Wałbrzych to średniej wielkości miasto i doskonała baza wypadowa do wycieczek koleją. Pociągiem z Wałbrzycha szybko dojedziemy do wielu miejsc Dolnego Śląska, jednak w niektórych przypadkach dojazd na dworzec kolejowy może zająć dużo czasu. W artykule przedstawiłem propozycje wycieczek jednodniowych pociągiem z Wałbrzycha. Uwzględniam miejsca, do których dojedziemy pociągiem z Wałbrzycha w ciągu 2-3 godzin, przy czym chodzi o pociągi regionalne. W niektórych przypadkach konieczna jest przesiadka. Najlepiej podróżuje się z biletami weekendowymi Kolei Dolnośląskich, aczkolwiek jeśli chcemy pojechać np. do Opola i Namysłowa, będzie konieczne wykupienie osobnego biletu na pociągi Polregio.

 

Pociągiem z Wałbrzycha – spis treści

1. Kierunek Wrocław i dalej
2. Kierunek Szklarska Poręba
3. Kierunek Kłodzko i dalej
4. Kierunek Zgorzelec i region Euro-Nysa
5. Kierunek Świdnica, Dzierżoniów oraz Kamieniec Ząbkowicki
6. Kierunek Legnica
7. Kierunek Trutnov
8. Kierunek Świeradów-Zdrój
9. Kierunek Skalne Miasto (sezonowo)
10. Linia kolejowa Świdnica – Jedlina-Zdrój

Strona główna —> Pociągiem po Polsce

Zastrzeżenie
Nie podaję odnośników do stron muzeów i innych atrakcji, ponieważ nie byłbym w stanie kontrolować, czy odnośniki są aktualne. Jeśli moje informacje okażą się przydatne, będę wdzięczny za drobne wsparcie bloga, co pozwoli mi utrzymać i rozwijać projekt.

1. Kierunek Wrocław i dalej

Najpopularniejszy kierunek wycieczek jednodniowych pociągiem z Wałbrzycha to Wrocław. Możemy zwiedzić Wrocław lub po przesiadce kontynuować podróż w stronę innych miast województwa dolnośląskiego i opolskiego.

Wrocław – stolica województwa dolnośląskiego i niezwykle interesujące miasto pełne zabytków i muzeów. Wrocław to interesujące miasto z wieloma atrakcjami i muzeami. Nie brakuje w nim także atrakcji kolejowych. Przy opracowywaniu wpisu założyłem, że zwiedzanie Wrocławia rozpoczynamy na zabytkowym dworcu Wrocław Główny; bez wątpienia jednym z najpiękniejszych dworców kolejowych w Polsce. Z dworca kolejowego do rynku idzie się około 10 minut; spacer po centrum zajmie nam 2-3 godziny, ale zwiedzanie muzeów i atrakcji znacznie więcej.

Wrocławski rynek wygląda pięknie; w sezonie letnim oraz podczas Jarmarków Bożonarodzeniowych tętni życiem. Na środku Rynku wznosi się okazały ratusz. We wnętrzach ratusza mieści się Muzeum Sztuki Mieszczańskiej prezentujące dokumenty, fotografie i inne eksponaty z historii Wrocławia. Muzeum Sztuki Mieszczańskiej, Nad rynkiem góruje wieża monumentalnego kościół pw. św. Elżbiety, poważnie uszkodzony podczas pożarów w latach siedemdziesiątych XX wieku, ponownie oddany do użytku w 1997 roku. Wieża widokowa o wysokości 84 metrów została udostępniona turystom. Blisko rynku wznosi się także katedra św. Marii Magdaleny. Najbardziej charakterystyczny element to mostek spinający dwie wieże świątyni, zwany Mostkiem Czarownic. Obecnie pełni funkcję punktu widokowego.

W najbliższym sąsiedztwie Rynku można zwiedzić następujące muzea:

Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego – cztery bogato zdobione sale do zwiedzania (na szczególną uwagę zasługuje Aula Leopoldina), możliwość wejścia na Wieżę Matematyczną. Wystawa zegarów słonecznych, linia południkowa przebiegająca przez budynek.
Muzeum Farmacji – cztery poziomy kamienicy przy samym rynku, wejście tylko o pełnych godzinach. Brak przewodnika i audioprzewodnika. Butelki z lekami, ryciny, pokój alchemika, historia farmacji.
Muzeum Archeologiczne – muzeum mieszczące się w starym arsenale z bogatą wystawą znalezisk archeologicznych związanych z historią i prehistorią Dolnego Śląska. Trzy piętra podzielone na 3 epoki.
Muzeum Militariów – drugie muzeum mieszczące się w dawnym arsenale. Cztery wystawy stałe przedstawiające uzbrojenie żołnierza polskiego od XVIII aż do XX wieku, w tym kolekcja szabel i hełmów. Dla miłośników broni i tematyki wojennej.
Muzeum Sztuki Mieszczańskiej – placówka zlokalizowana w Starym Ratuszu na Rynku; wystawia przedmioty związane z wrocławskimi warsztatami rzemieślniczymi oraz artystami od czasów najdawniejszych po współczesność.

Kilka interesujących placówek muzealnych mieści się tuż przy Parku im. Juliusza Słowackiego.

Muzeum Poczty i Telekomunikacji – mało znane muzeum zagrożone likwidacją lub przeniesieniem do Lubina. Wystawy starych telefonów stacjonarnych i pierwszych telefonów komórkowych, dyliżansy, skrzynki pocztowe, budkę telefoniczną, zbiory znaczków pocztowych, gramofonów, uniformów listonoszy, radioodbiorników i telewizorów. Wszystko, co przypomina dawne czasy dzisiejszym czterdziestolatkom i starszym osobom, które wychowywały się w erze przedinternetowej.

Bardziej znane jest wrocławskie Muzeum Narodowe z kolekcją rzeźb, ekspozycją prac artystów śląskich oraz obrazami Matejki, Malczewskiego, Witkacego, Wojtkiewicza. W pobliskiej rotundzie prezentowana jest słynna Panorama Racławicka, malowana od sierpnia 1893 do maja 1894 r., przedstawiająca Bitwę pod Racławicami. Stosunkowo drogie bilety wstępu.

W budynkach dawnego klasztoru działa Muzeum Architektury. Stosunkowo małe muzeum udostępnia dwie wystawy stałe. Jedna przedstawia przemiany stylowe zachodzące w architekturze Wrocławia od XII do XVIII, druga architektoniczne rzemiosło, czyli zabytkowe piece, witraże, przedmioty związane z kowalstwem, ślusarstwem i odlewnictwem.

Podczas wycieczki jednodniowej pociągiem z Poznania do Wrocławia należy zobaczyć także Ostrów Tumski. Położony blisko największych atrakcji wrocławskiego Śródmieścia Ostrów Tumski był zasiedlony już w czasach pogańskich. W 1997 roku mieszkańcy uratowali wyspę przed zalaniem. Obecnie należy do najciekawszych miejsc we Wrocławiu. Tłumy turystów kierują swoje kroki do katedry św. Jana Chrzciciela, odbudowanej w latach 50. XX wieku po zniszczeniach wojennych. Na wyspie, niedaleko katedry, warto odwiedzić Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego i położone tuż obok Muzeum Przyrodnicze działające od początku XIX wieku. Najciekawszy eksponat to 15-metrowy szkielet płetwala błękitnego. Nie brakuje wypchanych ssaków i ptaków; do tego spora kolekcja owadów.

We Wrocławiu znajdziemy dużo muzeów dla osób o różnych zainteresowaniach. Na zwiedzenie wszystkich na pewno nie wystarczy dzień ani weekend, dlatego w artykule umieściłem tylko dodatkowo najważniejsze i najpopularniejsze miejsca, otwarte w ostatnich latach.

Ogród Zoologiczny + Afrykarium – jeden z największych polskich ogrodów zoologicznych. Stał się bardzo popularny za sprawą Afrykarium – nowoczesnego budynku z oceanarium i halami, pomiędzy którymi zwiedzający przemieszczają się podwodnymi tunelami, podziwiając rzadkie gatunki ryb i ssaków wodnych. Niestety, ceny moim zdaniem, są bardzo wysokie.

Hydropolis – nowoczesne muzeum poświęcone wodzie i jej znaczeniu dla rozwoju cywilizacyjnego. Utworzone w neogotyckim zbiorniku czystej wody dla Wrocławia z 1893 roku. Podzielone na siedem stref tematycznych. Najcenniejszy eksponat to makieta batyskafu „Trieste”, w którym naukowcy opuścili się na dno Rowu Mariańskiego. Otwarte w 2015 roku, szybko stało się jedną z najpopularniejszych atrakcji miasta.

Centrum Historii Zajezdnia – kolejna z popularnych, nowoczesnych placówek na mapie Wrocławia. Otwarte w 2016 roku w dawnej zajezdni autobusowej, w ciekawy sposób prezentuje historię Polski i Wrocławia od 1918 roku do czasów współczesnych. W centrum można zobaczyć między innymi pokój z wystrojem zaaranżowanym na czasy okupacji niemieckiej, salę przypominającą stalinowskie więzienie, czy wystawę przedmiotów z czasów PRL-u.

Z Wrocławia możemy dojechać pociągami na przykład do Opola, po drodze zatrzymując się w Oławie i Brzegu:

Brzeg – miasto znane z Zamku Książąt Piastowskich, przypominającego trochę Wawel, tylko w mniejszej skali. Z zabytkowego dworca kolejowego do zamku idzie się około 15 minut, po drodze przechodząc przez centrum miasta. Tu i ówdzie natrafimy na zabytkowe budynki. Naprzeciwko zamku stoi okazały kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, azaraz za nim kościół pw. św. Jadwigi – rodowe mauzoleum Piastów śląskich. W świątyni pochowano 43 władców tej dynastii, zachowały się 22 sarkofagi. Obok zwraca uwagę jeden z najpiękniejszych renesansowych ratuszy w Polsce. Niedawno odnowiono elewację budynku.

Opole – stolica województwa opolskiego. Ładne centrum położone jest blisko zabytkowego dworca kolejowego. Program jednodniowej wycieczki do Opola powinien uwzględnić spacer nad Młynówką, wyjście na Wieżę Piastowską, pozostałość po dawnym zamku, wizytę w Muzeum Śląska Opolskiego, a dla miłośników piosenek także w Muzeum Polskiej Piosenki. Nie brakuje zabytków sakralnych, jak i nowoczesnych budynków.

Można też pojechać pociągiem do Rawicza

Rawicz – miasto niesłusznie kojarzone głównie z zakładem karnym, znane również z klubu żużlowego. Moim zdaniem interesujące miejsce na jednodniową wycieczkę. Rawicz wyróżnia nietypowy staromiejski układ urbanistyczny – wszystkie ulice odchodzące z prostokątnego rynku krzyżują się pod kątem prostym, przez co całość przypomina szachownicę. W budynku stojącego pośrodku rynku ratusza mają swoją siedzibę Muzeum Ziemi Rawickiej oraz punkt informacji turystycznej.

Spośród zabytków wyróżnia się poewangelicki kościół pw. św. Andrzeja Boboli, z zewnątrz wygląda bardzo niepozornie, natomiast wnętrze zaskakuje nietypową architekturą. Najcenniejszym elementem wyposażenia są 50-głosowe organy wyprodukowane w 1917 roku.

Rawicz posiada drugie w Polsce pod względem wielkości Planty. Zbudowane w XIX wieku na miejscu okalających centrum wałów mają 2900 metrów długości. 5 kilometrów od centrum Rawicza położona jest Sarnowa, kiedyś odrębne miasteczko, w 1973 roku włączona do Rawicza. Sarnowa posiada rynek i dawny ratusz z 1837 roku. Inne interesujące zabytki tej dzielnicy to drewniany wiatrak typu koźlak z 1841 roku (na terenie prywatnym), kościół pw. św. Andrzeja Apostoła (1718) oraz eklektyczny dwór z drugiej połowy XIX wieku.

Kolejny kierunek to Oleśnica i Namysłów

Oleśnica – miasto takie sobie pod względem urody, jednak należy się tu zatrzymać, aby zobaczyć Zamek Książąt Oleśnickich, który przez długi czas był niedostępny dla zwiedzających. Na dziedzińcu przykuwają uwagę herby z popiersiami, wewnątrz udostępniono dla zwiedzających Salę Rycerską, dawny gabinet Wilhelma oraz wieżę, z której można podziwiać panoramę miasta. Inne atrakcje miasta to Park Książąt Oleśnickich, godna uwagi jest także Bazylika Mniejsza pw. św. Jana Ewangelisty Apostoła.

Namysłów – ciekawe miasto w województwie opolskim, stosunkowo rzadko odwiedzane przez turystów. W kameralnym centrum, położonym niedaleko dworca kolejowego, zobaczymy gotycki kościół św. Piotra i Pawła z połowy XV w., zachowane mury obronne z Bramą Krakowską, ratusz z drugiej połowy XIV w. z charakterystyczną, 57-metrową wieżą. Bardzo dobre recenzje zbierają nieduże namysłowskie muzea zarządzane przez Namysłowski Ośrodek Kultury – Izba Regionalna ze zrekonstruowaną dawną apteką i klasą szkolną oraz Izba Techniki Młynarskiej w dawnym młynie.

Warto rozważyć zaplanowanie wycieczki pociągiem z Wałbrzycha do Trzebnicy

Trzebnica – dzięki pociągom Kolei Dolnośląskich do Trzebnicy możemy dojechać pociągiem z Wrocławia szybko i niedrogo, aczkolwiek pociągi bywają zatłoczone. Dużo turystów przyjeżdża do miasta zobaczyć słynne Sanktuarium św. Jadwigi. Poza sanktuarium można zobaczyć z zewnątrz ratusz i pospacerować przy Stawach Trzebnickich.

2. Pociągiem z Wałbrzycha – kierunek Szklarska Poręba

Dobrym pomysłem na jednodniową wycieczkę pociągiem z Wałbrzycha jest także wypad do Jeleniej Góry, ewentualnie dalej w stronę Szklarskiej Poręby, gdzie nie brakuje atrakcji. W opisach nie uwzględniam szlaków górskich, ponieważ nie znam się na nich.

Jelenia Góra – miasto średniej wielkości z ładnym centrum i fotogenicznym rynkiem. Na terenie miasta znajdziemy interesujące zabytki sakralne, szlaki spacerowe (między innymi wzdłuż Bobru), wieże widokowe (np. Wieża Krzywoustego), czy muzea. Najbardziej znane muzea to Muzeum Karkonoskie oraz położone poza centrum Muzeum Historii i Militariów ze Skansenem Uzbrojenia Wojska Polskiego. Stosunkowo nowa atrakcja to Muzeum Motoryzacji na ostatnim piętrze galerii handlowej. Kilka lat temu otwarto także podziemną trasę Time Gates – Bramy Czasu (1,2 km) z trasą naukową (cewka Tesli + eksperymenty naukowe) i historyczną (opowieści o historii Dolnego Śląska). Zwiedzanie z przewodnikiem, atrakcja dla dzieci w wieku +4-5 lat.

Cieplice Śląskie-Zdrój – przyjemne uzdrowisko, dzielnica Jeleniej Góry położona 6 kilometrów od centrum. Ze stacji kolejowej trzeba przejść kilkaset metrów do niewielkiego centrum i Parku Zdrojowego. Najciekawsze budynki wznoszą się przy Placu Piastowskim; najpiękniejszy z nich to Pałac Schaffgotschów – monumentalna rezydencja z preomu XVIII i XIX wieku. W centrum warto także zobaczyć małe, ale interesujące Muzeum Karkonoskie, kościół św. Jana Chrzciciela i kościół ewangelicki. Park Zdrojowy i Park Norweski są bardzo dobrymi miejscami na spokojne spacery, szczególnie wiosną i jesienią. Dużą popularnością cieszą się kąpiele w tutejszych termach.

Zamek Chojnik – ruiny zamku wznoszące się na górze Chojnik, na wysokości ponad 600 metrów. Do zamku dojdziemy szlakami turystycznymi ze stacji Sobieszów – do wyboru szlak czarny i cerwony, z początku biegnące razem. Zamek zbudowano w połowie XIV wieku, część zabudowań spłonęła od uderzenia pioruna w 1675 roku, wkrótce został opuszczony przez właścicieli i popadał w ruinę. Zespół zamkowy składa się z zamku dolnego, średniego i górnego. Zachował się pręgierz na jednym z dziedzińcu. Z zamku rozpościera się widok na okoliczne pasma górskie. Konieczne wykupienie biletu wstępu do Karkonoskiego Parku Narodowego, a później do zamku.

Piechowice (fakultatywnie) – w miejscowości można zobaczyć Hutę Szkła Kryształowego „Julia” (zwiedzanie tylko z przewodnikiem), kontynuującą tradycję dawnej huty „Josephine”, założoną przez Schaffgotschów w 1842 roku. Zalecana jest wcześniejsza rezerwacja. Przy hucie działa sklep z wyrobami powstałymi w hucie.

Szklarska Poręba – rozległy kurort; doskonałe miejsce do długich spacerów po licznych szlakach turystycznych i uprawiania sportów zimowych. Kilka stacji i przystanków kolejowych; najważniejszy z nich to zabytkowy dworzec Szklarska Poręba Górna. Najbardziej znanymi atrakcjami są atrakcje przyrodnicze: Wodospad Szklarki, Wodospad Kamieńczyka i szczyt Szrenica. Zwiedzający chętnie odwiedzają Muzeum Ziemi Juna z kolekcją minerałów z całego świata, Muzeum Mineralogiczne o podobnym profilu oraz Muzeum Carla i Gerharta Hauptmannów, słynnych niemieckich pisarzy, mieszczące się w zabytkowej willi koło stacji Szklarska Poręba Średnia. Znacznie mniej znane jest prowadzone przez pasjonatów i czynne tylko sezonowo Muzeum Energetyki Jeleniogórskiej. W małej, prywatnej Leśnej Hucie organizowane są pokazy dmuchania szkła.

3. Kierunek Kłodzko i dalej

Atrakcją samą w sobie jest przejazd linią kolejową Wałbrzych – Kłodzko, która bez wątpienia należy do najpiękniejszych linii kolejowych w Polsce. Pociągi do Kłodzka rozpoczynają bieg na stacji Wałbrzych Główny. W Kłodzku można się przesiąść na pociągi do Kudowy-Zdroju, Międzylesia i jadące w stronę Wrocławia, gdzie po drodze również mijamy sporo ciekawych miejsc.

Chętni mogą się zatrzymać w Nowej Rudzie. Największą atrakcją miasta jest Turystyczna Kopalnia Węgla utworzona na terenie kopalni zamkniętej w 1995 roku. Podczas zwiedzania można zapoznać się z historią górnictwa w Nowej Rudzie, zobaczyć pomieszczenia administracyjne i przejechać się wąskotorową kolejką kopalnianą. Kopalnia położona jest blisko przystanku kolejowego Nowa Ruda Przedmieście, natomiast rynek z ratuszem bliżej stacji Nowa Ruda.

Kłodzko – jedno z najładniejszych dolnośląskich miast, przynajmniej jeśli chodzi o centrum. Na fotografiach w przewodnikach turystycznych często pokazywany jest most gotycki z XIV wieku nad Młynówką, czasami nazywany miniaturą Mostu Karola w Pradze. W Kłodzku warto zobaczyć kościół Wniebowzięcia NMP i podziemną trasę turystyczną o długości 600 metrów. Podziemna trasa turystyczna kończy się przy bramie do górującej nad miastem Twierdzy – do zwiedzania została udostępniona tylko część bastionu. Na koniec można wstąpić do Muzeum Ziemi Kłodzkiej, aby poznać historię regionu. Dworzec kolejowy Kłodzko Główne oddalony jest o 2 kilometry od centrum miasta. Przystanek kolejowy Kłodzko Miasto znajduje się bardzo blisko największych atrakcji.

Z Kłodzka możemy pojechać dalej do Kudowy-Zdroju, o ile nie obowiązuje zastępcza komunikacja autobusowa lub pociągi nie zostaną z jakiegoś względu odwołane. Godne polecenia są położone po drodze Duszniki-Zdrój. Tutejsze Muzeum Papiernictwa zalicza się do najciekawszych muzeów na Dolnym Śląsku.

Kudowa-Zdrój to uzdrowisko, więc główne punkty wizyty w tym miejscu to Park Zdrojowy i Pijalnia Wód Mineralnych. Można również zobaczyć Muzeum Zabawek, Kaplicę Czaszek w Czermnej i skansen w Pstrążnej. Na przejazd autobusem do czeskiego Nachodu może zabraknąć czasu, o ile nie jest to jedyny cel wizyty. W drodze do Kudowy-Zdroju pociąg przejeżdża przez piękny wiadukt w Lewinie Kłodzkim.

Jeśli z Kłodzka będziemy kontynuować podróż w stronę Międzylesia, należy uwzględnić w planie podróży Bystrzycę Kłodzką. Panorama miasta pięknie prezentuje się na zdjęciach z drona; jednak opinie osób, które zwiedziły miasto, wskazują na zaniedbane, aczkolwiek urokliwe centrum. Największa atrakcja tego miasta to Muzeum Filumenistyczne w dawnym kościele ewangelickim.

4. Kierunek Zgorzelec i region Euro-Nysa

Ciekawym pomysłem na podróż pociągiem z Wałbrzycha jest przejazd do Zgorzelca z przesiadką w Jeleniej Górze i podróż po regionie Euro-Nysa ze specjalnym biletem związku komunikacyjnego ZVON. Dojazd do opisanych miejsc w niektórych przypadkach przekroczy ramy czasowe przeznaczone na artykuł, lecz uwzględniłem te miejsca, ponieważ są warte odwiedzenia.

Gryfów Śląski (fakultatywnie) – senne miasteczko, warte jednak odwiedzenia dla miłośników małych miasteczek z zachowanym układem urbanistycznym. Atrakcje to rynek z ratuszem wybudowanym na początku XVI wieku i barokowymi kamieniczkami, kościół św. Jadwigi (wewnątrz ołtarz z 1606 r.) oraz położona po sąsiedzku kaplica Schaffgotschów z 1545 roku.

Lubomierz – do położonego około 10 kilometrów od Gryfowa Śląskiego Lubomierza obecnie nie dociera kolej. Warto tu jednak podjechać rowerem, ponieważ urokliwe miasteczko zasłynęło stanowiąc plan filmowy do kultowej komedii „Sami swoi”. Podłużny rynek nazywa się Plac Wolności, wzdłuż placu stoją zadbane kamieniczki z podcieniami. Warto zobaczyć górujący nad miasteczkiem kościół Wniebowzięcia NMP i św. Maternusa z dawnym klasztorem Benedyktynek oraz Muzeum Kargula i Pawlaka, założone już w 1996.

Zamek Czocha – kolejne popularne miejsce, położone również 10 kilometrów od Gryfowa Śląskiego, ale na zachód. Fotogeniczny zamek, częściowo udostępniony do zwiedzania, częściowo zaadaptowany na hotel. Podczas przebudowy z 1909 roku stracił wiele ze średniowiecznego charakteru. Z wieży widokowej można podziwiać panoramę okolic. W pobliże zamku nie dociera kolej, trzeba dojechać na własną rękę z Gryfowa Śląskiego.

Lubań (fakultatywnie) – miasto w dużej części zniszczone w 1945 roku. Można zwiedzić, można pominąć. W ratuszu działa Muzeum Regionalne, zachował się kamień milowy poczty polsko-saskiej, Wieża Kramarska (pozostałość dawnego ratusza), Wieża Trynitarska oraz Wieża Bracka – udostępniona jako wieża widokowa. W mieście natrafimy także na fragmenty murów obronnych. Z kościołów należy wymienić neogotycki kościół Trójcy Świętej i kościół ewangelicki.

Zgorzelec (fakultatywnie) – polska część podzielonego miasta. Na tle blokowiskowej zabudowy wyróżniają się kościół św. Jana Chrzciciela oraz budynek dawnego muzeum. Najładniejsze miejsce to wyremontowane kamieniczki nad Nysą Łużycką; w różnych częściach miasta natrafimy na ciekawe budynki. Dodatkową atrakcją są dwa mosty łączące część polską i niemiecką – most w centrum miasta oraz wiadukt kolejowy nad Nysą Łużycką.

Görlitz – niemiecka część podzielonego miasta, obfitująca w zabytki i zaliczająca się do najpiękniejszych zespołów miejskich w Niemczech. Dworzec kolejowy w stylu art nouveau z pięknie zdobionym holem głównym. Do centrum idzie się około 5 minut, na spacer po Görlitz trzeba poświęcić kilka godzin. Najważniejsze zabytki to kościół farny św. Piotra i Pawła, ratusz, domy halowe i kilka wież miejskich. Oferta muzealna stosunkowo uboga – godne polecenia jest Muzeum Śląskie. Natomiast ogromną popularnością cieszy się położony poza centrum ogród zoologiczny z kolejką parkową czynną sezonowo. Miasto obowiązkowe do odwiedzenia.

Löbau – niemieckie miasteczko na krótką wycieczkę. Ładne centrum z pięknym ratuszem znajduje się blisko dworca kolejowego, jednak największa atrakcja turystyczna to położona trzy kilometry od centrum, górująca nad miastem Löbauer Berg o wysokości 447 m n.p.m. . Na szczycie góry zainstalowano jedyną w Europie żeliwną wieżę widokową. Na uwagę zwracają ornamenty inspirowane sztuką bizantyjską.

Budziszyn – bardzo ładne, stosunkowo nieduże miasto, bardzo fotogeniczne w wielu miejscach. Z dworca kolejowego do zabytkowego centrum idzie się 10 minut. Najpiękniejsze miejsce w Budziszynie to most Friedensbrücke nad Szprewą, idealny punkt widokowy na Stare Miasto. Zachowały się średniowieczne mury obronne z trzema wieżami. Symbolem miasta jest 44-metrowa Stara Wieży Wodna z ekspozycją urządzeń technicznych. Miasto posiada piękny rynek z ratuszem, warta odwiedzenia jest także katedra św. Piotra, podzielona na część katolicką i protestancką. Ofertę uzupełniają Muzeum Musztardy i Muzeum Serbołużyckie.

Ciekawą opcją jest wycieczka linią kolejową z Görlitz do Żytawy. Pociągi łączące niemieckie miasta kilka razy przecinają terytorium Polski. Z Żytawy można kontynuować podróż do Liberca lub Varnsdorfu.

Ostritz – senne miasteczko. Nietypowe, bowiem obsługuje stacja kolejowa Krzewina Zgorzelecka po polskiej stronie, natomiast do miasta prowadzi kładka nad Nysą Łużycką. Ładny rynek, cisza, spokój, kilka zabytkowych uliczek, poza centrum znany klasztor.

Żytawa – miejsce warte uwagi i odwiedzenia jako cel wycieczki jednodniowej na cały dzień. Dawniej ośrodek produkcji roburów. Ładne centrum położone jest 10 minut piechotą od dworca kolejowego, jednak największą atrakcją Żytawy jest przejażdżka Żytawską Koleją Wąskotorową. Pociągi wąskotorówki prowadzone są przez parowóz, a składy zestawione z wagonów retro, w sezonie letnim kursują wagony otwarte. Zapewniam, że była to jedna z moich najepszych podróży kolejowych i zachęcam każdego do skorzystania z atrakcji. Posiadacze biletu Euro-Nysa muszą uiścić tzw. „dopłatę historyczną”.

5. Kierunek Świdnica, Dzierżoniów oraz Kamieniec Ząbkowicki

Dojazd do wspomnianych miejsc z przesiadką w Jaworzynie Śląskiej; do Świdnicy można dojechać także autobusami i busami podmiejskimi. Z Dzierżoniowa dojedziemy pociągiem także do Bielawy, a autobusy ZKM Bielawa zabiorą nas do Niemczy i Pieszyc.

Jaworzyna Śląska – w Jaworzynie Śląskiej działa bardzo dobrze prowadzone Muzeum Kolejnictwa na Śląsku z licznymi, interesującymi eksponatami, jak np. parowóz TKt48-18, czechosłowacki wagon silnikowy serii 830 oraz najstarszy sprawny spalinowóz w Polsce DEUTZ OMZ 122R z 1940 r. Na terenie muzeum znajdziemy także ponadstuletnie parowozy TKh2 i TKi3. Zachowała się infrastruktura parowozowni, w sezonie letnim organizowane są krótkie przejazdy po bocznicy na terenie placówki. Muzeum organizuje także coroczne Gale Parowozów.

Świdnica – centrum miasta i najważniejsze atrakcje położone są w spacerowej odległości od dworca kolejowego Świdnica Miasto. Najważniejsze zabytki to słynny, piękny Kościół Pokoju z cmentarzykiem, majestatyczna katedra, piękny rynek z udostępnioną turystom Wieżą Ratuszową (panorama Świdnicy i widok na góry) oraz budynkiem ratusza, gdzie mieści się obecnie godne polecenia Muzeum Dawnego Kupiectwa. W różnych miejscach centrum zabytkowe wille i kamienice, w ładną pogodę warto pospacerować po świdnickich parkach. Bardzo dobrze rozwinięta baza gastronomiczna.

Dzierżoniów – kolejne z mało popularnych wśród turystów dolnośląskich miast. Doskonała baza wypadowa do wycieczek autobusowych, pieszych i kolejowych po okolicy, aczkolwiek noclegi, poza obiektem OSiR-u, bardzo drogie. Rynek typowy dla miast województwa dolnośląskiego; wyróżnia go wieża ratusza o wysokości 47 metrów została udostępniona turystom; z jej szczytu roztacza się panorama Gór Sowich i Ślęży. Na terenie miasta znajdziemy sporo ciekawych zabytków sakralnych, fragmenty murów miejskich. Perełki na mapie Dzierżoniowa to Muzeum Miejskie Dzierżoniowa mieszczące się w pałacyku z 1897 roku z kolekcją produkowanych tutaj dawniej odbiorników Diora oraz otwarty w weekendy Młyn Hilberta z zachowanymi ciągami produkcyjnymi z lat trzydziestych XX wieku.

Ząbkowice Śląskie – ciekawe miasto, znane z Krzywej Wieży. To największa atrakcja miasta. Warto odwiedzić Izbę Regionalną, kościół św. Anny, jak również rynek z ratuszem z charakterystyczną, strzelistą wieżą. Zachowały się fragmenty murów miejskich. Ruiny zamku raczej dla wąskiego grona turystów.

Kamieniec Ząbkowicki – ważny węzeł kolejowy. Obowiązkowo należy zwiedzić Pałac Marianny Orańskiej. Z Kamieńca Ząbkowickiego warto podjechać busem do oddalonego o 12 km Złotego Stoku, gdzie na turystów czeka Kopalnia Złota, replika średniowiecznej osady górniczej oraz Park Przygód Skalisko – park linowy z kilkoma trasami, dostosowanymi do różnych poziomów trudności.

Inne opcje, jeśli jedziemy w stronę Wrocławia lub Kłodzka:

Henryków – warto wysiąść na tutejszej stacji kolejowej, aby zobaczyć zespół klasztorny Cystersów z parkiem i bogato zdobionym kościołem. Część zespołu pełni funkcje społeczne (dom opieki, szkoła). O ile mi wiadomo, wnętrza można zwiedzać tylko z przewodnikiem, natomiast park i otoczenie klasztoru dostępne są bez konieczności wcześniejszej rezerwacji.

Ziębice – typowe dolnośląskie miasteczko z niebrzydkim rynkiem i kilkoma zabytkami, takimi jak Bazylika Mniejsza św. Jerzego. Centrum małe, ale robi pozytywne wrażenie. Warto zwiedzić Muzeum Domu Śląskiego – połączenie muzeum regionalnego i muzeum specjalistycznego w dawnym ratuszu. Muzeum dawniej było znane jako Muzeum Sprzętu Gospodarstwa Domowego.

Bardo – malowniczo położone w zakolu Nysy Kłodzkiej malutkie Bardo znane jest ze szlaków górskich oraz Sanktuarium Matki Boskiej Bardzkiej, którego częścią jest Muzeum Sztuki Sakralnej. Wewnątrz przechowywana jest cenna, cudowna figurka Matki Boskiej Bardzkiej z XII wieku. Na uwagę zasługuje kamienny most.

6. Kierunek Legnica

Pociągiem z Wałbrzycha do Legnicy dojedziemy z przesiadką w Jaworzynie Śląskiej. Jeśli komuś się chce oraz wystarczy czasu, można pojechać z Legnicy do Bolesławca.

Jawor – z Legnicy warto podjechać pociągiem do pobliskiego Jawora, gdzie znajduje się jeden z dwóch zachowanych polskich Kościołów Pokoju. Pięknie zdobiony jaworski kościół może pomieścić aż 6000 wiernych. Druga ważna atrakcja miasta to Muzeum Regionalne. Natomiast tutejszy zamek to miejsce działalności kilku firm i instytucji, a część wydzielona do zwiedzania zbiera kiepskie opinie. Należy wymienić także wyremontowany zabytkowy dworzec kolejowy.

Legnica – średniej wielkości miasto i węzeł kolejowy nie należy do miejsc popularnych wśród turystów, chociaż nie brakuje tu ciekawych miejsc. Duża część zabytków została zniszczona przez żołnierzy Armii Czerwonej w 1945 roku; w centrum pojedyncze zabytki przeplatają się z PRL-owskimi bryłami. Wyróżniają się katedra św. Piotra i Pawła, kościół NMP, budynek ratusza i kamienice tzw. śledzionki. Warto zobaczyć także Muzeum Miedzi, dziedziniec Zamku Książąt Piastowskich, dzielnicę Tarninów (najładniejsza część miasta z zachowaną zabytkową zabudową), a pod Legnicą Muzeum Bitwy Legnickiej.

Bolesławiec – ciekawe miejsce słynące z produkcji ceramiki. Niedawno wyremontowany dworzec kolejowy leży bardzo blisko centrum miasta, gdzie warto zobaczyć rynek, dwa budynki Muzeum Ceramiki (w jednym mieści się Dział Ceramiki, w drugim Dział Historii Miasta) oraz fragmenty murów miejskich. Z zabytków sakralnych warty odwiedzenia jest kościół Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława (1482-1521). W manufakturze mieszczącej się poza centrum miasta utworzono Żywe Muzeum Ceramiki, w którym można podejrzeć proces produkcji oraz pracę malarzy zdobiących ceramikę. Chętni mogą także wziąć udział w warsztatach zdobienia ceramiki.

7. Kierunek Trutnov

Pociągi z Sędzisławia przez Kamienną Górę do Trutnova obsługiwane są przez czeskiego przewoźnika GW Regio we współpracy z Kolejami Dolnośląskimi. W zależności od obowiązywania rozkładu jazdy pociągi kursują sezonowo, weekendowo, być może codziennie, ale za każdym razem należy to sprawdzić na stronie przewoźnika. Podaję jako ciekawostkę.

Kamienna Góra – warte odwiedzenia, trochę zaniedbane miasteczko. Dworzec kolejowy w centrum miasta, najważniejsze atrakcje to Plac Wolności (Rynek), kościół św. Piotra i Pawła, Kościół Matki Bożej Różańcowej (jeden z sześciu Kościołów Łaski) oraz ruiny zamku. Tylko z przewodnikiem można zwiedzać podziemne korytarze sztolni „Arado”. Miłośnicy muzeum powinni odwiedzić nietypowe Muzeum Tkactwa.

W starotorzu dawnej linii kolejowej Kamienna Góra – Chełmsko Śląskie zbudowano ścieżkę rowerową. Warto podjechać rowerem do Krzeszowa, aby zobaczyć Bazylikę NMP z pięknie zdobionym wnętrzem, Kalwarię Krzeszowską oraz Mauzoleum Piastów Śląskich. W Chełmsku Śląskim zobaczymy rynek, kościół świętej Rodziny, a także symbol miejscowości – drewniane domy tkaczy pojawiające się na zdjęciach w licznych przewodnikach, zwane „Dwunastu apostołów”, choć zachowało się 11 domów.

Lubawka (fakultatywnie) – małe, senne miasteczko, sprawiające wrażenie opustoszałego. Przyjezdnych wita od niszczejący od lat budynek jednego z największych dolnośląskich dworców kolejowych. W kameralnym centrum ładny ryneczek z podcieniami, barokowy kościół św. Anny i kościół Wniebowzięcia NMP. 6 kilometrów od miasta zalew w Bukówce.

Trutnov – nieduże centrum z ładnym rynkiem. Najważniejsze zabytki to fragmenty murów miejskich, kościół Narodzenia Marii Panny, ponadto dla miłośników spacerów park miejski oraz położone niedaleko parku wzgórza – Šibeník (506 m n.p.m.); na szczycie wzgórza stoi pomnik generała Gablenza i Jánský vrch, gdzie można zobaczyć kaplicę św. Jana Chrzciciela, a także mały cmentarz wojskowy.

Z Trutnova pociągami kolei czeskich szybko dojedziemy do innych ciekawych miast, jak np. Vrchla

Vrchlabí – dwunastotysięczne miasteczko nazywane „Bramą do Karkonoszy”. W przewodnikach i na stronach internetowych najczęściej zobaczycie charakterystyczne domy podcieniowe tkaczy. To jedno z kilku interesujących miejsc w mieście. Na pewno warto choćby z zewnątrz zobaczyć pałac zbudowany w latach 1546-1548 z inicjatywy Kryštofa Gendorfa z Gendorfu jako renesansowy pałac, rozbudowany w latach 1605-15, a następnie na przełomie XIX i XX wieku, kiedy zburzono mury obronne. Obecnie w pałacu ma swoją siedzibę Urząd Miasta oraz administracja Karkonoskiego Parku Narodowego. Z oryginalnego wyposażenia zachowało się niewiele. Ponadto można zobaczyć dawny zespół klasztorny Augustianów, Muzeum Karkonoskie (w klasztorze i na rynku), kościół pw. św. Wawrzyńca, kapliczki, na obrzeżach zabytkowa kuźnia i wyciąg narciarski.

8. Kierunek Świeradów-Zdrój

W grudniu 2023 roku pociągi powrócą na trasę do Świeradowa-Zdroju. Będzie możliwość zorganizowania wycieczki jednodniowej pociągiem z Wałbrzycha do Świeradowa-Zdroju, prawdopodobnie z przesiadkami w Jeleniej Górze i Gryfowie Śląskim.

Mirsk (fakultatywnie) – typowe dolnośląskie miasteczko; do zobaczenia rynek kościół Zwiastowania NMP z XIV wieku, później kilkakrotnie przebudowywany

Świeradów-Zdrój – popularne wśród Polaków i Niemców uzdrowisko, pojawiające się co jakiś czas w mediach za sprawą „paragonów grozy”. Po powrocie kolei stanie się atrakcyjnym miejscem dla miłośników uzdrowisk oraz wędrówek górskich, którzy wolą pociąg od samochodu. Dworzec kolejowy daleko od centrum. Warto zobaczyć przede wszystkim Dom Zdrojowym z najdłuższą na Dolnym Śląsku Halą Spacerową. Spacerować można po Parku Zdrojowym lub którymś z licznych szlaków turystycznych. Jeśli kogoś stać, może wybrać się na ścieżkę w koronach drzew Sky Walk Tower.

9. Kierunek Skalne Miasto (sezonowo w weekendy)

Dużą popularnością cieszy się sezonowe połączenie weekendowe Kolei Dolnośląskich z Wrocławia do Skalnego Miasta przez Wałbrzych. Wadą połączenia są bardzo zatłoczone pociągi.

Skalne Miasto (sezonowo, w weekendy) – Skalne Miasto i szlaki pomiędzy miastami Teplice nad Metują a Adrszpach w weekendy i lecie przeżywają najazd turystów z Polski. Nietypowe formacje skalne połączone Wilczym Parowem (Vlčí rokle). powstały po ustąpieniu morza kredowego, a później po zakończeniu eksploatacji kopalni piasku. Wiele skał ma nazwę jak Dzban, czy Kochankowie. Dodatkowe atrakcje to wodospady, możliwy jest rejs łódką po jeziorku. Na terenie Skalnego Miasta wytyczono kilkukilometrowe szlaki dla turystów. Wejście jest płatne i kosztuje niemało. Osoby przyjeżdżające samochodem muszą dodatkowo słono zapłacić za parking. Nie odstrasza to jednak tłumów turystów z Polski.

10. Linia kolejowa Świdnica – Jedlina-Zdrój

Niedawno zrewitalizowana linia kolejowa, na której w czerwcu 2023 roku przywrócono ruch pociągów. W trakcie opracowywania artykułu kursowały zaledwie trzy pary pociągów w soboty i niedziele, natomiast w przyszłości sytuacja może się znacznie poprawić. Jest to jedna z najpiękniejszych linii kolejowych z licznymi wiaduktami i pięknymi widokami, która sama w sobie stanowi atrakcję.

Zagórze Śląskie – w centrum miasteczka można zobaczyć kościół Świętego Krzyża z 1500 roku oraz pałac z folwarkiem. Kilometr od centrum znajduje się górujący nad okolicą Zamek Grodno usytuowany nad Jeziorem Bystrzyckim. Część zamku udostępniona do zwiedzania z przewodnikiem, część zaadaptowana na hotelik i resturację. Jezioro Bystrzyckie z zaporą to sztuczny zbiornik wodny z zaporą, ożywający w sezonie, kiedy zapełniają się ośrodki wypoczynkowie, a po jeziorze kurusuje niewielki prom.

Jedlina-Zdrój – na trasie ze Świdnicy do stacji Jedlina-Zdrój można wysiąść na przystanku Jedlina-Zdrój Centrum. W uzdrowisku warto zobaczyć Pałac Jedlinka z XVII wieku, obecny kształt zawdzięczający przebudowie w XIX wieku. Pałac został zaadaptowany na hotel, dla zwiedzających udostępniono kilka sal, w tym Salę Heraldyczną i Salę Balową. Za pałacem stoi replika wagonu sztabowego Adolfa Hitlera.

Pociągiem z Wałbrzycha – podsumowanie

Artykuł zawiera propozycje wycieczek jednodniowych pociągiem z Wałbrzycha, lecz lista nie wyczerpuje tematu. Okolice Wałbrzycha to mnóstwo atrakcji, szlaków górskich i wież widokowych, których nie jestem w stanie tu zmieścić.

Zobacz również:

Pociągiem po Dolnym Śląsku – co zwiedzić i zobaczyć