Kolej na Podróż

Kolej w Republice Południowej Afryki – informacje ogólne

Kolej w Republice Południowej Afryki funkcjonuje nieźle. Od zaniedbanych i niebezpiecznych kolei aglomeracyjnych wokół największych miast, przez przyzwoite pociągi Shosholoza Meyl, po luksusowe i bardzo drogie luksusowe pociągi wycieczkowe.

W artykule przedstawiłem tylko najważniejsze informacje. Na szczegółową aktualizację brakuje czasu.

Ostatnia aktualizacja: 19.02.2023

Zastrzeżenie

Ze względu na znikome zainteresowanie artykuł jest aktualizowany raz na kilka lat i informacje mogą się zdezaktualizować. Jeśli wpis okaże się przydatny, będę wdzięczny za drobne wsparcie bloga, co pozwoli mi utrzymać i rozwijać projekt.

Kolej w Republice Południowej Afryki – spis treści:

1. Pociągi podmiejskie
2. Shosholoza Meyl
3. Gautrain
4. Premier Classe
5. Blue Train
6. Rovos Rail
7. Apple Express
9. Friends of The Rail
10. Outeniqua Transport Museum
11. Wybrane połączenia



1. Pociągi podmiejskie

Pociągi podmiejskie wokół największych miast są obsługiwane przez firmę Metrorail. Pociągi są niedrogie, ale mają bardzo złą opinię. W ostatnich latach były znane jako wyjątkowo niebezpieczny środek transportu – dochodziło w nich do licznych przestępstw, w tym również najcięższych. Przewoźnik zapowiedział nową politykę mającą na celu poprawę bezpieczeństwa pasażerów. Trudno powiedzieć, jak to wygląda w praktyce, bowiem przeważają złe opinie. W godzinach szczytu pociągi są bardzo zatłoczone, często bywają opóźnione lub odwoływane.

Tabor firmy Metrorail to głównie stare, zaniedbane pociągi. Firma zapowiada konsekwentną modernizację taboru.

Na stronie firmy można przeczytać o uruchomieniu w latach 2006-2009 kilku połączeń „Business Express Service”. Według informacji przewoźnika są to komfortowe pociągi z wygodnymi siedzeniami, ochroną, a do dyspozycji podróżnych są napoje oraz prasa. Pociągi kursują na następujących trasach:
Soweto – Johannesburg (Soweto Business Express)
Khayelitsha – Johannesburg (Khayelitsha Express)
Pretoria – Johannesburg (Tshwane Express, Gauteng Business Express)
Strand – Kapsztad (Premium Express)

Oficjalna strona przewoźnika: www.metrorail.co.za

Kolej w Republice Południowej Afryki

Pociąg Metrorail w Karoo (fot. dreamstime.com)

2. Shosholoza Meyl

Shosholoza Meyl to przewoźnik obsługujący południowoafrykańskie pociągi dalekobieżne kursujące pomiędzy największymi miastami. Pociągi są w większości zmodernizowane, wygodne, a przy tym stosunkowo niedrogie. Uchodzą za bezpieczny środek transportu.

Shosholoza Meyl w swoich pociągach rozróżnia dwie klasy:
Economy class – wagony z siedzeniami. Dwie toalety w każdym wagonie.
Tourist class – wagony sypialne. Dwie toalety w każdym wagonie oraz jeden prysznic na którymś z końców wagonu. W pociągach prowadzących wagony klasy Tourist zawsze znajduje się wagon restauracyjny serwujący smaczne, świeże posiłki. Zalecana dla osób podróżujących w nocy.

Pociągi kursują na następujących trasach:
Johannesburg – Kapsztad
Johannesburg – Durban
Johannesburg – Port Elizabeth
Johannesburg – East London
Johannesburg – Komatipoort
Johannesburg – Musina

Na stronie przewoźnika można sprawdzić aktualny rozkład jazdy oraz ceny. Jako przykład niech posłuży połączenie Johannesburg – Kapsztad. Pociągi kursują dwa razy w tygodniu – we wtorki i czwartki. Podróż trwa około 26 godzin.

Strona oficjalna: www.shosholozameyl.co.za

Kolej RPA

Wagony Shosholoza Meyl (fot. dreamstime.com)

3. Gautrain

Gautrain to szybka kolej łącząca Pretorię z Johannesburgiem. Łączna długość linii wynosi 80 kilometrów, planowana jest dalsza rozbudowa. Kolej łączy w sobie cechy metra, kolei dalekobieżnej i szybkiej kolei miejskiej. Połączenia są obsługiwane przez nowe, wygodne, klimatyzowane pociągi poruszające się z prędkością do 160 kilometrów na godzinę. Pociągi Gautrain mają bardzo dobrą opinię, również pod względem bezpieczeństwa. Pociągi kursują w takcie półgodzinnym w weekendy, dwudziestominutowym w dni powszednie oraz dwunastominutowym w godzinach szczytów przewozowych.

Obecnie przewozy odbywają się na dwóch liniach:
Pretoria – Sandton – Johannesburg
Sandton – lotnisko O.R.Tambo w Johannesburgu

Strona oficjalna: www.gautrain.co.za

Gautrain

Pociąg Gautrain (fot. dreamstime.com)

Gautrain

Wnętrze pociągu Gautrain (fot. dreamstime.com)

4. Premier Classe

Premier Classe to luksusowy pociąg kursujący dwa razy w tygodniu pomiędzy Kapsztadem a Johannesburgiem oraz Johannesburgiem a Durbanem. Pociąg kursuje od 1998 roku, początkowo wagony były dołączane do pociągów Shosholoza Meyl, jednak od 2006 roku kursuje jako oddzielny pociąg.

Pociągi są zestawione z luksusowych wagonów sypialnych, wagonu restauracyjnego oraz wagonu panoramicznego. W cenie biletu oprócz miejsca w wagonie sypialnym zawarte są posiłki oraz kawa i herbata. Za napoje alkoholowe trzeba dodatkowo zapłacić. Wagony sypialne nie są klimatyzowane. Z jednej strony to wada, z drugiej zaleta dla osób chcących fotografować piękne krajobrazy.

UWAGA!!! Kursowanie pociągu zostało zawieszone z powodu pandemii Covid-19. Nie wiadomo, czy zostanie wznowione. 

5. Blue Train

Kolejny południowoafrykański luksusowy pociąg. Kursuje raz w tygodniu pomiędzy Kapsztadem a Pretorią. Zestawiony jest z luksusowych wagonów sypialnych, wagonu typu „lounge” oraz wagonu restauracyjnego. Podróżni mogą wybrać jedną z dwóch klas „Luxury” lub „Deluxe”. W tej drugiej w przedziałach znajduje się łazienka z wanną. Przedziały są dwuosobowe, jednak osoby podróżujące samotnie mogą, za dodatkową opłatą, mieć przedział tylko dla siebie.

Pociąg „Blue Train” to również nie jest oferta dla biednych. Poza sezonem ceny są niższe, mimo to i tak przyprawiają o zawrót głowy..

Strona oficjalna: www.bluetrain.co.za

6. Rovos Rail

Luksusowy pociąg wycieczkowy kursujący okazyjnie po różnych trasach. Jeden z najbardziej luksusowych i najdroższych pociągów na świecie. Najciekawszą wycieczką, która odbędzie się w 2014 roku jest wycieczka Kapsztad – Kair trwająca aż 28 dni. Wydaje się wam, że to romantyczna podróż pociągiem z południa na północ Afryki? Nie ma tak dobrze. Niektóre odcinki będą pokonywane samolotem. Podróżni będą mogli zwiedzić najpopularniejsze miejsca na trasie, chociaż z drugiej strony przez niektóre kraje przejadą bez zwiedzania miast, np. przez Botswanę. Część nocy spędzą w pociągu, część w hotelach.

Macie ochotę na przejazd? Najpierw spójrzcie na ceny.

Strona oficjalna: www.rovos.com

7. Shongololo Express

Kolejny z luksusowych pociągów wycieczkowych jeżdżący okazyjnie po różnych trasach. W ofercie są m.in. wycieczki do Wodospadów Wiktorii, czy do stolicy Namibii – miasta Windhoek. Jest to kolejny z luksusowych pociągów w stylowych wagonach przypominających czasy kolonialne

Strona oficjalna: www.shongololo.com

8. Apple Express

Kolej wąskotorowa kursująca pomiędzy Port Elizabeth a Loerie. Pociągi zestawione z wagonów retro i parowozu były uruchamiane w weekendy. Kursowanie pociągu co jakiś czas staje pod znakiem zapytania z powodu podmycia torów przez wezbrane wody.

Strona internetowa: www.apple-express.co.za

RPA pociąg

Pociąg Apple Express (fot. dreamstime.com)

9. Outeniqua Transport Museum

Muzeum Transportu Outeniqua ma swoją siedzibę w mieście George na południowym zachodzie Republiki Południowej Afryki. Muzeum jest czynne przez cały rok, kolejowa część kolekcji składa się z trzynastu lokomotyw parowych (w tym lokomotyw z kolei wąskotorowych) , zabytkowych wagonów, zdjęć dokumentujących historię kolei w RPA oraz różnych modeli lokomotyw.

Oprócz części kolejowej zwiedzający mogą obejrzeć różne samochody osobowe, autobusy, a także zaopatrzyć się w pamiątki w jednym z trzech sklepów z pamiątkami lub spędzić miło czas w muzealnej kawiarni.

Dumą Muzeum Transportu Outeniqua jest pociąg „Choo Tjoe” zestawiony z parowozu i wagonów retro. Pociąg pokonuje 52-kilometrową trasę z George do stacji Mossel Bay. To jedna z najpiękniejszych tras na świecie, słynąca z widoków na Ocean Indyjski i plaże. Pociąg należy do najpopularniejszych atrakcji w tej części RPA, ze względu na zagrożenie pożarowe nie zawsze jest prowadzony przez parowóz.

Strona internetowa: outeniquachootjoe.co.za

10. Wybrane połączenia

Poniżej przegląd tras wybranych połączeń kolejowych w RPA. Połączenia co jakiś czas są zawieszane, później pociągi zostają reaktywowane i tak w kółko. Lista nie musi być aktualna.

Johannesburg – Musina

Pociąg nocny Shosholoza Meyl z Johannesburga do Musiny to popularny środek transportu pomiędzy Republiką Południowej Afryki a Zimbabwe. Po drodze zatrzymuje się w Pretorii. Dojeżdża niemal pod samą granicę. Po jej przekroczeniu podróżni mogą się przesiąść do pociągu jadącego do Bulawayo. Pociąg kursuje dwa razy w tygodniu i zestawiony jest z wagonów z miejscami do siedzenia.

Trasa pociągu
Johannesburg –> Pretoria –> Hammanskraal –> Mokopane –> Polokwane –> Louis Trichardt –> Musina

Stacje na trasie pociągu Johannesburg – Musina
Pretoria – administracyjna stolica Republiki Południowej Afryki, choć pod względem wielkości daleko jej do Johannesburga i Kapsztadu. Większość ludności to biali, uchodzi za jedno z bezpieczniejszych i ładniejszych miast RPA. W centrum sporo zabytków, w tym Pałac Sprawiedliwości i dawny fort, który przekształcono w Muzeum Wojska. W wolnym czasie można pospacerować po ogrodzie botanicznym i ogrodzie zoologicznym.

Hammanskraal – małe miasto na północy prowincji Gauteng. Brak atrakcji turystycznych.

Mokopane – miasto w prowincji Limpopo, liczące około 100 tysięcy mieszkańców. Miasto typowo rolnicze, nakwiększa atrakcja to położone około 30 kilometrów od miasta najtrudniejsze pole golfowe na świecie – Legend Golf & Safari Resort. Tzw. tee box, z którego rozpoczyna się grę, zlokalizowany jest na szczycie płaskiej góry Hanglip Mountain, gdzie gracze transportowani są helikopterem. Ze szczytu trzeba trafić do dołka, który znajduje się na polu golfowym leżącym 400 metrów niżej, w odległości 360 metrów od gracza.

Polokwane – stolica prowincji Limpopo; ośrodek wydobycia diamentów. Jedno z miast gospodarzy Mistrzostw Świata w piłce nożnej w 2010 roku. Atrakcje to skansen i Dom Irlandzki przekształcony w muzeum. Do miasta ściąga sporo miłośników hazardu oddającym się swojej pasji w Meropa Casino & Entertainment World. Polokwane promuje się także jako miasto ekoturystyki – miłośnicy przyrody mogą zobaczyć znany Park Ptaków i Gadów.

Louis Trichardt – spokojne miasto bez szczególnych atrakcji turystycznych.

Musina – najdalej wysunięte na północ miasto prowincji Limpopo; w okolicy wydobywa się między innymi miedź, żelazo i mangan. W pobliżu przejście graniczne z Zimbabwe. Na ulicach dużo Zimbabwejczyków przybywających tłumnie do Musiny w poszukiwaniu pracy w kopalniach.

Johannesburg – Komatipoort

Popularny pociąg z Johannesburga do Komatipoort przewozi głównie Mozambijczyków oraz turystów chcących, po przekroczeniu granicy, kontynuować podróż pociągiem do stolicy Mozambiku – Maputo. Jest to pociąg nocny kursujący dwa razy w tygodniu, zestawiony tylko z wagonów z miejscami do siedzenia. Kursuje w dogodnych godzinach, na stacji końcowej w jedną i w drugą stronę jest wcześnie rano.

Trasa pociągu Johannesburg – Komatipoort
Johannesburg –> Pretoria –> Witbank –> Middelburg –> Nelspruit –> Kaapmuiden –> Komatipoort

Stacje na trasie pociągu Johannesburg – Komatipoort
Pretoria – opisana przy poprzednim pociągu

Witbank – miasto górnicze z zaporą na terenie miasta. Brak atrakcji turystycznych.

Middelburg – średniej wielkości miasto bez atrakcji turystycznych. Najładniejszy budynek to stacja kolejowa. W czasie II wojny burskiej mieścił się tu obóz koncentracyjny.

Nelspruit – stolica prowincji Mpumalanga. Miasto liczące ok. 60 tysięcy mieszkańców było jednym z miast gospodarzy Mistrzostw Świata w piłce nożnej w 2010 roku. Dawniej znane pod nazwą Mbombela. Nelspruit i okolice znane są z upraw owoców. Brak atrakcji turystycznych, turyści zatrzymują się w mieście na zakupy podczas podróży do Mozambiku lub Suazi.

Komatipoort – miasteczko graniczne położone 8 kilometrów od Parku Narodowego Krugera, 5 kilometrów od granicy z Mozambikiem i 65 km od granicy ze Suazi (odległości za Wikipedią). Poza przejściem granicznym raczej nic nie zainteresuje turystów, ewentualnie pomnik Samora Macheli – prezydenta Mozambiku, który zginął w pobliżu w katastrofie lotniczej w 1986 roku.

Kapsztad – Johannesburg

Popularna trasa pomiędzy największymi miastami Republiki Południowej Afryki. Na trasie kursują dwa rodzaje pociągów Shosholoza Meyl – trzy razy w tygodniu jedzie pociąg z wagonami klasy Tourist i Economy, a dwa razy w tygodniu tylko z wagonami klasy Tourist. W obu pociągach są wagony z miejscami do siedzenia oraz wagony sypialne. Są to pociągi nocne, przejazd trwa 21 godzin, więc pociąg przegrywa w konkurencji z samolotem, natomiast połączenie może być interesujące dla osób, dla których ważniejsze od prędkości są piękne widoki za oknem.

Trasa pociągu Kapsztad – Johannesburg
Kapsztad –>Bellville –> Worcester –> Beaufort West –> Kimberley –> Klerksdorp –> Johannesburg

Stacje na trasie pociągu Kapsztad – Johannesburg
Kapsztad – drugie pod względem liczby ludności miasto RPA, przez wielu bywa zaliczane do najpiękniejszych miejsc na świecie. Swój charakter zawdzięcza malowniczemu położeniu nad Zatoką Stołową i u podnóża Góry Stołowej. Miasto ma wszystko, co potrzebne turystom – od szerokiej gamy możliwości aktywnego wypoczynku (wędrówki; kąpiel, sporty wodne), przez zabytkową architekturę i liczne muzea, po cudowne widoki i siedliska zwierząt, w tym pingwinów. Każdy znajdzie tu coś dla siebie, jednak jest to miasto dość drogie i po zmroku niebezpieczne. Warto popłynąć na pobliską wyspę Robben, gdzie w murach dawnego więzienia utworzono muzeum. Był tam więziony między innymi Nelson Mandela.

Bellville – miasto położone około 20 kilometrów od centrum Kapsztadu. Mieszczą się tu renomowane szpitale i uniwersytety oraz siedziby wielu firm. Turysta raczej nie znajdzie nic ciekawego.

Worcerster – średniej wielkości miasto, malowniczo położone wśród wzgórz otaczających dolinę rzeki Breede. Zachowało się kilka kościołów i synagoga z czasów kolonialnych, natomiast najciekawsze są piękne okolice miasta. W pobliżu dużo możliwości aktywnego wypoczynku, piękne krajobrazy oraz zapora Worcester.

Beaufort West – małe miasteczko koło Parku Narodowego Karoo. Zabytki to dwa kościoły z czasów kolonialnych.

Kimberley – znany ośrodek wydobycia diamentów. Po jednej z kopalń odkrywkowych pozostała tzw. Wielka Dziura (Big Hole), obecnie popularna atrakcja turystyczna. Poza Wielką Dziurą można zwiedzić Muzeum Górnictwa. Miasto całkiem ładne.

Klerksdorp – średniej wielkości miasto – turystów może zainteresować zabytkowy szyb kopalni, Muzeum Klerksdorp, oraz położona 10 kilometrów od miasta zapora.

Johannesburg – największa aglomeracja w Republice Południowej Afryki, uznawany za jedno z najniebezpieczniejszych miast świata. Jak podaje Wikipedia w Johannesburgu na cmentarzu West Park znajduje się Polski Ogród Pamięci, gdzie w części wojskowej znajduje się 5 grobów polskich żołnierzy zmarłych w miejscowym szpitalu polowym (obecnie zwanym Baragwanath), rannych w kampanii w Zachodniej Afryce w 1942 roku. Jak wszystkie wielkie metropolie, jest również miastem kontrastów – obok dzielnicy biznesowej rozciągają się dzielnice biedoty. Największa atrakcja to chyba wieża Hilbrow.

Johannesburg – Port Elizabeth

Pociąg pomiędzy Johannesburgiem a Port Elizabeth – jednym z największych miast Republiki Południowej Afryki i ważnym portem morskim. Spośród miast na trasie pociągu należy wymienić Bloemfontein, gdzie można zobaczyć między innymi replikę Wieży Eiffela. Pociąg zestawiony z wagonów z miejscami do siedzenia i wagonów sypialnych.

Trasa pociągu Johannesburg – Port Elizabeth
Johannesburg –> Vereeniging –> Kroonstad –> Bloemfontein –> Colesburg –> Cradock –> Port Elizabeth

Stacje na trasie pociągu Johannesburg – Port Elizabeth
Vereeniging – średniej wielkości miasto w prowincji Gauteng nad rzeką Vaal. Nic ciekawego dla turystów.

Kroonstad – miasto nad rzeką Vals, położone dwie godziny jazdy (samochodem) od Johannesburga. Dobre miejsce na wypoczynek. Podczas II wojny burskiej Brytyjczycy wybudowali tu obóz koncentracyjny. Atrakcje to ładny kościół i prywatny rezerwat lwów.

Bloemfontein – najładniejsze miasto na trasie pociągu. Jak pisałem, najważniejszą atrakcją jest replika Wieży Eiffela, zachowało się też trochę zabytkowych budynków w centrum, a z pobliskiego wzgórza Naval można obejrzeć ładną panoramę miasta. Miłośnicy muzeów mogą zwiedzić Muzeum Sztuki, Muzeum Wojen Burskich, Muzeum Narodowe i Muzeum Wojska.

Cradock – małe miasteczko; w pobliżu Mountain Zebra National Park.

Port Elizabeth – duże, tętniące życiem miasto na południu. Miasto atrakcyjne dla turystów – zachowały się niektóre zabytkowe budynki, w centrum sporo różnych pomników, warto zobaczyć też fort. Port Elizabeth może pochwalić się bogatą ofertą muzeów oraz wycieczkami do rezerwatów przyrody w okolicy.

Johannesburg – Durban

Popularny pociąg nocny zestawiony z wagonów z miejscami do siedzenia i wagonów sypialnych. Kursuje 4 razy w tygodniu, podróż trwa około 14 godzin. Z miast na trasie pociągu godne uwagi jest Pietermaritzburg.

Trasa pociągu
Johannesburg –> Germiston –> Newcastle –> Ladysmith –> Pietermaritzburg –> Durban

Stacje na trasie pociągu Johannesburg – Durban
Germiston – miasto w granicach aglomeracji Johannesburga, ośrodek wydobycia i rafinacji złota. Jedyna atrakcja turystyczna to Muzeum Lotnictwa.

Newcastle – trzecie pod względem wielkości miasto prowincji KwaZulu-Natal, dla turystów nie ma tu nic ciekawego, bowiem trudno uznać za atrakcję niewielkie muzeum Fort Amiel Museum.

Ladysmith – średniej wielkości miasto, które zapisało się w historii trwającym przez 118 dni oblężeniem brytyjskiego garnizonu podczas II wojny burskiej w latach 1899–1900. Dziś Muzeum Oblężenia (Siege Museum) przypomina to wydarzenie turystom z całego świata. Inny interesujący budynek to meczet Soofi.

Pietermaritzburg – całkiem ładne miasto otoczone przez sawanny. Ośrodek administracyjny prowincji KwaZulu-Natal. Najważniejsze zabytki to ratusz i wieża zegarowa. Warto zwiedzić także ogród botaniczny i Muzeum Natal.

Durban – największe miasto prowincji KwaZulu-Natal (stolicą prowincji jest Pietermaritzburg), znane z ruchliwego portu, skąd odpływają statki z surowcami mineralnymi przewożonymi koleją z różnych miejsc Republiki Południowej Afryki i Botswany. Popularna miejscowość turystyczna przyciągająca turystów licznymi plażami. Dobrze rozwinięta infrastruktura turystyczna, liczne atrakcje, spośród których wyróżnia się akwarium Sea World. W centrum zachowały się zabytkowe budynki. Bardzo popularny jest kompleks Suncoast Casino.

Pretoria

Pociąg w Pretorii (fot. dreamstime.com)

%d bloggers like this: