Gdańsk jest jednym z najchętniej odwiedzanych przez turystów polskich miast. Trudno uwierzyć, że podczas działań wojennych w 1945 roku niemal całe Śródmieście legło w gruzach. Zabytki Gdańska zostały jednak odbudowane w doskonały sposób i należy się cieszyć, że nie zdecydowano się na zabudowanie centrum PRL-owskimi bryłami. Miasto posiada ciekawą historię, natomiast w artykule krótko przedstawię najważniejsze atrakcje Gdańska, których w tym mieście nie brakuje. Większość atrakcji znajduje się w śródmieściu, blisko głównego dworca kolejowego, natomiast do niektórych trzeba dojechać pociągami Szybkiej Kolei Miejskiej.

Zwiedzanie Gdańska zaczynamy od dworca Gdańsk Główny

Ostatnia aktualizacja: 13.09.2023

1. Dworzec Gdańsk Główny

Niedawno otwarty po kilkuletnim remoncie dworzec kolejowy Gdańsk Główny bez wątpienia należy do najpiękniejszych dworców kolejowych w Europie. Dworzec został wybudowany w latach 1896-1900 według projektu Aleksandra Ruedella i Paula Thoemera, pochodzących z Berlina architektów mających na koncie wiele projektów dworców na terenie Rzeszy Niemieckiej. W następnych latach dworzec był rozbudowywany – dobudowano między innymi wieżę zegarową, siedzibę inspekcji kolejowej i pocztę. Budynek dworca reprezentuje styl neorenesansu niderlandzkiego. Wewnątrz mieściły się hala z kasami, bufet, przechowalnia bagażu, urząd telegraficzny, komisariat policji oraz poczekalnie, osobne dla klas I i II, osobne dla III i IV.

Dworzec został uszkodzony w 1945 roku, odbudowano go w uproszczonej formie, pomijając wiele detali architektonicznych. W latach 60. i 90. XX wieku modernizowany, podczas drugiej modernizacji w holu głównym powstała antresola z boksami handlowymi, na szczeście wkrótce została rozebrana. Ostatni remont dworca rozpoczął się w 2019 roku. Ze względu na pandemię i wojnę na Ukrainie prace przedłużyły się aż do września 2023 roku.

2. Ratusz Staromiejski

Z dworca głównego do najpopularniejszych atrakcji Gdańska dojdziemy w około 10 minut. Bliżej jest z przystanku kolejowego Gdańsk Śródmieście obsługiwanego przez pociągi Szybkiej Kolei Miejskiej, jednak osobiście proponuję trasę przez ulicę Korzenną i Kanał Raduni.

Piękny ratusz został wzniesiony w latach 1587-1595 w Starym Mieście, podobno według projektu Antona van Obberghena, w miejscu rozebranego gotyckiego ratusza. Pełnił swoją funkcję do 1793 roku, następnie zaadaptowany na siedzibę sądu. Podczas przebudowy w latach 1911-1914 zmieniono układ wnętrz, między innymi przywracając Wielkiej Sali oryginalne rozmiary. Podczas wojny nieznacznie ucierpiał, piwnice wykorzystywano jako schron.

Od 1953 roku siedziba Nadbałtyckiego Centrum Kultury.

Po drugiej stronie ulicy znajduje się Skwer Heweliusza z pięknym muralem „Mapa Nieba Północnego z dzieł Heweliusza”.

3. Muzeum Bursztynu

Spod Ratusza Staromiejskiego możemy przejść przez obwieszony kłódkami zabytkowy Most Chlebowy i dalej do Długiego Targu lub przez Skwer Heweliusza dojść do Muzeum Bursztynu.

Muzeum Bursztynu w Gdańsku zostało przeniesione z Targu Węglowego do budynku potężnego młyna, który działał przez około 600 lat aż do 1945 roku. Placówka w nowej siedzibie została otwarta w lipcu 2021 roku i od początku działalności cieszy się ogromną popularnością wśród turystów. Wystawa nowoczesna, duża ilość eksponatów; do najcenniejszych należą liczące 330 lat bursztynowe szachy, czy Jaszczurka Gierłowskiej. Ceny umiarkowane.

4. Muzeum Nauki Gdańskiej

Tuż za Muzeum Bursztynu wznosi się kościół św. Katarzyny z 76-metrową dzwonnicą. Wstęp do kościoła jest bezpłatny, natomiast bilety wstępu należy zakupić do dzwonnicy, gdzie urządzono Muzeum Nauki Gdańskiej. Muzeum znane jest z kolekcji zegarów, w tym jednego z najstarszych zegarów świata oraz zegara o najdłuższym wahadle. Najważniejszym elementem dzwonnicy jest karylion złożony z 49 dzwonów, wygrywający najróżniejsze melodie. Z punktu widokowego w górnej części wieży można podziwiać panoramę Gdańska.

5. Bazylika św. Brygidy

Kolejny cenny zabytek w tej części Gdańska to bazylika św. Brygidy (wstęp płatny, ale cena symboliczna). XIV-wieczny kościół św. Brygidy został zniszczony podczas drugiej wojny światowej oraz w pożarach w 1957 i 1969 roku. Od 1970 roku proboszczem był Henryk Jankowski i właśnie wtedy rozpoczęła się odbudowa kościoła. W pierwszej połowie lat osiemdziesiątych XX wieku ostoja opieki duszpasterskiej nad „Solidarnością” i punktem oporu przeciwko władzy komunistycznej. Wewnątrz uwagę zwraca ołtarz ojczyźniany wykonany z bursztynu.

6. Kościół św. Mikołaja

Przy ulicy Świętojańskiej znajduje się kolejna świątynia – kościół św. Mikołaja. Jedyny kościół w Gdańsku, który przetrwał bez zniszczeń działania wojenne w 1945 roku i zachował swój oryginalny XIV-wieczny wygląd. Miejsce omijane przez turystów, z bardzo ładnym wnętrzem i barokowo-rokokowym wyposażeniem. Najpiękniejszy element wnętrza to pięciokondygnacyjny ołtarz główny z 1643 r. z malowidłem autorstwa Augusta Ranischa, przedstawiającym patrona świątyni oraz figury polskich świętych.

7. Brama Wyżynna

Z Bazyliki do ulicy Długiej i Długiego Targu należy przejść jeszcze kilkaset metrów. Opis atrakcji Gdańska w jego najważniejszej części rozpocznę od Bramy Wyżynnej, położonej przy głównej arterii komunikacyjnej.

Budowla w kształcie łuku triumfalnego, wznosząca się przy Wałach Jagiellońskich, została zbudowana w latach 1586-1588 przez Willema van den Blockego. Brama otwiera reprezentacyjną oś miasta – tzw. Drogę Królewską, przy której znajdziemy dużą część najpopularniejszych miejsc w Gdańsku. Obecnie w bramie mieszczą się biura Regionalnej Informacji Turystycznej; warto zwrócić uwagę na trzy herby – Gdańska, Polski i Prus Królewskich w górnej części. Dawniej główne wejście do Gdańska.

8. Zespół Przedbramia

Wznoszący się za Bramą Wyżynną unikatowy zespół obrony zabezpieczający główny wjazd do miasta. Zespół Przedbramia składa się z gotyckiej wieży więziennej i tzw. Katowni, połączonych murami. Katownia dawniej była zamieszkiwana przez katów. Zachowało się ramię dawnego pręgierza z pozostałościami łańcucha na ścianie wschodniej.
Dawniej w zespole mieściło się Muzeum Bursztynu, po jego przeniesieniu pomieszczenia zaadaptowano na Muzeum Odbudowy Gdańska (w trakcie aktualizacji artykułu placówka w organizacji). W XVII – XIX w. mieściło się tu więzienie miejskie, pozostały po nim liczne cele.

9. Złota Brama

Jedna z wizytówek Gdańska. Wybudowana w latach 1612-1614, bogato zdobiona, detale pokryte delikatną pozłotą, od której pochodzi nazwa brama. Architekturą nawiązuje do rzymskich łuków triumfalnych, podkreślającą przepych i świetność ulicy Długiej osobom przybywającym do miasta. Na bramie zobaczymy figury alegoryczne symbolizujące pokój, wolność, bogactwo i sławę, a z drugiej strony statuy – zgodę, sprawiedliwość, pobożność i roztropność.

10. Dom Uphagena

Miłośnicy historycznych wnętrz powinni odwiedzić Dom Uphagena przy ulicy Długiej 12. W jednej z najpiękniejszych gdańskich kamienic mieszczańskich zachował się prawie oryginalny wystrój z XVII i XVIII wieku. Największe wrażenie na odwiedzających robi sień główna, aczkolwiek pieczołowicie urządzone wnętrza zachwycają zwiedzających. Kamienica częściowo przebudowana po II wojnie światowej, obecnie oddział Muzeum Gdańska. Zwiedzający mogą zobaczyć, jak dawniej funkcjonował dom bogatego mieszczanina.

11. Ratusz Głównego Miasta

Budowany etapami od XIV wieku Ratusz Głównego Miasta należy do najpiękniejszych tego typu obiektów w Polsce. Bryła gotycko-renesansowa z ostrołukowymi oknami z wysmukłą wieżą, pełniącą funkcję sezonowego punktu widokowego. 37-dzwonowy karylion co godzinę wygrywa różne melodie, wyróżnia się także zegar słoneczny z 1589 roku z napisem w języku łacińskim oznaczającym „Cieniem są nasze dni” oraz posąg króla Zygmunta Augusta, do którego pozłocenia zużyto około 2,5 kg złota.

Wiele udostępnionych do zwiedzania sal zachowało oryginalny wygląd; za najpiękniejszą uważana jest Sala Czerwona z wystrojem w stylu manieryzmu niderlandzkiego. Częścią ekspozycji są słynne meble gdańskie, bogaty zbiór monet i medali, zaaranżowane pokoje gdańszczan oraz wystawa o Wolnym Mieście Gdańsk.

12. Długi Targ

Gdańsk nie posiada rynku typowego dla większości polski miast, podobny kształt i funkcję ma natomiast Długi Targ, kończący Trakt Królewski. Długi Targ otoczony jest pięknymi kamienicami, tętni życiem, w sezonie na płycie placu spotkamy licznych artystów i grajków, a liczne restauracje i kawiarnie zapełnione przez gości z całego świata. Najpiękniejsze gmachy przy Długim Targu to XVII-wieczna Złota Kamienica z widocznymi na fasadzie rzeźbami władców, w tym Władysława Jagiełły i Zygmunta III Wazy oraz renesansowa Zielona Brama wzniesiona przez Hansa Kramera w latach 1564-1568, z czterema arkadowymi przejściami.

Pośrodku placu stoi Fontanna Neptuna, jeden z symboli miasta, miejsce spotkań i często fotografowany obiekt.

13. Dwór Artusa

Spośród budynków stojących przy Długim Targu szczególną uwagę zwraca przepiękny Dwór Artusa, mieszczący oddział Muzeum Gdańska. Wewnątrz nie sposób zauważyć malowideł i fresków zdobiących ściany, a z eksponatów należy wymienić 11-metrowy piec kaflowy z 1546 roku, zbudowany z ponad pięciuset kafli. Oprócz najwyższego pieca kaflowego w Europie chlubą muzeum jest kolekcja makiet żaglowców. Dwór został zniszczony podczas działań wojennych, po wojnie pieczołowicie odbudowany. Muzeum nieduże, lecz unikatowe.

14. Strefa Historyczna Wolnego Miasta Gdańsk

Mało znane, niewielkie muzeum przy Długim Targu prowadzone przez pasjonatów historii lokalnej. Wystawa składa się z przedmiotów codziennego użytku mieszkańców Wolnego Miasta Gdańsk oraz eksponatów przypominających o działających tu dawniej wytwórniach wódek, likierów, czy słodyczy.

15. Punkt widokowy na Motławę

Atrakcje Gdańska i jego zabytki najczęściej widać na zdjęciach przedstawiających zabudowę wzdłuż brzegu Motławy. Miejsce, skąd wykonywano te piękne zdjęcia, położone jest na Zielonym Moście, do którego łatwo dojść, wychodząc z Długiego Targu. Z jednej strony widzimy zabytkową zabudowę z unikatowym żurawiem, z drugiej nowoczesne budownictwo na nadbrzeżu. Motława i przerzucony przez nią most łączą zabytkową część Gdańska z częścią nowoczesną.

16. Narodowe Muzeum Morskie

Muzeum na wyspie Ołowianka, mieszczące się w żurawiu z lat 1442–1444, pod względem architektonicznym przywodzącym na myśl hybrydę bramy, wieży i dźwigu portowego. Wewnątrz kolekcja łodzi z całego świata, urządzeń służących do nawigacji i wyrobów z bursztynu, a na piętrze wystawa malarstwa.

Obok muzeum stoi udostępniony do zwiedzania pierwszy oddany do eksploatacji w historii polskiego przemysłu stoczniowego statek o nazwie „Sołdek” pływający po morzach i oceanach w latach 1948-1981.

17. Bazylika Mariacka

W Śródmieściu należy również zwiedzić Bazylikę Mariacką. Ogromna bazylika należy do największych gotyckich świątyń w Europie. Była budowana przez 159 lat (1343-1502), a w chwili ukończenia mogła pomieścić 25 tysięcy wiernych; niewiele mniej, niż Gdańsk liczył wtedy mieszkanców. Do świątyni prowadzi siedem bram, sklepienia podtrzymywane przez 27 filarów wznoszą się na wysokość 30 metrów nad posadzką.

Do najcenniejszych elementów wyposażenia należą: późnogotycki ołtarz z lat 1510-1517, kopia obrazu Sąd Ostateczny, piękne organy z bogatymi zdobieniami, gotycka pieta, liczne epitafia i płyty nagrobne. Możliwość wejścia na wieżę wznoszącą się na wysokość 82-metrów, jednak trzeba pokonać ponad 400 schodów, a na szczycie wieży może pomieścić się kilkanaście osób, więc tworzą się zatory.

18. Muzeum Poczty Polskiej

Małe muzeum z trzema salami wystawowymi w zabytkowym budynku Poczty Polskiej przy Placu Obrońców Poczty Polskiej. Wystawy przedstawiają obronę Poczty Polskiej 1 września 1939 r. oraz dawne urządzenia pocztowe i telegraficzne. Bilety tanie, warto wstąpić przy okazji.

19. Muzeum Narodowe

Placówka zlokalizowana w budynku dawnego klasztoru franciszkańskiego, wraz z kościołem Trójcy Świętej, kaplicą św. Anny oraz domem kazalnicowym tworzącymi zabytkowy średniowieczny zespół architektoniczny.

Wystawa w Muzeum Narodowym obejmuje malarstwo polskie XIX wieku, malarstwo europejskie XIX wieku, meble gdańskie i gotycką rzeźbę sakralną. Zwiedzających przyciąga szczególnie tryptyk Hansa Memlinga „Sąd Ostateczny” z lat 1467–1473.

20. Piwnica Romańska

Położony przy Placu Dominikańskim, w samym sercu Gdańska i obok zabytkowej, również ciekawej Hali Targowej, oddział Muzeum Archeologii. Piwnica to pozostałość po XIII-wiecznym klasztorze Dominikanów; w czasach działalności klasztoru pełniła funkcję jadalni i kuchni. Została odkryta w 2005 roku. Przez kilka lat prowadzone były prace archeologiczne, od 2014 roku udostępniona dla zwiedzających.

Do piwnicy wchodzi się po schodach, przez 10 minut wyświetlany jest film przedstawiający historię tego miejsca, po czym przez kilkanaście minut odbywa się zwiedzanie piwnic. Wejścia o określonych godzinach, obiekt nie jest przystosowany do zwiedzania przez osoby niepełnosprawne i rodziców z wózkami dziecięcymi.

21. Muzeum II Wojny Światowej

Nowoczesne muzeum, mające swoją siedzibę w nowoczesnym budynku o charakterystycznej bryle, poświęcone jest II wojnie światowej, a szczególnie losom Polaków w czasie wojny i okupacji. Bryła budynku podzielona jest na trzy strefy odzwierciedlające związki przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Wystawa stała opowiada o genezie i skutkach wojny, ofiarach i sprawcach, o bohaterach oraz zwykłych ludziach. Cena biletu stosunkowo wysoko, w sezonie wysokim oraz w weekendy zalecana jest wcześniejsza rezerwacja, ponieważ tworzą się duże kolejki przy wejściu.

Więcej informacji: muzeum1939.pl

22. Niewidzialny Gdańsk

Nietypowe muzeum i atrakcja Gdańska przy ulicy Okopowej. Część trasy zwiedzający pokonują w całkowitej ciemności, oprowadzani przez osobę niewidomą. Spacer w ciemności w założeniu ma zaangażować pozostałe zmysły – dotyk, słuch oraz węch, dzięki czemu na nowo odkryjemy historię i najważniejsze miejsca Gdańska oraz poznamy trudności, z jakimi zmagają się osoby niewidome i niedowidzące. Zwiedzanie trwa około godziny. Ceny biletów stosunkowo wysokie.

23. Spichlerz „Błękitny Baranek”

Oddział Muzeum Archeologii w zabytkowym spichlerzu przy ulicy Chmielnej. Zwiedzającym udostępniono cztery wystawy stałe oraz wystawy czasowe. Wystawa „Miasto pod miastem” przybliża pracę archeologów. Największą popularnością cieszy się zrekonstruowana hanzeatycka uliczka z przełomu XIV/XV wieku. Na wystawie „Gdańsk w świecie Hanzy” obejrzymy przedmioty odkryte przez archeologów podczas badań wykopaliskowych w historycznej części miasta. Ostatnia z wystaw poświęcona jest historii Wyspy Spichrzów, którą poznamy przez archiwalne fotografie i filmy wyświetlane w kameralnej sali kinowej. Ceny biletów przystępne.

Więcej informacji: archeologia.pl

24. Zespół pocystersko-katedralny w Oliwie

Z centrum Gdańska przenosimy się do Oliwy, gdzie należy zwiedzić zespół opactwa pocysterskiego. Jest to miejsce o wysokiej randze historycznej,

Katedra w Oliwie to gotycki kościół, pierwotnie cysterski, obecny wygląd zawdzięczający przebudowie zakończonej w 1771 roku. Wewnątrz umieszczono wiele cennych dzieł sztuki, w tym słynne rokokowe organy składające się z 7876 piszczałek. Do południowej nawy przylega dawny klasztor, w którym w 1660 roku zawarto traktat pokojowy ze Szwecją, znany jako pokój oliwski. W klasztorze zobaczymy rzeźby sakralne, przedmioty liturgiczne i księgi.

W skład zespołu pocystersko-katedralnego wchodzi również Pałac Opatów (obecnie mieści się w nim galeria sztuki), spichlerz (zbiory etnograficzne) i stajnia, a do zespołu przylega bardzo ładny i zadbany Park Oliwski, atrakcja sama w sobie z palmiarnią i ogrodem botanicznym.

25. Ogród zoologiczny (Oliwa)

Jeśli zastanawiacie się, co robić w Gdańsku, a podróżujecie z dziećmi, można zwiedzić ogród zoologiczny w Oliwie. Gdański ogród zoologiczny należy do największych w kraju – jest to miejsce na spokojny spacer wzdłuż wybiegów dla zwierząt i pawilonów. Ogród otwarty w 1954 roku, trasa na około trzy-cztery godziny, możliwość udziału w pokazowym karmieniu zwierząt o określonych porach. W sezonie letnim zalecana wcześniejsza rezerwacja, ponieważ chętnych do wejścia nie brakuje.

26. Europejskie Centrum Solidarności

Muzeum i biblioteka poświęcone historii ruchu społecznego „Solidarność” blisko centrum Gdańska, około kilometra od dworca głównego. Pokoje tematyczne, wystawy interaktywne, stanowiska multimedialne. Nowoczesne muzeum w ciekawym architektonicznie budynku. Najwyższa kondygnacja służy jako taras widokowy. Wizyta w tym miejscu to doskonała lekcja historii współczesnej dla każdego.

Równie ciekawe jest zwiedzanie mieszczącej się w osobnym budynku Sali BHP. W trakcie opracowywania artykułu możliwe było bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem (za dobrowolne datki); w środku dwie sale, modele statków i historia stoczni.

Warto zobaczyć także Pomnik Poległych Stoczniowców upamiętniający poległych podczas wydarzeń z 1970 roku.

27. Hevelianum

Atrakcja Gdańska dla dzieci położona blisko dworca Gdańsk Główny, lecz w kierunku przeciwnym do Śródmieścia. Na szczycie Góry Gradowej, w dawnych budynkach fortu, utworzono nowoczesne centrum nauki dla dzieci Hevelianum. Interaktywne muzeum i centrum nauki przypomina podobne placówki w innych miastach – dzieci w przystępny sposób mogą poznać zjawiska naturalne, eksperymentować, poznać historię. Większość atrakcji darmowa, na wystawy należy wykupić dodatkowy bilet.

Więcej informacji: hevelianum.pl

28. Wrzeszcz (fakultatywnie)

Wrzeszcz to dzielnica Gdańska rozciągająca się w pobliżu dworca kolejowego Gdańsk Wrzeszcz. Na pozór nieatrakcyjna, jednak powinni zajrzeć tu ambitni turyści, którzy chcą podziwiać eklektyczne kamienice z przełomu XIX i XX wieku. Najwięcej z nich znajdziemy w okolicach ulicy Wajdeloty. Na jednym z budynków przy tej ulicy, tuż przy dworcu, namalowano piękny mural. Na uwagę zasługuje także kościół św. Andrzeja Boboli z lat 1913-1916 i kolegiata pw. Najświętszego Serca Jezusowego

29. Dzielnica Brzeźno

Brzeźno to jedna z najciekawszych dzielnic Gdańska. Jeśli planujemy dłuższe zwiedzanie Gdańska, warto ją uwzględnić w planie pobytu. To bardzo dobre miejsce na spacery. Z najciekawszych miejsc dzielnicy należy wymienić – Park Brzeźnieński, dawną osadę rybacką z charakterystyczną zabudową przy ulicy Północnej, plaże, molo o długości 136 metrów zbudowane w latach 90. XX wieku, ładne wille i wyremontowany budynek Domu Zdrojowego z 1893 roku.

Tuż za granicą dzielnicy rozciąga się teren Westerplatte. Ze względu na prowadzone prace remontowe na razie nie znalazł się na liście największych atrakcji, ale być może zmieni się to w przyszłości.

30. Falowiec

Wymieniając atrakcje Gdańska nie sposób zapomnieć o najdłuższym budynku mieszkalnym w Polsce i jednym z najdłuższych w Europie znajduje się przy ulicy Obrońców Wybrzeża w dzielnicy Przymorze. Pofalowany blok z wielkiej płyty ma 860 metrów długości, 13 metrów szerokości i 32 metry wysokości. Posiada 11 kondygnacji, 16 klatek schodowych, 1792 mieszkania, w których mieszka około 6 tysięcy lokatorów, czyli tyle, ile w niejednym małym miasteczku. W Gdańsku jest łącznie 7 „Falowców”, zbudowanych w latach 60. i 70. XX wieku, kiedy sytuacja wymusiła budowę takich potworów architektonicznych, po latach stanowiących atrakcję turystyczną.

Gdańsk – podsumowanie

W artykule wymieniłem tylko największe atrakcje Gdańska. Miasto zdecydowanie warte odwiedzenia, choć zniechęcają wysokie ceny w wielu miejscach. Dotyczy to zarówno cen biletów wstępu, jak i noclegów oraz punktów gastronomicznych. Na szybkie zwiedzanie Gdańska ze spacerem po Śródmieściu, bez wizyty w muzeach, wystarczą 2-3 godziny, natomiast optymalnie trzeba poświęcić weekend. W przyszłości artykuł zostanie rozbudowany o kolejne atrakcje Gdańska i nowe miejsca warte wizyty.

Gdańsk – dojazd pociągiem

Dojazd pociągiem do Gdańska jest bardzo prosty. Na dworcu głównym zatrzymują się pociągi wszystkich kategorii – od pociągów Szybkiej Kolei Miejskiej Trójmiasto, przez pociągi Polregio, po dzienne i nocne pociągi dalekobieżne PKP Intercity. Większość atrakcji Gdańska znajduje się blisko opisanego na samym początku dworca kolejowego Gdańsk Główny.

Zobacz również:

Pociągiem po województwie pomorskim – co zwiedzić i zobaczyć
Pociągiem z Gdańska – propozycje wycieczek jednodniowych
Gdynia – najciekawsze miejsca i atrakcje
Sopot – najciekawsze miejsca i atrakcje