Kolej w Chorwacji pełni drugorzędną rolę. Pociągi nie docierają wszędzie, często kursują jedynie w okolicach Zagrzebia jako kolej podmiejska, natomiast na trasach dalekobieżnych jest dużo do zrobienia – koleje chorwackie zdecydowanie przegrywają z autobusami.

Jeszcze kilka lat temu napisałbym, że koleje chorwackie są na podobnym poziomie jak koleje w Polsce, jednak po inwestycjach w tabor infrastrukturę w Polsce, odskoczyliśmy daleko do przodu. Kolej w Chorwacji obecnie wygląda bardzo słabo – zaniedbane dworce, drożyzna, średniej jakości tabor, linie kolejowe wymagające remontu. Być może za kilkadziesiąt lat się to zmieni.

Przewoźnik narodowy: Hrvatske željeznice
Strona internetowa i rozkład jazdy: www.hzpp.hr
Ostatnia aktualizacja: 01.01.2019 (data publikacji: 12 LUTY 2012)

Jak dojechać do Chorwacji

Do Chorwacji, a konkretnie do Zagrzebia, można dojechać stosunkowo niedrogo pociągami lub jeszcze taniej jadąc autobusem na odcinku do Budapesztu i dalej pociągiem. Możliwy jest też dojazd przez Wiedeń, lecz wychodzi drożej.

ZOBACZ RÓWNIEŻ:

Zagrzeb – praktyczny przewodnik dla każdego (zaktualizowany)
Chorwacja – ciekawostki kolejowe
Chorwacko-polski słownik tematyczny (nowe wydanie z 2017 roku) w formacie pdf

DOJAZD PRZEZ BUDAPESZT:

Krok 1:

Dojeżdżamy z Polski do Budapesztu. Można dojechać pociągiem, autobusem lub dolecieć samolotem. Możliwości jest wiele.

Od 15 czerwca 2017 roku PKP Intercity wprowadziło nową ofertę Budapest Specjal. W zryczałtowanej taryfie sprzedawane są bilety powrotne ważne przez miesiąc, czyli powrót musi nastąpić do miesiąca od pierwszego dnia ważności biletu. Bilety obowiązują tylko w drugiej klasie pociągów bezpośrednich z Polski do Budapesztu

Ceny biletów Budapest Specjal dla osób dorosłych:

Warszawa – Budapeszt – Warszawa – 49 euro + miejscówki
Kraków – Budapeszt – Warszawa – 39 euro + miejscówki
Katowice – Budapeszt – Warszawa – 39 euro + miejscówki

Podróżni posiadający bilety wydane w taryfie Budapest Specjal muszą obowiązkowo pobrać miejscówki. Cena miejscówek to 3,5 euro przy podróżach z Polski do Budapesztu i 3 euro przy podróży z Budapesztu do Polski. Czyli przejazd w jedną stronę z Katowic do Budapesztu będzie nas kosztował 18,5 euro + cena miejscówki.

Pula biletów jest nielimitowana.

Więcej informacji o taryfie: Pociągiem do Budapesztu – nowa oferta PKP Intercity

Krok 2: 

Z Budapesztu do Zagrzebia jedziemy pociągiem bezpośrednim. Kursują dwa pociągi dziennie – jeden do Zagrzebia, drugi jedzie dalej do Rijeki, ponadto w wakacje jest uruchamiany pociąg do Splitu. Cena biletu na wszystkie pociągi jest bardzo atrakcyjna – dzięki umowie pomiędzy kolejami chorwackimi a kolejami węgierskimi na całej trasie obowiązuje zniżka 60% od taryfy międzynarodowej.

W 2019 roku bilet powrotny Budapeszt – Zagrzeb w drugiej klasie kosztuje 30,40 euro. Co ważne – biletu nie trzeba kupować z wyprzedzeniem. To stała, zryczałtowana cena i liczba biletów w tej cenie jest nieograniczona. Możecie więc kupić te bilety na dworcu w Budapeszcie. Bilet promocyjny z Budapesztu do Zagrzebia kosztuje 15 euro.

Poza sezonem w pociągach jest pustawo, natomiast w sezonie letnim panuje tłok. Podróż trwa dość długo, bo siedem godzin, warunki nie są najlepsze, zalecam przejazd zmodernizowanym wagonem chorwackim.

Orientacyjny rozkład jazdy w części „Połączenia międzynarodowe”.

DOJAZD PRZEZ WIEDEŃ:

Krok 1:

Dojeżdżamy do Wiednia. Można dojechać pociągiem bezpośrednim za bardzo wysoką cenę, można kombinować na wiele sposobów, ale ogólnie dojazd nie jest tani. Znów z pomocą przychodzą nam koleje czeskie z biletem promocyjnym Ostrawa – Wiedeń kupionym z wyprzedzeniem w sklepie internetowym kolei czeskich za 14 euro. Podróż w dwie strony z tym biletem to wydatek 28 euro. Do Wiednia możemy też przy odrobinie szczęścia dojechać Polskim Busem za 2 złote.

Krok 2: 

Z Wiednia jedziemy pociągiem bezpośrednim do Zagrzebia. Bilety możecie kupić na stronie kolei austriackich tickets.oebb.at/en/ticket. Bilety Wiedeń – Zagrzeb w promocji SparSchiene kosztują 29 euro i należy je kupować z kilkudniowym wyprzedzeniem. Normalna cena to ponad 80 euro w jedną stronę, a więc nic specjalnego.

Rozkład jazdy

Podróż po Chorwacji bardzo łatwo zaplanować korzystając z następujących stron internetowych:

www.hzpp.hr – strona internetowa kolei chorwackich

www.autobusni-kolodvor.com – rozkład jazdy autobusów (połączenia krajowe i międzynarodowe)

Mapa kolejowa Chorwacji na portalu zeljeznice.net

Rozkład jazdy pociągów podmiejskich w formacie pdf

Rozkład jazdy kolei chorwackich w formacie pdf

KUPNO BILETÓW

– bilety na pociągi krajowe można kupić na stronie kolei chorwackich w odnośniku powyżej. Po wybraniu interesującego nas połączenia oraz konkretnego pociągu zostaniemy przekierowani na stronę ze schematem miejsc w pociągu (o ile istnieje możliwość rezerwacji fakultatywnej lub obowiązkowej), gdzie możemy sobie wybrać miejsce. W przypadku kolei chorwackich nie można zwrócić biletu kupionego przez internet.

– na najważniejszych chorwackich dworcach pod koniec listopada 2016 roku zainstalowano biletomaty. Stopniowo mają pojawić się na wszystkich ważniejszych dworcach i przystankach kolejowych.

– bilety bez problemu kupimy w kasach (blagajna), choć mogą zdarzyć się kolejki. Jeśli chcemy sprawdzić, w jakich godzinach pracuje kasa biletowa na danej stacji, możemy to zrobić na stronie kolei chorwackich, klikając w interesującą nas stację.

Pociągiem po Chorwacji

Sama Chorwacja widziana poprzez pryzmat infrastruktury kolejowej nie powala na kolana. Największe dworce są podobne do polskich, większość toalet to toalety tureckie, a prysznic na dworcu w Zagrzebiu to duży wydatek. Publiczne toalety to bolączka Chorwacji – jest ich bardzo mało, a w weekendy trudno znaleźć czynną – w 2006 roku szukałem czynnego szaletu w Zagrzebiu przez 3 godziny. Właściciele lokali gastronomicznych niechętnie umożliwiają turystom skorzystanie z toalety. Toalety w pociągach są brudne.

Niedogodności rekompensują piękne widoki z okien pociągów, stosunkowo szybka, komfortowa podróż oraz piękne miasta. Bardzo smakowały mi artykuły spożywcze wszelkiego rodzaju kupowane w Chorwacji – od zwykłych kanapek, poprzez wody i napoje po piwo. Ceny są wysokie, lecz niższe niż np. w sąsiedniej Słowenii.

Z bezpieczeństwem jest różnie. Od wielu lat mówi się nieoficjalnie o nieprzyjemnych incydentach w nocnych pociągach na trasach Zagrzeb – Split oraz Zagrzeb – Rijeka (sezonowy). Przez Chorwację podróżowałem pociągami nocnymi do Sarajewa oraz Monachium – nigdzie nie stało mi się nic złego.

KOLEJ W CHORWACJI – NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA:

W mailach i wyszukiwarkach pytacie najczęściej o trzy rzeczy:

Czy da się dojechać pociągiem do Dubrownika?

Nie da się. Do Dubrownika nie dojeżdżają pociągi. Najlepiej dojechać pociągiem do Splitu, a stamtąd autobusem. Poprowadzenie linii kolejowej do Dubrownika nie wchodzi w grę ze względu na fakt, iż istnieje dobra droga, ponadto krótki odcinek, przez który musiałaby przechodzić wspomniana linia, należy do Bośni i Hercegowiny. Dawniej kursowała kolej wąskotorowa Čapljina – Dubrownik, o której napisałem w części „Ciekawostki kolejowe”.

Dlaczego nie ma pociągów Rijeka – Pula?

Linia kolejowa Rijeka – Pula nie została wybudowana ze względu na ukształtowanie terenu. Budowa takiej linii wymagałaby ogromnych nakładów finansowych i trwałaby bardzo długo. Koleje chorwackie uruchamiają na tej linii autobusy.

Czy pociągi Zagrzeb – Split przejeżdżają przez Bośnię i Hercegowinę? 

Nie przejeżdżają. Rzeczywiście istnieje linia kolejowa łącząca Zagrzeb i Split przebiegająca częściowo przez terytorium Bośni i Hercegowiny, ale jedyny pociąg pasażerski przejechał po niej tuż po wojnie domowej. Pociągi towarowe jeżdżą tamtędy bardzo rzadko. Linia ta zostanie opisana w artykule o kolejach w Bośni i Hercegowinie.

UWAGA!!! W okresie wakacyjnym od 15 czerwca do 31 sierpnia koleje chorwackie wprowadzają promocyjny cennik biletów do nadmorskich kurortów. Ceny na niektórych trasach są niższe nawet o 40%. Na przykład bilet Zagrzeb – Split lub Zagrzeb Szybenik kosztuje 120 kun zamiast 208 kun. 

KATEGORIE POCIĄGÓW W CHORWACJI

Koleje chorwackie obsługują następujące kategorie pociągów:

putnički vlak – zwykły pociąg osobowy. Zatrzymuje się na każdej stacji, nie ma reguły, jeśli chodzi o tabor. Zwykle tylko z drugą klasą, ale też nie zawsze.

brzi vlak – pociąg pospieszny. Zatrzymuje się tylko na wyznaczonych stacjach i przystankach osobowych. Najczęściej zestawiony z wagonów. Pociągi objęte fakultatywną rezerwacją miejsc.

intercity – pociąg intercity. Na Chorwacji kategoria dla pociągów międzynarodowych. Zatrzymuje się tylko w największych miastach i na najważniejszych węzłach kolejowych. Część pociągów objęta jest fakultatywną rezerwacją miejsc, część obowiązkową. Należy każdorazowo sprawdzać w rozkładzie jazdy.

icn – intercity nagibni. Pociąg z wychylnym nadwoziem spotykany na trasie Zagrzeb – Split. Spalinowe, klimatyzowane zespoły trakcyjne, które kiedyś były dumą Chorwacji. Pociągi objęte całkowitą rezerwacją miejsc.

eurocity – pociągi międzynarodowe zestawione z najlepszych wagonów.

 

DWORCE KOLEJOWE

– większość chorwackich dworców kolejowych przypomina polskie dworce kolejowe sprzed remontów. Wyjątkiem jest dworzec główny w Zagrzebiu, mieszczący się w zabytkowym budynku oraz dworzec w Splicie zbudowany w stylu śródziemnomorskim. Wiele dworców na terenie Chorwacji pozostaje zaniedbanych i zupełnie nie pasuje do wizerunku tego kraju.

– na dworcach często są toalety tureckie.

– na dworcu głównym w Zagrzebiu można skorzystać z prysznica.

– jeśli chodzi o nocowanie, poza Zagrzebiem raczej nie polecam nocowania na dworcach. Na zagrzebskim dworcu głównym da się przenocować, lecz kręci się sporo podejrzanych osób, śmierdzi też papierosami.

 

TABOR KOLEI CHORWACKICH

Tabor kolei chorwackich jest zróżnicowany, duża część wagonów i zespołów trakcyjnych została zmodernizowana, zakupiono też nowe chorwackie zespoły trakcyjne firmy Končar. Jeśli chodzi o wagony, to pomimo wygody nie przypadły mi do gustu, szczególnie nowe, natomiast szynobusy i tym podobne mają swój urok, szczególnie stare, jednak w czasie upałów trudno w nich wytrzymać.

– wagony z przedziałami starego typu w środku posiadają przedziały sześciomiejscowe z fotelami obitymi pluszem. Bardzo wygodne i dużo miejsca na nogi. Można też rozłożyć siedzenia i zrobić z nich łóżko.

– zmodernizowane wagony z przedziałami bez klimatyzacji również mają sześć foteli w przedziale, są one jednak węższe i nie tak wygodne jak te z pluszowym obiciem. Okna można otworzyć. W obu typach niezmodernizowanych wagonów toalety są brudne i należy z nich korzystać tylko w ostateczności.

– zmodernizowane wagony z przedziałami z klimatyzacją (typ Bee) wyglądają bardzo efektownie, mają przyciemniane szyby i gniazdka w każdym przedziale, jednak wydawało mi się, iż jest za mało miejsca na nogi. Wagony tego typu posiadają toalety z obiegiem zamkniętym.

– wagony bezprzedziałowe kolei chorwackich nie przypadły mi do gustu. Były bardzo wygodne, posiadały toalety z obiegiem zamkniętym, jednak pomimo klimatyzacji i zastosowania zasłon było w nich bardzo duszno.

– zespoły trakcyjne firmy Končar w wersji podmiejskiej przystosowane są do przewozu osób niepełnosprawnych, klimatyzowane, niby niczego w nich nie brakuje, jednak nie są zbyt wygodne na dłuższy przejazd.

– wagony z miejscami do leżenia kolei chorwackich są tak dziwnie skonstruowane, że najmniej wygodne jest dolne miejsce do leżenia – jest tam jakiś uchwyt, który znacznie ogranicza miejskie. Kuszetka jak kuszetka, niezbyt czysto, toaleta też niespecjalna, ale da się niedrogo przejechać na leżąco. Podróżujący tymi wagonami otrzymują bezpłatnie małą butelkę wody mineralnej, croissant, kawę albo herbatę.

– wagony sypialne kolei chorwackich to nowe, klimatyzowane wagony z przedziałami dwuosobowymi. Oprócz toalet w wagonie można skorzystać z prysznica. Dopłata to około 30 euro, jednak gorąco polecam podróż tymi wagonami. W cenie zawarte jest śniadanie, kosmetyki jednorazowe, podkładka na deskę klozetową i pantofle jednorazowe.

 

ZNIŻKI I UPRAWNIENIA DO ZNIŻEK W RUCHU KRAJOWYM

Koleje chorwackie oferują szereg zniżek dla pasażerów. Niestety, jak wynika z regulaminu udostępnionego na stronie kolei chorwackich, zniżki te nie przysługują cudzoziemcom podróżującym po Chorwacji.

– dzieci do ukończenia szóstego roku życia podróżują bezpłatnie, o ile nie zajmują osobnego miejsca.

– dzieci w wieku od 6 do 12 lat płacą 50% ceny biletu.

– osoby do ukończenia 26 roku mogą skorzystać ze zniżki 25% przy przejazdach dłuższych niż 25 km. Wystarczy posiadać ważną kartę EYCA, hi.euro, ISIC-SCHOLAR lub ISIC-STUDENT. Dotyczy to również cudzoziemców. – osoby do ukończenia 26 roku życia uprawnione są do zniżki 30% nawet, jeśli nie uczą się i nie pracują. Warunkiem do otrzymania zniżki jest wyrobienie legitymacji K-33J. Dotyczy tylko obywateli Chorwacji posiadających stałe zameldowanie na terenie Republiki Chorwacji.

– studentom chorwackich szkół wyższych do ukończenia 26 roku życia przysługuje zniżka 50% na podstawie legitymacji K-33X.

– osobom, które ukończyły 60 rok życia przysługuje zniżka 50%, ale tylko wtedy, jeżeli mają chorwackie obywatelstwo i stałe zameldowanie w Chorwacji oraz wyrobią specjalną legitymację.

– zniżki przysługują żołnierzom i kombatantom sił zbrojnych Republiki Chorwacji na podstawie specjalnych dokumentów.

– osoby niepełnosprawne posiadające stosowne legitymacje wydane przez chorwackie urzędy uprawnione są do 4 przejazdów w roku ze zniżką 75%.

– grupy liczące co najmniej 5 dorosłych osób są uprawnione na zniżki od 30 do 50% na przejazdy powrotne. Większe grupy muszą zostać wcześniej zgłoszone.

DODATKOWE PRZEPISY PRZEWOZOWE KOLEI CHORWACKICH

Większość turystów podróżuje ze zwykłym bagażem i nie potrzebuje znać dodatkowych przepisów obowiązujących w pociągach uruchamianych przez koleje chorwackie. Jeśli jednak podróżujecie z rowerem lub większym bagażem, warto się z nimi zapoznać:

– przewóz rowerów możliwy jest we wszystkich pociągach, jeśli rower jest złożony i przewożony jako bagaż. W innym wypadku rower może być przewożony tylko w pociągach z wagonem lub wydzielonymi miejscami do przewozu rowerów. W pociągach relacji Dugo Selo – Zagrzeb Savski Marof rowery niezłożone można przewozić od poniedziałku do piątku w godzinach 09:00-13:00 oraz 18:00-05:30, w soboty, niedziele i święta bez ograniczeń czasowych. Opłatę za przewóz rowerów należy uiścić w kasie lub u kierownika pociągu – w 2017 roku opłata była zryczałtowana i wynosiła 15 HRK bez względu na odległość.

– przewóz mniejszych zwierząt domowych (do 30 cm wysokości w grzbiecie) jest możliwy tylko z książeczką zdrowia psa lub kota, przy czym pies musi mieć założony kaganiec i być trzymany na smyczy. Małe psy i koty można przewozić w transporterach dla tych zwierząt. Wymagania nie dotyczą psów-przewodników osób niewidomych. Bilety dla zwierząt domowych można kupić w kasach krajowych na wszystkich dworcach kolejowych z czynną kasą.

Połączenia międzynarodowe

Kolej w Chorwacji pod względem połączeń międzynarodowych wypada średnio. Wprawdzie Chorwacja posiada pasażerskie połączenia międzynarodowe z większością sąsiadów, ale pociągi jeżdżą powoli, a w sezonie są przepełnione.

Austria, Słowenia, Niemcy

W połączeniach z Austrią nie nastąpiły większe zmiany. Raz dziennie kursuje bezpośredni pociąg Eurocity Zagrzeb – Wiedeń przejeżdżający przez Słowenię. Na stronie www.oebb.at można wyszukać połączenie i kupić bilety. W trakcie opracowywania artykułu bilety SparSchiene za 29 i 39 euro były dostępne nawet kilka dni przed odjazdem.

Orientacyjny rozkład jazdy:
Zagrzeb (odj. 07:25) –> Maribor (odj. 10:19) –> Wien Hbf (przyj. 14:02)
Wien Hbf (odj. 15:58) –> Maribor (19:37-19:55) –> Zagrzeb (przyj. 22:43)

Wśród turystów najpopularniejsze są połączenia Lublana – Rijeka (2x dziennie) i Lublana – Zagrzeb (4-5x dziennie). Nie chce mi się wypisywać wszystkich połączeń, bo i tak mało osób z nich korzysta, a w wyszukiwarkach łatwo znaleźć.

Obecnie cennik biletów jest bardziej skomplikowany niż w 2016 roku. Na przykład na trasie Lublana – Zagrzeb – obowiązuje oferta specjalna Zagreb Spezial – bilet w jedną kosztuje 9 euro, bilet powrotny 18 euro. Natomiast dla podróżujących w dwie strony dużo lepsza jest oferta City Star – bilet powrotny dla jednej osoby jest droższy niż Zagreb Spezial.

W relacji Lublana – Rijeka również obowiązuje oferta specjalna.

Nie do końca jest jasne, jak kursują pociągi do Puli (poza sezonem prawdopodobnie trzeba się przesiąść na stacji Buzet) i ile kosztują bilety. Podczas opracowywania artykułu informacje na stronie kolei słoweńskich nie wyświetlały się.

Bośnia i Hercegowina

W rozkładzie jazdy 2016/2017 zlikwidowano pociąg bezpośredni Zagrzeb – Sarajewo. Powodem jest brak porozumienia pomiędzy kolejami bośniackimi a kolejami Republiki Serbskiej i kolejami chorwackimi. Nie sprawdziły się też zapowiedzi uruchomienia pociągu nocnego zestawionego z wagonów sypialnych Talgo.

Serbia

W okresie obowiązywania rozkładu jazdy 2018/2019 nie zanotowano większych zmian w połączeniach dalekobieżnych pomiędzy Serbią a Chorwacją, ze względu na rozbieżne informacje na stronach różnych kolei zalecam samodzielne wyszukiwanie połączeń.

W rozkładzie jazdy, oprócz wagonów bezpośrednich pociągu EN Belgrad – Zurych, uruchomiono bezpośredni pociąg nocny Beograd – Lublana, skomunikowany w Lublanie z pociągiem IC Emona do Villach.

Na trasie Lublana – Belgrad obowiązuje oferta Beograd Spezial, bilet z Lublany do Belgradu kosztuje 29 euro. Dopłata za miejsce w wagonie z miejscami do leżenia wynosi 8 euro. Nie mam informacji na temat biletu Zagrzeb – Belgrad.

Węgry

W rozkładzie jazdy 2018/2019 kursują bezpośrednie pociągi dzienne Budapeszt – Zagrzeb, a w wakacje dodatkowo nocny pociąg Budapeszt – Split. Najtańsze bilety z Budapesztu do Zagrzebia dostępne są za 15 euro (według strony kolei węgierskich). Bilet w jedną stronę kosztuje 25 euro (oferta specjalna). Bilet normalny kosztuje 30,40 euro w jedną stronę i 34,40 euro w dwie strony.

Od grudnia 2018 roku powróciły pociągi Pecs – Beli Manastir. Ze stacji Beli Manastir można dojechać do Osijeka. Ceny biletów Pecs – Osijek zaczynają się od 2,30 w jedną stronę i 6,60 w dwie strony. W rzeczywistości bilety są droższe i kosztują Pecs – Osijek – 7,70 euro, Pecs – Osijek – Pecs – 8,80 euro. Cena biletu Budapeszt – Osijek kosztuje 24,80 euro, powrotny kosztuje 28,80 euro.

Pociągi specjalne kolei chorwackich

Koleje chorwackie kilka razy w roku uruchamiają pociągi specjalne z okazji różnych świąt lub wydarzeń. Spośród kilkunastu propozycji opublikowanych przez Hrvatske željeznice wybrałem najważniejsze pociągi:

PARTY VLAK ZAGRZEB – BELGRAD

Dwa razy w roku koleje chorwackie we współpracy z biurem podróży dla studentów Fun Factory uruchamiają specjalny pociąg dla imprezowiczów znany pod nazwą Trip’n’Fun lub Party Vlak. Pociąg przeznaczony jest głównie dla chorwackich studentów, którzy jadą na weekend do Belgradu wyszaleć się.

Pociąg wyrusza w trasę w piątek rano, do Belgradu dociera w godzinach popołudniowych, gdzie pasażerów czeka uroczyste powitanie. Po zameldowaniu w hotelu pasażerowie ruszają na zwiedzanie centrum Belgradu z przewodnikiem. Wieczorem impreza, a potem nocleg ze śniadaniem w hotelu współpracującym z biurem podróży Fun Factory.

Sobota zaczyna się od śniadania, po którym kontynuowane jest zwiedzanie Belgradu z przewodnikiem. W godzinach popołudniowych czas wolny, wieczorem wyjście do belgradzkich klubów.

W niedzielę po śniadaniu następuje przejście na dworzec kolejowy. Pociąg w stronę Zagrzebia odjeżdża około 13:00. Podróż trwa siedem godzin i pociąg kończy bieg w Zagrzebiu około 20:00.

Pociąg uruchamiany jest na początku marca oraz w listopadzie – w terminach dogodnych dla studentów, bowiem to głównie dla nich przeznaczona jest ta wycieczka. Cena całej wycieczki to 590-790 HRK (ok. 300-460 PLN) w zależności od wyprzedzenia, z jakim rezerwuje się miejsce w pociągu. Można dopłacić do lepszego pokoju, wykupić dodatkowe ubezpieczenie lub dodatkowy transport autobusem z Rijeki do Zagrzebia.

TIN EXPRESS

Tradycją kolei chorwackich są pociągi Tin Express (znane też jako „Božićni vlak”) uruchamiane w grudniowe weekendy regularnie w aglomeracji Zagrzebia (Zagrzeb – Savski Marof) oraz na wybranych trasach. W dni robocze natomiast pociąg dostępny jest tylko dla grup zorganizowanych ze szkół podstawowych i przedszkoli. Pociągi przeznaczone są głównie dla rodzin z dziećmi i przypominają popularne na przykład w Czechach „Pociągi Mikołajkowe”.

Pociągi tego typu kursują od 20 lat. Stare spalinowe zespoły trakcyjne zostały zastąpione przez nowe pociągi firmy Končar, natomiast nie zmieniła się koncepcja przejazdu – dzieci z rodzinami podróżują przez godzinę pociągiem ozdobionym motywami świątecznymi, w cenie biletu jest prezent przygotowany przez koleje chorwackie wspólnie ze sponsorami.

 

Najważniejsze linie kolejowe

W Chorwacji kolej ma marginalne znaczenie jako środek transportu, linii kolejowych nie ma też zbyt wiele. Najpiękniejsza linia to zdecydowanie Zagrzeb – Split, bardzo ładne są też chorwackie odcinki linii kolejowych z Lublany do Rijeki i Puli. Poniżej wykaz najważniejszych linii wraz z krótkimi opisami najważniejszych miast.

ZAGRZEB – SPLIT

KARLOVAC – dawniej miasto-twierdza wzniesione na planie gwiazdy sześcioramiennej. Interesujące miejsce, położone niecałą godzinę jazdy pociągiem z Zagrzebia. Karlovac leży nad czterema rzekami, przez centrum przepływa rzeka o nazwie Kupa. Dziś raczej przeciętne miasto – jednym się podoba, inni są rozczarowani. W centrum Muzeum Miejskie i muzeum sprzętu wojskowego z czasów wojny domowej w 1991 roku. 3 kilometry od centrum zamek Dubovac na wzgórzu.

OGULIN – ośrodek przemysłowy i węzeł kolejowy. Centrum nieduże, zrewitalizowane, mimo to trudno to miasto uznać za cel wycieczek turystycznych. W centrum ładny zamek. Pociągi ICN pomiędzy Zagrzebiem a Splitem nie zatrzymują się w Ogulinie.

GOSPIĆ – przeciętne miasto. Zachowało się kilka zabytkowych budynków, młyn na rzece Novicy i to tyle, jeśli chodzi o atrakcje. W pobliżu liczne szlaki turystyczne.

KNIN – miasto znane z potężnej twierdzy. W czasie wojny domowej 1991-1995 było stolicą Republiki Serbskiej Krainy.

DRNIŠ – mała miejscowość. Jedyna atrakcja to ruiny starego zamku na wzgórzu.

PERKOVIĆ – węzeł kolejowy, z którego odjeżdżały lub odjeżdżają pociągi do Szybenika (nie wiem, czy jeszcze kursują). Poza tym nie ma tu nic, poza pięknymi widokami.

KAŠTEL STARI – miasteczko nadmorskie blisko Splitu. Ładna miejscowość z promenadami i zabudową typową dla wybrzeża Adriatyku, ale brak godnych polecenia atrakcji.

SPLIT – drugie pod względem wielkości miasto Chorwacji z bardzo ładnym centrum i wieloma atrakcjami turystycznymi w pobliżu. Najważniejsze zabytki to Pałac Dioklecjana, Świątynia Jowisza, brama pałacowa Porta Aurea, czy stare kościoły. Z pobliskich wzgórz rozpościerają się piękne widoki na Adriatyk i sam Split. Stacja kolejowa zaskakująco mała jak na miasto tej wielkości.

ZAGRZEB – OSIJEK

VRBOVEC – przeciętne miasteczko bez atrakcji, kilka kilometrów dalej, w Kućari, znajduje się zabytkowy pałac Lovrečina.

KOPRIVNICA – miasto przy granicy chorwacko-węgierskiej. Pod względem architektonicznym przeciętne, dworzec odnowiony z zewnątrz, zrewitalizowane centrum, zadbany park miejski z pawilonem i kilka kościołów.

ĐJURĐEVAC – miasteczko przeciętne pod względem architektonicznym, jednak warte odwiedzenia ze względu na Stary Zamek (Stari grad) oraz Đurđevački peski, nazywane również „Chorwacką Saharą”, czyli pozostałości po pustyni.

VIROVITICA – dwudziestotysięczne miasto, centrum przeciętne, zabytki to pałac Pejačevićów (Dvorac Pejačević) – symbol miasta i kościół św. Roka – patrona miasta. Pojedyncze ładne budynki, całość nie robi szczególnego wrażenia.

NAŠICE – miasteczko liczące około 16 tysięcy mieszkańców, turyści przyjeżdżają tu zobaczyć pałac Pejačevićów (Dvorac Pejačević) z ładnym parkiem. Pałac ma taką samą nazwę jak ten w Viroviticy, ale chodzi o inny obiekt.

OSIJEK – jedno z największych i najładniejszych chorwackich miast. Dodajmy też, że jedno z najdroższych, spośród tych, które nie leżą nad Morzem Adriatyckim. Piękny rynek, zabytkowa twierdza, zabytki sakralne (między innymi kościół św. Piotra i Pawła) i Muzeum Slawonii. Miasto można z czystym sumieniem polecić.

ZAGRZEB – VINKOVCI

DUGO SELO – jedna z największych miejscowości na trasie Zagrzeb – Vinkovci, ale bez żadnych atrakcji dla turystów.

POPOVAČA – kolejne przeciętne miasteczko, znane ze szpitala neuropsychiatrycznego.

SLAVONSKI BROD – podzielone miasto graniczne. Na rzece Sawie przebiega granica chorwacko-bośniacka, bośniacka część to Brod. Obie części niezbyt ładne, po stronie chorwackiej znajduje się park miejski, klasztor i Twierdza Brodzka. Na uwagę zasługuje zabytkowy budynek remizy strażackiej.

VINKOVCI – miasto przy granicy chorwacko-serbskiej, węzeł kolejowy i drogowy. Ponad 30 tysięcy mieszkańców, zrewitalizowane centrum z reprezentacyjnym deptakiem. Można się wybrać na trzygodzinny spacer w oczekiwaniu na przesiadkę.

 

Chorwackie miasta – dokąd pojechać pociągiem

Chorwacja, a szczególnie jej wybrzeże, słynie z pięknych miast i miasteczek. Będąc w tym kraju na pewno warto zwiedzić przynajmniej część z nich. Niestety, nie wszędzie docierają pociągi. Na szczęście są promy i stosunkowo niedrogie autobusy. Autobusy łączące chorwackie miejscowości turystyczne są wygodne, szybkie oraz coraz częściej klimatyzowane. Oprócz przystanków przewidzianych w rozkładzie jazdy kierowcy często robią postoje na papierosa, bowiem palenie w Chorwacji, podobnie jak w innych krajach bałkańskich, jest częścią tamtejszej kultury. Palą niemal wszyscy.

Poniżej zamieściłem króciutkie opisy najciekawszych chorwackich miast, do których można dojechać pociągiem. W przyszłości planuję napisać dłuższe, osobne artykuły na temat każdego z miast.

Zagrzeb

Stolica Chorwacji i jednocześnie główny węzeł komunikacyjny. Miasto leżące nad rzeką Sawą – 170 kilometrów od wybrzeża Adriatyku liczy 792 185 mieszkańców (2011). Jest największym chorwackim miastem, jak również centrum życia kulturalnego Chorwacji.

W Zagrzebiu byłem w 2007 roku, później przejeżdżałem przez to miasto w 2009 roku. Z okien pociągu oraz w okolicach dworca było widać znaczącą poprawę na lepsze. Nie jest to wielka metropolia, na zwiedzanie której należałoby przeznaczyć tydzień, lecz warto poświęcić jeden dzień na spacer po mieście, choćby w oczekiwaniu na nocny pociąg do Splitu lub będąc w Słowenii zrobić sobie jednodniową wycieczkę. Miasto jest ładne, nie należy jednak oczekiwać jakichś cudownych, wielkich budowli ani spektakularnych osiągnięć techniki.

Zagrzeb dzieli się na Dolne Miasto i Górne Miasto. Obie części miasta, oprócz ładnych uliczek i stromych schodów łączy osobliwa kolejka. Zagrzebska kolejka nazywana jest na stronach kolejką linową, w rzeczywistości jest to tzw. funikular, czyli kolejka linowo-terenowa (chorw. Uspinjača). Jest to najstasrszy środek komunikacji publicznej w Zagrzebiu, gdyż została wybudowana w 1890 roku, rok przed wprowadzeniem tramwajów konnych. Długość trasy to tylko 66 metrów, a czas przejazdu 64 sekundy. Kolejka kursuje codziennie od 6:30 do 22:00 co 10 minut). Ze względu na swój charakter jest to atrakcja turystyczna oraz chroniony zabytek. Z Górnego Miasta rozpościera się piękny panorama Zagrzebia. W tej części Zagrzebia ma swoją siedzibę większość najważniejszych instytucji państwowych – kiedyś bowiem Górne Miasto było miejscem tylko dla zamożnych, uprzywilejowanych warstw społecznych.

Zagrzeb można wygodnie zwiedzać korzystając z komunikacji miejskiej. Bilety są bardzo drogie.Mieszkańcy Zagrzebia mogą korzystać z kart elektronicznych. Dla posiadaczy kart bilet jest znacznie tańszyTurystom opłaci się kupno biletu jednodniowego na wszystkie linie.

Szczegółowe informacje o zabytkach i atrakcjach:Informacja turystyczna

Orientacyjne czasy przejazdu pociągami z Zagrzebia:
Zagrzeb –> Split – 6:30 (IC)
Zagrzeb –> Wiedeń – 6:20 (EC)
Zagrzeb –> Lublana – 2:20 (EC)
Zagrzeb –> Belgrad – 6:30 (Pospieszny)
Zagrzeb –> Banja Luka – 4:20 (Pospieszny)
Zagrzeb –> Sarajewo – 9:00 (Pospieszny)
Zagrzeb –> Osijek – od 4:30 (różne)

Orientacyjne czasy przejazdu autobusami z Zagrzebia:
Zagrzeb –> Wiedeń – 5 godzin (Croatia Bus)
Zagrzeb –> Sarajevo – 8:20
Zagrzeb –> Graz – 4:00
Zagrzeb –> Split – 6:30
Zagrzeb –> Dubrownik – 11:00
Zagrzeb –> Szybenik – 5:20
Zagrzeb –> Zadar – 3:30 (ekspres)

 

Pula

Do Puli można było w wakacje dojechać pociągiem z Lublany. Niestety, w tym roku prawdopodobnie połączenie nie zostanie uruchomione. Największą atrakcją miasta jest rzymski amfiteatr. Miasto jest również doskonałą bazą wypadową na jednodniowe wycieczki autobusowe do przepięknych nadmorskich miasteczek – Rovinj i Poreč.
Jest to jedno z miast, do którego od dawna pragnę pojechać.

Orientacyjne czasy przejazdu autobusami ze Splitu:
Pula – Rijeka – ok. 2 godzin
Pula – Triest (Włochy) – 2:20
Pula – Rovinj – 45 minut
Pula – Poreč – ok. 90 minut

Rijeka

Rijekę umieściłem tylko dlatego, że jest jednym z największych i najbardziej rozreklamowanych chorwackich miast. Jest też jednym z dwóch chorwackich miast, w których byłem. Niestety, muszę to napisać – Rijeka jest przeciętnym miastem portowym. Wrażenia nie ratuje ładny deptak. Można zwiedzić, można pominąć.

 

Split

Drugie pod względem wielkości miasto Chorwacji leżące nad Morzem Adriatyckim. Największe miasto w Dalmacji. Słynie z malowniczych uliczek, śródziemnomorskiej architektury oraz pięknych nadmorskich promenad. Najważniejszym zabytkiem jest Pałac Dioklecjana z 4 wieku. Miasto bardzo popularne w okresie wakacyjnym. Noclegi są drogie, poza sezonem nie ma większych problemów ze znalezieniem kwater prywatnych w centrum miasta. Do Splitu można dojechać pociągiem z Zagrzebia kilka razy w ciągu dnia lub pociągiem nocnym (w sezonie). Polecam podróż pociągiem dziennym ze względu na bardzo ładną trasę.

Obecne Split ma jedno podmiejskie połączenie kolejowe z miejscowością Kasztel Stary, w planach jest rozbudowa tej linii do kolejnych miejscowości. Dla osób lubiących podróżować autobusami to świetna baza wypadowa do pięknych, nadmorskich miejscowości. Zamożniejsze osoby mogą skorzystać z połączeń promowych i wybrać się na którąś z chorwackich wysp lub zafundować sobie rejs do włoskiej Ancony. Do najładniejszych chorwackich wysp z pewnością należy zaliczyć Hvar i Korczulę, dokąd można dopłynąć ze Splitu.

Orientacyjne czasy przejazdu autobusami ze Splitu:
Split – Dubrownik – ok. 6 godzin
Split – Szybenik – 1:40
Split – Mostar (BiH) – 3:35
Split – Trogir – 0:40
Split – Zadar – 3:00

Szybenik

Do Szybenika można dojechać pociągiem przesiadając się na stacji Perković (tylko kilka połączeń dziennie) z pociągów Zagrzeb – Split. Szybenik to typowe nadmorskie miasto ze śródziemnomorską architekturą. Atutem jest dogodne położenie – pomiędzy Splitem, Trogirem a Zadarem – jest więc również świetną bazą wypadową.

Zadar

Podobnie jak Szybenik niewielkie miasto pełne marin – idealne dla miłośników żeglarstwa i nurkowania. Dawniej do Zadaru można było dojechać pociągiem z Knina – poza sezonem dwie pary pociągów, w sezonie cztery. Od kilku lat zamiast pociągów jeżdżą autobusy komunikacji zastępczej. Warto zobaczyć choćby ze względu na małe, spokojne, zabytkowe centrum.

Muzeum Techniki w Zagrzebiu

Jedną z największych atrakcji Zagrzebia (choć według moich znajomych przereklamowaną) jest Muzeum Techniki położone pomiędzy dworcem głównym a dworcem zachodnim, przy ulicy Savska Cesta 18. Muzeum posiada w swoich zbiorach kolekcję różnych pojazdów, w tym pojazdów szynowych.

Jeśli chodzi o kolekcję tramwajowo-kolejową, to najcenniejszym eksponatem jest bez wątpienia skład opisanego wcześniej pociągu „Samoborček”, kursujący w latach 1930-1960 pomiędzy Zagrzebiem a Samoborem. Lokomotywa parowa oraz wagon retro wyróżniają się na tle innych eksponatów

Interesująca jest także replika zagrzebskiego tramwaju konnego z 1891 roku, podarowana muzeum w 2001 roku. Tramwaj konny kursował po Zagrzebiu 20 lat – do 1911 roku, a zaplecze do jego obsługi stało na miejscu dzisiejszego Muzeum Techniki.

Ponadto warto zobaczyć tramwaj z Dubrownika z 1912 roku, kursujący po zabytkowym mieście do lat siedemdziesiątych XX wieku, kiedy sieć tramwajowa w Dubrowniku została zlikwidowana. Tramwaj kursował po wąskim torze o rozstawie 760 mm.

Muzeum Techniki z Zagrzebiu należy do najpopularniejszych muzeów w Chorwacji. Oprócz wspomnianych eksponatów zobaczycie w nim samochody, dwa samoloty oraz eksponaty z wielu dziedzin nauki i techniki, na przykład górnictwa, energetyki, geologii, astronomii, a nawet gabinet Nikoli Tesli.

Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli. Wstęp płatny dla dorosłych.

Więcej informacji: tehnicki-muzej.hr – strona internetowa Muzeum Techniki w Zagrzebiu.

Pociąg-pomnik w Jasenovcu

Jasenovac to wieś w pobliżu chorwacko-bośniackiej granicy. W czasie drugiej wojny światowej niedaleko wsi mieścił się największy w Niepodległym Państwie Chorwackim obóz koncentracyjny, założony przez ustaszów w 1941 roku. Obóz istniał od sierpnia 1941 roku do lutego 1942 roku (według innych źródeł do 1945 roku). W tym czasie zamordowano nieokreśloną liczbę osób, głównie Serbów – mówi się nawet o kilkuset tysiącach zamordowanych w zbiorowych egzekucjach, lecz nie ma dokumentów pozwalających sprecyzować dane.

Ustasze słynęli z okrucieństwa – w celu oszczędzania kul podrzynano więźniom gardła tzw. Srbosjekiem – specjalnie zakrzywionym nożem. Innym odcinano głowy piłą mechaniczną, mordowano młotkiem lub kamieniowano. Obóz koncentracyjny w Jasenovcu nazywany jest „chorwackim Auschwitz”.

Aby upamiętnić żydowskie ofiary mordów, kilka kilometrów od Jasenovca stanął pomnik w postaci pociągu, którym deportowano do obozu Serbów, Żydów, Romów i chorwackich antyfaszystów. Pomnik to lokomotywa parowa i pięć wagonów towarowych.

Po bośniackiej stronie Sawy również utworzono „Miejsce Pamięci” – park z emblematami przypominającymi zbrodnie ustaszów.

Do Jasenovca można dojechać pociągiem z Zagrzebia. Pociąg relacji Zagrzeb – Jasenovac kursuje dwa razy dziennie, a podróż trwa dwie i pół godziny.

Hostel w wagonach sypialnych

Od kwietnia 2016 roku w Zagrzebiu można przenocować w nietypowym hostelu na głównym dworcu kolejowym. Hostel mieści się w starych, ale wyremontowanych wagonach sypialnych. Przy tzw. „peronie pocztowym” stoją trzy wyremontowane wagony sypialne, w których może przenocować 90 osób. W pierwszym wagonie znajduje się recepcja. Goście nocują w przedziałach trzyosobowych, przy czym można wykupić przedział dla dwóch osób lub tylko dla siebie, oczywiście za odpowiednio wyższą opłatą. W każdym wagonie są dwie toalety i kabina prysznicowa.

Grupą docelową hostelu mają być młodzi podróżnicy, którzy nie oczekują wysokiego komfortu, a chcą oszczędzić czas i pieniądze na dojazdy.

Zapowiadano otwarcie podobnych hosteli w Splicie, Szybeniku, Zadarze i Puli, ale na początku 2017 roku czynny był tylko hostel w Zagrzebiu. Właściciel zapowiada, że jeżeli uda mu się zakupić wagony sypialne, powstanie jeszcze więcej hosteli.

Ceny, jak na chorwackie warunki, niezłe, choć słyszałem głosy, że wygórowane.

Jak wynika z informacji na stronach hostelu, prysznice są na żetony, na korytarzu stoi automat z wodą pitną, w pokojach jest wi-fi i czynne gniazdko. Goście otrzymują też bezpłatnie plan miasta.

Strona internetowa: adriatictrainhostels.com

Język chorwacki dla pasażerów pociągu

Język chorwacki nie jest trudny do zrozumienia na poziomie osoby początkującej, która nie potrzebuje znać reguł rządzących chorwackim akcentem. Na pewno nie zaszkodzi wcześniejsze zapoznanie się z podstawowymi słowami dotyczącymi podróżowania koleją po Chorwacji:

DWORZEC KOLEJOWY:

blagajna – kasa
garderoba – przechowalnia bagażu
kolodvor – dworzec
kolosijek – peron
peron – peron
stajalište – przystanek; stacja

ROZKŁAD JAZDY:

brzi vlak – pociąg pospieszny
datum polaska – data wyjazdu
dolazak – przyjazd
izravni vlak – pociąg bezpośredni
međunarodni vozni red – międzynarodowy rozkład jazdy
odredišni kolodvor – stacja docelowa
polazak – odjazd
polazni kolodvor – stacja początkowa
presjedanje – przesiadka
putnički vlak – pociąg osobowy; pociąg regionalny
radnim danom – w dni robocze
rezervacija moguća – rezerwacja fakultatywna
rezervacija obavezna – rezerwacja obowiązkowa
svakodnevno – codziennie
subotom, nedjeljom i blagdanom – w soboty, niedziele i święta
trajanje – czas podróży; czas przejazdu
vagon drugog razreda – wagon drugiej klasy
vagon prvog razreda – wagon pierwszej klasy
vagon s ležajevima – wagon z miejscami do leżenia
vagon s mjestima za osobe s invaliditetom – wagon z miejscami dla osób niepełnosprawnych
vagon za prijevoz bicikla – wagon do przewozu rowerów
vagon za spavanje – wagon sypialny
vozni red – rozkład jazdy

BILET NA POCIĄG:

cijena – cena
dvosmjerno putovanje – podróż powrotna
iskaznica – legitymacja
jednosmjerno putovanje – podróż tam
kartomat – biletomat kategorija vlaka – kategoria pociągu
kupiti na blagajni – kupić w kasie
odustati od putovanja – zrezygnować z podróży
ponuda – oferta
popust – zniżka
povrat novca – zwrot pieniędzy
pravo na popust – prawo do zniżki; uprawnienie do zniżki
pretplatna karta – bilet okresowy
rang vlaka – kategoria pociągu
razred – klasa
rezervacija – rezerwacja
starija osoba – senior
udaljenost – odległość
učenik – uczeń
umirovljenik – emeryt vozna karta – bilet
vrijedi od … do … – ważny od … do …
zonska karta – bilet strefowy

PODRÓŻ POCIĄGIEM:

bicikl – rower
kašnjenje – opóźnienie
kondukter – konduktor
odjeljak – przedział
prekid putovanja – przerwa w podróży
prevesti – przewieźć
prtljaga – bagaż
putnik – pasażer
putovati vlakom – jechać pociągiem; podróżować pociągiem
slijepi putnik – pasażer na gapę

KOLEJ – PODSTAWOWE SŁÓWKA

brzina – prędkość
dizelska lokomotiva – lokomotywa spalinowa
električna lokomotiva – lokomotywa elektryczna
manevarska lokomotiva – lokomotywa manewrowa
parna lokomotiva – lokomotywa parowa
prijevoz putnika – przewóz pasażerów
prijevoz robe – przewóz towarów
pruga – linia
široki kolosijek – szeroki tor
teretni vlak – pociąg towarowy
tračnica – szyna
uskotračna željeznica – kolej wąskotorowa
vlak velike brzine – pociąg dużych prędkości
željeznica – kolej
željeznička mreža – sieć kolejowa
željezničko čvorište – węzeł kolejowy

Zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku. Będzie mi bardzo miło, jeśli udostępnisz ten post znajomym lub dodasz odnośnik do mojego bloga 🙂

Kolej w Europie Albania  Andora Austria  Belgia  Białoruś  Bośnia i Hercegowina  Bułgaria  Chorwacja Czarnogóra  Czechy  Cypr  Dania  Estonia  Finlandia  Francja  Grecja  Hiszpania  Holandia Irlandia  Islandia  Kosowo  Liechtenstein  Litwa  Luksemburg  Łotwa  Macedonia Północna Malta  Mołdawia  Niemcy  Norwegia  Portugalia  Rosja  Rumunia
San Marino  Serbia  Słowacja Słowenia  Szwajcaria  Szwecja  Turcja  Ukraina  Watykan  Węgry  Wielka Brytania   Włochy  Szkocja  Walia  Irlandia Północna Azory Gibraltar  Majorka
Obwód Kaliningradzki  Sardynia  Spitsbergen  Sycylia  Wyspa Man  Wyspy Owcze