Krosno to miasto położone w województwie podkarpackim, przy drodze i linii kolejowej pomiędzy Jasłem a Sanokiem. W folderach promocyjnych i artykułach sponsorowanych nazywane „Małym Krakowem”, od kilku lat cieszy się coraz większą popularnością wśród turystów. Przez dekady omijane przez turystów, ma zaskakująco dużo do zaoferowania. W artykule krótko przedstawię najciekawsze atrakcje Krosna i miejsca warte do odwiedzenia. Równie interesujące są okolice Krosna, na które poświęcę osobny artykuł.

Ostatnia aktualizacja: 18.09.2023

1. Centrum Dziedzictwa Szkła

Najbardziej znana atrakcja Krosna, jak większość opisywanych atrakcji, położona w centrum miasta. Nowoczesne muzeum nawiązujące do krośnieńskiej tradycji wyrobu produktów ze szkła. Dostępne są wystawy przedstawiające dzieła szkła autorstwa najbardziej cenionych polskich artystów oraz szkła użytkowego, charakteryzującego się bogato zdobionym, kunsztownym wzornictwem.

Najlepsze recenzje zbierają interaktywne pokazy produkcji i zdobienia szkła, w tym warsztaty z tworzenia szkła i ręcznego malowania. Wystawy mieszczą się w Centrum Dziedzictwa Szkła i piwnicach przedprożnych – płatne osobno, można kupić także bilet łączony na zwiedzanie obu miejsc. Ceny biletów dość wysokie, ale muzeum wyjątkowe w skali kraju. Zalecana jest wcześniejsza rezerwacja przez internet.

Więcej informacji: miastoszkla.pl

2. Kościół św. Trójcy

Krosno może pochwalić się kilkoma zabytkowymi, wartymi odwiedzenia kościołami. Tuż koło rynku znajduje się bazylika kolegiacka św. Trójcy – najstarszy kościół w mieście. Pierwszy, drewniany kościół zbudowano w tym miejscu w 1342 roku. Już 23 lata później zastąpiła go murowana świątynia z fundacji Kazimierza Wielkiego, strawiona przez pożar w 1456 r. Relikty tej świątyni odkryto podczas prac archeologicznych w prezbiterium.

Obecny kościół pochodzi z drugiej połowy XV wieku. W czasach powstania był elementem systemu obronnego miasta. Pierwotnie gotycki, konsekrowany w 1512 r., w wyniku następnych przebudów otrzymała elementy renesansowe. Świątynia znacznie uszkodzona podczas kolejnego pożaru w 1638 roku. Dzisiejszy kształt zawdzięcza kolejnej przebudowie.

Bogata historia i piękne wnętrze sprawiają, że kościół św. Trójcy to nie tylko jedna z największych atrakcji Krosna, ale także jeden z najpiękniejszych kościołów w regionie. Wewnątrz zabytkowe rzeźby, obrazy ołtarze, płyty nagrobne, cynowa chrzcielnica z 1634 r., manierystyczna ambona z XVII wieku i wiele innych. Zwiedzanie Krosna nie może się obejść bez wizyty w kościele św. Trójcy.

3. Wieża Farna

Wieża Farna, czyli dzwonnica kościoła św. Trójcy, położona jest po przeciwnej stronie ulicy Piłsudskiego. Wybudowana została w latach 1637–1651 z fundacji Wojciecha Roberta Portiusa. Wewnątrz zobaczymy trzy dzwony, które trafiły na wieżę dopiero po 1658 roku. Dzwon „Urban” należy do największych i najcenniejszych zabytkowych dzwonów w Polsce. Obecnie wieża o wysokości 38 metrów pełni funkcję wieży widokowej. Ze szczytu wieży można podziwiać panoramę Krosna, w tym panoramę usytuowanego tuż obok rynku.

W wieży urządzono niewielką ekspozycję zegarów, co jakiś czas pojawiają się także wystawy czasowe wspomnianego muzeum.

W związku z remontem Muzeum Rzemiosła bilety wstępu kupuje się obecnie w biurze przy wejściu do wieży.

4. Rynek

Rynek w Krośnie należy do ładniejszych w regionie, jednak nie oparł się modzie na betonozę. Drzew mało, na szczęście kamieniczki z podcieniami dają trochę cienia w upalne dni. Zabudowa rynku niska, kamieniczki odnowione, z rynku blisko do największych atrakcji Krosna. Na uwagę zasługują fontanna oraz studnia z makietą Krosna.

5. Kościół i Klasztor Franciszkanów

Kolejny z cennych krośnieńskich zabytków sakralnych. Gotycki kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny powstał w miejscu drewnianego kościoła spalonego podczas pożaru w 1399 roku. Budowano go etapami od początku XV do początku XVI wieku. W późniejszych latach kilkakrotnie rozbudowywany o kolejne kaplice. W 1872 roku duża część świątyni zniszczona przez pożar, odbudowana na przełomie XIX i XX wieku. Co ciekawe, kościół nigdy nie miał wieży. Wyposażenie współczesne, jak również czasów odbudowy po pożarze. Najcenniejszym elementem jest cudowny obraz Matki Bożej Murkowej.

Warto zobaczyć kaplicę Oświęcimów z lat 1647-1648 ufundowaną przez dyplomatę Stanisława Oświęcima, zbudowaną według projektu mediolańskiego architekta Vincenzo Petroniego. Zachowało się bogato zdobione wnętrze, obraz Wskrzeszenie Piotrowina przez św. Stanisława, a w podziemiach groby rodzeństwa Anny i Stanisława Oświęcimów.

Klasztor w obecnym kształcie powstał w XV i XVI wieku.

6. Muzeum Podkarpackie

Atrakcje Krosna mają urozmaicony charakter. Również pod względem muzeów miasto wypada bardzo dobrze. Muzeum Podkarpackie to tradycyjne muzeum poświęcone historii miasta i regionu. Na wystawach stałych zobaczymy przedmioty z wykopalisk archeologicznych – zbiór narzędzi, broni, ceramiki oraz przedmiotów codziennego użytku, wyroby szklane o charakterze artystycznym, dekoracyjnym i użytkowym, historię Krosna i regionu od zaborów po współczesność (prezentowaną poprzez prace malarskie i fotografie archiwalne), jak również ekspozycję malarstwa, rzeźby oraz rzemiosła artystycznego z przełomu XIX i XX wieku.

Dumą muzeum jest kolekcja kolekcji lamp naftowych z różnych wytwórni w Europie i na świecie, zaliczana do jednej z najcenniejszych nie tylko w Polsce, wystawiona na wystawie stałej „Historia oświetlenia”.

Ceny biletów stosunkowo wysokie, jak na muzeum o tej tematyce, natomiast placówka zbiera bardzo dobre recenzje.

7. Muzeum Rzemiosła

Nieduże muzeum położone w kamienicy naprzeciwko Muzeum Podkarpackiego. Na wystawach stałych prezentowano eksponaty związane z różnymi, często zanikającymi rzemiosłami. Część ekspozycji poświęcono historii kamienicy mieszczącej muzeum, gdzie dawniej działała fabryka zegarów. Ekspozycję urządzono w sześciu różnych salach prezentujących różne rzemiosła. Ceny biletów niskie, możliwość zakupu biletu łączonego z Wieżą Farną.

UWAGA!!! Od września 2023 roku muzeum nieczynne z powodu remontu. Aktualny stan dostępności można sprawdzić na stronie muzeumrzemiosla.pl

8. Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego

Na obrzeżach Starego Miasta przykuwa uwagę kamienna fasada Kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego, prowadzonego przez ojców Kapucynów, sprowadzonych do Krosna w 1773 roku. Kościół stanął bez sklepienia w 1781 roku, natomiast budowę ukończono dopiero w 1811 roku. W tym samym roku konsekrowano świątynię. W czasie stanu wojennego w kościele odprawiano msze patriotyczne za ojczyznę.

Kościół nieduży, późnobarokowy, z prostym wyposażeniem. Wyróżnia się polichromia autorstwa F. Smuglewicza i A. Kucharskiego z elementami malarstwa iluzjonistycznego.

9. Stary cmentarz

Stary cmentarz to atrakcja Krosna dla ambitnych turystów. Znajduje się przy ulicy Krakowskiej, blisko centrum miasta. Został założony w 1786 roku, kiedy z rozkazu władz austriackich zakazano grzebania zmarłych na cmentarzu przykościelnym przy dzisiejszej bazylice (według innych źródeł w 1794 roku na podstawie dekretu cesarza Józefa II). Był użytkowany do końca lat pięćdziesiątych XX wieku.

Na cmentarzu zachowało się dużo starych nagrobków. Większość z nich, nadgryziona zębem czasu, popada w ruinę, jednak cmentarz ma niezwykłą atmosferę, szczególnie jesienią. Najstarszy obelisk pochodzi z 1839 roku. Za najcenniejszy nagrobek uważa się grobowiec burmistrza Sylwestra Jacewicza z 1895 roku.

10. Cmentarz żydowski

W Krośnie natrafimy także na cmentarz żydowski o powierzchni około jednego hektara, położony przy ulicy księdza Władysława Sarny (lokalizacja bramy), poza centrum miasta, w dzielnicy Zawodzie. Powstał prawdopodobnie w latach 1860-1870, w czasie II wojny światowej zwożono tu zwłoki zamordowanych Żydów, w 1942 roku na cmentarzu rozstrzelano miejscowych Żydów. Na cmentarzu znajduje się około 250 macew.

Przez dekady niszczał i był rozkradany, w XXI wieku kilkakrotnie sprzątany, dzięki czemu obecnie należy do najbardziej zadbanych cmentarzy żydowskich w Polsce. Brama cmentarza nie zawsze jest otwarta.

11. Park Miejski

Po drodze z centrum do cmentarza żydowskiego mijamy Park Miejski. Sam park nie jest duży, ale zadbany i należy go wpisać na listę jako atrakcję Krosna dla dzieci. Jeśli jesteśmy z dzieckiem i zastanawiamy się, co robić w Krośnie, to w parku znajdziemy ścieżki, plac zabaw oraz płatny park linowy. Dla dorosłych siłownia plenerowa.

12. Kościół św. Wojciecha

Pisząc o licznych krośnieńskich kościołach, nie wolno zapomnieć o drewnianym kościele św. Wojciecha, położonym przy ulicy Korczyńskiej, w trakcie opracowywania artykułu nieoznaczonym na mapach Google. Kościół pochodzi z XV wieku, konsekracja odbyła się w 1460 roku. Świątynia opuszczona i zdewastowana w pierwszej połowie XIX wieku, zagrożona była zniszczeniem. Remont w latach 1855-56.

W 1903 roku kościół przebudowany według projektu architekta Tadeusza Stryjeńskiego. W ramach prac wymieniono wieńce ścian, konstrukcję dachu, wzniesiono nową wieżyczkę na sygnaturkę, a dach pokryto blachą. Uszkodzony podczas drugiej wojny światowej, kilkakrotnie remontowany. Do czasu konsekracji nowego kościoła w 1997 roku, pełnił funkcję kościoła parafialnego. Obecnie kościół filialny.

13. Prywatne Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych

Nietypowa atrakcja Krosna, położona kilometr na południe od centrum miasta. Zbiory prywatnej placówki obejmują tematykę przedmiotów związanych z podkarpackimi polami bitewnymi z okresu lat 1914 – 1945. Stworzenie muzeum zajęło właścicielom 10 lat, co ma związek również z procedurami administracyjnymi. Dużo eksponatów, wejście w określonych godzinach z przewodnikiem. Obowiązkowe miejsce dla miłośników historii i militariów. Ceny biletów stosunkowo wysokie.

14. Muzeum Misyjne Sióstr Klawerianek

Muzeum zlokalizowane blisko centrum, przy ulicy Ignacego Łukasiewicza 62. Ekspozycja przedstawia różne przedmioty przywiezione z misji w różnych częściach świata. Na zwiedzanie trzeba się wcześniej umówić. Zwiedzanie odbywa się z siostrą-przewodniczką, dzięki czemu poznamy ciekawe historie związane z misjami oraz wystawionymi przedmiotami. Część eksponatów trafiła do Krosna z krakowskiego muzeum sióstr Klawerianek.

Więcej informacji: www.klawerianki.pl/muzea

15. Pałac Polanka

W położonej na peryferiach miasta dzielnicy Polanka (dawniej wieś) warto zobaczyć z zewnątrz piękny budynek z parkiem krajobrazowym. W tym miejscu w 1854 roku Ignacy Łukasiewicz wraz z właścicielem ówczesnego dworku Tytusem Trzecieskim i przedsiębiorcą Karolem Klobassą stworzyli pierwszą spółkę zajmującą się poszukiwaniem i wydobywaniem ropy naftowej. Sam Ignacy Łukasiewicz mieszkał w dworku przez kilka lat po pożarze swojego dworu, korzystając z gościny Trzecieskich.

W 1887 roku dworek przejął przedsiębiorca Wiktor Klobassa. W miejscu dworu wybudował pałac nawiązujący do architektury neogotyckiej. Przed II wojną majątek przekazany na fundusz wojenny, po II wojnie światowej przejęty przez Skarb Państwa. Od 1956 r. własność Krośnieńskich Hut Szkła – w pałacu mieścił się dom kultury i przedszkole. Po upadku zakładów pałac popadał w ruinę.

W 2006 roku zakupiony przez Rafała Prynca, wyremontowany i zaadaptowany na hotel. W pałacu do dziś działa hotel, więc budynek można obejrzeć tylko z zewnątrz. Jeśli macie do dyspozycji odpowiednią ilość pieniędzy, warto rozważyć nocleg w tym miejscu.

W pobliżu znajduje się także ładny kościół Matki Boskiej Królowej Polski.

16. Autobus Autosan H9-35

Atrakcja Krosna dla miłośników komunikacji. Obsługę komunikacyjną Krosna zabezpiecza Miejska Komunikacja Samochodowa Krosno. W wykazie taboru tego przewoźnika widnieje rarytas w dzisiejszych czasach – autobus Autosan H9-35 o numerze taborowym 201. Z informacji uzyskanych na forach internetowych wynika, że czasami wyjeżdża on w trasę, więc jeśli będziecie mieli szczęście, możecie się przejechać pojazdem, który kursuje jeszcze chyba tylko w pobliskim Jaśle.

MKS Krosno posiada także małe i niewygodne, ale równie rzadko spotykane autobusy Autosan H7.

Okolice Krosna

Atrakcje Krosna zaskakują, ale jeszcze bardziej zaskakująca jest liczba godnych uwagi atrakcji w okolicach miasta. Najważniejsze z nich to Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego w Bóbrce – światowej klasy skansen przemysłowy, uzdrowiska Iwonicz-Zdrój i Rymanów-Zdrój, ruiny zamku w Odrzykoniu, piękny drewniany kościół w Haczowie, czy Muzeum Marii Konopnickiej w dworze w Żarnowcu.

Krosno – podsumowanie

Krosno to miasto o interesującej historii i ciekawych atrakcjach, które powinny zainteresować każdego. Miasto posiada dobrze rozwiniętą bazę noclegową i gastronomiczną, choć ceny często są wysokie, podobnie jak bilety wstępu do niektórych muzeów. Dobre miejsce na jednodniową wycieczkę i weekend, najlepiej zwiedzić razem z Sanokiem.

Zwiedzanie Krosna jest łatwe, ponieważ większość atrakcji znajduje się w kameralnym centrum miasta, odległość z centrum do kilku innych wynosi kilometr lub niewiele więcej (wyjątek to pałac w Polanie). W różnych miejscach natrafimy na zabytkowe kamienice i wyremontowane budynki – wille, dworki itp.

Chętni mogą skorzystać z autobusów Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Krośnie – dostępne są bilety dzienne i weekendowe na wszystkie linie. Autobusami podmiejskimi dojedziemy do Korczyny, Odrzykonia i Żarnowca. W zależności od decyzji władz miasta uruchamiane są weekendowe wakacyjne autobusy do Iwonicza-Zdroju (lub też nie), dokąd przez cały rok możemy dojechać busami, podobnie jak do Rymanowa-Zdroju. Z kolei do Bóbrki, gdzie znajduje się Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego dojedziemy busami Krosno – Dukla.

Dojazd pociągiem do Krosna

Dojazd pociągiem do Krosna jest możliwy, jednak liczba połączeń pozostawia dużo do życzenia, więc znacznie łatwiej dojechać autobusem. Blisko centrum Krosna znajdują się dwie stacje kolejowe – Krosno i Krosno Miasto. W tak rozwijającym się, promowanym i interesującym miejscu dla turystów dziwi fakt, iż na stacjach nie ma nawet podstawowej infrastruktury pasażerskiej. Oba dworce aż proszą się o remont.

Dworzec Krosno stanowił przykład pięknej architektury, typowej dla dawnej Galicji, ale po przebudowach sporo stracił ze swojego uroku. Tuż obok dworca położony jest dworzec miejskiej i podmiejskiej komunikacji autobusowej. Budynek stacji kolejowej Krosno Miasto jest mały, również do remontu.

Trzecia stacja kolejowa to Krosno Polanka – właściwie przystanek kolejowy tuż obok pałacu zaadaptowanego na hotel i kościoła.

Pociągiem po województwie podkarpackim – co zwiedzić i zobaczyć
Iwonicz-Zdrój – najciekawsze miejsca i atrakcje
Rymanów-Zdrój – najciekawsze miejsca i atrakcje
Sanok – najciekawsze miejsca i atrakcje