Kalisz to drugie pod względem wielkości miasto Wielkopolski. Nie jest jednak węzłem kolejowym, przez co osoby planujące wycieczki pociągiem z Kalisza będą często zmuszone do przesiadek, najczęściej w Ostrowie Wielkopolskim. Poniżej przedstawiłem propozycje wycieczek jednodniowych pociągiem z Kalisza z przesiadkami i bez, uwzględniając przy tym połączenia regionalne. Czas dojazdu z Kalisza do stacji w mieście docelowym to najwyżej dwie, ewentualnie dwie i pół godziny. W przypadku Łodzi w trakcie opracowywania artykułu dostępne były bezpośrednie połączenia przyspieszone, dzięki czemu czas dojazdu był bardzo dobry i można było zaplanować wycieczkę np. z Łodzi do Zgierza i Łęczycy, natomiast w przyszłości może nie być takich połączeń i informacje z artykułu będą nieaktualne.

Pociągiem z Kalisza – spis treści

1. Kierunek Poznań
2. Kierunek Łódź
3. Kierunek Leszno
4. Kierunek Jarocin i Gniezno
5. Kierunek Kluczbork

Strona główna —> Pociągiem po Polsce

Zastrzeżenie
Nie podaję odnośników do stron muzeów i innych atrakcji, ponieważ nie byłbym w stanie kontrolować, czy odnośniki są aktualne. Jeśli moje informacje okażą się przydatne, będę wdzięczny za drobne wsparcie bloga, co pozwoli mi utrzymać i rozwijać projekt.

1. Kierunek Poznań

Pociągiem z Kalisza do Poznania dojedziemy korzystając z pociągów osobowych, przyspieszonych i pospiesznych. Nie zawsze konieczna jest przesiadka w Ostrowie Wielkopolskim. Pociągi na dużej części trasy są pełne, po drodze znajduje się kilka interesujących miejsc z punktu widzenia turysty.

Nowe Skalmierzyce (fakultatywnie) – raczej dla miłośników kolei. Warto zobaczyć okazały gmach dworca kolejowego z czasów, kiedy znajdowała się tu stacja graniczna pomiędzy zaborem pruskim a rosyjskim.

Lewków – kilometr od stacji Czekanów znajduje się zespół pałacowo-parkowy w Lewkowie. Remont pałacu zakończył się w drugiej połowie 2022 roku, w trakcie opracowywania artykułu powinno już działać muzeum. Pałac otoczony jest przez zadbany park, we wsi można zobaczyć także kościół pw. św. Wojciecha z lat 1844-1846.

Ostrów Wielkopolski – ważny węzeł kolejowy. Rynek oddalony od dworca około 10 minut piechotą, dojście prostą drogą (w zasadzie deptakiem). Ładny rynek z ratuszem pośrodku (Muzeum Regionalne), kilka interesujących zabytków sakralnych – np. konkatedra św. Stanisława, czy synagoga w stylu mauretańskim. Na peryferiach miasta Zalew Piaski-Szczygliczka, w sezonie popularne miejsce wypoczynku nad wodą z Parkiem Owadów. Nad zalewem zachowała się duża część dawnej kole

Pleszew – obowiązkowe miejsce dla miłośników kolei. Przy dworcu kolejowym Pleszew we wsi Kowalew znajduje się stacja Pleszew Wąskotorowy, skąd odjeżdżają pociągi Pleszewskiej Kolei Lokalnej do stacji Pleszew Miasto. Trzykilometrowa trasa to na razie najkrótsza linia kolejowa w Polsce z regularnym ruchem pasażerskim. Stacja Pleszew Miasto i jej otoczenie zostały w ostatnich latach wyremontowane – znajduje się tu centrum kultury i biblioteka. W Pleszewie można zobaczyć prywatne Muzeum Chleba i Muzeum Regionalne.

Jarocin – ciekawe miasto z kilkoma zabytkami sakralnymi. Najważniejszy zabytek to wyremontowany Pałac Radolińskich, w którym obecnie mieści się Muzeum Regionalne. W Jarocinie można także odwiedzić Muzeum Spichlerz Polskiego Rocka. Do czasów festiwali muzycznych nawiązuje Pomnik Glana. Miasto ciekawe, warte odwiedzenia jako przystanek.

Środa Wielkopolska – w sezonie letnim duża liczba turystów przyjeżdża do miasta przejechać się Średzką Koleją Powiatową; koleją wąskotorową ze Środy Wielkopolskiej do Zaniemyśla. W centrum natrafimy na zabytkowe kamienice, można też zobaczyć kościoły: kolegiatę pw. Wniebowzięcia NMP oraz kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Około 6 kilometrów od Środy Wielkopolskiej działa bardzo ciekawe Muzeum Ziemi Średzkiej – Dwór w Koszutach. W dworku z XVIII wieku, przebudowanym i wyremontowanym w XX wieku, zobaczymy wygląd siedziby ziemiańskiej z przełomu XIX i XX wieku. Miłośnicy przyrody powinni zobaczyć położone 3 kilometry na zachód od Środy Wielkopolskiej tzw. Bagna Średzkie; możliwy jest dojazd rowerem trasą Środa Wielkopolska – Kórnik.

Poznań – stolica województwa wielkopolskiego z wieloma interesującymi atrakcjami. Dworzec Poznań Główny położony jest blisko centrum miasta i największych atrakcji. Program zwiedzania w jeden dzień to spacer obejmuje przejście z dworca głównego do rynku (w jedną stronę przez dworzec autobusowy, w drugą przez ul. św. Marcin; po drodze spacer po Starym Browarze), zwiedzanie bazyliki kolegiackiej przy rynku z pięknymi wnętrzami, następnie wizytę na Ostrowie Tumskim (katedra + słynny mural 3D na Śródce), ewentualnie spacer nad Jeziorem Maltańskim, a w sezonie przejazd kolejką wąskotorową Maltanka obsługiwaną przez MPK Poznań.

Jeśli wystarczy czasu, można wybrać któreś z licznych muzeów w centrum miasta. Obecnie najpopularniejszym muzeum jest Brama Poznania ze zbiorami archeologicznymi, wśród młodzieży dużą popularnością cieszy się Centrum Szyfrów Enigma przy ul. św. Marcin, dorośli mogą wybrać z licznych oddziałów Muzeum Narodowego w centrum Poznania, zgodnie ze swoimi zainteresowaniami.

2. Kierunek Łódź i dalej

Jak pisałem, w trakcie opracowywania artykułu kursowały pociągi przyspieszone z Kalisza do Łodzi, dzięki czemu można było zaplanować wycieczkę do Zgierza i Łęczycy. Miasta w województwie łódzkim są raczej przeciętne.

Opatówek – dawniej ośrodek włókiennictwa i jedna ze stacji końcowych Kaliskiej Kolei Dojazdowej, obecnie można się tu zatrzymać, aby zwiedzić interesujące Muzeum Historii Przemysłu – w siedmiu salach wystawowych zobaczymy między innymi pianina i maszyny tkackie z Kalisza, czy maszyny parowe. W parku miejskim zachował się most żelazny z 1824 roku. W Opatówku wznosi się także zadbany, ładny Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Zduńska Wola (fakultatywnie) – niezbyt popularne miasto wśród turystów. Na peryferiach koniecznie należy odwiedzić skansen kolejowy w Zduńskiej Woli-Karsznicach, natomiast w centrum miasta na turystów czeka Muzeum Historii Miasta, prywatne muzeum Dom Maksymiliana Kolbego (czynne sezonowo) oraz zrewitalizowany park miejski.

Sieradz (fakultatywnie) – przygnębiające dawne miasto wojewódzkie. Jeśli ktoś lubi takie miasta, można zobaczyć rynek, ciekawe Muzeum Okręgowe i malutki skansen.

Łódź – miasto przemysłowe nie tak dawno jeszcze pomijane przez turystów i niechlubnie znane z walących się kamienic, ruin zakładów przemysłowych oraz dresiarzy. W ostatnich piętnastu latach ogromne pieniądze zainwestowano w rewitalizację terenów przemysłowych i remonty kamienic, dzięki czemu Łódź ma obecnie bardzo dużo do zaoferowania turystom o różnych upodobaniach. Szczególnie zadowoleni będą miłośnicy techniki i sztuki, bowiem zrewitalizowane kompleksy przemysłowe robią ogromne wrażenie na gościach z Polski i zagranicy.

W trakcie opracowywania artykułu trwała budowa tunelu kolejowego pod centrum w Łodzi, dzięki czemu połączone zostaną ze sobą dworce Łódź Fabryczna oraz Łódź Kaliska, co ułatwi podróżnym dojazd do centrum Łodzi bez konieczności przesiadki lub podróży wokół Łodzi pociągami Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej. Wycieczka jednodniowa nie wystarczy na zwiedzanie Łodzi, dlatego wymieniam tylko najważniejsze atrakcje.

Zakładam, że początek zwiedzania będzie miał miejsce przy dworcu Łódź Fabryczna. O ile nie trzeba nikomu przedstawiać położonej około 10 minut piechotą od dworca ulicy Piotrkowskiej, o tyle wciąż nie wszyscy wiedzą o jednej z najciekawszych atrakcji Łodzi położonej tuż przy dworcu. Na terenie pierwszej łódzkiej elektrowni stworzono kompleks EC 1. To jedna z najbardziej spektakularnych rewitalizacji w Łodzi. Futurystyczne ramy oplatają zabytkowe budynki, a wewnątrz działa między innymi Centrum Nauki i Techniki EC1 ze sferycznym kinem 3D i trzema ścieżkami edukacyjnymi oraz Ulicą Żywiołów, planetarium oraz Narodowe Centrum Kultury Filmowej. Na szczycie komina chłodniczego utworzono punkt widokowy, skąd rozpościera się panorama miasta.

Przy ulicy Piotrkowskiej warto zwrócić uwagę na murale, jak również zaplanować wizytę w Muzeum Historii Farmacji, Centralnym Muzeum Włókiennictwa i Łódzkim Parku Kultury Miejskiej – niedużym skansenie w centrum miasta.

Obowiązkowy punkt wizyty w Łodzi to Manufaktura – centrum kulturalno-rozrywkowo-handlowe w zrewitalizowanych budynkach poprzemysłowych. Oprócz sklepów i kafejek należy wymienić działające na terenie Manufaktury Eksperymentarium, interaktywne centrum nauki przedstawiające zasady nauki i techniki. Po sąsiedzku warto odwiedzić Muzeum Miasta Łodzi w Pałacu Poznańskiego – największej rezydencji fabrykanckiej w Polsce wzniesionej przez Izraela Poznańskiego. W innym pałacu, należącym do jego syna, ma swoją siedzibę Muzeum Sztuki.

Podczas wycieczki jednodniowej warto też zobaczyć Osiedle Księży Młyn wraz z odrestaurowanym fragmentem bocznicy kolejowej. Osiedle powstałe w 1875 roku i rozbudowane w późniejszych latach składa się z robotniczych domów familijnych zwanych „famułami”. Przypominają one familoki znane z Górnego Śląska. Część budynków została zrewitalizowana z przeznaczeniem na lokale użytkowe i gastronomiczne, inne pozostaną budynkami mieszkalnymi. Jeden dzień w Łodzi można zakończyć zwiedzając cmentarz żydowski, oddział Muzeum Sztuki w Pałacu Herbsta lub ogród zoologiczny z promowanym wszędzie Orientarium. Co kto lubi.

3. Kierunek Leszno

Z Kalisza do Leszna dojedziemy pociągami regionalnymi z przesiadką w Ostrowie Wielkopolskim. Teoretycznie z Leszna można kontynuować podróż do Wolsztyna i Wschowy, ale nie mieści się to w ramach czasowych przewidzianych na artykuł, więc decyzja o podróży do tych miejsc należy każdorazowo do czytelnika.

Krotoszyn – interesujące, nieduże miasto bardzo słabo promujące się w mediach, w wielu miejscach zaniedbane, jak np. jeśli chodzi o dworzec kolejowy. Przed dworcem stoi pociąg-pomnik upamiętniający zlikwidowaną Krotoszyńską Kolej Dojazdową. Spacer do centrum zajmuje 5-10 minut. Najważniejsze zabytki to kościoły (w tym kościół drewniany), warto wstąpić do tutejszego Muzeum Regionalnego (w trakcie opracowywania było nieczynne w weekendy). W parku miejskim znajduje się Pałac Gałeckich; nie wiem, czy został wyremontowany i udostępniony do zwiedzania, czy pełni funkcje administracyjne.

Krobia (fakultatywnie) – miejscowość przy linii kolejowej z Leszna do Ostrowa Wielkopolskiego. Warto zobaczyć Muzeum Stolarstwa i Biskupizny w dawnej fabryce mebli – wystawa stała przybliża narzędzia i urządzenia wykorzystywane dawniej w stolarce oraz dzieje mikroregionu Biskupizny. Wadą jest konieczność pokonania dość dużej odległości z dworca kolejowego do centrum miasta.

Poniec (fakultatywnie) – miejsce na krótki przystanek w podróży. Zachowany układ urbanistyczny z interesującymi architektonicznie budynkami w rynku i przyległych okolicach, ponadto Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Kościan (fakultatywnie) – nieduże miasto nad Obrą. Centrum nie wyróżnia się niczym szczególnym na tle innych polskich miast – nieduży rynek, kilka zabytków sakralnych, Planty nad Obrą (możliwość wypożyczenia kajaków w OSiR-ze), Muzeum Regionalne. Największą atrakcją Kościana jest położona poza centrum miasta wieża ciśnień z 1908 roku wyremontowana i zaadaptowana na ścianę wspinaczkową o wysokości 18 metrów, obserwatorium astronomiczne oraz punkt widokowy. W różnych częściach miasta natrafimy na stylowe, zabytkowe wille i domy.

Leszno i okolice – dawna stolica województwa leszczyńskiego liczy ponad 60 tysięcy mieszkańców. Większość najważniejszych atrakcji położonych jest w centrum miasta, dokąd łatwo i szybko można dojść z dworca kolejowego. Najważniejszy zabytek Leszna to okazały ratusz wybudowany w latach 1637 – 1639, uważany za jeden z najpiękniejszych polskich ratuszów. Zniszczony w 1656 roku, odbudowany i wielokrotnie przebudowywany pod kierunkiem słynnych architektów. Ostatni remont miał miejsce w 2020 roku. Ratusz pełni funkcje reprezentacyjne.

Centrum Leszna jest bardzo ładne, jednak trudno oprzeć się wrażeniu niewykorzystanego potencjału. Z muzeów należy wymienić nieduże Muzeum Okręgowe w kamienicy przy przy placu Jana Metziga 17. Tuż obok stoi kościół św. Krzyża, przy którym przy którym utworzono lapidarium z płytami nagrobnymi z dawnych cmentarzy ewangelickich w okolicy. Poza centrum można zobaczyć Aleję Gwiazd Żużla, ewentualnie szlak murali.

W okolicy zachowało się sporo drewnianych lub szachulcowych kościółków, wiatraków – dla turystów wytyczono szlak „Piękno ukryte w drewnie”. Nie wszystkie są otwarte na co dzień.

Ciekawym miejscem jest położona pod Lesznem Rydzyna. Możemy tu dotrzeć pociągiem (stacja kolejowa leży 3 kilometry od najważniejszych atrakcji) lub autobusem podmiejskim z Leszna. Zachował się barokowy układ urbanistyczny z lat 1738–1762, wiatrak (dawniej siedziba Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa), godne uwagi są także dwa kościoły – kościół św. Stanisława oraz poewangelicki kościół z czerwonej cegły, zaadaptowany na salę koncertową. Najważniejsze miejsce w Rydzynie to zamek; dawna rezydencja magnacka. Część zamku udostępniono do zwiedzania, część została przeznaczona na obiekt noclegowy.

Położona 8 kilometrów od centrum Leszna dwutysięczna Osieczna znana jest daleko poza granicami województwa wielkopolskiego z prywatnego Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa. We wnętrzach trzech zabytkowych wiatraków z XVIII wieku mieszczą się wystawy przedmiotów związanych z młynarstwem i rolnictwem, przedmiotami codziennego użytku i sztuką ludową. Z myślą o najmłodszych przygotowano wybiegi dla zwierząt oraz ekspozycję dawnych maszyn rolniczych.

Inne atrakcje Osiecznej to ryneczek, kościół św. Trójcy, klasztor Franciszkanów i niedostępny do zwiedzania zamek, obecnie siedziba centrum rehabilitacji. W sezonie letnim można wypocząć na plaży nad Jeziorem Łoniewskim.

Dojazd autobusem podmiejskim z Leszna zajmuje około 20 minut.

Z Leszna można dojechać pociągiem do Wschowy (o ile nie jest odwołany) – ciekawego miasteczka w województwie lubuskim z zamkiem zaadaptowanym na hotel, kilkoma zabytkami sakralnymi oraz zachowanymi fragmentami murów obronnych. We Wschowie warto także zobaczyć dawny cmentarz ewangelicki z Lapidarium Rzeźby Nagrobnej z 1609 roku oraz Muzeum Ziemi Wschowskiej.

Wolsztyn – miasto znane z Parady Parowozów i parowozowni. Poza parowozownią warto pospacerować po centrum, po ścieżkach nad zadbanym jeziorem, na turystów czeka także Muzeum Regionalne oraz zbierający bardzo dobre recenzje Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej Wielkopolski.

Kościan (fakultatywnie) – nieduże miasto nad Obrą. Centrum nie wyróżnia się niczym szczególnym na tle innych polskich miast – nieduży rynek, kilka zabytków sakralnych, Planty nad Obrą (możliwość wypożyczenia kajaków w OSiR-ze), Muzeum Regionalne. Największą atrakcją Kościana jest położona poza centrum miasta wieża ciśnień z 1908 roku wyremontowana i zaadaptowana na ścianę wspinaczkową o wysokości 18 metrów, obserwatorium astronomiczne oraz punkt widokowy. W różnych częściach miasta natrafimy na stylowe, zabytkowe wille i domy.

4. Kierunek Jarocin i Gniezno

Po reaktywacji pociągów na linii Jarocin – Września – Gniezno można zaplanować podróż jednodniową z Kalisza do tych miast z przesiadką na stacji Jarocin. Trasa na odcinku Kalisz – Jarocin pokrywa się z opisaną wcześniej trasą do Poznania.

Czeszewo (fakultatywnie) – kierując się kilka kilometrów na wschód od przystanku kolejowego Orzechowo dojdziemy do miejscowości Czeszewo, gdzie działa Ośrodek Edukacji Leśnej – pracownicy Nadleśnictwa przygotowali kilka ścieżek edukacyjnych dla dzieci. Inny ciekawy zabytek Czeszewa to drewniany kościół pw. św. Mikołaja

Miłosław (fakultatywnie) – z zewnątrz można zobaczyć tutejszy pałac z rozległym parkiem. W pałacu mieszczą się szkoła i przedszkole, zwiedzanie tylko w wyznaczonych terminach. W miejscowości znajduje się także kościół św. Jakuba Apostoła.

Września – węzeł kolejowy. Ciekawe miasto i okolice. We Wrześni należy zobaczyć rynek, niewielkie Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich, gotycki kościół pw. Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława. Dużo turystów kontynuuje wycieczkę do Pyzdr znanych z malowniczej panoramy miasta nad Wartą. Pyzdry dawniej były końcową stacją Wrzesińskiej Kolei Dojazdowej; na uwagę zasługują kościoły – położony na wzgórzu kościół pw. Narodzenia NMP oraz warty odwiedzenia ze względu na wnętrze kościół pw. Ścięcia Głowy Jana Chrzciciela.

Po drodze z Wrześni do Pyzdr warto zwrócić uwagę na drewniany kościół w Nowej Wsi Królewskiej oraz odwiedzić Gminny Ośrodek Kultury w Kołaczkowie mieszczący się w zabytkowym dworku z XIX wieku. Kołaczkowski ośrodek kultury udostępnia bogate zbiory dotyczące Władysława Reymonta.

Gniezno – pierwsza stolica Polski z licznymi zabytkami sakralnymi, z których najważniejsza jest katedra z udostępnioną wieżą widokową. Warto odwiedzić także Muzeum Początków Państwa Polskiego. Niedawno wytyczono szlak królików prowadzący pomiędzy najważniejszymi atrakcjami Gniezna. Miłośnicy kolei powinni zobaczyć miejscową parowozownię, a w sezonie przejechać się króciutką trasą pozostałą po niegdyś doskonale prosperującej Gnieźnieńskiej Kolei Wąskotorowej. Centrum i największe atrakcje położone są w spacerowej odległości od dworca kolejowego.

5. Kierunek Kluczbork

Propozycja dla ambitnych turystów, lubiących zwiedzać małe, niezbyt znane wśród turystów, miasteczka. Nie wszystkim się spodobają, więc poza Byczyną wszystko należy brać jako propozycję dla małego grona podróżników. Konieczna przesiadka w Ostrowie Wielkopolskim.

Antonin (fakultatywnie) – perełką Antonina jest jeden z najpiękniejszych polskich pałaców myśliwskich, zbudowany w latach 1822-1824. Pałac wyremontowany, z reprezentacyjnymi wnętrzami. Obiekt zaadaptowany na hotel i restaurację. Co roku organizowany jest tu festiwal „Chopin w barwach jesieni”. Niedaleko Antonika rozpościera się rezerwat przyrody „Wydymacz”.

Ostrzeszów (fakultatywnie) – niewielkie miasteczko; dawniej węzeł kolejowy, bowiem rozpoczynała się tu linia kolejowa Ostrzeszów – Namysłaki. Centrum blisko dworca – ładny rynek z małym Muzeum Regionalnym w ratuszu. Większą atrakcją jest Baszta Kazimierzowska – pozostałość po zamku rozebranym w 1835 roku. Wyremontowana baszta służy jako punkt widokowy, w drodze na górę zwiedzający mogą zapoznać się z ostrzeszowskimi legendami. Interesujące zabytki sakralne – zespół klasztorny Sióstr Nazaretanek, drewniany kościół pw. św. Mikołaja.

Kępno – mało znane miasto. Jeden z dwóch dworców kolejowych dwukondygnacyjnych w Polsce. Do centrum z dworca idzie się około 15 minut. W kameralnym centrum warto zobaczyć bardzo ładny rynek z wyremontowanym ratuszem, Muzeum Regionalne w kamienicy przy rynku, budynek Poczty Polskiej, kościół św. Michała z pięknym wnętrzem. 6 kilometrów od Kępna sanktuarium w Bralinie.

Byczyna – ze stacji do centrum Byczyny idzie się około 10 minut. Byczyna to ładne miasteczko, którego centrum otoczone jest niemal w całości murami. Zachował się fragment fosy. W centrum panuje niepowtarzalna atmosfera i pomimo widocznych oszpeceń w postaci zabudowy z czasów PRL-u, zdecydowanie warto odwiedzić to miasteczko.

Kluczbork (fakultatywnie) – ważny węzeł kolejowy. Zabytkowy dworzec kolejowy położony kilkaset metrów od centrum miasta. Można zobaczyć rynek, zabytki sakralne – kościół pw. Zbawiciela, kościół pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych, zachowane fragmenty murów obronnych, Muzeum im. Jana Dzierżona w Bramie Krakowskiej, pojedyncze zabytkowe budynki. 4 kilometry na na wschód od centrum miasta drewniany kościółek cmentarny Podwyższenia Krzyża Świętego w Ligocie Górnej; 5 kilometrów na północ od centrum miasta kościół pw. św. Stanisława Biskupa w Kujakowicach Górnych.

Pociągiem z Kalisza – podsumowanie

Przedstawione propozycje wycieczek pociągiem z Kalisza nie wyczerpują tematu. Zachęcam do samodzielnego studiowania przewodników i wyszukiwania miejsc wartych odwiedzenia. Szkoda, że Kaliska Kolej Dojazdowa nie dojeżdża już do dawnego dworca wąskotorowego w Kaliszu.

Zobacz również:
Pociągiem po Wielkopolsce – co zwiedzić i zobaczyć