Zasiłek stały to świadczenie pieniężne wypłacane przez ośrodki pomocy społeczne osobom niezdolnym do pracy, spełniającym określone kryteria. Nie będę się tu rozwodził na temat kryteriów, które zostały szczegółowo opisane na wielu stronach, natomiast opiszę, jak w rzeczywistości zasiłek ma się do podróżowania.

Zasiłek stały ma szereg ograniczeń dla osób podróżujących. Podobne ograniczenia obowiązują w wielu krajach (nie dotyczą jednak tzw. „uchodźców”). Ograniczenia zostały wprowadzone przede wszystkim ze względu na fakt, że dużo osób pobierało zasiłki w Polsce, a przebywali w tym czasie na przykład u rodziny w Wielkiej Brytanii, gdzie czasami pracowali na czarno.

Druga sprawa to cel świadczenia – zasiłek stały ma pomóc przeżyć, czyli wystarczyć na podstawowe potrzeby, a nie na jakieś zachcianki typu podróże. Są to publiczne pieniądze i należy to uszanować. Wyobraźcie sobie: pracownicy socjalni, którzy wcale nie mają łatwej pracy (ludzie potrafią być niewyobrażalnie roszczeniowi i niewdzięczni) dowiadują się, że któryś z ich podopiecznych bierze zasiłek, a dzięki biletom promocyjnych leci sobie na kilka dni do Gruzji, potem do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, następnie do Portugalii, Szwecji, Norwegii i tak w kółko. A oni pracują i nie mają takich możliwości. Wiadomo, jak jest.

ZASIŁEK STAŁY A PODRÓŻ ZAGRANICZNA

Kwestię podróży zagranicznych dla osób pobierających zasiłek stały reguluje art. 5 ustawy pomocy społecznej, ustęp 1:

1) osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Ustawa nie mówi o zakazie opuszczania terytorium kraju, ale przepis jest interpretowany w ten sposób, że nie można opuszczać terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nawet na sekundę. W przeciwnym razie, jeśli dowie się o tym ośrodek pomocy społecznej, tracimy zasiłek za cały miesiąc, w którym przekroczyliśmy granicę, choćbyśmy to zrobili na przykład przekraczając słup graniczny w drodze na któryś ze szczytów lub przeszli granicę wchodząc na wieżę widokową Wielka Czantoria na Czantorii.

Podobnie w przypadku wycieczki na zakupy. Jeśli na przykład turysta lub mieszkaniec Cieszyna pójdzie do Czeskiego Cieszyna na zakupy, stanowi to podstawę do odebrania zasiłku za cały miesiąc. Tak samo jak wycieczka mieszkańca Zgorzelca do Görlitz. Tak stanowi prawo.

Można jednak wyjechać z kraju na krócej lub dłużej, o ile wcześniej (dwa tygodnie przed podróżą) zgłosimy to u pracownika socjalnego w ośrodku pomocy społecznej. Tracimy wtedy zasiłek stały tylko za dni, w których przebywaliśmy poza granicami kraju. Należy jednak pamiętać, że jeśli przekroczyliśmy granicę o 23:45, to liczy się to jako cały dzień, więc tracimy również zasiłek za ten dzień, choć przebywaliśmy poza granicą kraju przez 15 minut.

Przykład

Chcę sobie zrobić wycieczkę do Budapesztu. Wyjeżdżam w środę z Krakowa pociągiem nocnym o 22:00. Pociąg przekracza granicę około 01:20, a więc środa nie liczy się jako dzień, kiedy nie przysługuje mi zasiłek. Do Budapesztu dojeżdżam o 08:35. Jest czwartek, który przeznaczam na zwiedzanie. Pociąg powrotny wyjeżdża z Budapesztu o 20:25. Granicę w Zebrzydowicach przekracza około 03:30 w piątek, a więc tracę zasiłek za czwartek i piątek. Jeśli nie zgłoszę wyjazdu, tracę natomiast zasiłek za cały miesiąc.

Zgłoszenie wyjazdu

Zgłoszenie wyjazdu zagranicznego wiąże się z licznymi formalnościami. Zgłoszenie, wywiad pracownika socjalnego, składanie oświadczeń odebranie decyzji, później jeszcze kilkukrotna wizyta w ośrodku pomocy społecznej – dla pracowników to również męka. Możemy zostać również poproszeni o bilety, zdjęcia i różne inne dokumenty poświadczające, że podaliśmy prawdziwe dane. Pamiętajcie – za poświadczenie nieprawdy w oświadczeniu grozi nawet pięć lat pozbawienia wolności, nie mówiąc o linczu medialnym.

Osoby nieprowadzące bloga lub strony internetowej raczej nie zawracają sobie tym głowy. Natomiast jeśli prowadzicie bloga lub stronę internetową, musicie po prostu zrezygnować z podróży zagranicznych. W ostateczności zgłoszenie podróży umotywować tym, że potrzebujecie zdobyć nowe materiały na stronę – nie będzie to traktowane jako marnotrawienie pomocy społecznej.

ZASIŁEK STAŁY A PODRÓŻ KRAJOWA

Zasiłek stały obwarowany jest również ograniczeniami w podróżowaniu po Polsce. Są one jednak znacznie mniej restrykcyjne.

Zasiłek stały to świadczenie mające za zadanie sfinansować najpotrzebniejsze rzeczy: dach nad głową i jedzenie. Jeśli więc zostaniecie zaproszeni przez znajomych (lub couchsurferów) i zapewnią wam oni nocleg oraz posiłki, zasiłek stały za dni, w których przebywacie u znajomych, nie przysługuje.

Podobnie w sytuacji, kiedy na przykład wygracie wczasy z wyżywieniem lub ktoś was na nie zaprosi. Również wtedy trzeba to zgłosić w ośrodku pomocy społecznej i tracicie zasiłek za dni, w których przebywacie na wczasach.

Zawsze można jednak powiedzieć, że nie korzystałem z jedzenia w ośrodku wczasowym, bo było ohydne i stołowałem się sam – wtedy nikt się nie przyczepi. Gorzej, kiedy napiszecie w opiniach gdzieś w internecie, iż jedzenie było przepyszne. Wtedy zasiłek przepada.

Podróżowanie po kraju za pieniądze publiczne może zostać uznane za marnotrawienie pomocy społecznej. Łatwo się wybronić twierdząc na przykład, że dzięki prowadzeniu bloga chcę zarobić, a przez to będę mógł zrezygnować z pomocy społecznej.

WYJECHAŁEM ZA GRANICĘ I NIE ZGŁOSIŁEM – CO ROBIĆ?

Roszczenia z tytułu nienależnie pobranego świadczenia przedawniają się po 3 latach (art. 104 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej) . Jeżeli nieświadomy obowiązujących przepisów opisywałeś swoje podróże, to lepiej na wszelki wypadek wszystko zgłosić. Zostanie uruchomiona standardowa procedura, trzeba będzie złożyć kilka oświadczeń i zwrócić nienależnie pobrane świadczenia.

Istnieje jeszcze możliwość wnioskowania o „odstąpienie od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia”. Wniosek należy dobrze uzasadnić i przedstawić stosowne dokumenty. W tym przypadku możemy się powołać na art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej:

W przypadkach szczególnie uzasadnionych, zwłaszcza jeżeli żądanie zwrotu wydatków na udzielone świadczenie, z tytułu opłat określonych w ustawie oraz z tytułu nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części stanowiłoby dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy, właściwy organ, który wydał decyzję w sprawie zwrotu należności, o których mowa w ust. 1, na wniosek pracownika socjalnego lub osoby zainteresowanej, może odstąpić od żądania takiego zwrotu, umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty.

Z doświadczenia mogę powiedzieć, że zgłaszanie wyjazdów zagranicznych jest odbierane przez społeczeństwo jako „frajerstwo” (również przez tych, którzy krytykują za pobieranie świadczeń).

Jak pisałem, zasiłek stały to pieniądze publiczne, dlatego nie mogą być przeznaczane na hulanki i „włóczęgostwo”, a przepisów należy przestrzegać.

ZASIŁEK STAŁY A INNE OGRANICZENIA

Zasiłek stały ma także inne ograniczenia, o których warto pamiętać. Oto niektóre z nich:

• pobierając zasiłek stały możesz zarobić 10% wysokości pobieranego zasiłku. Każda złotówka zarobiona ponad tę kwotę będzie odliczana z zasiłku.
• pobierając zasiłek stały nie możesz przyjmować darowizn. Jeśli na przykład twórca uruchomi konto na Patronite, czytelnicy wpłacą mu 100 złotych, to 100 złotych zostanie mu potrącone z zasiłku.
• jeśli grasz w totalizatora lub w zakłady bukmacherskie, to każda wygrana złotówka powinna zostać potrącona z zasiłku. Jeżeli nie wygrasz, możesz mieć kłopoty za marnotrawienie pomocy społecznej. Oczywiście wątpię, żeby ktoś zgłaszał, że wygrał u bukmachera.
• wygrana pieniężna w konkursie zostaje potrącona z zasiłku.
• stypendystom odlicza się od zasiłku kwotę zasiłku. Czyli jeżeli ktoś pobiera 400 złotych stypendium naukowego, to traci 400 złotych zasiłku.

PODSUMOWANIE

Wyżej wymienione ograniczenia dotyczą zasiłku stałego. Podobne ograniczenia w zakresie podróży zagranicznych ma zasiłek dla bezrobotnych. Takich ograniczeń nie mają niedawno wprowadzone świadczenia, w tym 500+.

Zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku. Będzie mi bardzo miło, jeśli udostępnisz ten post znajomym lub dodasz odnośnik do mojego bloga 🙂 A TUTAJ zamieściłem spis najciekawszych artykułów na blogu – na pewno znajdziesz coś dla siebie.

Most graniczny w Zgorzelcu. Po drugiej stronie widać Görlitz. Jeśli przekroczymy granicę w połowie mostu, tracimy zasiłek stały za cały miesiąc