Kolej na Podróż

Kolej w Niemczech – przewodnik dla pasażerów (2024)

Kolej w Niemczech przez wiele lat uchodziła za synonim punktualności i wysokiej jakości przewozów. Od jakiegoś czasu daje się zauważyć spadek jakości usług – często zdarzają się strajki i odwołane pociągi, koleje niemieckie nie radzą sobie z klęskami żywiołowymi.

Dużym ułatwieniem stał się wprowadzony w maju 2023 roku bilet Deutschlandticket, dzięki któremu można bardzo tanio podróżować pociągiem po Niemczech, korzystając z połączeń regionalnych. Wadą jest tłok w wielu pociągach.

Przewoźnik narodowy: Deutsche Bahn
Strona internetowa: www.bahn.de
Oficjalny fanpage Deutsche Bahn na Facebooku
Ostatnia aktualizacja: 25.01.2024

SPIS TREŚCI

1. Rozkład jazdy i ceny
2. Pociągi z Polski do Niemiec
3. Deutschlandticket
4. Połączenia międzynarodowe
5. Podróż pociągiem po Niemczech
6. Oferty przygraniczne
7. Flixtrain
8. Harzer Schmalspurbahnen
9. Informacje dodatkowe
10. Co zwiedzić – Bawaria
11. Co zwiedzić – Dolna Saksonia
12. Co zwiedzić – Hesja
13. Co zwiedzić – Nadrenia Północna-Westfalia
14. Co zwiedzić – Saksonia
15. Co zwiedzić – Turyngia

1. Rozkład jazdy i ceny

Na stronie bahn.de (po prawej górnej stronie możliwość zmiany wersji językowej) lub reiseankunft.bahn.de można sprawdzić aktualny rozkład jazdy, wyszukać połączenie, obliczyć cenę biletu, a także kupić bilet. Bilety Deutsche Bahn dostępne są u wielu międzynarodowych koncernów pośredniczących w sprzedaży biletów.

Co ważne, wyszukiwarka sama proponuje ceny promocyjne oraz pokazuje ceny wybranych połączeń międzynarodowych obsługiwanych przez koleje niemieckie.

Wprowadzając dane do wyszukiwarki pamiętajcie, że nazwy niektórych niemieckich miast są inne niż w języku polskim, a wyszukiwarka nie rozpoznaje polskich nazw. Przykłady:

Akwizgran – Aachen
Brema – Bremen
Budziszyn – Bautzen
Chociebuż – Cottbus
Drezno – Dresden
Getynga – Göttingen
Kilonia – Kiel
Koblencja – Koblenz
Kolonia – Köln lub Cologne
Lipsk – Leipzig
Lubeka – Lübeck
Moguncja – Mainz
Monachium – Munich lub München
Norymberga – Nürnberg
Ratyzbona – Regensburg

RE

Nocny pociąg RE Berlin – Brandenburg na stacji Berlin Hbf

Wyszukiwarki promocyjnych biletów kolejowych

Koleje niemieckie Deutsche Bahn udostępniają na swojej stronie wyszukiwarki biletów promocyjnych SparPreis, dzięki którym można niedrogo dojechać do wybranych krajów.

Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Polski
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Belgii
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Danii
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Francji
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Włoch
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Chorwacji
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Londynu
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Luksemburga
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Holandii
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Austrii
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Szwajcarii
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Słowenii
Wyszukiwarka tanich biletów kolejowych do Szwecji

Dworzec Brema Hbf

Dworzec kolejowy Brema Hbf

2. Pociągi z Polski do Niemiec

Polska posiada sporo połączeń kolejowych z Niemcami, obsługiwanych przez różnych przewoźników. W artykule podaję tylko podstawowe informacje, więcej o tych konkretnych połączeniach przeczytacie na stronach przewoźników lub w innych artykułach. Niestety, nie da się na bieżąco śledzić wszystkich cen i ofert promocyjnych.

PKP Intercity

Kilka razy dziennie kursują bezpośrednie pociągi pomiędzy Warszawą i Poznaniem a Berlinem (BWE) oraz jeden pociąg dziennie relacji Gdynia – Berlin (BGE).

Od grudnia 2020 roku kursuje bezpośredni pociąg EIC Wawel Kraków – Berlin. Jest to pociąg dzienny, jadący między innymi przez Katowice, Opole, Wrocław, Głogów i Zieloną Górę.

Promocyjne bilety na pociągi Warszawa – Berlin i Gdynia – Berlin czasami były dostępne 3 dni przed planowaną podróżą. W systemie sprzedaży PKP Intercity przy wyborze biletu należy zaznaczyć pole „Oferta Specjalna” pod polem „Rodzaj ulgi”. Jeśli nie zaznaczymy tego pola, system okłamie nas, że bilety w ofercie specjalnej są niedostępne i pokazuje się cena bazowa. Sam się na to nabrałem i musiałem jechać Polskim Busem (obecnie Flixbus).

Pamiętajcie, że niemiecka Kolonia to w wyszukiwarce „Köln” lub „Cologne”.

10 grudnia 2023 został zlikwidowany pociąg nocny z Budapesztu przez Opole i Wrocław do Berlina. W zamian PKP uruchomiło pociąg dzienny z Krakowa.

Bilety do Niemiec można zakupić na stronie www.intercity.pl.

PKP Intercity

Wagony PKP Intercity na stacji Berlin Hbf

Polregio

Firma Polregio, czyli dawne Przewozy Regionalne, przygotowała szereg ofert dla pasażerów wybierających się do Niemiec. Najciekawsza z nich to specjalna taryfa przygraniczna Związku Transportowego Berlin – Brandenburgia (VBB), pozwalająca tanio podróżować np. ze Szczecina do Berlina

Posiadacze biletów w relacji krajowych, na wybranych przejściach granicznych, mają obowiązek wykupienia „przejściówki” za 4-10 zł pomiędzy ostatnią stacją po polskiej stronie granicy, a pierwszą stacją po drugiej stronie granicy.

Pełna oferta Polregio znajduje się TUTAJ. Polregio znacznie poprawiło swoją stronę i warto zapoznać się z ofertami. Według tej strony w kasach PR w Szczecinie można kupić także bilety jednodniowe na określone landy. Szczegółowe informacje o tych biletach znajdziecie na dole artykułu.

Polregio we współpracy z Niederbarnimer Eisenbahn (NEB) obsługuje na odcinku Kustrin – Kostrzyn nad Odrą pociąg Berlin – Kostrzyn.

Koleje Dolnośląskie

W ubiegłych latach Koleje Dolnośląskie uruchamiały bezpośrednie pociągi Wrocław – Drezno, w trakcie opracowywania artykułu nie kursowały bezpośrednie pociągi Zgorzelec – Drezno (do Zgorzelca można dojechać pociągami z Wrocławia) oraz Jelenia Góra – Görlitz, gdzie można się przesiąść na pociąg do Gniezna. Obowiązuje Promocja Drezdeńska, jednak nie są to szczególnie tanie bilety.

Rozkład jazdy pociągów można znaleźć w wyszukiwarkach połączeń PKP.

Osoby podróżujące z Bolesławca, Jeleniej Góry pociągami Kolei Dolnośląskich np. do Görlitz, czy Budziszyna mogą skorzystać z biletu Euro-Nysa.

Uznamska Kolej Dojazdowa

Doskonale znany w Polsce przewoźnik obsługujący przewozy pasażerskie i towarowe na wyspie Uznam i dalej. Dojeżdża również do stacji Świnoujście Centrum. Obecnie na trasach można spotkać spalinowe zespoły trakcyjne GTW2/6. W internecie natraficie również na ładne zdjęcia starych autobusów szynowych „Ferkeltaxe”, które stoją gdzieś przy stacjach. Strona internetowa przewoźnika została przetłumaczona na język polski, jednak jakość tłumaczenia jest bardzo słaba. Pociągi UBB dojeżdżają m.in. do pięknego miasta Stralsund. W ofercie niedrogie bilety dzienne Userdom – szczegóły na stronie internetowej.

Strona internetowa: www.ubb-online.com/pl/

Berlin - Kostrzyn pociąg

Pesa Link jako pociąg Berlin – Kostrzyn nad Odrą

3. Deutschlandticket za 49 euro

Kolej w Niemczech stała się bardzo przystępna dla turystów. Od maja 2023 roku można podróżować po Niemczech z biletem Deutschlandticket, umożliwiającym korzystanie z komunikacji regionalnej – kolejowej, autobusowej i innych dotowanych połączeń. Bilet jest wydawany w formie abonamentu. Obecnie bilet kosztuje 49 euro miesięcznie. W wakacje 2022 roku kosztował 9 euro.

Bilet będzie ważny od pierwszego do ostatniego dnia każdego miesiąca. Pewne różnice w honorowaniu biletu są w niektórych landach, ale posiadanie biletu ogólnie uprawnia do podróży wszystkimi pociągami S-Bahn, regionalnymi i ekspresami regionalnymi, wchodzącymi w skład zintegrowanego systemu transportu publicznego. Ponadto autobusy, tramwaje, metro, wszystko za niewiarygodnie niską cenę.

Bilet nie jest honorowany w pociągach wyższych kategorii – IC, ICE, EC, TGV i innych, jak również na kolejach turystycznych i większości wąskotorowych.

Bilet za 49 euro dostępny jest tylko w formie cyfrowej (konieczna jest rejestracja, dostępna także dla osób spoza Niemiec), w abonamencie (z którego można zrezygnować do 10 dnia wcześniejszego miesiąca).

4. Połączenia międzynarodowe

Kolej w Niemczech to od lat rozbudowana siatka połączeń międzynarodowych. Pociągi dalekobieżne obsługują głównie koleje Deutsche Bahn, pociągi regionalne obsługiwane są przez różnych przewoźników, w związku z czym nie jestem w stanie opisać cenników połączeń. W przypadku połączeń dalekobieżnych najlepiej wyszukać interesujące nas połączenie w wyszukiwarce połączeń Deutsche Bahn reiseankunft.bahn.de. Bilety międzynarodowe Deutsche Bahn dzielą się na Super Sparpreis Europa – najtańsze bilety promocyjne, nie ma możliwości wymiany ani zwrotu biletu Sparpreis Europa – droższe o kilka euro, istnieje możliwość anulowania za wysoką opłatą (w trakcie opracowywania artykułu 10 euro), ponadto w cenie biletu zawarty jest City-Ticket (w 130 niemieckich miastach), czyli jeden przejazd środkami komunikacji publicznej na dworzec kolejowy w mieście, w którym rozpoczynamy podróż oraz przejazd środkami komunikacji miejskiej w mieście docelowym. Ostatnia kategoria biletów to Flexpreis Europa – bilety po normalnej cenie, które znacznie łatwiej wymienić i zwrócić.

W przypadku połączeń w regionach przygranicznych często opłaca się skorzystać z biletów sieciowych (opis w jednym z rozdziałów na dole artykułu).

Poniżej lista wybranych połączeń międzynarodowych (jest ich zbyt dużo, aby wszystko opisać).

Austria/Słowenia/Chorwacja

Pomiędzy Niemcami a Austrią kursują liczne pociągi dalekobieżne i lokalne, w tym pociągi nocne Nightjet obsługiwane przez koleje austriackie.

Przykładowe połączenia dalekobieżne:

Monachium – Klagenfurt
Monachium – Wiedeń
Frankfurt nad Menem – Wiedeń
Berlin – Wiedeń

Ponadto liczne połączenia regionalne, na przykład Monachium – Kufstein (przewoźnik Meridian), Passau – Linz, Lindau – Bregencja,

Kursują pociągi Stuttgart – Zagrzeb przez Lublanę (w tym nocny).

Bilety na pociągi można kupować również na stronie kolei austriackich shop.oebbtickets.at

Belgia

Część połączeń dalekobieżnych pomiędzy Belgią a Niemcami obsługuje firma Thalys. Obowiązuje inna taryfa. Więcej informacji na stronie www.eurostar.com. Pociągi Deutsche Bahn kursują rzadziej, ale istnieje połączenie Bruksela – Frankfurt nad Menem.

Ponadto kursują pociągi regionalne Akwizgran – Liege.

Firma Thalys w 2023 roku połączyła się z firmą Eurostar.

Dwa razy w tygodniu kursuje pociąg nocny European Sleeper z Berlina do Brukseli, który w marcu 2024 roku zostanie wydłużony do Drezna i Pragi. Nie jest to jakiś szczególnie wygodny pociąg, ale dla niewymagających osób będzie to dobry wybór.

Ceny biletów zaczynają się od 49 euro w wagonach z miejscami do siedzenia, 79 euro w wagonach z miejscami do leżenia (przedział 6-osobowy); najtańsze miejsca w wagonach sypialnych kosztują ponad 100 euro. Cena biletu zależy od obłożenia konkretnego połączenia, więc mogą się między sobą znacznie różnić.

Rozkład jazdy sprawdzamy na stronie www.europeansleeper.eu

Bruksela - Frankfurt pociąg

Pociąg ICE Bruksela – Frankfurt nad Menem

Czechy/Słowacja/Węgry

Liczne połączenia międzynarodowe dalekobieżne z Czechami, np. pociągi Eurocity Berlin – Praga i dalej do Bratysławy oraz Budapesztu; również połączenia Praga – Monachium przez Pilzno (wokół tych połączeń panuje zamieszanie, planowane było zastąpienie ich komunikacją autobusową). Część pociągów z Pragi do Niemiec kontynuuje bieg z Berlina do Hamburga.

Sporo połączeń regionalnych obsługiwanych przez różnych przewoźników (najczęściej Vogtlandbahn pod różnymi markami), np.

Żytawa – Liberec (pociąg przejeżdża przez terytorium Polski, ale nie zatrzymuje się w Polsce)
Żytawa – Varnsdorf
Bad Schandau – Rumburk
Bad Schandau – Děčín
Marktredwitz – Cheb – Hof
Cheb – Norymberga
Cheb – Zwickau
Domažlice – Schwandorf
Železná Ruda – Bayerisch Eisenstein

Promocyjne bilety na połączenia dalekobieżne znajdziecie również w sklepie internetowym kolei czeskich www.cd.cz/eshop

Dania

W połowie grudnia 2019 roku zawieszono połączenia pomiędzy Niemcami a Danią przez Puttgarden – i Rodby. Pociąg część trasy pokonywał na promie. Obecnie pociągi Hamburg – Kopenhaga i Hamburg – Aarhus kursują przez Kolding, przez co jedzie się dłużej.

Do Danii można dojechać także pociągami nocnymi Berlin – Sztokholm . Pociąg uruchamiany przez koleje szwedzkie SJ kursuje przez cały rok, sezonowo kursuje pociąg uruchamiany przez firme Snalltaget.

Kursują także pociągi lokalne pomiędzy Niebüll a Tønder.

Francja

Połączenia dalekobieżne częściowo obsługiwane przez firmę Thalys. Ponadto połączenia TGV, np. Paryż – Monachium, Paryż – Stuttgart  i Paryż – Frankfurt nad Menem.

Połączenia regionalne, np. Strasburg – Kehl, Saarbrucken – Forbach, Saarbrucken – Metz.

Od 10 grudnia 2023 roku kursuje pociąg nocny Berlin – Paryż.  Pociąg Nightjet z Berlina do Paryża kursuje dwa razy w tygodniu. Pociąg zestawiony jest z wagonów z miejscami do siedzenia, wagonów z miejscami do leżenia i wagonów sypialnych. Jeśli nie traficie na bilety promocyjne, ceny są bardzo wysokie. W składzie kursują wagony starego typu pociągów Nightjet.

Biletów można szukać na stronie  reiseankunft.bahn.de

TGV Paryż - Monachium

Pociąg TGV Paryż – Monachium – druga klasa

TGV

TGV Paryż – Monachium – I klasa

Holandia

Kursują pociągi dalekobieżne do Amsterdamu, między innymi Berlin – Amsterdam przez Hanower i Kolonię (IC, ICE i ICE Sprinter). Ponadto połączenia regionalne, np. Arnhem – Dusseldorf, Leer – Groningen (najczęściej zastępcza komunikacja autobusowa), Aachen – Maastricht.

Luksemburg

Połączenia kolejowe Luksemburg – Trewir, a wybrane dalej do Koblencji. Od 1 marca 2020 roku na terytorium Luksemburga obowiązuje bezpłatna komunikacja w środkach transportu publicznego, w tym pociągach, dla osób podróżujących drugą klasą.

Szwajcaria

Liczne połączenia dalekobieżne z różnych części kraju, np. Hamburg – Bazylea, Monachium – Zurych. Połączenia regionalne Szafuza – Singen, Bazylea – Zell.

Szwecja

Kursują bezpośrednie pociągi nocne z Berlina do Sztokholmu – jeden obsługiwany przez Koleje Szwedzkie SJ, drugi, sezonowy, przez Snalltaget.

Ze Sztokholmu możemy kontynuować podróż pociągami dziennymi lub nocnymi na północ Szwecji, na przykład do Abisko lub Lulei.

Bilety na pociąg Hamburg – Sztokholm (później w relacji Berlin – Sztokholm) dostępne są na stronie kolei szwedzkich. Dzięki dotacjom rządowym bilety są stosunkowo niedrogie.

Sezonowo kursuje bezpośredni pociąg Sztokholm – Berlin przez Danię, zestawiony z wagonów z miejscami do leżenia. Połączenie obsługuje przewoźnik Snalltaget. Więcej informacji na stronie www.snalltaget.se.

Włochy

Kursują pociągi Eurocity Monachium – Innsbruck przez Bolzano (może również dalej, ale nie jestem w stanie tego sprawdzić).

Od grudnia 2022 roku kursuje nocny pociąg Monachium – Genua i dalej do La Spezii.

5. Podróż pociągiem po Niemczech

Podróż pociągiem po Niemczech jest teoretycznie łatwa, komfortowa i punktualna. W rzeczywistości nie jest tak ciekawie. Według rozkładu jazdy kursuje bardzo dużo pociągów, lecz na lokalnych trasach w godzinach poza szczytami przewozowymi zdarzało mi się czekać dwie godziny na pociąg. W ostatnich latach coraz częstsze są informacje o odwoływaniu pociągów bez zapowiedzi przez Deutsche Bahn, wtedy pasażerowie na podstawie biletu na odwołany pociąg jadą następnym pociągiem i bywa tłoczno. Kolej w Niemczech nie jest tak dobra, jak kiedyś.

Bilety łatwo kupić w biletomacie lub przez stronę internetową Deutsche Bahn, ale są bardzo drogie, szczególnie na krótkich odcinkach, gdzie nie ma promocji. Większość krajów związkowych ma własną taryfę, ponadto obowiązują osobne taryfy w przypadku zintegrowanych samorządowych systemów taryfowych, a takich w Niemczech jest kilkadziesiąt, podobnie jak przewozy regionalne obsługuje kilkudziesięciu przewoźników.

Pociągi nie zawsze są ze sobą skomunikowane, nie zdziwcie się wiec, jeżeli na jakiejś maleńkiej stacji przyjdzie wam czekać półtorej godziny na przesiadkę.

Z zalet należy wymienić szybkość pociągów – na większości tras jedzie się szybko i przyjemnie, aczkolwiek zdarzało mi się jechać po bardzo zaniedbanych liniach kolejowych (np. Bielefeld – Altenbeken).

Jeśli chcemy podróżować pociągiem po Niemczech pomiędzy największymi miastami oddalonymi od siebie o setki kilometrów i przy okazji zwiedzić sąsiednie kraje, najlepszym wyjściem będzie zakup biletu Interrail Global Pass.

DB Class 424

Najczęściej spotykane wnętrze niemieckiego pociągu podmiejskiego (seria 424)

Kategorie pociągów

Koleje niemieckie wyróżniają kilka kategorii pociągów. Podróż pociągiem po Niemczech jest bardzo skomplikowana, jeśli weźmiemy pod uwagę licznych przewoźników.

S-Bahn – szybkie koleje aglomeracyjne w kilku największych miastach. Pociągi tego typu to coś w stylu SKM Warszawa, czy Warszawskiej Kolei Dojazdowej. W pociągach tego typu nie ma toalet, na wielu przystankach także.

RB – pociąg regionalny. Najczęściej zatrzymuje się na każdej stacji. Dawniej pociągi tego typu często były zestawione z pociągów z wagonami, obecnie najczęściej kursuje spalinowy lub elektryczny zespół trakcyjny z klimatyzacją i jedną toaletą z obiegiem zamkniętym na cały pociąg. Wagony sprzedano lub podarowano kolejom kosowskim i albańskim.

IRE – pociąg przyspieszony, coś w stylu InterRegio. Kursują pomiędzy największymi miastami najczęściej w weekendy. Cieszą się dużą popularnością, można nimi podróżować na podstawie biletów jednodniowych sieciowych Deutsche Bahn. Pociągi tego typu zatrzymują się tylko na wyznaczonych stacjach i przystankach osobowych.

RE – Regio Express. Pociągi zatrzymują się na wyznaczonych stacjach i przystankach osobowych. Mogą być obsługiwane zarówno przez zespoły trakcyjne z jedną toaletą na pociąg, ale najczęściej jako pociągi tej kategorii spotkamy składy piętrowe push-pull.

IC – pociągi Intercity. Składy wagonowe lub piętrowe pociągi typu push-pull dedykowane do obsługi połączeń tej kategorii. Osobiście wolę składy wagonowe z wagonami pierwszej i drugiej klasy oraz wagonem restauracyjnym. Dominują wagony bezprzedziałowe.

ICE i ICE Sprinter – najszybsze pociągi kursujące pomiędzy największymi miastami oraz na wybranych trasach międzynarodowych. Osiągają prędkość 300 km/h, na razie kursują 3 typy pociągów – osobiście najbardziej lubię pociągi ICE 2. Wagony bezprzedziałowe, dostępny wagon restauracyjny.

Pociągi dalekobieżne (IC, ICE) objęte są fakultatywną rezerwacją miejsc, w pociągach ICE Sprinter rezerwacja miejsc jest obowiązkowa. Na niektórych trasach pomiędzy Francją a Niemcami kursują pociągi TGV.

DB Intercity

Deutsche Bahn – wnętrze pociągu Intercity

Pociąg Regional-Express

Deutsche Bahn – typowe wnętrze drugiej klasy pociągu RE

6. Oferty przygraniczne

Koleje niemieckie i związki komunikacji publicznej posiadają w swojej ofercie szereg ofert pozwalających na niedrogie podróżowanie środkami komunikacji publicznej po regionach graniczącymi z Niemcami. W Polsce taką ofertą jest na przykład Euronysa, wielokrotnie opisywana na blogu. Poniżej przegląd ofert. Niestety, nie jestem w stanie na bieżąco aktualizować cen, więc jeśli któraś z ofert przypadnie wam do gustu, zapraszam do poszukiwań na stronach Deutsche Bahn.

Pogranicze polsko-niemieckie

Euro-Nysa – moim zdaniem najlepsza oferta w regionie, jeśli nie w całej Europie. W 2019 roku bilety znacznie podrożały, trzeba też dokupić osobny bilet na przejazd Żytawską Koleją Wąskotorową, ale mimo to warto. Do biletu Euro-Nysa można dokupić bilet na przewóz rowerów.

Strona internetowa: www.zvon.de

Usedom Ticket i Insel & Me(e)hr Ticket – bilety sieciowe uprawniające do nieograniczonej liczby podroży pociągami Uznamskiej Kolei Nadmorskiej (Usedom Ticket) + dodatkowo na wybranych liniach Deutsche Bahn (Insel &Me(e)hr Ticket). Dzięki biletom również można zwiedzić kilka ciekawych miejsc za niewygórowaną cenę, ale w niektórych przypadkach, szczególnie w letnie weekendy, lepszym rozwiązaniem będzie bilet Mecklenburg-Vorpommen Ticket oferowany przez Deutsche Bahn.

Pogranicze niemiecko-francusko-szwajcarskie

Europass – bilet umożliwiający podróżowanie środkami transportu wchodzącymi w skład zintegrowanego systemu taryfowego Strasburga po stronie francuskiej i Offenburga po stronie niemieckiej, czyli w praktyce również pociągami podmiejskimi docierającymi do tych miast i ościennych miejscowości. Europass jest dostępny w wersji 24-godzinnej dla jednej osoby i 24-godzinnej dla rodzin – dwoje dorosłych + dwoje dzieci do ukończenia 12 roku życia (po stronie francuskiej) lub 15 roku życia (po stronie niemieckiej). W Niemczech można dodatkowo zakupić bilety Europass 24h mini (ważny w strefach 20+21 w Kehl i w Strasburgu) oraz Europass 24h FDS (ważny również w miasteczku Freudenstadt). Szczegółowe informacje oraz mapy dostępne są w ulotce poniżej. Cena może się w przyszłości zmienić.

Europass – ulotka w formacie PDF

Ticketplus Alsace – oferta dla osób korzystających z biletów jednodniowych na całą sieć zintegrowanego systemu taryfowego VRN w regionie Rhein-Neckar. Osoby posiadające bilet dzienny VRN mogą dokupić dodatkowo Ticketplus Alsace uprawniający do podróży w okresie ważności biletu VRN po wybranych liniach kolejowych we francuskiej Alzacji. Dostępny dla jednej, dwóch, trzech, czterech lub pięciu osób. Szczegóły w ulotce poniżej.

Więcej informacji www.vrn.de/tickets/ticketuebersicht/tages-karten/alsace/index.html

Saar-Elsass-Ticket – specjalna oferta taryfowa dla osób chcących wyjechać z dowolnej stacji w kraju związkowym Saara na jednodniową wycieczkę do Strasburga przez Hanweiler (Gr.). Bilet uprawnia do podróży powrotnej od godziny 09:00 dnia wskazanego jako dzień ważności biletu do 03:00 następnego dnia (podróż musi się zakończyć przed 03:00); w weekendy ważność biletu rozpoczyna się o 00:00. W weekendy miejscem docelowym mogą być wszystkie przystanki kolejowe w departamencie Bas-Rhin. Bilet można kupić dla 1-5 osób, inna jest cena jeżeli podróż zaczynamy w Saarbrücken, a inna, jeżeli na innych stacjach w Saarze. Bilet ważny jest w drugiej klasie pociągów RB i RE Deutsche Bahn oraz TER SNCF.

Saar-Lor-Lux – bilet sieciowy umożliwiający podróżowanie po Saarze, Lotaryngii i Luksemburgu (czyli po euroregionie SarLorLux) w drugiej klasie pociągów regionalnych (RB, RE, TER) lub wszystkich pociągach (Luksemburg). Jest to bilet jednodniowy, ważny w soboty, niedziele i święta. Można go kupić dla jednej osoby lub dla grup od 2 do 5 osób. Od 1 marca 2020 roku przejazdy komunikacją publiczną w Luksemburgu (w tym pociągami) są bezpłatne, więc warunki stosowania oferty mogą się zmienić. Niestety, w internecie nie znalazłem mapy ważności biletu. Osoby podróżujące pociągami regionalnymi w dni robocze mogą ponadto skorzystać ze specjalnej taryfy Saara-Lotaryngia.

Więcej informacji na stronie Deutsche Bahn

Pogranicze niemiecko-austriacko-szwajcarskie

Bodensee Ticket – wspólna oferta samorządów regionów Austrii, Niemiec i Szwajcarii położonych nad Jeziorem Bodeńskim, coś podobnego jak bilet Euro-Nysa w Polsce. Umożliwia podróże wybranymi pociągami, autobusami i promami wokół wspomnianego jeziora, przy czym obowiązuje podział na strefy – wschodnią, zachodnią, można także kupić bilet łączony na strefy wschodnią i zachodnią lub wschodnią, zachodnią i południową, przy czym nie można na samą strefę południową. Szczegółowe mapy znajdziecie na stronie internetowej, do której odnośnik podaję poniżej. Dostępne są bilety jednodniowe i trzydniowe oraz dla małych grup – maksymalnie dwoje dorosłych i czworo dzieci od 6 do 15 lat (dzieci do ukończenia 6 roku życia podróżują za darmo). Pies może być traktowany jako część grupy i liczony jako dziecko. W Niemczech bilet jest ważny tylko w pociągach regionalnych (IRE, RE, RB), w Austrii i Szwajcarii również w pociągach EC i IC na obszarze obowiązywania biletu. Bilet Bodensee Ticket uprawnia też do zniżek przy zakupie biletów wstępu do wybranych atrakcji turystycznych.

Jeśli spojrzycie na cennik, bilety nie są tanie, ale moim zdaniem warto kupić, ponieważ dzięki biletowi można zwiedzić sporo interesujących miast, jak choćby Szafuzę, Stein am Rhein, Konstancję, Lindau, Sankt Gallen, czy Bregencję. Same trasy kolejowe wzdłuż jeziora są bardzo malownicze.

Strona internetowa: www.bodensee-ticket.com

Bodensee Ticket

Mapa obowiązywania Bodensee Ticket (mat. prasowe)

Pogranicze niemiecko-czeskie

Na pograniczu czesko-niemieckim obowiązuje opisana wcześniej oferta Euro-Nysa oraz następujące oferty:

Celodenní jízdenka + Německo – jednodniowy bilet sieciowy umożliwiający podróż pociągami po wybranym czeskim kraju (Pilzeński, Ustecki, Karlowarski) oraz wybranych liniach kolejowych w Niemczech pociągami R i RE Deutsche Bahn i przewoźników lokalnych. Cena bardzo przystępna, za niewielką kwotę można na przykład dojechać z Liberca do Drezna, po drodze zwiedzając kilka miast, albo z Chebu do Görlitz, skąd kontynuujemy podróż w głąb Polski na przykład z biletem Euro-Nysa kupionym w czeskiej kasie. Bilet można kupić w kasach kolei czeskich, tylko w dniu podróży, czyli nie jest dostępny z wyprzedzeniem. W weekendy możliwe jest kupno biletu Skupinová víkendová jízdenka + Německo – zakres ważności taki sam, tylko na bilecie może podróżować dwoje dorosłych i troje dzieci.

EgroNet – jednodniowy bilet sieciowy umożliwiający niedrogie podróże pociągami po kraju karlowarskim oraz wybranych liniach kolejowych Bawarii, Turyngii i Saksonii, czyli na terenie tzw. Euroregionu Egrensis. Dostępny w wariantach dla 1-5 osób. Bilet imienny, obowiązuje również w wybranych przedsiębiorstwach komunikacji miejskiej oraz liniach autobusowych w Republice Czeskiej i Niemczech. Bilet można kupić w kasie kolei czeskich w dniu planowanej podróży. Nie jest dostępny z wyprzedzeniem.

Labe Elbe Ticket – jednodniowy bilet sieciowy ważny na terenie kraju usteckiego oraz na wybranych liniach Saksonii. Obowiązuje również w wybranych autobusach komunikacji miejskiej i podmiejskiej. Z biletem dojedziemy na przykład z Uścia nad Łabą do Drezna, po drodze zwiedzając Bad Schandau, przy w Niemczech bilet nie jest honorowany w pociągach IC, EC i ICE. Labe Elbe Ticket można kupić w kasach kolei czeskich, ale również nie jest dostępny z wyprzedzeniem.

UWAGA!!! W związku ze zmianami w organizacji przewozów regionalnych w Czechach, należy każdorazowo sprawdzać zakres ważności biletów sieciowych w tym kraju.

Pogranicze belgijsko-holendersko-niemieckie

Euregio Ticket Mass Rhein – jednodniowy bilet sieciowy ważny na terenie euroregionu Moza – Ren, czyli na obszarach przygranicznych Belgii, Holandii i Niemiec. Za stosunkowo niską cenę możemy zwiedzić Akwizgran, Liege, Maastricht i kilka innych mniejszych miasteczek. Bilet nie obowiązuje w pociągach ICE i Thalys. W dni robocze za tę cenę mogła podróżować jedna osoba, w soboty, niedziele i święta nawet dwoje dorosłych i troje dzieci.

Ulotka z mapą ważności biletu
Kup bilet w sklepie internetowym Deutsche Bahn Regio

7. Flixtrain

Flixtrain to marka pociągów dalekobieżnych obsługiwanych przez Flixmobility, tej samej firmy, która jest właścicielem dominującej w Niemczech na rynku autobusowych przewozów dalekobieżnych marki Flixbus.

Pociągi Flixtrain ruszyły 24 marca 2018 roku, dzień wcześniej odbył się promocyjny przejazd z dziennikarzami. Charakterystyczne zielone pociągi pojawiły się wtedy na trasie obsługiwanej wcześniej przez prywatny start-up HKX, który okazał się niewypałem. Rozkład jazdy pociągów jest przystosowany do dogodnych przesiadek do autobusów Flixbus na większości stacji.

Pociągi Flixtrain można spotkać na kilku trasach, ich liczba zwiększa się o kilka każdegoroku.

Ceny biletów zaczynają się od 9,99 EUR. W pociągach obowiązuje fakultatywna rezerwacja miejsc, w trakcie opracowywania artykułu rezerwacja miejsca kosztowała aż 3,49 EUR, a rezerwacja miejsca przy oknie 3,99 EUR. Tyle samo należało dopłacić za dodatkowy bagaż.

Jak widać na zdjęciach i filmach na różnych blogach, wagony w pociągach dalekobieżnych Flixtrain nie należą do najnowszych najwygodniejszych. Na razie największym atutem tej marki pozostaje niska cena – na połączeniach Deutsche Bahn ceny biletów promocyjnych kupowanych z wyprzedzeniem są znacznie wyższe.

W pociągach Flixtrain nie są honorowane bilety sieciowe Deutsche Bahn (w tym weekendowe, jednodniowe, regionalne itp.)

Strona internetowa: www.flixtrain.com

8. Harzer Schmalspurbahnen

Harzer Schmalspurbahnen to sieć linii kolei wąskotorowych w górach Harzu, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, unikatowa na skalę światową. Po liniach o łącznej długości 140,1 km codziennie kursują rozkładowe pociągi zestawione z parowozu i wagonów retro. Jak informuje zarządca na stronie internetowej, koleje posiadają 25 czynnych parowozów.

Linie kolejowe Harzer Schmalspurbahnen:

Harzquerbahn – linia kolejowa pomiędzy Wernigerode a Nordhausen w Turyngii. 61 km przez góry i lasy. Trasa przebiega wzdłuż osi północ-południe, w Schierke można się przesiąść na pociąg linii Brockenbahn.

Selketalbahn – najstarsza linia wąskotorowa w Górach Harzu. Pierwszy odcinek został oddany do użytku w 1887 roku. Nazwa linii pochodzi od rzeki Selke, bowiem na dużej części tory kolejowe poprowadzone są wzdłuż koryta tej rzeki. Linia łączy Eilfelder z Quedlinburgiem. Długość linii to 53 km.

Brockenbahn – kolej łącząca Wernigerode ze szczytem Brocken. Kolejka wjeżdża na sam szczyt (1142 m n.p.m.); najładniejsza część trasy rozpoczyna się za Schierke, kiedy pociąg jakby okrąża szczyt. Pierwsze pociągi wyjechały na trasę Brockenbahn w 1899 roku. Według mapy ze strony Harzer Schmalspurbahnhen długość linii wynosi 34 kilometry. Pociąg pokonuje ją w mniej więcej godzinę i 40 minut.

Na sieci Harzer Schmalspurbahnen NIE SĄ honorowane bilety Deutsche Bahn na kraje związkowe oraz bilety sieciowe i weekendowe. Ceny biletów na koleje wąskotorowe są stosunkowo wysokie, nie znalazłem też informacji o karnetach na całą sieć. Dla miłośników kolei jest to na pewno atrakcja warta swojej ceny, inni mogą być zawiedzeni.

Więcej informacji: www.hsb-wr.de

9. Informacje dodatkowe

Poniżej garść drobnych, przydatnych informacji, z moich ostatnich podróży po Niemczech:

– na dworcach kolejowych obowiązuje zakaz palenia. Na peronach wydzielono jednak nieduże strefy dla palaczy. W wielu miejscach, szczególnie w mniejszych miastach, zakazu nie przestrzegano.

– na największych dworcach kolejowych w pomieszczeniach z toaletami znajduje się kabina prysznicowa. Opłata to zwykle 7 euro + wejście do toalet, przy czym w cenie jest tylko woda – ręcznik oraz kosmetyki trzeba mieć własne.

– w pociągach regionalnych są przedziały I i II klasy. Często zdarza się, że nie różnią się one niczym, w pierwszej klasie jest jedynie mniej ludzi.

– radzę unikać fotografowania pociągów przewoźnika Harz-Elbe-Express (HEX). Konduktorzy tego przewoźnika z niewiarygodną wręcz zaciekłością tępią miłośników kolei. Miałem szczęście, że policja i służba ochrony Deutsche Bahn wykazały się rozsądkiem, bo miałbym poważne kłopoty jako podejrzany o terroryzm. Szkoda nerwów.

– w Niemczech jest sporo toalet publicznych w centrach miast, lecz są one bardzo dyskretnie umieszczone i fatalnie oznaczone, więc w razie pilnej potrzeby będzie duży kłopot ze znalezieniem toalety. Co ciekawe, na mniejszych dworcach kolejowych i w ich okolicy, nawet w miastach licznie odwiedzanych przez turystów, nie ma toalet.

– wbrew powszechnej opinii, znajomość języka angielskiego, szczególnie w mniejszych miastach, nie jest rewelacyjna. U osób w wieku do 30 lat znajomość języka angielskiego nie powinno być problemów z porozumieniem się, lecz nie jest to angielski bezbłędny, czyli taki, jaki wymagany jest w Polsce nawet na najniższych stanowiskach.

– podróż koleją po Niemczech to czysta przyjemność, o ile pozwalają na to finanse. Między bajki można jednak włożyć stereotypy o idealnym skomunikowaniu wszystkich pociągów – zdarzało się, że przyjeżdżałem na stację kilka minut po odjeździe pociągu w innym kierunku i musiałem czekać na następny pociąg prawie godzinę.

– przy zakupie napojów w butelkach plastikowych do każdej zakupionej butelki jest doliczana opłata 0,25 EUR, dlatego przy płaceniu w kasie wyjdzie wyższy rachunek niż wynikałoby to z cen na półkach. W automatach z napojami i przekąskami na dworcach kolejowych wspomniana opłata została wliczona w cenę produktu widoczną przez pasażera. Plastikowe butelki można zwrócić w specjalnych automatach przy większych sklepach, otrzymujemy wtedy bon o stosownej wartości do wykorzystania w sklepie, w którym zwróciliśmy butelkę.

Hamm

Hol dworca kolejowego w Hamm

10. Co zwiedzić – Bawaria

Bawaria to największy pod względem powierzchni kraj związkowy Niemiec. Nie będę ukrywał, że nie udało mi się zwiedzić wszystkich najważniejszych miast, a zwiedzanie tych, które zwiedziłem, ograniczałem zwykle do centrum, o ile to nie były jakieś nieduże miasta. Dlatego lista nie jest pełna i wypadałoby ją uzupełnić w przyszłości, o ile będę miał okazję jeszcze kiedyś zwiedzić tamte strony.

Bamberg – popularny cel podróży turystów. Dawniej znane z pogromów czarownic, obecnie przyciąga turystów zachowaną zabytkową zabudową Starego Miasta i zabudowaniami nad rzeką Regnitz; w mieście istnieje nawet miejsce nazywane Małą Wenecją. W mieście i pobliżu wznosi się kilka zamków, do największych atrakcji turystycznych należy także miejscowy browar.

Amberg (fakultatywnie) – czterdziestotysięczne miasteczko z niewielkim, ładnym centrum. Nie zostało zniszczone podczas drugiej wojny światowej, zachowała się zabytkowa zabudowa, w tym liczne zabytki sakralne.

Lindau – malowniczo położone miasto nad Jeziorem Bodeńskim. Jedno z najładniejszych miast, jakie było mi dane zwiedzić. Dworzec kolejowy oraz zabytkowa część miasta położone są na wyspie. Zdecydowanie polecam.

Monachium – zwiedzałem tylko centrum i muszę przyznać, że Monachium mnie nie zachwyciło. Nowy Ratusz, katedra św. Piotra i Pawła, kilka zabytków. Cóż, duże zniszczenia podczas drugiej wojny światowej zrobiły swoje. Jeśli macie więcej czasu, możecie zwiedzić pałac Nymphenburg z parkiem, ogród zoologiczny, Park Olimpijski, dzielnicę muzealną, Muzeum BMW, albo wybrać się na mecz Bayernu Monachium. Na razie stolica Bawarii nie przekonała mnie do siebie.

Norymberga – drugie pod względem wielkości miasto Bawarii. Obowiązkowy punkt na mapie Niemiec dla miłośników kolei – tutaj swoją siedzibę ma Muzeum Kolejnictwa Deutsche Bahn. Największe atrakcje turystyczne położone są w obrębie murów Starego Miasta i należy do nich na przykład zamek. Można też zwiedzić Pałac Sprawiedliwości, gdzie odbywały się Procesy Norymberskie oraz podziemne lochy i kazamaty.

Ratyzbona – średniej wielkości miasto z zabytkowym centrum wpisanym na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Z najważniejszych zabytków należy wymienić kamienny most na Dunaju, rzymską bramę Porta Pretoria i katedrę. Zabytkowe centrum położone praktycznie przy głównym dworcu kolejowym.

Rothenburg ob der Tauber – miejscowość uważana za jedno z najpiękniejszych niemieckich miast. Należy do najchętniej odwiedzanych bawarskich miast. Zachowało się zabytkowe centrum, w tym udostępnione do zwiedzania mury obronne. W miasteczku działa kilka muzeów.

Na temat Wurzburga i zamku Neuschwanstein nie mogę nic napisać, ponieważ nigdy nie byłem w tych miejscach.

Lindau

Lindau – zabytkowa część miasta położona na wyspie na Jeziorze Bodeńskim

11. Co zwiedzić – Dolna Saksonia

Dolna Saksonia to jeden z niemieckich krajów związkowych, które swego czasu przejechałem niemal w całości. W internecie znajdziecie mnóstwo artykułów sponsorowanych nie tylko z tego kraju związkowego, więc poniżej krótki przegląd miejsc polecanych przeze mnie do odwiedzenia. Moje odczucia są subiektywne, więc nie gwarantuję, że wam również spodobają się polecone przeze mnie miejsca. Jeśli chodzi o polecane przez innych Hildesheim – poza kilkoma zabytkami sakralnymi nie zachwyciło mnie szczególnie, natomiast Brunszwik – miejscami bardzo ładny, miejscami bardzo brzydki. Bardzo dziwne miasto. Może gdyby nie upał, zwiedziłbym je dokładniej.

Celle – miasto liczące około siedemdziesiąt tysięcy mieszkańców. Warto zobaczyć zamek z parkiem i niewielkie centrum z charakterystyczną zabudową z domów szachulcowych. W ostatnich latach zainstalowano także tzw. „Mówiące Latarnie”. Warto zobaczyć Muzeum Sztuki i Muzeum Garnizonowe w dawnych koszarach. Dworzec kolejowy położony dwa kilometry od centrum pozostawia dużo do życzenia, nie ma na nim ani w okolicy np. toalety publicznej, co wydawało mi się nie do pomyślenia w takim kraju jak niemcy.

Celle w pigułce – co zwiedzić i zobaczyć

Celle

Charakterystyczna zabudowa w centrum Celle

Getynga – znane miasto uniwersyteckie. Symbolem miasta jest wspomniany uniwersytet oraz pomnik Gęsiareczki w zabytkowym Starym Mieście. Dużo osób odwiedza również eksperymentalny ogród botaniczny poza centrum miasta.

Goslar – obowiązkowe miejsce podczas podróży pociągiem po Dolnej Saksonii. Dawne miasto górnicze u podnóża gór Harz zaskoczyło mnie przepięknym centrum i atmosferą. Stare Miasto wraz z oddaloną o 4 kilometry kopalnią Rammelsberg zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Gwarantuję, że zasłużenie. Nie zniechęcajcie się takim sobie dworcem kolejowym, wystarczy dziesięciominutowy spacer, a znajdziecie się w innym świecie. Do Goslar dojedziemy pociągami z Getyngi, Hanoweru, ewentualnie Magdeburga.

Goslar – perła Dolnej Saksonii

Hameln – miasto oddalone 40 minut jazdy pociągiem od Hanoweru. Znane z legendy o szczurołapie, czyste i zadbane. Nieduże, malownicze centrum wywarło na mnie świetne wrażenie, dlatego polecam Hameln na kilkugodzinną wycieczkę.

Hameln w pigułce – co zwiedzić i zobaczyć

Hanower (fakultatywnie) – ważny węzeł kolejowy; samo miasto szybko mnie nudzi, chociaż poza przeciętnym centrum warto zobaczyć Ogrody Królewskie z Pałacem Welfów i Pałacem Herrenhausen, siedzibę uniwersytetu, ewentualnie kilka zabytków sakralnych. Centrum zostało zniszczone w czasie drugiej wojny światowej, więc nie ma co liczyć na spektakularne zabytki. Pięknie z zewnątrz prezentuje się główny dworzec kolejowy. Moim zdaniem blogerzy przesadzają z wychwalaniem Hanoweru.

Hanower w pigułce – co zwiedzić i zobaczyć

Leer (fakultatywnie) – nieduże miasteczko w pobliżu granicy holenderskiej. Plus za atmosferę i zabudowę w centrum oraz za zamek Evenburg położony 3 kilometry od dworca kolejowego.

Lüneburg – zdecydowanie warte odwiedzenia miasto, znane dawniej z wydobycia soli. Z dworca kolejowego do centrum idzie się około 5 minut, a w centrum bardzo ładna zabudowa, kościoły, malownicze uliczki, Muzeum Lüneburga oraz Muzeum Soli. W pobliżu parki krajobrazowe Lüneburger Heide oraz Südheide z rozległymi wrzosowiskami. Gorąco polecam.

Lüneburg – spacer po zabytkowym centrum

Uelzen (fakultatywnie) – małe miasteczko, gdzie warto zobaczyć dworzec kolejowy wyglądający niczym żywcem wyjęty z jakiejś bajki. Samo miasteczko takie sobie – kilka ładnych ulic i tyle. Na zdjęciach z powietrza wygląda ładniej niż w rzeczywistości.

Zamek Marienburg (fakultatywnie) – piękny zamek doskonale widoczny z okna pociągu na trasie Hameln – Hildesheim. Położony 3,5 kilometra od stacji kolejowej Nordstemmen. Niestety, zwiedzanie zamku tylko z przewodnikiem.

Marienburg

Zamek Marienburg widziany z pociągu

12. Co zwiedzić – Hesja

W przypadku Hesji zwiedziłem tylko kilka najważniejszych miast i nie znam wszystkich atrakcji tego kraju związkowego, dlatego tylko krótkie informacje na temat moich wrażeń. Nie chciało mi się także pisać wpisów o zwiedzonych miejscach.

Frankfurt nad Menem – największe miasto Hesji. Nie należy do najpiękniejszych, ale warto je odwiedzić, ponieważ obok odbudowanych lub odrestaurowanych zabytków możecie zobaczyć sporo drapaczy chmur oraz odwiedzić wielkie galerie handlowe. No i sam budynek głównego dworca kolejowego jest godny uwagi. Warto zwiedzić katedrę Cesarską Świętego Bartłomieja i wejść na wieżę widokową, z której można podziwiać panoramę miasta. Natomiast panoramę dzielnicy drapaczy chmur świetnie widać z bulwarów nad Menem.

Kassel – miasto znane z parku górskiego Wilhelmshöhe z pałacem i wodospadem wpisanym na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. W Kassel na turystów czekają także muzea: Muzeum Sztuki, Muzeum Hesji i Muzeum Miejskie.

Marburg – kameralne miasto z zachowaną zabudową szachulcową w Starym Mieście, nad którym góruje zamek. Miasto w sam raz na jednodniową wycieczkę.

Wiesbaden – miasto liczące około 300 tysięcy mieszkańców, stolica Hesji. Dawniej modny kurort. Warto zobaczyć Park Zdrojowy, w którym znajdziecie pojawiający się na zdjęciach w przewodnikach Dom Zdrojowy (obecnie chyba kasyno), zamek Biebrich z parkiem, zabytki sakralne, a po wszystkim wybrać się do Moguncji położonej na przeciwnym brzegu Renu i już w innym kraju związkowym (Nadrenia-Palatynat).

Więcej o ciekawych miejscach w Hesji przeczytasz na blogu Women of Poland

Frankfurt nad Menem

Frankfurt nad Menem – odbudowana część miasta

13. Co zwiedzić – Nadrenia Północna-Westfalia

Podczas podróży pociągami po Nadrenii Północnej-Westfalii zwiedziłem wiele miast, ale najczęściej były to krótkie wizyty, bo po prostu nie podobało mi się. W artykułach sponsorowanych blogerzy zachwycają się muzeami utworzonymi na terenie dawnych zakładów przemysłowych, lecz trzeba sobie jasno powiedzieć – pobyt w takich miejscach oraz zwiedzanie wymaga czasu i wiąże się z dużymi wydatkami. Udało mi się zobaczyć kilka miejsc wartych polecenia, natomiast wiele miejsc mnie rozczarowało, na przykład Bielefeld, Paderborn (ale pięć kilometrów od centrum Paderborn można zobaczyć ładny zamek Neuhaus), nie mówiąc o Dortmundzie i Duisburgu. Nie mogę się wypowiedzieć o kilku ważnych miastach, jak np. Bonn, bo ich nie zwiedziłem.

Akwizgran (Aachen) – miasto na trójstyku granic niemieckiej, belgijskiej i holenderskiej. Symbolami miasta są piękny, majestatyczny ratusz oraz położona po sąsiedzku katedra. Samo centrum również ładne. Warto wybrać się na Wzgórze Salwator z zabytkowym kościołem.

Detmold (fakultatywnie) – siedemdziesięciotysięczne miasto przy zaniedbanej linii kolejowej Bielefeld – Altenbecken. Nie jest może tak piękne jak miasta tłumnie odwiedzane przez turystów, lecz ze względu na atmosferę wywarło na mnie bardzo pozytywne wrażenie. Niewielkie centrum przetrwało wojny światowe bez większych zniszczeń, dzięki czemu możemy zobaczyć pałac i szachulcowe domy, na plus także promenada nad kanałem przepływającym przez centrum. Poza centrum skansen; pięć kilometrów od Detmold znajduje się rezerwat orłów, a dalej rozciąga się Las Teutoburski.

Kolonia – największe miasto Nadrenii Północnej-Westfalii. Najważniejszy zabytek – katedra, położona jest tuż przy głównym dworcu kolejowym. W mieście znajdziemy liczne muzea i atrakcje, mnie natomiast podobała się atmosfera w nim panująca, tereny spacerowe nad Renem oraz śródmieście, które nie jest szczególnie piękne, ale wtedy miało coś w sobie. Nie byłem w Kolonii po wybuchu kryzysu migracyjnego, więc nie wiem, jak jest obecnie.

Münster – nazywane niemieckim miastem rowerów wygląda o wiele lepiej niż większość miast Nadrenii Północnej-Westfalii. Przypomina bardziej holenderskie miasta nie tylko ze względu na rowerzystów, lecz również zabudowy. Dużo zabytków, z których najbardziej znane to Stary Ratusz, katedra i pałac, w którym mieści się miejscowy uniwersytet.

Münster – niemieckie miasto rowerów

Soest (fakultatywnie) – niewielkie miasteczko z bardzo ładnym, kameralnym centrum. Najważniejsze zabytki rozpościerają się na niewielkiej powierzchni, więc w sam raz na kilkugodzinne zwiedzanie. Polecam lekturę krótkiego artykułu.

Soest – wrażenia z miasta

Warburg (fakultatywnie) – malowniczo położone miasteczko. Centrum miasta znajduje się na wzgórzu. W części, którą nazwalibyśmy w Polsce podzamczem można pospacerować po stromych, brukowanych uliczkach zabudowanych domami szachulcowymi, a całość pięknie widać ze starego cmentarzyka przy kaplicy Erasmusa. Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych można zrobić piękne zdjęcia. Sporo zabytków sakralnych, ciekawa architektura – moim zdaniem miasteczko warte odwiedzenia. Dworzec kolejowy położony dwa kilometry od centrum, w drodze z dworca do centrum mijamy klasztor. Nie mylić z Wartburgiem, położonym zupełnie gdzie indziej.

Wuppertal (fakultatywnie) – warto zwiedzić ze względu na kolej podwieszaną.

Akwizgran

Ratusz w Akwizgranie

14. Co zwiedzić – Saksonia

Saksonia została obszernie opisana na blogach podróżniczych, ale zdecydowana większość artykułów to wpisy sponsorowane przez Niemiecką Centralę Turystyczną i regionalną organizację turystyczną. Wiadomo, piękne zdjęcia przy najlepszych warunkach atmosferycznych, wszystko cudownie. Nic, tylko jechać. Nie wiem jak innych, ale mnie trochę rozczarowało Drezno, natomiast Lipsk to kompletne rozczarowanie, łącznie z pięknym z zewnątrz dworcem kolejowym. Polecam natomiast wycieczki po polsko-niemieckim pograniczu w ramach biletu Euro-Nysa. Nie zwiedziłem Miśni i Parku Mużakowskiego, więc nie ma ich na liście. Relację z mojej wycieczki z biletem Euro-Nysa w 2016 roku możecie przeczytać TUTAJ.

Budziszyn – czterdziestotysięczne miasto malowniczo położone nad rzeką Sprewą. W sam raz na kilkugodzinną wycieczkę. Nie należy zniechęcać się brzydkim dworcem kolejowym, bowiem oddalone o 10 minut marszu Stare Miasto wygląda zupełnie inaczej. Pojedyncze zabytki takie sobie – zamek Ortenburg, wieża, brama Mikołajska, katedra św. Piotra i Pawła, ruiny kościoła św. Mikołaja, natomiast całość robi jak nalepsze wrażenie. Polecam Budziszyn i zapraszam do lektury mojego wpisu o tym mieście.

Drezno – stolica Saksonii, zabytkowe centrum miasta niemal zrównane z ziemią w wyniku nalotów podczas drugiej wojny światowej. Mnie osobiście nie przypadło do gustu, ale trzeba przyznać, że w mieście jest bardzo dużo muzeów o różnej tematyce, więc jeśli ktoś ma pieniądze na bilety wstępu, będzie bardzo zadowolony. Pełna lista atrakcji we wpisie Drezno na weekend. Można przeczytać osobny wpis o kolejowych atrakcjach Drezna.

Görlitz – niemiecka część podzielonego miasto Görlitz-Zgorzelec i dodajmy, że dużo ładniejsza niż polska część. Bardzo dużo zabytków na niewielkiej powierzchni, poczynając od dworca kolejowego, przez wieże w centrum po kościół św. Piotra i Pawła, pojawiający się często na zdjęciach promocyjnych i doskonale widoczny po przejściu do polskiej części przez Most Staromiejski nad Nysą Łużycką. Stosunkowo uboga oferta muzealna. Bardzo dobre miejsce na spokojny, kilkugodzinny spacer, dla dzieci ponadto ogród zoologiczny.

Więcej informacji: Görlitz na weekend – praktyczny przewodnik

Löbau (fakultatywnie) – ładne miasteczko pomiędzy Görlitz a Budziszynem. Niewielkie centrum położone bardzo blisko dworca kolejowego (w czasie mojego pobytu dworzec był nieczynny i przeznaczony na sprzedaż), kilka kościołów i charakterystyczny ratusz. 2,5 kilometra od centrum znajduje się wzgórze Löbauer Berg z żeliwną wieżą widokową wybudowaną w połowie XIX wieku.

Ostritz (fakultatywnie) – senna mieścina z ładnym rynkiem, godna uwagi ze względu na fakt, że pociągi jadące z Görlitz do Żytawy zatrzymują się na polskiej stacji Krzewina Zgorzelecka, a tuż za stacją kolejową znajduje się przejście graniczne i kładka, za którą zaczyna się niemieckie Ostritz. Jedno z najciekawszych miejsc, jakie miałem okazję odwiedzić.

Więcej informacji: Niezwykłe miejsca: Krzewina Zgorzelecka/Ostritz

Żytawa – nieduże miasto, w którym dawniej produkowano samochody marki Robur. Trochę sennie i nudno, ale centrum bardzo mi się podobało, natomiast pozycją obowiązkową podczas podróży po Saksonii jest przejazd Żytawską Koleją Wąskotorową – dla mnie było to również jedno z najlepszych wspomnień z podróży.

Więcej informacji: Żytawa w pigułce – co zwiedzić i zobaczyć

Löbau

Ratusz w Löbau

15. Co zwiedzić – Turyngia

Turyngia nie należy do najpopularniejszych celów podróży w Niemczech i trudno się dziwić, ponieważ w innych krajach związkowch jest więcej zabytków światowej klasy, do najważniejszych miast łatwiej dojechać pociągiem, a zabytki i miasta Turyngii, poza kilkoma, wydają się takie sobie – można je zwiedzić, można pominąć. Podróż po Turyngii odbyłem dość dawno, więc niektóre informacje mogą być nieaktualne.

Eisenach – przyjemne miasto do pospacerowania. Urodził się tu Jan Sebastian Bach; nietrudno się domyślić, że najważniejszą atrakcją jest Dom Bacha z niewielkim muzeum. Jednak większość turystów przyjeżdża pociągiem do Eisenach, aby zobaczyć oddalony o około 3 kilometry od centrum miasta zamek w Wartburgu.

Erfurt – stolica Turyngii, średniej wielkości miasto (ponad 200 tysięcy mieszkańców). Jakkolwiek słyszałem różne opinie o Erfurcie, mnie się podobał. Najważniejszy zabytek to katedra w centrum miasta. W pobliżu katedry leży dawna twierdza, o której nie wiedziałem podczas pobytu. W śródmieściu sporo budynków o konstrukcji szachulcowej, z innych zabytków należy wymienić Most Kramarzy. Dużo kościołów, kilka muzeów (Muzeum Sztuki Średniowiecznej, Muzeum Sztuki, Muzeum Miejskie).

Gotha (fakultatywnie) – miejscowość warta odwiedzenia ze względu na zespół pałacowo-parkowy Friedenstein. Położony w centrum miasta, bardzo blisko dworca kolejowego, dawniej był siedzibą książąt księstwa Saksonia-Gotha, obecnie mieści się w nim Muzeum Książęce. Poza pałacem na uwagę zasługują kościoły oraz gmach sądu.

Jena (fakultatywnie) – ośrodek przemysłowy. Pod względem zabytków raczej trudno coś polecić, natomiast miłośnicy muzeów i nauki znajdą tu sporo dla siebie, np. planetarium, Muzeum Fitogenetyczne, Muzeum Optyki, Muzeum Literatury. Z innych miejsc warto zobaczyć znany w całych Niemczech ogród botaniczny, a najciekawszy moim zdaniem jest punkt widokowy na szczycie drapacza chmur w centrum miasta – rewelacyjny widok na miasto i okolice.

Weimar (fakultatywnie) – moim zdaniem przeciętne pod względem urody miasto, znane choćby z Biblioteki Księżnej Anny Amalii, gdzie przechowywane są kolekcje starodruków i klasyków. Po pożarze w 2004 roku zniszczona część została odbudowana; obecnie ograniczono liczbę zwiedzających i zaleca się rezerwację przez internet z wyprzedzeniem. Atrakcje poza biblioteką to Muzeum Sztuki Nowoczesnej, pałac, pomniki w parku nad rzeką Ilm (w tym pomnik Adama Mickiewicza). W okolicy 6 kilometrów na południe od Weimaru zamek Belvedere, natomiast 8 kilometrów na północ były nazistowski obóz koncentracyjny Buchenwald.

Eisenach

Główny plac Eisenach

%d bloggers like this: