Kolej na Podróż

Kolej w Estonii – przewodnik dla pasażerów (2024)

Estonia to mały kraj z niewielką liczbą połączeń kolejowych. Na przejazdy po Estonii wystarczą dwa-trzy dni, jest jednak kilka ciekawych miejsc, które warto zobaczyć i można wykorzystać Estonię jako bazę wypadową. Rozkłady jazdy kolei estońskich znajdziemy na stronach podanych na samej górze artykułu. Głównym środkiem transportu w Estonii są jednak autobusy i często podróż nimi jest, niestety, dużo lepszym wyborem niż podróż pociągiem. Pociągiem najlepiej przejechać się z Tallina do Tartu, ewentualnie do Narwy.

Koleje estońskie kilka lat temu wymieniły cały tabor – stare spalinowe zespoły trakcyjne zostały wymienione na pociągi Flirt montowane w Polsce. Z jednej strony kolej jest nowoczesna, z drugiej straciła sporo ze swojego dawnego uroku.

Trzeba pamiętać także, że Estonia to bardzo drogi kraj i koszty pobytu są bardzo wysokie. Kolej w Estonii ma jednak kilka ciekawych aspektów.

W najbliższych latach, po zakończeniu elektryfikacji linii Tallin – Tartu, tabor kolei estońskich wzbogaci się o nowe elektryczne zespoły trakcyjne wyprodukowane przez Škodę.

Przewoźnik narodowy: Elron
Strona internetowa: www.elron.ee
Fanpage Elron na Facebooku
Ostatnia aktualizacja: 24.12.2023

Spis treści:

1. Jak dotrzeć
2. Rozkład jazdy
3. Połączenia międzynarodowe
4. Muzeum kolei w Lavassaare
5. Kolej na wyspie Naissaar
6. Muzeum Kolejnictwa w Haapsalu
7. Muzeum Kolei Sonda-Mustvee v Avinurme
8. Najważniejsze linie kolejowe w Estonii
9. Tallin
10. Tartu
11. Parnawa
12. Viljandi
13. Narwa
14. Valga/Valka

1. Jak dotrzeć

Podróż pociągiem do Estonii będzie możliwa od 27 grudnia 2023 roku, jednak będzie to podróż skomplikowana.

Najpierw jedziemy pociągiem Kraków – Mockava przez Warszawę, Białystok i Suwałki. W Mockavie przesiadka do pociągu kolei litewskich do Wilna.

Następnie są dwie możliwości:

a) dojazd pociągiem do Wilna, nocleg w Wilnie i wcześnie rano pociągiem do Rygi
b) wysiadamy w Kownie, z Kowna jedziemy pociągiem do Szawli, tam nocujemy i wyspani jedziemy pociągiem do Rygi
c) z Rygi kursuje pociąg do Valgi, skąd można kontynuować podróż do Tartu i Tallina

Być może w 2024 roku zostanie uruchomiony dodatkowy pociąg Ryga – Tartu

Tartu

Pociąg na stacji Tartu (fot. Phil Richards, CC-BY-SA, flickr.com)

2. Rozkład jazdy

W Estonii nie ma zbyt wielu połączeń kolejowych. Pociągi nie dojeżdżają już do Parnawy, więc w zasadzie zwiedzanie Estonii pociągiem można ograniczyć do Tallina i Tartu. Do wielu miejsc szybciej dojedziemy autobusem. Jeśli macie czas i pieniądze warto rozważyć podróż pociągiem do Viljandi, ewentualnie do Narwy.

1 stycznia 2014 roku nastąpiło połączenie dwóch estońskich przewoźników kolejowych, w wyniku czego powstała firma Elron. Tabor składa się już tylko z pociągów FLIRT. Z jednej strony to duży plus, z drugiej koleje estońskie straciły dużo ze swojego uroku.

Rozkłady jazdy

Rozkłady jazdy na elron.ee – wyszukiwarka połączeń na stronie przewoźnika.
Rozkłady jazdy estońskich pociągów i autobusów na peatus.ee

Do wielu miejsc w Estonii dojedziemy autobusami Lux Express. Rozkład jazdy tutaj.

Od 9 grudnia 2018 roku nie kursują pociągi do Parnawy. Odcinek Lelle – Parnawa będzie obsługiwany przez autobusową komunikację zastępczą do czasu wybudowania linii Rail Baltica, czyli prawdopodobnie do 2026 roku. Do Parnawy wygodnie dojedziemy autobusami firmy Lux Express.

Podstawowe przepisy przewozowe:

– w pociągach kolei estońskich można przewozić rowery. W pociągach są specjalnie wydzielone miejsca do przewozu rowerów.

– przewóz zwierząt możliwy jest po wykupieniu osobnego biletu dla zwierzęcia. Podróż ze zwierzęciem dozwolona jest jedynie w części dla rowerów i wózków inwalidzkich. W wybranych pociągach na niektórych odcinkach w godzinach szczytu przewóz rowerów jest niemożliwy. Takie pociągi oznaczone są w rozkładzie jazdy.

– pociągi Elron są klimatyzowane, monitorowane, pasażerowie mogą korzystać z darmowego wi-fi i gniazdek elektrycznych. We wszystkich pojazdach przygotowano wydzielone miejsce dla rowerów (do 10 jednośladów) i wózków inwalidzkich.

– w pociągach Elron są dwie klasy. W pierwszej klasie istnieje możliwość rezerwacji miejsca przy zakupie biletu przez internet. Pierwsza klasa różni się od drugiej wygodniejszymi siedzeniami oraz gniazdkami przy każdym siedzeniu.

Mapa kolejowa Estonii w pełnej rozdzielczości w zbiorach Wikimedia Commons

Pociąg Estonia

Estoński pociąg (fot. materiały prasowe Elron)

3. Połączenia międzynarodowe

Estonia nie może się pochwalić bogatą siatką połączeń międzynarodowych. Szczególnie zaniedbane są połączenia z Łotwą, choć tutaj pociągi raczej nie mają szans z szybkimi, komfortowymi autokarami.

Łotwa

Kursują pociągi Ryga – Valga (dwa razy dziennie) obsługujące podzielone miasto Valka – Valga. Stacja kolejowa znajduje się po estońskiej stronie. Pociąg jadący po 10:00 z Rygi przez pół roku skomunikowany jest w na stacji Valga z pociągiem Valga – Tallin, przez pół roku pociąg z Tallina odjeżdża 4 minuty przed przyjazdem pociągu z Rygi. Rozkład jazdy nie zachęca do podróży tą drogą i należy każdorazowo sprawdzać połączenia na podanych poniżej stronach.

Połączenia Ryga – Valga i Valga – Tallin można znaleźć na stronach:

www.pv.lv – wyszukiwarka kolei łotewskich
www.elron.ee – wyszukiwarka kolei estońskich

Na stacji Valga dostępne są skrzynki bagażowe,  od poniedziałku do soboty można coś przekąsić w dworcowej kawiarni. Samo miasto podzielone jest na część estońską i łotewską.

W 2024 roku ma zostać uruchomiony pociąg Ryga – Tartu.

Rosja

Ze względu na rosyjską agresję na Ukrainę, kursowanie pociągów pasażerskich pomiędzy Rosją a Estonią, zostało zawieszone na czas nieokreślony.

4. Muzeum Kolei w Lavassaare

Dla miłośników kolei ciekawym miejscem będzie z pewnością muzeum v Lavassaare. W muzeum znajduje się ponad 70 różnych pojazdów – od lokomotyw parowych, przez stare wagony, kończąc na pojazdach technicznych. Dla zwiedzających przygotowano także wystawę dokumentującą historię kolei wąskotorowych jeżdżących po terytorium dzisiejszej Estonii – dokumenty, zdjęcia, mundury kolejarskie itp.

Dodatkową atrakcją jest pociąg retro kursujący w każdą sobotę od czerwca do sierpnia (5 razy dziennie) oraz w każdą sobotę września (3 razy dziennie). Trasa pociągu łączącego wioski Müramaa i Lavassaare liczy tylko dwa kilometry, a przejazd trwa jedynie 10 minut. Pociąg raz jest ciągnięty przez lokomotywę parową, innym razem przez spalinową. Nie ma reguły. Przejazd pociągiem tam i z powrotem kosztuje około 9 euro.

Muzeum jest otwarte codziennie od czerwca do sierpnia. We wrześniu tylko w sobotę i niedzielę. W pozostałe dni września oraz w październiku wstęp tylko dla grup po wcześniejszej rezerwacji. Bilet wstępu dla osoby dorosłej kosztuje 5 euro, dla emerytów 4 euro, dla dzieci 3 euro.

Muzeum znajduje się 17 kilometrów od Pärnu. Można do niego dojechać autobusami komunikacji podmiejskiej z Parnawy. Przejazd trwa ponad 40 minut.

Szczegóły: www.museumrailway.ee
Kolejka wąskotorowa w Lavassaare na You Tube
Muzeum Kolejowe w Lavassaare na You Tube

5. Kolej na wyspie Naissaar

Wyspa Naissaar to mała estońska wyspa położona w odległości 8,5 km od Tallina (według innych źródeł 10 km). Sama wyspa ma bardzo ciekawą historię. W 1917 roku zbuntowani marynarze utworzyli na niej mini-państwo zwane Sowiecką Republiką Naissaru. Dziś turyści mogą zobaczyć byłą bazę marynarki wojennej ZSSR, a wyspa została przekształcona w rezerwat przyrody.

Na Naissaar można dopłynąć promem z Tallina a jedną z jej atrakcji jest kolej wąskotorowa przecinająca wyspę z północy na południe. Pociąg zestawiony z lokomotywy spalinowej i odkrytego wagoniku zabiera podróżnych już z portu w głąb wyspy. Szczegółów na temat transportu nie znam, natomiast jest to kolej typowo turystyczna, przejeżdżająca przez las. Wyspa ma około 11 km długości i 4 km szerokości, jest więc idealnym miejscem na jednodniowy wypad z estońskiej stolicy. Na Naissar, oprócz kolei, znajdziemy sporo pamiątek po radzieckiej bazie wojskowej – opuszczone budynki i bunkry, stare pojazdy, opuszczoną strzelnicę itp. Wycieczka nie należy do najtańszych, warto jednak poświęcić trochę pieniędzy na wyjazd, aby poczuć się jak w czasach ZSRR.

Wycieczki promowe na wyspę Naissaar oferuje między innymi Tallinn Cruises.

Kolej na wyspie Naissaar na You Tube
Kolej na wyspie Naissaar na You Tube – inny film

6. Muzeum Kolejnictwa w Haapsalu

Haapsalu to maleńkie estońskie miasteczko, do którego przybywa niewielu turystów. Miasteczko przyciąga jednak miłośników kolei z racji Muzeum Kolejnictwa utworzonego na miejscowym dworcu kolejowym. Sam dworzec wygląda z zewnątrz bardzo ładnie; przeszedł do historii dzięki najdłuższemu peronowi w tej części Europy. Peron o długości 216 metrów został zbudowany specjalnie dla pociągów cara. Wspomniane muzeum rozsławiło to dziesięciotysięczne miasteczko, choć liczba eksponatów nie rzuca na kolana. Dwa parowozy, dwie lokomotywy spalinowe, kilka wagonów towarowych, ponadto jeden z wycofanych z użytku pociągów kolei estońskich.

Na zwiedzanie Muzeum Kolejnictwa wystarczy półtorej godziny. Później można pospacerować po niewielkim centrum Haapsalu – miasteczko może pochwalić się zameczkiem i bardzo ładnym ratuszem. Jeżeli znudzą się nam zabytki architektury, okolica oferuje mnóstwo możliwości aktywnego spędzenia wolnego czasu, najlepiej na spacerach wśród jezior i lasów. Świetne miejsce dla miłośników ciszy i spokoju.

Więcej informacji: www.salm.ee

7. Muzeum Kolei Sonda-Mustvee v Avinurme

Avinurme to maleńkie miasteczko (w Polsce byłoby niewielką wsią), do której obecnie nie dojeżdżają pociągi.

Od 1926 do 1973 roku w pobliżu wsi przebiegała linia kolei wąskotorowej Sonda – Mustvee (63 km), po której do 1972 roku kursowały pociągi pasażerskie. Linia skończyła w taki sam sposób, jak wiele innych linii wąskotorowych w krajach bałtyckich – po zamknięciu dla ruchu została rozebrana.

W 2014 roku rozpoczęto planowanie odbudowy krótkiego odcinka linii w Avinurme i stworzenie tu niewielkiego Muzeum Kolejnictwa poświęconego historii kolei wąskotorowej w Sonda – Mustvee.

Na szczęście zachowała się lokomotywa i dwa wagony, które zostały odnowione. Efektem prac remontowych jest pociąg stojący jako eksponat na pozostałościach po dawnym wiadukcie przy drodze na obrzeżach Avinurme. Wyremontowano też peron.

Położono też 178 metrów torów kolejowych. W wybrane dni od maja do października można odbyć króciutką przejażdżkę tym pociągiem na wspomnianym odcinku, o ile pozwolą na to warunki atmosferyczne.

Jak donosi opis pod jednym z filmików na You Tube, prace przy odbudowie fragmentu linii będą kontynuowane, docelowo trasa pociągu ma liczyć ponad 1 km.

Avinurme

Pociąg w Avinurme (źródło: visitestonia.com)

 

8. Najważniejsze linie kolejowe w Estonii

Poniżej najważniejsze linie kolejowe w Estonii z krótkimi opisami ważniejszych stacji. Nie chciało mi się opracowywać linii podmiejskich.

Linia kolejowa Tallin – Valga

NAJWAŻNIEJSZE STACJE NA TRASIE TALLIN – VALGA

Ülemiste – przystanek kolejowy w Tallinie położony niedaleko lotniska międzynarodowego. W pobliżu również galeria handlowa i biurowce.

Tapa – miasteczko (ok. 6 tys. mieszkańców), węzeł kolejowy – łączą się tu linie kolejowe Tallin – Valga i Tallin – Narwa. Zabudowa przeciętna – zabytki to drewniany dom w centrum i kościół św. Jakuba.

Tamsalu – dwutysięczne miasteczko. Brak atrakcji turystycznych.

Jõgeva – 6,5 tys. mieszkańców. Głównie blokowiska, ale zachowało się trochę drewnianych domków i wieża ciśnień.

Tartu – drugie pod względem wielkości miasto Estonii, opisane szerzej w dolnej części artykułu.

Elva – 5,5 tys. mieszkańców. Drewniany dworzec kolejowy, jezioro w lecie zamieniające się w zatłoczone kąpielisko i ratusz.

Puka – wieś. Zabytkowy drewniany dworzec kolejowy, niedaleko dworca kilka drewnianych domów.

Valga – stacja końcowa. Miasto podzielone na część estońską (Valga) i część łotewską (Valka). Dworzec kolejowy położony jest po stronie estońskiej. Część łotewska to blokowiska, po stronie estońskiej zobaczymy też parę drewnianych domów.

Linia kolejowa Tallin – Narwa

NAJWAŻNIEJSZE STACJE NA TRASIE TALLIN – NARWA

Tapa – węzeł kolejowy, rozdzielają się tu linie do Tartu i Narwy.

Rakvere – miasteczko popularne wśród turystów ze względu na ruiny zamku. W Rakvere znajduje się też zabytkowy budynek teatru oraz niewielkie Estońskie Muzeum Policji.

Sonda – mała osada. Dawniej jeździła tu również kolej wąskotorowa Sonda – Mustvee (63 km).

Kiviõli – miasteczko przemysłowe bez szczególnych atrakcji turystycznych. Na peryferiach utworzono park tematyczny z hostelem. Miłośnicy spania na dziko znajdą nocleg w którymś z opuszczonych budynków.

Kohtla-Järve – miasto przemysłowe liczące ponad 45 tys. mieszkańców. Czwarte pod względem liczby ludności miasto Estonii. Zabudowa to blokowiska, zachowało się niewiele budynków sprzed II wojny światowej. Muzeum Łupków Bitumicznych i Estońskie Muzeum Górnictwa z kolejką kopalnianą.

Vaivara – stacja kolejowa na uboczu, obsługująca pobliskie miasto Sillamäe (16 tys. mieszkańców) – również ośrodek przemysłowy z ładnym Domem Kultury i przeciętnym ratuszem. Zabytkowy budynek stacji Vaivara zaniedbany i opuszczony.

Narwa – miasto graniczne. Zaniedbane, dominująca zabudowa to blokowiska. Z zabytków należy wymienić ratusz, cerkiew oraz zamek Hermana. Po drugiej stronie rzeki Narwy leży rosyjski Iwangorod. W czasach ZSRR z Narwy wysiedlono ludność estońską i niemiecką, a na ich miejsce osiedlono Rosjan i dominującym językiem jest tu język rosyjski.

Linia kolejowa Tallin – Viljandi

NAJWAŻNIEJSZE STACJE NA TRASIE TALLIN – VILJANDI

Tallinn-Väike – ładny, ale opuszczony budynek dworca. W pobliżu nic ciekawego.

Saku – pięciotysięczne miasteczko. Ładny pałacyk w parku miejskim oraz okazały gmach władz miasta.

Kohila – miasteczko (4-tys. mieszkańców). Zabytkowa cerkiew na peryferiach, ponadto dwa pałacyki w różnych częściach miasteczka – w jednym działa szkoła, w drugim (z parkiem) centrum edukacyjne.

Rapla – ośrodek administracyjny (5,6 tys. mieszkańców), zabytkowy, mały dworzec położony ok. 2,5 km od centrum miasta. Dodatkowe atrakcje to kościół oraz odnowiony mostek z 1902 roku.

Lelle – stacja węzłowa. Tutaj następuje przesiadka do pociągu do Parnawy, skład z Tallina jedzie do Viljandi.

Käru – drewniany, zaniedbany budynek stacji kolejowej. Poza tym nic ciekawego.

Türi – pięciotysięczne miasteczko. Ładny dworzec kolejowy. Zachowane drewniane domki w różnych częściach miasteczka.

Võhma – kolejna miejscowość bez atrakcji turystycznych, za to z zabytkowym, drewnianym, niszczejącym budynkiem stacji kolejowej.

Olustvere – wieś (ok. 500 mieszkańców) – atrakcja to pałacyk z parkiem. Drewniana stacja kolejowa oddalona jest o ok. 2 km od pałacyku, koło stacji również zobaczymy kilka ładnych, drewnianych budynków. Miejsce może ładnie prezentować się jesienią.

Viljandi – ładne, przyjemne miasteczko. Dworzec kolejowy oddalony o ok. 3 km od centrum, gdzie znajduje się zamek. Więcej w dalszej części artykułu.

9. Tallin

Tallin to stolica Estonii i obowiązkowe miejsce dla każdego, kto dotrze do Estonii. Miasto drogie, ale urokliwe. Niestety, coraz bardziej popularne wśród imprezowiczów przyjeżdżających się upić.

Tallin słynie z bardzo ładnej starówki z licznymi zachowanymi zabytkami. Możemy tu znaleźć wiele protestanckich kościołów i prawosławnych cerkwi. Spacer po starówce daje możliwość podziwiania licznych zabytków – od kościołów, przez kamienice, po baszty i parki. Jednym z najładniejszych miejsc jest Raekoja plats, czyli rynek otoczony zabytkowymi kamienicami. Warto spokojnie pospacerować po przylegających uliczkach, aby poczuć atmosferę tego miasta. Brama miejska, mury obronne, wieże udostępnione turystom – można by wymieniać w nieskończoność. Najlepiej pojechać i wszystko zobaczyć na własne oczy.

W mieście działa sporo muzeów. Nie ma sensu wymieniać wszystkich. Do najpopularniejszych należy skansen. Skansen znajduje się na peryferiach miasta w dzielnicy Rocca al Mare. Odwiedzający mogą na chwilę cofnąć się w czasie, spacerując wśród starych, tradycyjnych estońskich chat i wiatraków, a do tego skosztować tradycyjnych estońskich specjałów. Skansen zlokalizowany jest w spokojnej, cichej okolicy ( Vabaõhumuuseumi tee 12), co jeszcze bardziej pozwoli turystom na chwilę odpocząć od zgiełku stolicy i rozkoszować się nostalgiczną atmosferą dawnych czasów. Skansen jest czynny przez cały rok. Strona intrnetowa: www.evm.ee

Bardzo popularne wśród turystów jest również Muzeum KGB znajdujące się w hotelu „Viru”. Na miejscu można obejrzeć eksponaty związane z działalnością inwigilacyjną w czasach ZSRR oraz zapoznać się z metodami działania KGB. Zarządca muzeum zaleca rezerwację z wyprzedzeniem, bowiem chętnych do zwiedzenia muzeum jest bardzo dużo.

Warto również odwiedzić Muzeum Miasta Tallinna zlokalizowane w zabytkowej kamienicy w samym centrum miasta ( Vene 17). Na kilku piętrach umieszczono zbiory historyczno – etnograficzne dotyczące historii estońskiej stolicy od założenia miasta do odzyskania przez Estonię niepodległości w 1991 roku. Muzeum było nominowane do Europejskiej Nagrody Muzealnej w 2003 roku.

Dworzec kolejowy położony jest w centrum miasta, w trakcie opracowywania artykułu trwał jego remont.

Dworzec autobusowy znajduje się na peryferiach Tallina, dojazd komunikacją miejską, podobnie jak na lotnisko.

Tallin

Panorama Tallina (fot. Ilya, CC-BY-SA, flickr.com)

 

10. Tartu

Drugie pod względem wielkości miasto Estonii kojarzone głównie z uniwersytetem założonym w 1623 roku przez króla Szwecji Gustawa II Adolfa.

Tartu jest miastem o bogatej i długiej historii. Zostało założone przez Estów już w V wieku; w kronikach spotyka się wzmianki o nim pod nazwą Tarpatu. Przez wieki wielokrotnie zmieniało przynależność państwową – należało m.in. do Zakonu Kawalerów Mieczowych, Polski, Rosji, Szwecji, aby na koniec zostać kulturalną stolicą Estonii. Oficjalnymi barwami miasta są barwy biało-czerwone nadane miastu przez Stefana Batorego, który w Tartu założył kolegium jezuickie.

Miasto reklamuje sie hasłem: „Tartu, miasto dobrych myśli”. Jest miastem wielu zachowanych zabytków, a równocześnie miastem pełnym młodych, pełnych energii ludzi studiujących tutaj na dwóch najważniejszych estońskich uczelniach.

Centrum miasta posiada zwartą zabudowę; idealnie nadaje się na spokojny spacer z aparatem fotograficznym po brukowanych uliczkach. Wiele budynków zostało w ostatnich latach odnowionych i prezentują się bardzo ładnie nie tylko na żywo, ale także na zdjęciach. Przez miasto przepływa rzeka Emajõgi. W lecie organizowane są krótkie rejsy turystyczne po rzece. Rzeka znakomicie wkomponowuje się w zabytkową zabudowę.

W Tartu znajduje się kilka ciekawych muzeów. Mężczyzn z pewnością zainteresuje Muzeum Piwa działające przy lokalnym browarze A. Le Coq. Muzeum zostało otwarte w 2003 roku na sześciu piętrach wieży słodowni na terenie browaru. Według informacji podanych na stronie browaru rocznie odwiedza je około 2000 osób. Zwiedzanie odbywa się tylko z przewodnikiem w wyznaczone dni. Zwiedzający mogą zapoznać sie z zagadnieniami dotyczącymi historii produkcji piwa w Estonii i na świecie od czasów starożytnego Egiptu do czasów współczesnych. Jako eksponaty wystawione są stare urządzenia wykorzystywane kiedyś w browarze. Na koniec zwiedzający zostają zaproszeni do zakładowego pubu, gdzie mogą skosztować różnych piw produkowanych przez browar A. Le Coq. Zwiedzanie trwa około dwóch godzin.

Rodziny z dziećmi chętnie odwiedzą Centrum Nauki AHHAA. W centrum znajduje się kilka stałych wystaw przybliżających historię oraz zdobycze nauki i techniki. Na pierwszym piętrze można zobaczyć „Pawilon Techniki”, w którym znajdziemy między innymi symulator lotu, laboratorium, czy „windę do wnętrza ziemi” oraz „Pawilon Natury”, gdzie zwiedzający mogą podziwiać akwarium pełne egzotycznych ryb albo egzotyczne gatunki mrówek. Na tym samym piętrze umieszczono labirynt luster. Na drugim piętrze znajdują się sale konferencyjne i kącik zabaw dla dzieci. Na trzecim atrakcją są przejażdżki rowerem zawieszonym na linie, a na ostatnim piętrze odbywają się projekcje i obserwacje w planetarium. Wstęp na seans w planetarium należy rezerwować z dużym wyprzedzeniem. Strona internetowa: www.ahhaa.ee

Z kolei Estońskie Muzeum Narodowe oferuje zwiedzającym możliwość obejrzenia wystaw stałych i czasowych. Jedną ze stałych wystaw jest „Estonia: kraj, ludzie, kultura”. Na wystawie zgromadzono eksponaty związanymi z estońską tradycją oraz życiem Estończyków na przestrzeni wieków. Są to tradycyjne ubiory, stare narzędzia i naczynia oraz hafty. Wszystko opatrzone tabliczkami w języku estońskim i angielskim. Ponadto dla turystów przygotowano dokumentację fotograficzną z ubiegłego wieku pokazującą najważniejsze wydarzenia i momenty historii tego kraju. Po obejrzeniu wystaw goście mogą przejść do muzealnej kawiarni lub kupić coś w sklepiku z pamiątkami. Dla badaczy estońskich dziejów przygotowano dodatkowo czytelnię z bogatym księzgozbiorem. Muzeum organizuje wiele ciekawych imprez kulturalnych. Strona internetowa: www.erm.ee

Ostatnim z najważniejszych muzeów jest Muzeum Miasta Tartu. W muzeum znajdują się dwie stałe wystawy – pierwsza z nich to wystawa dotycząca historii miasta i przedmiotów z nią związanych. Znajdziemy tu najróżniejsze eksponaty – od starego naczynia, przez stare monety, po archiwalne zdjęcia. Druga to wystawa upamiętniająca Traktat w Tartu podpisany 2 lutego 1920 roku, który zakończył wojnę estońsko-bolszewicką. Na mocy wspomnianego Traktatu Estonia stała się niepodległym państwem. W Muzeum Miasta Tartu organizowane są również wystawy czasowe. Strona internetowa: linnamuuseum.tartu.ee

Oprócz opisanych muzeów w Tartu znajdziemy wiele innych, mniejszych instytucji tego typu, np. Muzeum Poczty, Muzeum Zabawek, Muzeum Sztuki i inne.

Tartu

Główny plac Tartu (fot. Ivan Leides, CC-BY-SA, Wikimedia Commons)

11. Parnawa

Parnawa nazywana jest letnią stolicą Estonii. W sezonie letnim miasto przeżywa najazd turystów pragnących wypocząć na którejś z licznych piaszczystych plaż. Linia brzegowa prowincji Parnu o długości 242 kilometrów słynie z pięknej, nieskażonej przyrody.

Samo centrum miasta nie jest zbyt duże. Zachowało się dużo starych, drewnianych domków, a gołym okiem widać, że władze dbają o zabytki. Przykładem może być „Brama Tallińska” w 2010 roku odnowiona i pięknie oświetlona. Brama jest częścią częściowo zachowanych murów obronnych niegdyś otaczających miasto.

Centrum miasta poza sezonem wygląda bardzo spokojnie i niepozornie. Deptak, ładna niska zabudowa mogą zmylić turystę spokojnie spacerującego po wąskich uliczkach pełnych zadbanych, kolorowych domków i kamieniczek.

W mieście można natrafić na bardzo ładne wille. Jedną z nich jest willa Amende, która niedawno przeszła remont, a obecnie mieści się w niej luksusowy hotel oraz restauracja. W willi organizowane są kameralne koncerty i wystawy sztuki. Wokół willi zwraca uwagę zadbany ogród.

Parnawa jest znanym w całej Europie uzdrowiskiem, do którego ściągają kuracjusze z całego regionu, w tym z Finlandii. Ponad 170 lat tradycji i doświadczenia pozwoliły miastu zdobyć sławę daleko poza Estonią. Pierwsze łaźnie i obiekty na wzór sanatoriów otwarto w Parnawie w 1838 roku. Rozkwit i rozbudowa przypadają na przełom XIX i XX wieku. W pierwszej dekadzie XX wieku wybudowano wiele budynków, willi, pensjonatów, a miasto stało się modnym, ekskluzywnym kurortem nadmorskim. Obecnie miasto przeżywa ponowny rozkwit. Jedno z największych sanatoriów zostało odbudowane po pożarze, a właściciele innych inwestują w swoje obiekty w celu poprawy jakości oferowanych usług. W Parnawie kuracjusze mogą skorzystać z licznych zabiegów, w tym kąpieli błotnych, hydroterapii, zabiegów laserowych, a także masaży i aromaterapii. Wybór jest szeroki – powstają coraz to nowe salony piękności i obiekty noclegowe. Sukces pod tym względem miasto zawdzięcza nie tylko infrastrukturze, ale przede wszystkim specyficznemu mikroklimatowi utrzymującemu się dzięki morzu i otaczającym miasto lasach.

12. Viljandi

Viljandi to kolejne z estońskich miast, które zwiedziłbym, gdybym miał okazję pojechać do tego kraju. Miasto liczy niecałe 20 tysięcy mieszkańców, nie należy do tak atrakcyjnych i pięknych miejsc jak choćby Tallin, czy Tartu, ale jeżeli macie czas i pieniądze, można tu wpaść na kilka godzin.

Do Viljandi dojedziemy pociągami z Tallina, lecz dworzec kolejowy położony jest daleko od centrum, na uboczu, w dzielnicy z zabudową domków jednorodzinnych.

Drewniane domki to jeden z największych atrakcji Viljandi – w drodze do centrum oraz w bocznych uliczkach jest ich sporo. Jedne zadbane, drugie mniej, wszystkie świetnie wyglądają w październiku.

Najważniejsze miejsce to rynek – poniekąd zaniedbany, przypominający polskie rynki w sennych miasteczkach na wschodzie kraju. Przy rynku stoi stara wieża ciśnień, udostępniona do zwiedzania turystom jako wieża widokowa, z której doskonale widać panoramę miasta i okolic.

Inne ciekawe zabytki to ruiny zamku, kościół św. Jana i nieduży most wiszący. W mieście i okolicy dużą atrakcją są także jeziora.

Viljandi

Zabudowa Viljandi (fot. Vesahjr, CC-BY-SA, Wikimedia Commons)

13. Narwa

Trzecie pod względem wielkości miasto Estonii. Niemal cała zabytkowa zabudowa została zniszczona w 1944 roku podczas walk Armii Czerwonej z wojskami niemieckimi. Od 1945 roku miasto zostało podzielone – część po prawej stronie rzeki Narwy weszła w skład Obwodu Leningradzkiego i została nazwana Iwangorod.

Pod względem zabudowy Narwa nie zachwyca. Dominują blokowiska z czasów ZSRR. Najważniejszy zabytek to twierdza nad Narwą – część znajduje się w Narwie, część po stronie rosyjskiej – w Iwangorodzie. Zachował się barokowy ratusz i pomnik szwedzkiego lwa. Około dwa kilometry na południe od dworca kolejowego i autobusowego warto zobaczyć podzieloną pomiędzy Estonię a Rosję dzielnicę przemysłową (opuszczone hale i wyspa rzeczna Kreeholm).

Do Narwy dojedziemy pociągami z Tallina lub autobusami Lux Express z Tallina, Tartu i Rygi (zatrzymują się tu autobusy relacji Ryga – Sankt Petersburg i Tallin – Sankt Petersburg).

14. Valga/Valka

Valga, znana też w Polsce pod nazwą Walk, została podzielona w 1920 roku pomiędzy Łotwę a Estonię. Granica dzieli miasto na pół, ale obecnie można swobodnie przemieszczać się po obu stronach miasta. Jeśli chodzi o atrakcje turystyczne, należy wymienić zabytkowy dworzec kolejowy, jezioro, ścieżki spacerowe i drewniane domy po estońskiej stronie. Po łotewskiej stronie dominują blokowiska, natomiast dla wielu turystów największą atrakcją są łotewskie sklepy monopolowe (szczególnie SuperAlko), gdzie alkohol można kupić znacznie taniej niż w Estonii.

W trakcie opracowywania artykułu do Valgi można było dojechać pociągami z Rygi, Tallina i Tartu. Możliwa była też wycieczka jednodniowa z Rygi (ale tylko w soboty i niedziele), na zwiedzanie Valgi pozostawały wtedy 3 godziny.

Valga

Dworzec kolejowy Valga (fot. Sten153, CC-BY-SA, Wikimedia Commons)

%d bloggers like this: