Kolej w Czechach uchodziła przez wiele lat za doskonały środek transportu – bilety tanie jak barszcz, superwygodne i superpunktualne pociągi, wspaniali ludzie, bezpieczeństwo, zintegrowana taryfa.

W grudniu 2019 roku, wraz z wejściem w życie rozkładu jazdy 2019/2020 nastąpiły ogromne zmiany na czeskiej kolei. W wielu czeskich krajach (odpowiednik województwa) przewozy regionalne i lokalne przejęli przewoźnicy prywatni. Trudno szczegółowo opisać zmiany, bowiem dochodzi do absurdów – na przykład w kraju usteckim przewozy regionalne obsługuje aż sześciu przewoźników.

Podróż koleją po Czechach nadal jest doskonałym sposobem na zwiedzanie kraju, jednak pewne zmiany w taryfach i obsłudze linii niepotrzebnie  komplikują planowanie podróży.

Przewoźnik narodowy: České dráhy
Strona internetowa: www.cd.cz
Fanpage CD na Facebooku
Ostatnia aktualizacja: 08.06.2025

Kolej w Czechach – Spis treści

1. Najważniejsze strony
2. Aplikacje
3. Podróż ze zniżką 50%
4. Kategorie pociągów
5. Podróż po Czechach – podstawowe rodzaje biletów
6. Najważniejsze oferty krajowe
7. One Ticket/Jedna jízdenka
8. Podróże międzynarodowe – Včasná jízdenka Evropa
9. Podróże międzynarodowe – bilety sieciowe
10. Regiojet
11. Leo Express
12. Pozostali przewoźnicy kolejowi
13. Wagony sypialne i z miejscami do leżenia
14. Pociągi retro
15. Dworce kolejowe
16. Najpiękniejsze linie kolejowe
17. Muzea kolejnictwa i transportu
18. Najważniejsze koleje wąskotorowe

-> WSPARCIE STRONY<—

Stworzenie i aktualizacja takiego artykułu to wiele tygodni pracy. W dzisiejszych czasach na takich treściach nie da się zarobić. Jeśli informacje okażą się przydatne w planowaniu podróży, możesz mnie wesprzeć drobną darowizną, co umożliwi mi utrzymanie i rozwój strony oraz zmotywuje do jeszcze lepszej pracy. 

1. Rozkład jazdy i najważniejsze strony

Każdemu podróżującemu pociągiem po Czechach przydadzą się odnośniki do stron znacznie ułatwiających planowanie podróży po tym kraju:

www.idos.cz – internetowy rozkład jazdy pociągów, autobusów oraz komunikacji miejskiej w największych miastach.
www.cd.cz/eshop/ – sklep internetowy kolei czeskich. Od 1 czerwca 2021 roku w sklepie internetowym kolei czeskich można zakupić bilety z Polski do Czech,
www.cd.cz – strona internetowa kolei czeskich (České dráhy).
Mapa czeskich linii kolejowych na Wikipedii
www.vagonweb.cz/razeni/ – zestawienia pociągów w Czechach i Europie

Pociągiem do Czech – przegląd połączeń kolejowych z Polski do Czech
Euro-Nysa 2016 – relacja z mojej podróży po pograniczu czesko-niemieckim.

Przy wyszukiwaniu połączeń do czeskich miast należy pamiętać o używaniu czeskich nazw miejscowości, np.:

České Budějovice – Czeskie Budziejowice
Český Těšín – Czeski Cieszyn
Olomouc – Ołomuniec
Plzeň – Pilzno

2. Aplikacje

České dráhy przygotowały ciekawe aplikacje dla podróżnych, w tym jedną, która różni się od podobnych aplikacji oferowanych przez koleje.

Můj vlak – aplikacja do wyszukiwania połączeń i zakupu biletów. Bardzo łatwa w obsłudze, czytelna, istnieje możliwość zakupu miejscówki, sprawdzenia zestawienia pociągu, aktualnej sytuacji na liniach.

Aplikacja na Google Play

Vlakem na výlet – interesująca aplikacja z propozycjami wycieczek, ciekawostkami na temat zwiedzanych miejsc i pytaniami dotyczącymi trasy zwiedzania. Mnóstwo propozycji wycieczek tematycznych, wycieczek dla dzieci, a co najlepsze – każda wycieczka to dodatkowe punkty do programu lojalnościowego kolei czeskich, które można później zamienić na przykład na bilet lub miejscówkę.

Aplikacja na Google Play

3. Podróż ze zniżką 50%

W dyskusjach na portalach społecznościowych Polacy często chwalą České dráhy za bardzo niskie ceny biletów, na przykład bilety Praga – Brno (ok. 250 km – w związku z przebudową węzła kolejowego w Brnie pociągi zatrzymują się na różnych stacjach) w reklamie kolei czeskich kosztują nawet 29 koron czeskich. Skąd taka niska cena? W Czechach rządzący od 1 kwietnia 2022 roku zmienili wysokość zniżki z 75% na 50% na przejazdy w drugiej klasie pociągów oraz autobusami dla wybranych grup społecznych. Pasażer płaci 50% ceny biletu, resztę dopłaca budżet państwa.

Zniżka 50% przysługuje

• dzieci od ukończenia 6 roku życia
• młodzież do ukończenia 18 roku życia
• studenci do ukończenia 26 roku życia
• seniorzy, którzy ukończyli 65 rok życia i starsi

Chodzi więc o bilety promocyjne z dodatkową zniżką. Tak naprawdę bilety Flexi bez żadnej zniżki i promocji, kupowane dwie godziny przed odjazdem kosztowały około 360 CZK, czyli ponad 10 razy więcej niż w promocji ze zniżką 50%. Dla Polaków zakochanych w Czechach nie ma jednak różnicy między 29 a 360 koron i z uporem maniaka będą wprowadzać innych w błąd o tanich jak barszcz biletach dla każdego.

4. Kategorie pociągów

W Czechach wyróżniamy następujące kategorie pociągów narodowego przewoźnika:
Os – osobní vlak (pociąg osobowy)
Sp – spěšný vlak (pociąg przyspieszony – rzadko spotykany)
R – rychlík (pospieszny)
Ex – ekspres
Ic – InterCity
Ec – EuroCity
Sc – Supercity – pociągi Pendolino
RJ – Railjet
En – EuroNight – nocne pociągi międzynarodowe

W pociągach Os, R, IC, EC i EX obowiązuje jedna taryfa, co w porównaniu do Polski stanowi bardzo miłą odmianę. Poza klasą business Railjet i pociągami Supercity miejscówki są fakultatywne. Wyjątkiem jest kilka pociągów Intercity, oznaczonych w rozkładzie jazdy jako pociągi objęte obowiązkową rezerwacją miejsc.

Osobną kategorią są pociągi SC – SuperCity obsługiwane przez Pendolino. Pociągi te na większości odcinków są objęte całkowitą rezerwacją miejsc. Miejscówka kosztuje od 35 do 250 koron czeskich. Cena miejscówek jest dynamiczna, zależy od popytu na konkretny pociąg, w praktyce za miejscówkę powinniśmy zapłacić 35-50 CZK. Dla posiadaczy kart IN (osobny artykuł później) cena miejscówki jest niższa. Dzięki promocjom miejscówki na wybrane odcinki obsługiwane przez pociągi Pendolino możemy kupić znacznie taniej.

Miejscówki są obowiązkowe w pociągach SuperCity, w 90% pociągów dalekobieżnych istnieje możliwość fakultatywnej rezerwacji miejsca, czyli można dokupić rezerwację miejsca, ale nie trzeba. Według cennika z 01.06.2019 roku opłaty za miejscówki są dynamiczne, zależą od obłożenia konkretnego pociągu i wynoszą od 0 do 250 CZK. W pociągach niższej kategorii cena miejscówki będzie wynosiła 35 CZK.

Sprzedaż miejscówek w większości pociągów zostaje ukończona dwie godziny przed odjazdem pociągu ze stacji, z której chcemy mieć rezerwację, dzięki czemu można oznaczyć zarezerwowane miejsca. W pociągach SuperCity i Railjet rezerwacja jest możliwa do rzeczywistej godziny odjazdu pociągu. Dla grup do sześciu osób przygotowano osobny system rezerwacji, większe grupy powinny zgłaszać informację o przejeździe w kasach co najmniej 7 dni przed planowaną podróżą – za rezerwację jednego miejsca zapłacą wtedy 20 CZK, a przewoźnik podstawi dodatkowe wagony.

Zarezerwowane miejsce należy zająć do 15 minut po odjeździe ze stacji zaznaczonej, jako stacja początkowa na miejscówce. Po tym czasie rezerwacja miejsca już nie obowiązuje i miejsce może zająć pasażer bez rezerwacji.

5. Podróż po Czechach – podstawowe rodzaje biletów

W lutym 2019 roku České dráhy zmieniły podział na podstawowe rodzaje biletów. Obecnie wyróżnia się następujące bilety kolejowe w Czechach:

Flexi jízdenka – bilet na jeden przejazd w dowolnym pociągu przewoźnika. Cena biletu jest stała, zależy od przejechanej odległości i klasy, którą podróżujemy. Bilet można zakupić najwcześniej 2 miesiące przed planowaną podróżą, przejazd należy rozpocząć w pierwszy dzień ważności biletu. Przerwa w podróży możliwa jest po przejechaniu 100 kilometrów, następnie podróż można dokończyć dowolnym pociągiem do północy następnego dnia. Łączy się ze zniżkami z In Karty.

Osoby planujące powrót najpóźniej następnego dnia po podróży „tam”, mogą zakupić Flexi zpáteční jízdenku, zostanie wtedy naliczona zniżka powrotna. Zniżka jest symboliczna – zaledwie 5% z ceny dwóch biletów w jedną stronę.

Flexi zvýhodněná jízdenka – warunki podobne jak wyżej, jednak im wcześniej kupiona, tym niższa cena, szczególnie w przypadku przejazdów na większe odległości. Dostępna tylko na przejazd drugą klasą; sprzedaż rozpoczyna się dwa miesiące przed planowaną podróżą. Przerwa w podróży możliwa jest po przejechaniu 100 kilometrów, następnie podróż można dokończyć dowolnym pociągiem do północy następnego dnia. Łączy się ze zniżkami z In Karty. Tego rodzaju biletu nie można zakupić w biletomatach i u konduktora.

Flexi zvýhodněná jízdenka kupiona w kasie wystawiana jest na okaziciela, natomiast kupiona przez internet jest imienna i przy kontroli należy okazać dokument tożsamości.

Vázaná jízdenka – bilet na konkretny pociąg. Najtańszy typ biletu, cena zależy od wyprzedzenia, z jakim kupujemy bilet oraz obłożenia konkretnego połączenia – im mniejsze obłożenie, tym niższa cena. Nie ma możliwości przerw w w podróży, dostępna tylko na drugą klasę. Sprzedaż rozpoczyna z dwumiesięcznym wyprzedzeniem, bilet tego typu można kupić tylko w kasach, sklepie elektronicznym kolei czeskim i aplikacji Můj vlak. Łączy się ze zniżkami z In Karty.

Vázaná jízdenka kupiona w kasie wystawiana jest na okaziciela, natomiast kupiona przez internet jest imienna i przy kontroli należy okazać dokument tożsamości.

6. Najważniejsze oferty krajowe

Opisane powyżej rodzaje biletów dotyczą przejazdów jednorazowych pomiędzy konkretnymi miastami. České dráhy mają w swojej ofercie bilety dla osób chcących niedrogo zwiedzić kilka miast lub region w ciągu jednego dnia. Oferty przeznaczone są zarówno dla podróżujących w pojedynkę, jak i rodzin. Poniżej krótki przegląd:

Skupinová jízdenka – bilet jednorazowy dla grup liczących od 2 do 5 osób, podróżujących tym samym pociągiem na tym samym odcinku. Dostępna w drugiej klasie pociągów. Pierwsza osoba płaci za bilet według taryfy normalnej, druga otrzymuje 25% zniżki, trzecia i następne 50% zniżki. W przypadku większych grup konieczna jest wcześniejsza rezerwacja na przykład przez internet – każda następna osoba otrzymuje 50% zniżki, dodatkowo cała grupa będzie mogła skorzystać z bezpłatnej rezerwacji miejsc. Wiek podróżnych nie odgrywa roli, ważne jest, aby wszyscy podróżowali razem. Przy kupnie biletu powrotnego naliczana jest zniżka powrotna w wysokości 5%.

UWAGA!!! Bilet Skupinová jízdenka od grudnia 2019 roku nie jest honorowany w przypadku podróży rozpoczynającej się i kończącej na obszarze kraju zlińskiego oraz od stycznia 2020 roku również na obszarze kraju południowomorawskiego.

Skupinová víkendová jízdenka – jednodniowy bilet sieciowy przeznaczony dla grup liczących od 2 do 5 osób, przy czym maksymalnie dwie osoby w grupie mogą mieć ukończony 15 rok życia, czyli w praktyce bilet rodzinny. Bilety można zakupić na konkretny dzień: sobotę, niedzielę lub święto państwowe. Z biletem można podróżować wszystkimi rozkładowymi pociągami przewoźnika České dráhy w drugiej klasie w dzień ważności biletu oraz na obszarze, na którym jest ważny. Dostępne bilety na całą Republikę Czeską lub konkretny region (kraj). Z biletem mogą podróżować osoby niespokrewnione ze sobą, wyznacznikiem jest wiek.

Celodenní jízdenka – jednodniowy bilet sieciowy dla każdego. Z biletem można podróżować przez cały dzień wszystkimi rozkładowymi pociągami przewoźnika České dráhy w drugiej klasie w dzień ważności biletu oraz na obszarze, na którym jest ważny. Podobnie jak wyżej – dostępne są bilety na całą Republikę Czeską lub konkretny region (kraj). Nie ma ograniczeń co do dnia podróży – z biletem można podróżować w dowolny dzień tygodnia.

Uwaga!!! Na przełomie 2019 i 2020 roku czeskie koleje zmieniły mapy obowiązywania biletów na poszczególne kraje. W niektórych regionach nie dojedziemy już do niektórych pierwszych stacji w sąsiednim kraju. 

Kilometrická banka – ciekawa oferta, za 2200 koron kupuje się książeczkę, w którym przed rozpoczęciem podróży wpisujemy trasę i liczbę podróżujących osób; konduktor wylicza kilometry, które odliczane są z puli 2000 kilometrów i tak do wyczerpania puli wspomnianych dwóch tysięcy kilometrów. Opłaca się na dłuższe podróże – minimalna odliczana odległość to 100 kilometrów, maksymalna 400 kilometrów, czyli jeżeli pojedziemy z Czeskiego Cieszyna do Czeskich Budziejowic przez Pragę (564 km), konduktor odliczy nam 400 kilometrów – 164 kilometry pozostaną w puli do wykorzystania. Jeśli na przykład pojedziemy z Czeskiego Cieszyna do Ostrawy (39 km), konduktor odliczy nam 100 kilometrów, a więc stracimy dodatkowo 61 kilometrów. Przy podróży pierwszą klasą za każdy przejechany kilometr odlicza się z puli 1,3 km, czyli minimalnie 130 km, maksymalnie 520 km. Ważność książeczki Kilometrická banka to pół roku.

Jízdenka na léto – bilet sieciowy umożliwiający tanie podróżowanie pociągami kolei czeskich w wakacje. Dostępny jest w wersjach na siedem i czternaście następujących po sobie dni. Ważny w lipcu i sierpniu. Nadal umożliwia podróż pociągiem po Czechach ze zwiedzaniem najważniejszych miast, ale liczba linii, na których można podróżować z biletem, z roku na rok jest coraz mniejsza.

Jízdenka na léto – więcej informacji

IN Karta – karta z aplikacją umożliwiająca skorzystanie z komercyjnej zniżki osobom nieuprawnionym do zniżek. Dostępne w wersji na trzy miesiące (25%), rok lub 3 lata. Można wybrać zniżkę 25%, 50% i 100%. Karta imienna, dla firm dostępna jest karta IN Business na trzy miesiące lub rok. Ze względu na coraz większy udział innych przewoźników w przewozach lokalnych oferta jest coraz mniej atrakcyjna.

7. One Ticket/Jedna jízdenka

Wraz z rozdzieleniem przewozów regionalnych i dalekobieżnych pomiędzy różnych przewoźników, pojawiły się problemy z wzajemnym honorowaniem biletów oraz koniecznością zakupu kilku biletów dla osób, które zmuszone były podróżować część trasy np. pociągiem Leo Express, a dalszą część pociągiem np. Arrivy.

W grudniu 2020 roku wprowadzono do sprzedaży wspólny bilet na pociągi kilku przewoźników na określoną trasę lub na całą sieć. Bilet One Ticket to odpowiednik polskiego „Wspólnego Biletu” – wystarczy nam jeden bilet na trasę obsługiwaną przez kilku przewoźników.

Bilety dostępne są jako bilety jednorazowe, bilety miesięczne na konkretne trasy lub bilety sieciowe. Bilety sieciowe dostępne są w wersjach na 7, 30, 90, 180 i 365 dni, przy czym w trakcie opracowywania artykułu nie były honorowane w niektórych pociągach komercyjnych, np. Praga – Hawierzów firmy Regiojet, czy Praga – Bogumin firmy Leo Express. W przyszłości ma się to zmienić.

W 2025 roku tygodniowy bilet sieciowy kosztuje 2200 CZK, czyli w przeliczeniu 380 PLN. Znacznie drożej niż np. Jízdenka na léto oferowana w wakacje przez koleje czeskie, z drugiej strony dzięki tańszym noclegom poza sezonem i większej siatce połączeń stosunek jakość/cena jest podobny.

Więcej informacji i możliwość zakupu: oneticket.cz

8. Kolej w Czechach – Połączenia międzynarodowe

Czesi posiadają bardzo dobrą siatkę połączeń międzynarodowych z sąsiednimi krajami. W ostatnich latach bardzo poprawiła się również liczba połączeń z Polską.

Poniżej lista najważniejszych połączeń międzynarodowych:

Austria

Bardzo dobre połączenia kolejowe pomiędzy Austrią a Czechami. Najważniejsze to pociągi Eurocity i Railjet z Pragi do Wiednia i Grazu oraz pociągi jadące z Polski do Wiednia i Grazu.  Od grudnia 2025 roku część pociągów zostanie wydłużona do Villach.

Kursują także pociągi Eurocity Praga – Linz przez Czeskie Budziejowice i pociągi REX Praga – Wiedeń przez Czeskie Budziejowice.

Ponadto kursują pociągi REX Znojmo – Wiedeń oraz Břeclav – Wiedeń

W przypadku połączeń regionalnych z Austrią obowiązuje taryfa Euregio MPS (Mały ruch przygraniczny), dzięki czemu bilety na pociągi regionalne są znacznie tańsze niż według taryfy międzynarodowej. Można więc niedrogo dojechać ze Znojma do Retz kupując bilet przez stronę kolei czeskiej.

Bilety należy kupować na stronach:

www.cd.cz/eshop/ – sklep internetowy kolei czeskich
shop.oebbtickets.at – sklep internerowy kolei austriackich

Przewoźnik Regiojet uruchamia pociągi Praga – Budapeszt przez Wiedeń. To komfortowe pociągi objęte obowiązkową rezerwacją miejsc z wagonami bezprzedziałowymi oraz wagonami z przedziałami oraz bardzo dobrą i niedrogą ofertą gastronomiczną.

www.regiojet.cz – sklep internetowy Regiojet

Koleje Austriackie i Koleje Czeskie oferują bilety promocyjne Sparschiene oraz  Včasná jízdenka Rakousko. Przykładowe ceny najtańszych biletów promocyjnych:

Przykładowe ceny w 2025 roku:

Wiedeń – Brno – 7 euro
Wiedeń – Ostrawa – 10 euro
Wiedeń – Praga – 15 euro
Praga – Linz – 9 euro

Normalnie bilety pomiędzy Czechami a Austrią są drogie i często można kupić znacznie tańszy bilet promocyjny bezpośrednio z Polski.

Czesi narzekają, że w przypadku podróży przygranicznych czasami bardziej opłaca się skorzystać z wyszukiwarki kolei austriackich.

Niemcy 

Liczne połączenia międzynarodowe regionalne i dalekobieżne. Dostępne są bilety transgraniczne umożliwiające niedrogie zwiedzanie terenów przygranicznych. Pociągów jest mnóstwo i nie sposób ich wymienić w tak krótkim artykule.

Najważniejsze połączenia IC/EC

Praga – Drezno – Berlin – Hamburg (- Flensburg)
Praga – Pilzno – Ratyzbona – Monachium

Najważniejsze połączenia przygraniczne

(-Karlowe Wary) – Sokolov – Kraslice – Zwickau
Cheb – Marktredtwitz
Cheb – Hof
Cheb – Norymberga
Děčín – Drezno

Kursują ponadto tzw. pociągi korytarzowe (pociągi pomiędzy czeskimi miastami, których trasa częściowo prowadzi przez Niemcy), np. Varnsdorf – Liberec przez Żytawę. Pociąg przejeżdża także przez terytorium Polski bez zatrzymywania się. Inny taki pociąg łączy miasta Děčín i Rumburk przejeżdżając przez Saksońską Szwajcarię.

Polska

Liczne połączenia dalekobieżne i transgraniczne. Strzałem w dziesiątkę okazał się pociąg „Baltic Express” łączący Gdynię z Pragą przez Bydgoszcz, Poznań, Wrocław i Kłodzko. Od lat doskonale radzą sobie pociągi łączące Kraków i Warszawę z Pragą.

Regiojet uruchamia pociąg nocny łączący Pragę z Przemyślem (z przesiadką na pociąg do Lwowa i w głąb Ukrainy), a Leo Express uruchamia pociągi Praga – Kraków.

Bilety należy kupować na stronach:

www.cd.cz/eshop/ – sklep internetowy kolei czeskich
www.intercity.pl – sklep internetowy PKP Intercity
www.regiojet.cz – sklep internetowy Regiojet
www.leoexpress.com – sklep internetowy Leo Express

Ponadto kursują pociągi transgraniczne Wrocław – Lichkov (Koleje Dolnośląskie), Sędzisław – Královec/Trutnov (GW Train Regio), (- Katowice) Chałupki – Bogumin (Koleje Śląskie), Szklarska Poręba – Liberec, Czeski Cieszyn – Frýdek-Místek (České dráhy). Pociągi kursujące pomiędzy Jesionikiem a Karniowem zatrzymują się w Głuchołazach.

Słowacja

Liczne połączenia dalekobieżne i lokalne. W ruchu dalekobieżnym pociągi Praga – Bańska Bystrzyca, Praga – Żylina, Praga Bratysława i Praga – Koszyce.

Pociągi Praga – Koszyce obsługiwane są przez trzech przewoźników: České dráhy, Regiojet i Leo Express. Dostępne są bilety promocyjne.

Bilety należy kupować na stronach:

www.cd.cz/eshop/ – sklep internetowy kolei czeskich
predaj.zssk.sk – sklep internetowy kolei słowackich
www.regiojet.cz – sklep internetowy Regiojet
www.leoexpress.com – sklep internetowy Leo Express

Ponadto na kilku trasach kursują pociągi transgraniczne. Na przykład trasę Veselí nad Moravou – Myjava obecnie obsługuje Arriva.

9. Najlepsze bilety transgraniczne

Kolej w Czechach w ostatnich latach zmienia się na gorsze pod względem liczby przewoźników obsługujących trasy lokalne. Mimo tych zmian Czechy mogą się pochwalić bardzo dobrymi ofertami umożliwiającymi niedrogie podróże po regionach przygranicznych Czech i krajów sąsiadujących z nimi.

Euro-Nysa – bilet sieciowy jedno- lub trzydniowy doskonale znany mieszkańcom Dolnego Śląska. Umożliwia niedrogie podróżowanie pociągami, autobusami i komunikacją miejską po zachodniej części województwa dolnośląskiego, kraju libereckim oraz wschodniej części Saksonii.

Egronet – jednodniowy bilet sieciowy na pociągi, autobusy regionalne i komunikację miejską w kraju karlowarskim oraz przygranicznych gminach Bawarii. Dzięki biletowi możemy na przykład zaplanować podróż dookoła kraju karlowarskiego, gdzie np. malowniczą trasę Karlowe Wary – Mariańskie Łaźnie obsługuje GW Train Regio lub pojechać pociągiem któregoś z przewoźników obsługujących połączenia transgraniczne do Niemiec.

Bilet Labe-Elbe – jednodniowy bilet sieciowy uprawniający do podróżowania pociągami regionalnymi (w tym turystycznymi), autobusami regionalnymi oraz komunikacją miejską po kraju usteckim oraz części Saksonii, w tym na linii Děčín – Drezno.

Celodenní jízdenka+Německo – bilet jednodniowy kolei czeskich na całą sieć połączeń przewoźnika České dráhy na terytorium Czech (pociągi wszystkich kategorii) oraz na wybrane linie kolejowe czesko-niemieckiego pogranicza (pociągi regionalne). Bardzo dobra oferta, ale obejmuje tylko pociągi.

W przypadku połączeń regionalnych z Austrią obowiązuje taryfa Euregio MPS (Mały ruch przygraniczny), dzięki czemu bilety na pociągi regionalne są znacznie tańsze niż według taryfy międzynarodowej.

10. Najlepsze bazy wypadowe

Dobrym sposobem na zwiedzanie Czech pociągiem jest znalezienie bazy wypadowej z dobrymi połączeniami kolejowymi i organizowanie wycieczek do niedalekich miast.

Przygotowałem kilka artykułów z podpowiedziami na temat takich wycieczek z największych czeskich miast, które są jednocześnie ważnymi węzłami kolejowymi.  Można również poszukać niedrogich noclegów w mniejszych miastach i na podstawie tych artykułów dostosować plan do swoich potrzeb.

Wycieczki jednodniowe pociągiem z Pragi
Wycieczki jednodniowe pociągiem z Brna
Wycieczki jednodniowe pociągiem z Ostrawy
Wycieczki jednodniowe pociągiem z Karlowych Warów
Wycieczki jednodniowe pociągiem z Liberca
Wycieczki jednodniowe pociągiem z Pilzna
Wycieczki jednodniowe pociągiem z Czeskich Budziejowic

11. Regiojet

Regiojet to prywatny przewoźnik kolejowy, który powstał w 2009 roku jako spółka-córka przewoźnika autobusowego Student Agency. Od 2011 roku pociągi Regiojet kursują na trasie Praga – Ostrawa – Żylina – Koszyce, w ostatnich latach pojawiły się nowe połączenia, między innymi do Opawy. W grudniu 2019 roku Regiojet przejął połączenie Bogumin – Brno, planuje także rozwijać połączenia regionalne. Część tych połączeń obsługuje w kraju usteckim.

Charakterystyczne dla Regiojet są żółte wagony, lokomotywy i pociągi. W pociągach Regiojet wyróżniamy cztery klasy wagonów; w jednym z pociągów nocnych są także do dyspozycji  wagony sypialne.

Firma Regiojet uruchamia również pociągi międzynarodowe Praga – Wiedeń – Budapeszt i pociąg Praga – Przemyśl. W 2020 roku furorę zrobił wakacyjny pociąg Praga – Rijeka. Pociągi sezonowe do Chorwacji kursowały do 2024 roku.

Strona internetowa:www.regiojet.cz
Fanpage Regiojet na Facebooku

12. Leo Express

Leo Express to czeski przewoźnik kolejowy uruchamiający pociągi na kilku krajowych trasach dalekobieżnych oraz z Pragi do Koszyc i z Pragi do Krakowa. Od grudnia 2019 roku Leo Express realizuje przewozy regionalne w pardubickim kraju.

Tabor firmy Leo Express to pociągi Flirt firmy Stadler.

W pociągach Leo Express wyróżniamy klasy Economy, Economy Plus, Business i Premium.

Jeśli chodzi o moje wrażenia, to Leo Express wydał mi się przereklamowany – media publikują pochwalne artykuły z gotowców wysyłanych przez przewoźnika, a „bezstronne” recenzje przypominają obrzydliwą propagandę z najgorszych dyktatur. Jechałem na krótkim odcinku – na plus wygodne fotele w klasie biznes, klimatyzacja i przyciemniane szyby, na minus tylko trzy toalety na skład. Nie było źle, ale nie było też tak cudownie, jak można wywnioskować z opisów polskich mediów oraz czechofilów i różnych fanów tej firmy. Moim zdaniem Leo Express jest dobry na krótkie podróże, na przykład z Krakowa do Ostrawy, ewentualnie do Ołomuńca.

Strona internetowa: www.leoexpress.com

13. Pozostali przewoźnicy kolejowi

W Czechach działa jeszcze kilku przewoźników kolejowych realizujących rozkładowe przewozy pasażerskie. Poniżej lista najważniejszych:

Arriva

Czeski oddział Arrivy obsługuje głównie połączenia autobusowe w kilku regionach. Pociągi tego przewoźnika kursują na trasie Praha Hostivař – Roztoky u Prahy oraz w weekendy na linii międzynarodowej Praga – Nitra. W grudniu 2019 roku Arriva rozpoczęła obsługę trasy Praga – Czeskie Budziejowice przez Przybram. Połączenia, w tym również połączenie międzynarodowe, obsługiwane są starymi spalinowymi zespołami trakcyjnymi, które nie są wyposażone w klimatyzację. W pociągach znajduja się toaleta, wydzielone miejsca na rowery i wózki, możliwy jest też zakup przekąsek.

Firma zbiera krytyczne recenzje, natomiast zyskuje obsługę kolejnych tras.

Strona internetowa: www.arriva.cz

GW Train Regio

Czeski przewoźnik regionalny obsługujący między innymi kilka połączeń Kolei Dolnośląskich po czeskiej stronie. W ostatnich latach wygrał przetargi na obsługę mało popularnych linii kolejowych w różnych regionach Republiki Czeskiej, między innymi w kraju południowoczeskim i kraju karlowarskim. Przewoźnik zakupił między innymi polskie spalinowe zespoły trakcyjne SA109 Kolzam Kolei Śląskich do obsługi połączeń na południu Czech.

Wybrane linie obsługiwane przez GW Train Regio:

Czeskie Budziejowice – Černý Kříž
Číčenice – Nové Údolí
Strakonice – Volary
Pilzno – Most
Sokolov – Kraslice – Zwickau
Karlovy Vary dolní nádraží – Mariánské Lázně
Trutnov hl. n. – Svoboda nad Úpou
Trutnov – Královec – Lubawka – Sędzisław

Strona internetowa: gwtr.cz

Die Länderbahn GmbH

Niemiecki prywatny przewoźnik kolejowy prowadzący przewozy pasażerskie na liniach kolejowych w karlowarskim i libereckim kraju. Obsługuje połączenia krajowe, międzynarodowe i przygraniczne, między innymi pociągi Żytawa – Liberec jadące przez Polskę jako pociągi korytarzowe, czyli niezatrzymujące się na terytorium Polski (przejeżdżają przez Porajów).

Pociągi Die Länderbahn GmbH w Czechach kursują pod następującymi markami:
Trilex – trasy w regionie Euro Nysa, pomiędzy libereckim krajem a Saksonią. Obsługiwane spalinowymi zespołami trakcyjnymi Siemens Desiro.
Oberpfalzbahn – głównie połączenia przygraniczne w kraju karlowarskim, na przykład Hof – Aš – Cheb – Marktredwitz i Schwandorf – Cham – Furth im Wald – Domažlice.
Vogtlandbahn – kilka połączeń przygranicznych w kraju karlowarskim realizowanych we współpracy z GW Train Regio.

Strona internetowa Trilex: www.laenderbahn.com/trilex
Strona internetowa Oberpfalzbahn: www.laenderbahn.com/oberpfalzbahn/

Klub železničních cestovatelů (KŽC)

Dawniej przewoźnik uruchamiający weekendowe pociągi specjalne na nieczynnych liniach w zachodnich Czechach, obecnie oprócz pociągów specjalnych obsługuje linię S34 Praha Masarykovo nádraží – Praha-Vysočany – Praha-Čakovice oraz linię S24 Čelákovice – Mochov. Przewozy realizowane są wagonami motorowymi, tzw. „motoraczkami”. Na obu liniach obowiązuje taryfa Pražské integrované dopravy, na linii S34 uznawane są bilety przewoźnika České dráhy z wyjątkiem biletów pracowniczych. Na liniach turystycznych obowiązuje osobny cennik.

Strona internetowa:www.kzc.cz
Fanpage Klubu železničních cestovatelů na Facebooku

14. Pociągi retro

Podróżując po Czechach, nie tylko w sezonie, przy odrobinie szczęścia możemy przejechać się którymś z pociągów retro. W Czechach aktywnie działa wiele stowarzyszeń miłośników kolei. Dzięki zachowanemu taborowi oraz zaangażowaniu imprezy kolejowe odbywają się znacznie częściej niż w Polsce. Również ceny są bardziej przystępne dla zwykłego turysty. Większość imprez to przejazdy zamknięte, na które trzeba zgłaszać się odpowiednio wcześniej. W kalendarzach imprez kolejowych są jednak także przejazdy dostępne dla każdego.

Najwięcej pociągów retro tradycyjnie kursuje w sezonie wakacyjnym. W Pradze w weekendy można przejechać się pociągiem ciągniętym przez lokomotywę parową na trasie Praga – Lužná u Rakovníka, gdzie znajduje się muzeum kolei z bogatą kolekcją parowozów.

Z kolei osoby odwiedzające Brno w każdą sobotę i niedzielę od połowy czerwca do połowy września mogą przejechać się pociągiem retro z Brna do Lednic. Kursy obsługuje zabytkowy wagon motorowy znany pod nazwą „Hurvínek”. Dodatkowo w wybrane dni roku (nie tylko w wakacje) kursują pociągi zestawione z lokomotywy parowej oraz wagonów retro. Jeżdżą one po różnych trasach w okolicach Brna z rozmaitych okazji.

Kalendarz większości imprez wraz z możliwością zakupu biletów na pociągi retro znajdziemy na stronie České dráhy nostalgie. W trakcie opracowania aktualizacji artykułu kalendarz imprez kolejowych dostępny był także na portalu idnes.cz, jednak w przyszłości strona może nie działać.

Najważniejsze imprezy kolejowe w Czechach:

DEN ŽELEZNICE – święto kolei w drugiej połowie września, zawsze organizowane w soboty. Najważniejsza część to Národní den železnice – największa impreza, odbywająca się każdego roku w innym mieście. Dzieli się na kilka bloków tematycznych – Świat Historii (wystawa zabytkowego taboru) Świat Zmiany (wystawa współczesnego taboru) oraz Świat Zabawy (program dla dzieci). Liczne przejazdy pociągami retro, bogaty program towarzyszący i nocne pokazy.

Jeżeli nie uda wam się dojechać na Národní den železnice, organizowane są również regionalne dni w każdym kraju (odpowiednik województwa) – program to wystawa taboru, przejazdy pociągami retro, zwiedzanie na co dzień niedostępnych obiektów, lecz w znacznie mniejszej skali.

Więcej informacji: www.denzeleznice.cz

PRZEJAZDY PO NIECZYNNYCH LINIACH – sezonowe przejazdy po nieczynnych na co dzień liniach, najczęściej odbywają się w weekendy od czerwca do września. Co roku lista tras różni się, najwięcej tego typu atrakcji można zaliczyć w kraju usteckim. Połączenia najczęściej obsługiwane przez stare wagony motorowe.

Najwięcej tego typu pociągów uruchamia Klub železničních cestovatelů

15. Dworce kolejowe

Jakość dworców kolejowych w Czechach trudno jednoznacznie ocenić. Dużo dworców znajdujących się przy głównych trasach przeszło gruntowną przebudowę i większość z nich wygląda bardzo ładnie. Są również dworce przeciętne, a nawet okropne. Trzeba natomiast przyznać, iż sytuacja zmienia się na lepsze. Przykładem jest choćby dworzec główny w Pradze. Małe stacje są z reguły w dużo lepszym stanie niż w Polsce – czasami można spotkać poczekalnię oraz knajpę pozwalającą nam się poczuć niczym w latach osiemdziesiątych. Niestety, coraz rzadziej. Oczywiście również w przypadku małych stacji nie ma reguły. Jak przypomnę sobie stacje kolejowe np. w Adamowie, to nie różnią się one od najgorszych polskich stacji.

Na samych dworcach z bezpieczeństwem jest różnie. Po największych z nich snują się kieszonkowcy, bezdomni i różni podejrzani osobnicy. Widać policję oraz agencje ochroniarskie, ale w razie kłopotów nie liczyłbym na niczyją pomoc, szczególnie jeśli jest się Polakiem.

Obsługa w kasach i pociągach jest na wysokim poziomie, szczególnie jeśli chodzi o kulturę pracowników. Z marudzącymi, naburmuszonymi kasjerkami spotykałem się bardzo rzadko. Na szczęście w Polsce sytuacja zmienia się na lepsze i powoli zaczynamy doganiać Czechów pod tym względem. Z kolejkami do okienek kasowych na pewno spotkamy się w piątki i niedziele.

Toalety na czeskich dworcach kolejowych są przeważnie dostępne tylko po wypożyczeniu klucza z kasy – opłata 5 CZK + 20 CZK kaucji. Z czystością i jakością dworcowych toalet bywa różnie. Można spotkać się z czystymi toaletami na poziomie europejskim, jak i z okropnymi, brudnymi toaletami z niezamykanymi kabinami. Ważne jednak, że w ogóle są, w Polsce bowiem toalet nie ma na wielu stacjach, na których powinny być.

Prysznice znajdują się na praskim dworcu głównym, dworcu Praha-Holešovice, na dworcu głównym w Brnie, na ostrawskim dworcu głównym, a także na dworcach w Boguminie i Karwinie (dworzec główny). Skorzystanie z prysznica kosztuje ok. 5 zł.

Wybrane napisy na czeskich dworcach kolejowych:
čekárna – poczekalnia
jízdní řád – rozkład jazdy
mezinárodní pokladna – kasa międzynarodowa
nádraží – dworzec
nástupiště – peron
restaurace – restauracja
směnárna – kantor
sprcha – prysznic
úschovna zavazadel – przechowalnia bagażu
vlak – pociąg
vnitrostátní pokladna – kasa krajowa
záchod – toaleta

16. Najpiękniejsze linie kolejowe

W Czechach znajdziemy dużo malowniczych linii kolejowych. Najpopularniejsze i najbardziej znane z nich opisałem w artykule:

Najpiękniejsze linie kolejowe w Czechach

17. Muzea kolejnictwa i transportu

Podczas podróży pociągiem po Czechach warto zahaczyć o kilka muzeów o tematyce kolejowej i transportowej lub w jakiś sposób związanych z tematyką kolejową. Nie wszystkie czynne są przez cały rok.

Muzeum Českých drah v Lužné u Rakovníka – największe muzeum kolejnictwa w Republice Czeskiej, zarządzane przez České dráhy, zlokalizowane w pobliżu stacji kolejowej Lužná u Rakovníka.

Železniční muzeum Výtopna Jaroměř – niewielkie muzeum kolejowe położone niedaleko granicy czesko-polskiej. Mieści się przy stacji kolejowej Jaroměř, w budynku dawnej parowozowni. P

Muzeum starých strojů a technologií w Žamberku – bardzo interesujące muzeum utworzone na terenie dawnego zakładu włókienniczego w małym miasteczku niedaleko czesko-polskiej granicy.

Muzeum městské hromadné dopravy w Pradze – warte odwiedzenia czynne sezonowo muzeum komunikacji miejskiej urządzone w dawnej zajezdni tramwajowej Praha-Střešovice.

Muzea kolejnictwa i transportu w Czechach – więcej informacji

18. Najważniejsze koleje wąskotorowe

Na terenie Republiki Czeskiej w sezonie letnim kursuje kilkanaście kolei wąskotorowych, ponadto możemy się natknąć na prywatne koleje ogrodowe i koleje lilipucie w różnych częściach kraju. W ostatnich latach zawieszono kursowanie na sieci malowniczych kolei wąskotorowych w okolicach miasta Jindřichův Hradec. W rozdziale wymieniłem tylko kilka najważniejszych linii, pozostałe znajdziecie w osobnym artykule.

Kolej wąskotorowa Třemešná – Osoblaha  – dwudziestokilometrowa linia kolei wąskotorowej w kraju morawsko-śląskim, która rozpoczyna się na stacji Třemešná ve Slezsku, gdzie zatrzymują się pociągi jadące od strony Karniowa w stronę stacji Głuchołazy, a kończy na stacji Osoblaha położonej trzy kilometry od granicy czesko-polskiej, w pobliżu Racławic Śląskich.

Młodziejowska Kolej Przemysłowa – kolej o rozstawie szyn 600 mm pierwotnie służąca do przewozu łupku, szamotu i węgla w miejscowości Mladějov na Moravě.

Kolińska kolej buraczana – wąskotorówka znana pod czeską nazwą „Kolínská řepařská drážka” to jedyna pozostałość po sieci kolei cukrowniczych w regionie, liczącej dawniej około 130 kilometrów.

Regionalna Kolej Wąskotorowa w Zbyszowie – kolej wąskotorowa przy Muzeum Kolei Przemysłowych w Zbyszowie niedaleko Brna.

Koleje wąskotorowe w Czechach – więcej informacji