Strzegom to miasto w województwie dolnośląskim. Zamieszkałe przez około 15 tysięcy osób nie należy do popularnych celów wycieczek. W artykule krótko przedstawię najważniejsze atrakcje Strzegomia, dzięki czemu zaplanujecie, co zwiedzić w Strzegomiu. Należy pamiętać, że podczas walk w styczniu 1945 roku w gruzach legło 60% zabudowy miasta. Po wojnie wysiedlono niemieckich mieszkańców miasta, zasiedlając je polskimi osadnikami. Strzegom słynie z wydobycia granitu – w okolicy znajdziemy kilka czynnych kamieniołomów.

Ostatnia aktualizacja: 07.10.2023

 

1. Bazylika św. Piotra i Pawła

Najbardziej znany zabytek Strzegomia. Duży kościół zdumiewający wielkością w porównaniu do wielkości i wysokości zabudowy miasta. Trójnawową świątynię budowano od 1250 roku do początków XVI wieku, przy czym zasadniczą część kościoła ukończono w 1390 roku. W 1522 r. zakończono budowę wieży południowej i wzniesiono emporę muzyczną. W 1718 roku pożar świątyni.

Kościół wzniesiony z kamienia na rzucie krzyża łacińskiego. Długość świątyni to około 80 metrów, wysokość sięga aż 34 metrów. W polach łuku bogaty zespół płaskorzeźb i rzeźb pełnoplastycznych w dwóch rzędach, przedstawiających epizody z życia świętego Pawła. Kamienne elewacje świątyni wzbogacone piaskowcowymi detalami, między innymi rzygaczami, dekoracjami roślinnymi i głowami postaci.

Najcenniejsze elementy wyposażenia to trójarkadowa, kamienna sedilia i kamienne sakramentarium w kształcie wieży z 1 poł. XV w, kamienna chrzcielnica z XVI w., manierystyczna ambona z 1592 r. i polichromie.

Jeden z najcenniejszych murowanych kościołów na Dolnym Śląsku.

2. Estakada kolejowa

Atrakcja Strzegomia cenna szczególnie dla miłośników kolei. Wybudowana w 1911 roku na łuku linii ze Strzegomia do Marciszowa (obecnie czynna tylko na krótkim odcinku dla ruchu towarowego). Estakada o długości 630 metrów składa się z 45 arkad betonowych i trzech wiaduktów stalowych (według części źródeł długość to 745 metrów). Opasuje łukiem od południa i wschodu stare miasto, biegnąc na dużej części równolegle do murów obronnych.

W 2021 roku zakończył się remont estakady. Równie efektowna estakada kolejowa znajduje się w Gorzowie Wielkopolskim, estakadę znajdziemy też we Wrocławiu. W ramach remontu wymieniono podkłady, tłuczeń i tor. Odnowiono także gzymsy, parapety i barierki zdobiące estakadę od początku istnienia. Strzegomska estakada wyróżnia się tym, że nie sąsiaduje z drogami dla samochodów.

3. Mury obronne

Kolejna atrakcja Strzegomia to zachowane fragmenty murów obronnych, budowanych pod koniec XIII wieku, następnie rozbudowane o drugi pierścień w XV wieku. Dawniej przy murach znajdowało się pięć bram. Rozbierane od 1748 roku, fragmenty murów rozebrano też w XIX wieku, a to, co pozostało, znacznie ucierpiało podczas walk o miasto w 1945 roku. Najlepiej zachowane mury zobaczymy w parku miejskim z Basztą Dziobową. W 2020 roku oddano do użytku basteję obronną obok estakady kolejowej.

4. Kościół św. Barbary

Strzegomski kościół św. Barbary to dawna synagoga, której historia sięga połowy XIV wieku. Jednonawowy, nieotynkowany budynek ze sklepieniami gwiaździstymi pełnił funkcję bożnicy do połowy XV wieku, kiedy Żydów oskarżono o zbezczeszczenie hostii i wypędzono ze Strzegomia. W 1455 roku synagoga została przekształcona w rzymskokatolicki kościół św. Barbary. Po przebudowie kościół w stylu gotyckim. Na uwagę zasługują ołtarze. Świątynia nie zawsze jest otwarta.

5. Kościół pw. Zbawiciela Świata i Matki Bożej Szkaplerznej

Trzeci z zabytkowych strzegomskich kościołów położonych w centrum miasteczka. Pierwotna świątynia wzniesiona przez karmelitów w 1500 roku na miejscu kościoła rozebranego 80 lat wcześniej, następnie przebudowana przez nich w 1729 roku w stylu baroku. Przez długi czas służyła ewangelikom – swój obecny kształt zawdzięcza przebudowie z lat 1813-1819. W 1869 roku nastąpiła regotycyzacja świątyni. Po 1945 roku przez wiele lat nieużytkowany, w 1997 roku świątynia przejęta przez biskupa legnickiego Tadeusza Rybaka. Na początku XXI wieku prace remontowe. Do kościoła przylega dawny klasztor karmelitów.

6. Wieża Targowa

Wieża Targowa to pozostałość dawnego ratusza z XIV wieku. W średniowieczu pełniła funkcję wieży ratuszowej, obecnie jest jedynym zachowanym elementem średniowiecznej zabudowy rynku. Przebudowana w 1533 roku, dzięki przebudowie osiągnęła wysokość 26,2 m. W 2000 roku wzniesiono nowy, piramidalny hełm wieży, zamontowany w miejscu poprzedniego, zniszczonego po drugiej wojnie światowej, przez co osiągnęła wysokość 35 metrów. Udostępniona jako wieża widokowa.

7. Góra Krzyżowa

Szczyt o wysokości 354 m n.p.m. na Wzgórzach Strzegomskich, należący do Korony Sudetów Polskich. Nazwa góry pochodzi od krzyża, który na jej szczycie stał od połowy XIX wieku. Historia krzyża na górze jest zawiła, ostatnia renowacja miała miejsce w latach 2007-2009, kiedy również poświęcono i zawieszono nową, odlaną z brązu figurę Jezusa Chrystusa.

Góra Krzyżowa to bardzo dobry punkt widokowy z panoramą Strzegomia. Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych z platformy widokowej można dostrzec szczyty Sudetów Zachodnich i Środkowych. Popularne miejsce spacerów mieszkańców Strzegomia.

8. Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy

Przy okazji wycieczki do Strzegomia warto wybrać się do oddalonego o 12 kilometrów Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy, gdzie w czasie drugiej wojny światowej funkcjonował ciężki obóz pracy. Średnia przeżycia więźniów pracujących w tamtejszym kamieniołomie wynosiła zaledwie 6 tygodni. Po obozie zostało niewiele, jednak wizyta w muzeum będzie ciekawą i przygnębiającą lekcją nie tak dawnej historii.

Strzegom – podsumowanie

Na liście krótko opisałem najważniejsze atrakcje Strzegomia, jednak celowo pominąłem kościół św. Jadwigi Śląskiej oraz ciekawą architektonicznie kaplicę św. Antoniego, bowiem czytelnicy nie lubią czytać o zabytkach sakralnych. Zwiedzanie Strzegomia to także spacer po rynku i okolicach, które warte są obejrzenia, jednak daleko im do najpiękniejszych w regionie. Szkoda, że zaniedbano mały cmentarz żydowski.

W mieście można znaleźć niedrogie noclegi w obiektach noclegowych funkcjonujących przy miejscowych restauracjach.

Dojazd pociągiem do Strzegomia

Strzegom położony jest przy Magistrali Podsudeckiej, na odcinku Jaworzyna Śląska – Legnica. Zatrzymują się tu pociągi Kolei Dolnośląskich z Legnicy do Kłodzka. Dworzec kolejowy Strzegom położony jest półtora kilometra od rynku. Budynek dworca jest zaniedbany, wymaga remontu, brakuje podstawowej infrastruktury pasażerskiej. Stacja kolejowa Strzegom Miasto jest nieczynna dla ruchu pasażerskiego – dojeżdżają tu tylko pociągi turystyczne 1-2 razy w roku.

Zobacz również:

Pociągiem po Dolnym Śląsku – co zwiedzić i zobaczyć
Pociągiem z Wrocławia – propozycje wycieczek jednodniowych
Legnica – najciekawsze miejsca i atrakcje

—> WSPARCIE STRONY<—

W dzisiejszych czasach wartościowe i niezależne strony nie przetrwają bez wsparcia czytelników. Wspierając mnie, wspierasz rzetelny przewodnik tworzony z pasji, bez pogoni za sensacją i zasięgami, dzięki któremu możesz taniej i wygodniej podróżować.