Wielu czytelników mojego bloga pochodzi z Wrocławia i uwielbia podróżować pociągiem po Dolnym Śląsku. Przygotowałem artykuł z informacjami, dokąd wybrać się pociągiem z Wrocławia na jednodniową wycieczkę. Artykuł uwzględnia miejsca, do których dociera kolei i czas dojazdu w jedną stronę nie przekracza dwóch godzin.

Zakładam, że podróż będzie się odbywała pociągami regionalnymi, natomiast dla osób korzystających z pociągów PKP Intercity przygotuję osobny wpis, dokąd wybrać się pociągiem z Wrocławia na weekend.

Pociągiem z Wrocławia – spis treści

1. Kierunek Leszno
2. Kierunek Kluczbork
3. Kierunek Krotoszyn
4. Kierunek Kłodzko i dalej
5. Kierunek Jelenia Góra
6. Kierunek Trzebnica
7. Kierunek Zgorzelec
8. Kierunek Świdnica i Dzierżoniów
9. Kierunek Zielona Góra
10. Kierunek Opole
11. Linia kolejowa Wałbrzych – Kłodzko
12. Linia kolejowa Świdnica – Jedlina-Zdrój
13. Kierunek Trutnov
14. Kierunek Skalne Miasto

1. Pociągiem z Wrocławia – Kierunek Leszno 

Na trasie do Leszna i Poznania mijamy szereg miejscowości, które niewiele mówią turystom zwiedzającym wielkie miasta i najmodniejsze miejsca. Szkoda, bo w kilku z nich warto się zatrzymać.

Rawicz – miasto niesłusznie kojarzone głównie z zakładem karnym, znane również z klubu żużlowego. Moim zdaniem interesujące miejsce na jednodniową wycieczkę. Rawicz wyróżnia nietypowy staromiejski układ urbanistyczny – wszystkie ulice odchodzące z prostokątnego rynku krzyżują się pod kątem prostym, przez co całość przypomina szachownicę. W budynku stojącego pośrodku rynku ratusza mają swoją siedzibę Muzeum Ziemi Rawickiej oraz punkt informacji turystycznej.

Spośród zabytków wyróżnia się poewangelicki kościół pw. św. Andrzeja Boboli, z zewnątrz wygląda bardzo niepozornie, natomiast wnętrze zaskakuje nietypową architekturą. Najcenniejszym elementem wyposażenia są 50-głosowe organy wyprodukowane w 1917 roku.

Rawicz posiada drugie w Polsce pod względem wielkości Planty. Zbudowane w XIX wieku na miejscu okalających centrum wałów mają 2900 metrów długości. 5 kilometrów od centrum Rawicza położona jest Sarnowa, kiedyś odrębne miasteczko, w 1973 roku włączona do Rawicza. Sarnowa posiada rynek i dawny ratusz z 1837 roku. Inne interesujące zabytki tej dzielnicy to drewniany wiatrak typu koźlak z 1841 roku (na terenie prywatnym), kościół pw. św. Andrzeja Apostoła (1718) oraz eklektyczny dwór z drugiej połowy XIX wieku.

Leszno i okolice – dawna stolica województwa leszczyńskiego liczy ponad 60 tysięcy mieszkańców. Większość najważniejszych atrakcji położonych jest w centrum miasta, dokąd łatwo i szybko można dojść z dworca kolejowego. Najważniejszy zabytek Leszna to okazały ratusz wybudowany w latach 1637 – 1639, uważany za jeden z najpiękniejszych polskich ratuszów. Zniszczony w 1656 roku, odbudowany i wielokrotnie przebudowywany pod kierunkiem słynnych architektów. Ostatni remont miał miejsce w 2020 roku. Ratusz pełni funkcje reprezentacyjne.

Centrum Leszna jest bardzo ładne, jednak trudno oprzeć się wrażeniu niewykorzystanego potencjału. Z muzeów należy wymienić nieduże Muzeum Okręgowe w kamienicy przy przy placu Jana Metziga 17. Tuż obok stoi kościół św. Krzyża, przy którym przy którym utworzono lapidarium z płytami nagrobnymi z dawnych cmentarzy ewangelickich w okolicy. Poza centrum można zobaczyć Aleję Gwiazd Żużla, ewentualnie szlak murali.

W okolicy zachowało się sporo drewnianych lub szachulcowych kościółków, wiatraków – dla turystów wytyczono szlak „Piękno ukryte w drewnie”. Nie wszystkie są otwarte na co dzień.

Ciekawym miejscem jest położona pod Lesznem Rydzyna. Możemy tu dotrzeć pociągiem (stacja kolejowa leży 3 kilometry od najważniejszych atrakcji) lub autobusem podmiejskim z Leszna. Zachował się barokowy układ urbanistyczny z lat 1738–1762, wiatrak (dawniej siedziba Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa), godne uwagi są także dwa kościoły – kościół św. Stanisława oraz poewangelicki kościół z czerwonej cegły, zaadaptowany na salę koncertową. Najważniejsze miejsce w Rydzynie to zamek; dawna rezydencja magnacka. Część zamku udostępniono do zwiedzania, część została przeznaczona na obiekt noclegowy.

Położona 8 kilometrów od centrum Leszna dwutysięczna Osieczna znana jest daleko poza granicami województwa wielkopolskiego z prywatnego Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa. We wnętrzach trzech zabytkowych wiatraków z XVIII wieku mieszczą się wystawy przedmiotów związanych z młynarstwem i rolnictwem, przedmiotami codziennego użytku i sztuką ludową. Z myślą o najmłodszych przygotowano wybiegi dla zwierząt oraz ekspozycję dawnych maszyn rolniczych.

Inne atrakcje Osiecznej to ryneczek, kościół św. Trójcy, klasztor Franciszkanów i niedostępny do zwiedzania zamek, obecnie siedziba centrum rehabilitacji. W sezonie letnim można wypocząć na plaży nad Jeziorem Łoniewskim.

Dojazd autobusem podmiejskim z Leszna zajmuje około 20 minut.

2. Kierunek Kluczbork

Pasażerowie pociągów jadących z Wrocławia w stronę Kluczborka powinni zatrzymać się na chwilę w Oleśnicy i Namysłowie. Ze względu na stan torów podróż bywa bardzo nużąca; być może w przyszłości linia zostanie wyremontowana.

Oleśnica – miasto takie sobie pod względem urody, jednak należy się tu zatrzymać, aby zobaczyć Zamek Książąt Oleśnickich, który przez długi czas był niedostępny dla zwiedzających. Na dziedzińcu przykuwają uwagę herby z popiersiami, wewnątrz udostępniono dla zwiedzających Salę Rycerską, dawny gabinet Wilhelma oraz wieżę, z której można podziwiać panoramę miasta. Inne atrakcje miasta to Park Książąt Oleśnickich, godna uwagi jest także Bazylika Mniejsza pw. św. Jana Ewangelisty Apostoła.

Namysłów – ciekawe miasto w województwie opolskim, stosunkowo rzadko odwiedzane przez turystów. W kameralnym centrum, położonym niedaleko dworca kolejowego, zobaczymy gotycki kościół św. Piotra i Pawła z połowy XV w., zachowane mury obronne z Bramą Krakowską, ratusz z drugiej połowy XIV w. z charakterystyczną, 57-metrową wieżą. Bardzo dobre recenzje zbierają nieduże namysłowskie muzea zarządzane przez Namysłowski Ośrodek Kultury – Izba Regionalna ze zrekonstruowaną dawną apteką i klasą szkolną oraz Izba Techniki Młynarskiej w dawnym młynie.

3. Kierunek Krotoszyn

Jadąc pociągiem Kolei Dolnośląskich w stronę Krotoszyna przejeżdżamy przez urokliwe tereny Doliny Baryczy. Wiele interesujących miejsc położonych jest daleko od stacji kolejowych; dużo łatwiej dojechać do atrakcji jadąc rowerem po ścieżce rowerowej utworzonej po starotorzu Wrocławskiej Kolei Wąskotorowej.

Krośnice – na terenie położonego 2,5 kilometra od stacji kolejowej zespołu pałacowo-parkowego (siedziba Urzędu Gminy) w sezonie letnim kursuje Krośnicka Kolej Wąskotorowa oddana do użytku w 2013 roku (właściwie kolej parkowa). Trasa o długości 3 kilometrów składa się z dwóch połączonych ze sobą pętli, na trasie znajduje się 5 małych przystanków i stacja Krośnice Wąskotorowe. Czas przejazdu wynosi około 20 minut. W parku przygotowano też plac zabaw dla dzieci.

Krotoszyn – interesujące, nieduże miasto bardzo słabo promujące się w mediach, w wielu miejscach zaniedbane, jak np. jeśli chodzi o dworzec kolejowy. Przed dworcem stoi pociąg-pomnik upamiętniający zlikwidowaną Krotoszyńską Kolej Dojazdową. Spacer do centrum zajmuje 5-10 minut. Najważniejsze zabytki to kościoły (w tym kościół drewniany), warto wstąpić do tutejszego Muzeum Regionalnego (w trakcie opracowywania było nieczynne w weekendy). W parku miejskim znajduje się Pałac Gałeckich; nie wiem, czy został wyremontowany i udostępniony do zwiedzania, czy pełni funkcje administracyjne.

4. Kierunek Kłodzko

Dużo ciekawych miejsc na wycieczkę pociągiem z Wrocławia znajdziemy przy trasie do Kłodzka i dalej do Kudowy-Zdroju lub Międzylesia (obecnie linia kolejowa do Kudowy-Zdroju jest nieprzejezdna ze względu na zniszczenia spowodowane przez powódź we wrześniu 2024 r)

Henryków – warto wysiąść na tutejszej stacji kolejowej, aby zobaczyć zespół klasztorny Cystersów z parkiem i bogato zdobionym kościołem. Część zespołu pełni funkcje społeczne (dom opieki, szkoła). O ile mi wiadomo, wnętrza można zwiedzać tylko z przewodnikiem, natomiast park i otoczenie klasztoru dostępne są bez konieczności wcześniejszej rezerwacji.

Ziębice – typowe dolnośląskie miasteczko z niebrzydkim rynkiem i kilkoma zabytkami, takimi jak Bazylika Mniejsza św. Jerzego. Centrum małe, ale robi pozytywne wrażenie. Warto zwiedzić Muzeum Domu Śląskiego – połączenie muzeum regionalnego i muzeum specjalistycznego w dawnym ratuszu. Muzeum dawniej było znane jako Muzeum Sprzętu Gospodarstwa Domowego.

Bardo – malowniczo położone w zakolu Nysy Kłodzkiej malutkie Bardo znane jest ze szlaków górskich oraz Sanktuarium Matki Boskiej Bardzkiej, którego częścią jest Muzeum Sztuki Sakralnej. Wewnątrz przechowywana jest cenna, cudowna figurka Matki Boskiej Bardzkiej z XII wieku. Na uwagę zasługuje kamienny most.

Kamieniec Ząbkowicki – ważny węzeł kolejowy. Obowiązkowo należy zwiedzić Pałac Marianny Orańskiej. Z Kamieńca Ząbkowickiego warto podjechać busem do oddalonego o 12 km Złotego Stoku, gdzie na turystów czeka Kopalnia Złota, replika średniowiecznej osady górniczej oraz Park Przygód Skalisko – park linowy z kilkoma trasami, dostosowanymi do różnych poziomów trudności.

Kłodzko – jedno z najładniejszych dolnośląskich miast, przynajmniej jeśli chodzi o centrum. Na fotografiach w przewodnikach turystycznych często pokazywany jest most gotycki z XIV wieku nad Młynówką, czasami nazywany miniaturą Mostu Karola w Pradze. W Kłodzku warto zobaczyć kościół Wniebowzięcia NMP i podziemną trasę turystyczną o długości 600 metrów. Podziemna trasa turystyczna kończy się przy bramie do górującej nad miastem Twierdzy – do zwiedzania została udostępniona tylko część bastionu. Na koniec można wstąpić do Muzeum Ziemi Kłodzkiej, aby poznać historię regionu. Dworzec kolejowy Kłodzko Główne oddalony jest o 2 kilometry od centrum miasta. Przystanek kolejowy Kłodzko Miasto znajduje się bardzo blisko największych atrakcji.

Z Kłodzka możemy pojechać dalej do Kudowy-Zdroju, o ile nie obowiązuje zastępcza komunikacja autobusowa lub pociągi nie zostaną z jakiegoś względu odwołane. Godne polecenia są położone po drodze Duszniki-Zdrój. Tutejsze Muzeum Papiernictwa zalicza się do najciekawszych muzeów na Dolnym Śląsku.

Kudowa-Zdrój to uzdrowisko, więc główne punkty wizyty w tym miejscu to Park Zdrojowy i Pijalnia Wód Mineralnych. Można również zobaczyć Muzeum Zabawek, Kaplicę Czaszek w Czermnej i skansen w Pstrążnej. Na przejazd autobusem do czeskiego Nachodu może zabraknąć czasu, o ile nie jest to jedyny cel wizyty. W drodze do Kudowy-Zdroju pociąg przejeżdża przez piękny wiadukt w Lewinie Kłodzkim.

Jeśli z Kłodzka będziemy kontynuować podróż w stronę Międzylesia, należy uwzględnić w planie podróży Bystrzycę Kłodzką. Panorama miasta pięknie prezentuje się na zdjęciach z drona; jednak opinie osób, które zwiedziły miasto, wskazują na zaniedbane, aczkolwiek urokliwe centrum. Największa atrakcja tego miasta to Muzeum Filumenistyczne w dawnym kościele ewangelickim.

5. Kierunek Jelenia Góra

Najbardziej oblegana linia kolejowa w województwie dolnośląskim biegnie z Wrocławia do Jeleniej Góry i dalej do Szklarskiej Poręby. Opis propozycji wycieczek jednodniowych z Wrocławia zakończę na okolicach Jeleniej Góry, ponieważ moim zdaniem Szklarska Poręba to propozycja wycieczki weekendowej dla miłośników wycieczek górskich.

Jaworzyna Śląska – w Jaworzynie Śląskiej działa bardzo dobrze prowadzone Muzeum Kolejnictwa na Śląsku z licznymi, interesującymi eksponatami, jak np. parowóz TKt48-18, czechosłowacki wagon silnikowy serii 830 oraz najstarszy sprawny spalinowóz w Polsce DEUTZ OMZ 122R z 1940 r. Na terenie muzeum znajdziemy także ponadstuletnie parowozy TKh2 i TKi3. Zachowała się infrastruktura parowozowni, w sezonie letnim organizowane są krótkie przejazdy po bocznicy na terenie placówki. Muzeum organizuje także coroczne Gale Parowozów.

Wałbrzych – dawne miasto górnicze, niesłusznie uważane wraz z Bytomiem za jedno z najbrzydszych polskich miast. Największe atrakcje Wałbrzycha porozrzucane są po bardzo dużej powierzchni, jednodniowe zwiedzanie można ograniczyć do trochę zaniedbanego centrum z wieloma intersującymi gmachami pod względem architektonicznym oraz zaułkami lub spędzić czas zwiedzając Muzeum Porcelany w klasycystycznym pałacyku (dawne Muzeum Okręgowe, połączenie muzeum porcelany i muzeum regionalnego), następnie udać się do Palmiarni lub zamku w Książu. Dużą popularnością cieszy się kompleks Starej Kopalni na zrewitalizowanym terenie dawnej KWK „Julia” z Muzeum Przemysłu i Techniki oraz obiektem noclegowym. Warto także udać się do Szczawna-Zdroju, uzdrowiska będącego obecnie częścią Wałbrzycha. Dojazd autobusem komunikacji miejskiej. Na szczegółowe zwiedzanie Wałbrzycha należałoby przeznaczyć kilka dni, ale w mieście panuje dziwna atmosfera, kiepsko też wypada pod względem obiektów noclegowych.

Jelenia Góra – miasto średniej wielkości z ładnym centrum i fotogenicznym rynkiem. Na terenie miasta znajdziemy interesujące zabytki sakralne, szlaki spacerowe (między innymi wzdłuż Bobru), wieże widokowe (np. Wieża Krzywoustego), czy muzea. Najbardziej znane muzea to Muzeum Karkonoskie oraz położone poza centrum Muzeum Historii i Militariów ze Skansenem Uzbrojenia Wojska Polskiego. Stosunkowo nowa atrakcja to Muzeum Motoryzacji na ostatnim piętrze galerii handlowej. Kilka lat temu otwarto także podziemną trasę Time Gates – Bramy Czasu (1,2 km) z trasą naukową (cewka Tesli + eksperymenty naukowe) i historyczną (opowieści o historii Dolnego Śląska). Zwiedzanie z przewodnikiem, atrakcja dla dzieci w wieku +4-5 lat.

Cieplice Śląskie – w sezonie letnim warto zobaczyć również Cieplice Śląskie-Zdrój, niewielkie uzdrowisko z wodami termalnymi oraz ładnym Parkiem Zdrojowym i Parkiem Norweskim. Dojazd pociągiem z Jeleniej Góry zajmuje 10 minut.

6. Kierunek Trzebnica

Trzebnica – dzięki pociągom Kolei Dolnośląskich do Trzebnicy możemy dojechać pociągiem z Wrocławia szybko i niedrogo, aczkolwiek pociągi bywają zatłoczone. Dużo turystów przyjeżdża do miasta zobaczyć słynne Sanktuarium św. Jadwigi. Poza sanktuarium można zobaczyć z zewnątrz ratusz i pospacerować przy Stawach Trzebnickich.

Z Trzebnicy można dojechać busem do Żmigrodu przez Prusice i stamtąd wrócić pociągiem do Wrocławia. W Prusicach może podobać się rynek, późnogotycki kościół parafialny z XV wieku, miłośnicy kolei znajdą budynek dawnego dworca kolei wąskotorowej (pełni funckcje mieszkalne). W Żmigrodzie można zobaczyć kościół pw. św. Trójcy z przełomu XVI i XVII wieku oraz ruiny pałacu spalonego przez żołnierzy Armii Czerwonej.

7. Kierunek Zgorzelec

Podróżując pociągiem w stronę Zgorzelca warto zatrzymać się w kilku miastach po drodze, proponowane wycieczki uwzględniają także przesiadkę do Lubina (można dojechać pociągiem bezpośrednim) i Jawora.

Środa Śląska – miasteczko położone daleko od stacji kolejowej. Największą atrakcją jest znany w całej Polsce „Skarb średzki” – przedmioty i precjoza znalezione podczas rozbiórki budynku w centrum miasta w 1985 i 1988 roku. Skarb wystawiony jest w Muzeum Regionalnym, ale należy pamiętać, że jesienią przenoszony jest na wystawę cykliczną w Muzeum Narodowym we Wrocławiu i pod koniec roku nie obejrzymy go w Środzie Śląskiej. Zachowały się mury obronne o długości ponad 1,5 km, uwagę zwraca także długi na ponad 300 metrów i wąski rynek z ratuszem w centralnej części. Inne zabytki to kościoły – św. Andrzeja Apostoła, Narodzenia NMP, Podwyższenia Krzyża Świętego.

Legnica – średniej wielkości miasto i węzeł kolejowy nie należy do miejsc popularnych wśród turystów, chociaż nie brakuje tu ciekawych miejsc. Duża część zabytków została zniszczona przez żołnierzy Armii Czerwonej w 1945 roku; w centrum pojedyncze zabytki przeplatają się z PRL-owskimi bryłami. Wyróżniają się katedra św. Piotra i Pawła, kościół NMP, budynek ratusza i kamienice tzw. śledzionki. Warto zobaczyć także Muzeum Miedzi, dziedziniec Zamku Książąt Piastowskich, dzielnicę Tarninów (najładniejsza część miasta z zachowaną zabytkową zabudową), a pod Legnicą Muzeum Bitwy Legnickiej.

Jawor – z Legnicy warto podjechać pociągiem do pobliskiego Jawora, gdzie znajduje się jeden z dwóch zachowanych polskich Kościołów Pokoju. Pięknie zdobiony jaworski kościół może pomieścić aż 6000 wiernych. Druga ważna atrakcja miasta to Muzeum Regionalne. Natomiast tutejszy zamek to miejsce działalności kilku firm i instytucji, a część wydzielona do zwiedzania zbiera kiepskie opinie. Należy wymienić także wyremontowany zabytkowy dworzec kolejowy.

Bolesławiec – ciekawe miejsce słynące z produkcji ceramiki. Niedawno wyremontowany dworzec kolejowy leży bardzo blisko centrum miasta, gdzie warto zobaczyć rynek, dwa budynki Muzeum Ceramiki (w jednym mieści się Dział Ceramiki, w drugim Dział Historii Miasta) oraz fragmenty murów miejskich. Z zabytków sakralnych warty odwiedzenia jest kościół Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława (1482-1521). W manufakturze mieszczącej się poza centrum miasta utworzono Żywe Muzeum Ceramiki, w którym można podejrzeć proces produkcji oraz pracę malarzy zdobiących ceramikę. Chętni mogą także wziąć udział w warsztatach zdobienia ceramiki.

Lubin – miasto przemysłowe, mało znane wśród turystów. W centrum natrafimy na zabytkowe kamienice, ładny budynek Poczty Polskiej, Muzeum Historyczne w budynku ratusza, Basztę Głogowską, zabytkowe kościoły (w tym szachulcowy kościół Narodzenia NMP z 1683 roku na wzgórzu). Ponadto na terenie spółki KGHM działa Muzeum Ziemi Lubińskiej im. Jana Wyżykowskiego (zwiedzanie w grupach po rezerwacji), a w zrewitalizowanym Parku Leśnym utworzono cieszące się bardzo dobrymi recenzjami wystawy plenerowe Muzeum Historycznego. Dzieci będą mogły wyszaleć się także w Parku Wrocławskim, gdzie znajdziemy Park Dinozaurów, mini zoo oraz ogromny plac zabaw.

8. Kierunek Świdnica i Dzierżoniów

Do Świdnicy najlepiej dojechać pociągiem z Wrocławia przez Sobótkę, po zrewitalizowanej i niedawno ponownie otwartej linii. Ze stacji Świdnica Miasto możemy kontynuować podróż innymi pociągami jadącymi w stronę Dzierżoniowa, a nawet do Bielawy.

Sobótka – na stacji w Sobótce wysiada mnóstwo turystów wybierających się na Ślężę. Po drodze mijamy Wieżę Bismarcka, a na szczycie góry wzniesiono Kościół Narodzenia NMP w miejscu dawnej, średniowiecznej warowni. W mieście warto zobaczyć rynek z makietami Masywu Ślęży oraz XVIII-wiecznej Sobótki, warto też wstąpić do Muzeum Ślężańskiego. W okolicy sporo atrakcji przyrodniczych.

Świdnica – centrum miasta i najważniejsze atrakcje położone są w spacerowej odległości od dworca kolejowego Świdnica Miasto. Najważniejsze zabytki to słynny, piękny Kościół Pokoju z cmentarzykiem, majestatyczna katedra, piękny rynek z udostępnioną turystom Wieżą Ratuszową (panorama Świdnicy i widok na góry) oraz budynkiem ratusza, gdzie mieści się obecnie godne polecenia Muzeum Dawnego Kupiectwa. W różnych miejscach centrum zabytkowe wille i kamienice, w ładną pogodę warto pospacerować po świdnickich parkach. Bardzo dobrze rozwinięta baza gastronomiczna.

Dzierżoniów – kolejne z mało popularnych wśród turystów dolnośląskich miast. Doskonała baza wypadowa do wycieczek autobusowych, pieszych i kolejowych po okolicy, aczkolwiek noclegi, poza obiektem OSiR-u, bardzo drogie. Rynek typowy dla miast województwa dolnośląskiego; wyróżnia go wieża ratusza o wysokości 47 metrów została udostępniona turystom; z jej szczytu roztacza się panorama Gór Sowich i Ślęży. Na terenie miasta znajdziemy sporo ciekawych zabytków sakralnych, fragmenty murów miejskich. Perełki na mapie Dzierżoniowa to Muzeum Miejskie Dzierżoniowa mieszczące się w pałacyku z 1897 roku z kolekcją produkowanych tutaj dawniej odbiorników Diora oraz otwarty w weekendy Młyn Hilberta z zachowanymi ciągami produkcyjnymi z lat trzydziestych XX wieku.

Dalej możemy pojechać do Ząbkowic Śląskich.

Ząbkowice Śląskie – ciekawe miasto, znane z Krzywej Wieży. To największa atrakcja miasta. Warto odwiedzić Izbę Regionalną, kościół św. Anny, jak również rynek z ratuszem z charakterystyczną, strzelistą wieżą. Zachowały się fragmenty murów miejskich. Ruiny zamku raczej dla wąskiego grona turystów.

9. Kierunek Zielona Góra

Mniej znane i rzadziej odwiedzane przez turystów miejsca znajdują się przy linii kolejowej z Wrocławia do Szczecina przez Zieloną Górę. Popularna linia Nadodrzanka daje możliwość dojazdu pociągiem z Wrocławia do kilku interesujących miast, z których wymienię tylko te położone najbliżej stolicy województwa dolnośląskiego.

Wołów – podczas walk w 1945 roku w gruzach legło 70 procent zabudowy miasta. Po wojnie tereny zostały zasiedlone przez Kresiowian. Kameralne centrum miasta, głównie zabytki sakralne – kościół św. Wawrzyńca (XIV w.) z barokowymi organami Adama Horatia Caspariniego i kościół św. Boromeusza. Zamek zatracił swój charakter, obecnie jest siedzibą Starostwa Powiatowego. W godzinach urzędowania można wejść na wieżę (15 m). Zachowały się fragmenty murów obronnych, przy których postawiono rzeźbę „Wołowskie woły” nawiązującą do historii miasta.

Z Wołowa do Lubiąża prowadzi ścieżka rowerowa po starotorzu dawnej linii kolejowej. W Lubiążu obowiązkowo należy zwiedzić zespół klasztorny Cystersów.

Głogów – miasto niemal w całości zniszczone przez Armię Czerwoną w 1945 roku. W ostatnich 30 latach wydano dużo pieniędzy na odbudowę zabytków. Najważniejsze atrakcje Głogowa to Zamek Książąt Głogowskich z niewielkim muzeum, w którym zobaczymy między innymi kolekcję monet ze Skarbu Głogowskiego, Odbudowana w latach 1994-1995 roku wieża ratuszowa należy do najwyższych w Polsce, a z tarasu widokowego na górze można podziwiać panoramę miasta. Z ruin odbudowano także teatr im. Andreasa Gryphiusa. Inne ważne miejsca to fosa miejska, ruiny kościoła św. Mikołaja, Blok Koszarowy z kameralnym muzeum oraz Centrum Informacji Turystycznej, pozostałości po murach miejskich, majestatyczny gmach sądu i kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Pod opieką pasjonatów znajduje się schron bojowy nr 417.

Siedem kilometrów od Głogowa znajdują się Żukowice – wieś wysiedlona pod budowę huty miedzi. Z 1500 mieszkańców pozostało zaledwie pięć rodzin. We wsi niszczeje zabytkowy kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej, natomiast dawny dworzec kolejowy został odnowiony przez prywatnego inwestora i pełni inne funkcje. Kolejna wysiedlona wieś to Wróblin Głogowski. Obecnie mieszka tam jedna osoba, a o dawnych czasach przypomina popadający w ruinę, opuszczony kościół pw. św. Heleny z 1810 roku.

Bytom Odrzański – małe miasteczko z pięknym rynkiem otoczonym zdobionymi kamienicami mieszczańskimi. Warto też zobaczyć kościół św. Hieronima i tereny nad Odrą. Drugi z bytomskich kościołów został zaadaptowany na muzeum i archiwum, które w trakcie opracowywania artykułu były jeszcze nieczynne.

Nowa Sól – ciekawe miejsce na wycieczkę z dziećmi. Miasto nie podzieliło losu innych miast tego regionu zniszczonych przez wojska radzieckie. Rodziny z dziećmi mogą zwiedzić zadbany Park Krasnala z czterema placami zabaw, papugarnią, minii zoo i najwyższym krasnalem świata oraz Park Fizyki – coś na kształt centrum nauki na świeżym powietrzu, gdzie w atrakcyjny sposób przekazywane są podstawy chemii i fizyki. Nie brakuje atrakcji sakralnych, w trakcie opracowywania artykułu działał jedyny w Polsce most podnoszony, a bardzo dobre opinie zbierało Muzeum Miejskie.

10. Kierunek Opole

Planując wycieczkę jednodniową pociągiem z Wrocławia można także rozważyc podróż do Brzegu i Opola, czyli trasą pierwszej linii kolejowej na dzisiejszych ziemiach polskich (pierwszy pociąg dojechał do Oławy). Opole opisuję pobieżnie, ponieważ w mieście jest trochę innych atrakcji, które czynią go także atrakcyjnym miejscem na wycieczkę weekendową.

Brzeg – miasto znane z Zamku Książąt Piastowskich, przypominającego trochę Wawel, tylko w mniejszej skali. Z zabytkowego dworca kolejowego do zamku idzie się około 15 minut, po drodze przechodząc przez centrum miasta. Tu i ówdzie natrafimy na zabytkowe budynki. Naprzeciwko zamku stoi okazały kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, azaraz za nim kościół pw. św. Jadwigi – rodowe mauzoleum Piastów śląskich. W świątyni pochowano 43 władców tej dynastii, zachowały się 22 sarkofagi. Obok zwraca uwagę jeden z najpiękniejszych renesansowych ratuszy w Polsce. Niedawno odnowiono elewację budynku.

Opole – stolica województwa opolskiego. Ładne centrum położone jest blisko zabytkowego dworca kolejowego. Program jednodniowej wycieczki do Opola powinien uwzględnić spacer nad Młynówką, wyjście na Wieżę Piastowską, pozostałość po dawnym zamku, wizytę w Muzeum Śląska Opolskiego, a dla miłośników piosenek także w Muzeum Polskiej Piosenki. Nie brakuje zabytków sakralnych, jak i nowoczesnych budynków.

11. Linia kolejowa Wałbrzych – Kłodzko

Dodatkowa propozycja na wycieczkę jednodniową pociągiem z Wrocławia to przejazd linią kolejową Wałbrzych – Kłodzko. To jedna z najpiękniejszych linii kolejowych w Polsce i w Europie Środkowej. Podczas przejazdu pociąg pokonuje liczne wiadukty (np. przy wyjeździe z Wałbrzycha i w Nowej Rudzie), jak również najdłuższy tunel kolejowy w Polsce. Chętni mogą się zatrzymać w Nowej Rudzie. Największą atrakcją miasta jest Turystyczna Kopalnia Węgla utworzona na terenie kopalni zamkniętej w 1995 roku. Podczas zwiedzania można zapoznać się z historią górnictwa w Nowej Rudzie, zobaczyć pomieszczenia administracyjne i przejechać się wąskotorową kolejką kopalnianą. Kopalnia położona jest blisko przystanku kolejowego Nowa Ruda Przedmieście, natomiast rynek z ratuszem bliżej stacji Nowa Ruda.

Najlepiej zrobić sobie „kółeczko” Wrocław – Wałbrzych Główny – Kłodzko – Wrocław korzystając z ofert Weekend z KD lub Wspólny Bilet Aglomeracyjny.

12. Linia kolejowa Świdnica – Jedlina-Zdrój

Niedawno zrewitalizowana linia kolejowa, na której w czerwcu 2023 roku przywrócono ruch pociągów. W trakcie opracowywania artykułu kursowały zaledwie trzy pary pociągów w soboty i niedziele, natomiast w przyszłości sytuacja może się znacznie poprawić. Jest to jedna z najpiękniejszych linii kolejowych z licznymi wiaduktami i pięknymi widokami, która sama w sobie stanowi atrakcję.

Zagórze Śląskie – w centrum miasteczka można zobaczyć kościół Świętego Krzyża z 1500 roku oraz pałac z folwarkiem. Kilometr od centrum znajduje się górujący nad okolicą Zamek Grodno usytuowany nad Jeziorem Bystrzyckim. Część zamku udostępniona do zwiedzania z przewodnikiem, część zaadaptowana na hotelik i restaurację. Jezioro Bystrzyckie z zaporą to sztuczny zbiornik wodny z zaporą, ożywający w sezonie, kiedy zapełniają się ośrodki wypoczynkowe, a po jeziorze kursuje niewielki prom.

Jedlina-Zdrój – na trasie ze Świdnicy do stacji Jedlina-Zdrój można wysiąść na przystanku Jedlina-Zdrój Centrum. W uzdrowisku warto zobaczyć Pałac Jedlinka z XVII wieku, obecny kształt zawdzięczający przebudowie w XIX wieku. Pałac został zaadaptowany na hotel, dla zwiedzających udostępniono kilka sal, w tym Salę Heraldyczną i Salę Balową. Za pałacem stoi replika wagonu sztabowego Adolfa Hitlera.

13. Kierunek Trutnov

Pociągiem z Wrocławia dojedziemy także do Trutnova z przesiadką na stacji Sędzisław, ale trzeba sprawdzić w rozkładzie jazdy, czy pociągi kursują. Pociągi z Sędzisławia przez Kamienną Górę do Trutnova obsługiwane są przez czeskiego przewoźnika GW Regio we współpracy z Kolejami Dolnośląskimi. W zależności od obowiązywania rozkładu jazdy pociągi kursują sezonowo, weekendowo, być może codziennie, ale za każdym razem należy to sprawdzić na stronie przewoźnika. Podaję jako ciekawostkę.

Kamienna Góra – warte odwiedzenia, trochę zaniedbane miasteczko. Dworzec kolejowy w centrum miasta, najważniejsze atrakcje to Plac Wolności (Rynek), kościół św. Piotra i Pawła, Kościół Matki Bożej Różańcowej (jeden z sześciu Kościołów Łaski) oraz ruiny zamku. Tylko z przewodnikiem można zwiedzać podziemne korytarze sztolni „Arado”. Miłośnicy muzeum powinni odwiedzić nietypowe Muzeum Tkactwa.

W starotorzu dawnej linii kolejowej Kamienna Góra – Chełmsko Śląskie zbudowano ścieżkę rowerową. Warto podjechać rowerem do Krzeszowa, aby zobaczyć Bazylikę NMP z pięknie zdobionym wnętrzem, Kalwarię Krzeszowską oraz Mauzoleum Piastów Śląskich. W Chełmsku Śląskim zobaczymy rynek, kościół świętej Rodziny, a także symbol miejscowości – drewniane domy tkaczy pojawiające się na zdjęciach w licznych przewodnikach, zwane „Dwunastu apostołów”, choć zachowało się 11 domów.

Lubawka (fakultatywnie) – małe, senne miasteczko, sprawiające wrażenie opustoszałego. Przyjezdnych wita od niszczejący od lat budynek jednego z największych dolnośląskich dworców kolejowych. W kameralnym centrum ładny ryneczek z podcieniami, barokowy kościół św. Anny i kościół Wniebowzięcia NMP. 6 kilometrów od miasta zalew w Bukówce.

Trutnov – nieduże centrum z ładnym rynkiem. Najważniejsze zabytki to fragmenty murów miejskich, kościół Narodzenia Marii Panny, ponadto dla miłośników spacerów park miejski oraz położone niedaleko parku wzgórza – Šibeník (506 m n.p.m.); na szczycie wzgórza stoi pomnik generała Gablenza i Jánský vrch, gdzie można zobaczyć kaplicę św. Jana Chrzciciela, a także mały cmentarz wojskowy.

Z Trutnova pociągami kolei czeskich szybko dojedziemy do innych ciekawych miast, jak np. Vrchla

Vrchlabí – dwunastotysięczne miasteczko nazywane „Bramą do Karkonoszy”. W przewodnikach i na stronach internetowych najczęściej zobaczycie charakterystyczne domy podcieniowe tkaczy. To jedno z kilku interesujących miejsc w mieście. Na pewno warto choćby z zewnątrz zobaczyć pałac zbudowany w latach 1546-1548 z inicjatywy Kryštofa Gendorfa z Gendorfu jako renesansowy pałac, rozbudowany w latach 1605-15, a następnie na przełomie XIX i XX wieku, kiedy zburzono mury obronne. Obecnie w pałacu ma swoją siedzibę Urząd Miasta oraz administracja Karkonoskiego Parku Narodowego. Z oryginalnego wyposażenia zachowało się niewiele. Ponadto można zobaczyć dawny zespół klasztorny Augustianów, Muzeum Karkonoskie (w klasztorze i na rynku), kościół pw. św. Wawrzyńca, kapliczki, na obrzeżach zabytkowa kuźnia i wyciąg narciarski.

14. Kierunek Skalne Miasto (sezonowo w weekendy)

Dużą popularnością cieszy się sezonowe połączenie weekendowe Kolei Dolnośląskich z Wrocławia do Skalnego Miasta przez Wałbrzych. Wadą połączenia są bardzo zatłoczone pociągi.

Skalne Miasto (sezonowo, w weekendy) – Skalne Miasto i szlaki pomiędzy miastami Teplice nad Metują a Adrszpach w weekendy i lecie przeżywają najazd turystów z Polski. Nietypowe formacje skalne połączone Wilczym Parowem (Vlčí rokle). powstały po ustąpieniu morza kredowego, a później po zakończeniu eksploatacji kopalni piasku. Wiele skał ma nazwę jak Dzban, czy Kochankowie. Dodatkowe atrakcje to wodospady, możliwy jest rejs łódką po jeziorku. Na terenie Skalnego Miasta wytyczono kilkukilometrowe szlaki dla turystów. Wejście jest płatne i kosztuje niemało. Osoby przyjeżdżające samochodem muszą dodatkowo słono zapłacić za parking. Nie odstrasza to jednak tłumów turystów z Polski.