje w poniedziałki i wtorki, w pozostałe dni kursuje od 08:00 lub 09:00 do 19:00, przy czym od 12:00 do 13:00 jest przerwa techniczna. Kolej nie kursuje, jeśli temperatura spadnie poniżej -7 stopni Celsjusza.

Kolej linowo-terenowa w Albenie

Kolej linowo-terenowa w Albenie na razie jest w fazie planów. Ma połączyć dwa końce nadmorskiego miasta.

Wsparcie bloga

Jeśli podoba ci się blog i chciałbyś mnie wesprzeć drobną darowizną, możesz to zrobić TUTAJ. Na blogu nie ma kryptoreklam ani nieoznaczonych wpisów sponsorowanych. W dzisiejszych czasach takie blogi nie są w stanie przetrwać bez wsparcia czytelników. Obecnie jestem w trakcie długiej rehabilitacji; jeśli wrócę do zdrowia, chciałbym realizować projekt "Polska dla ambitnych" (małe miasta) i rozbudować artykuły o podróżowaniu koleją.