Łomża to miasto w województwie podlaskim, historycznie położone na Mazowszu, dawna stolica województwa. Nie jest to miasto tak popularne jak polskie miasta podobnej wielkości, jednak atrakcje Łomży przyciągną głównie ambitnych turystów lubiących nieskomercjalizowane i niezadeptane przez turystów miejsca. W Łomży dominują zabytki sakralne, ale nie brakuje muzeów, atrakcji przyrodniczych i interesujących zabytków.

Łomża atrakcje – spis treści:

1. Katedra św. Michała Archanioła
2. Muzeum Północno-Mazowieckie
3. Stary Rynek
4. Cmentarze żydowskie
5. Kościół Wniebowzięcia NMP
6. Muzeum Diecezjalne
7. Bulwary nad Narwią
8. Murale
9. Wzgórze świętego Wawrzyńca
10. Forty w Piątnicy
11. Muzeum Przyrody w Drozdowie
12. Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi

1. Katedra św. Michała Archanioła

Najważniejszym zabytkiem Łomży jest bez wątpienia katedra św. Michała Archanioła. Kościół późnogotycki zbudowany około 1525 roku, konsekrowany w 1532 r. Podczas remontu po zniszczeniach spowodowanych przez najazd Szwedów wystrój został zmieniony na barokowy (1691-1692). W późniejszych latach jeszcze kilkakrotnie remontowany, w 1925 r. podniesiony do rangi katedry. Częściowo zniszczony w czasie II wojny światowej, odrestaurowany w latach 1953–1958 w stylu gotyku mazowieckiego.

Najcenniejszym elementem wnętrza jest cudowny obraz Matki Boskiej Łomżyńskiej z XVI wieku w kaplicy południowej. Uwagę zwracają liczne nagrobki i obraz obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w nawie południowej z 1900 roku. Łomżyńska katedra znalazła się na rewersie monety wybitej w 2007 roku z serii „Historyczne miasta Polski”.

Obowiązkowy punkt podczas zwiedzania Łomży.

2. Muzeum Północno-Mazowieckie

Tuż obok katedry znajduje się inna interesująca atrakcja Łomży. Muzeum Północno-Mazowieckie mieści się w zabytkowym budynku przy ulicy Dwornej. Wystawy stałe znajdują się na parterze i I piętrze. Na wystawie stałej „Łomża – wędrówka przez wieki” poznamy dzieje Łomży od czasów lokacji na przełomie XV i XVI wieku po lata powojenne. Duża część tej wystawy to multimedia. Pozostałe wystawy poświęcone są bursztynowi w dorzeczu Narwi, kurpiowskim rzeźbom z przydrożnych kapliczek i krzyży przydrożnych (od końca XVIII do początku XX wieku), placówka posiada także dużą kolekcję lamp naftowych.

Ceny biletów niewygórowane – osobno płaci się za bilet na wystawy stałe i czasowe, można też kupić bilet łączony.

Więcej informacji: www.muzeum.lomza.pl

3. Stary Rynek

Dwie poprzednie atrakcje Łomży położone są w centrum miasta, rzut beretem od Starego Rynku. Łomżyński rynek to serce miasta i należy go zobaczyć, jednak nie oparł się betonozie, a ze względu na zniszczenia w czasie II wojny światowej w większej części otoczony jest współczesną zabudową. Na uwagę zasługuje budynek klasycystycznego ratusza z lat 1822–1823, obok którego stoi nowy ratusz, jak również pseudobarokowe kamieniczki odbudowane po drugiej wojnie światowej.

W 2023 roku zakończyły się kolejne prace przy rewitalizacji Starego Rynku. Na placu pojawiła się podświetlana fontanna po zmroku tworząca efekt wody tryskającej w różnych kolorach oraz makieta z brązu, przedstawiająca wygląd Starego Rynku z okresu międzywojennego. W czerwcu 2023 roku na Starym Rynku została zamontowana ławeczka Hanny Bielickiej – aktorką i aktorką kabaretową pochodzącą z Łomży, przeniesiona z ulicy Farnej 1.

4. Cmentarze żydowskie

Na terenie Łomży znajdują się dwa cmentarze żydowskie. Stary cmentarz żydowski położony jest blisko Starego Rynku, na górce pomiędzy Woziwodzką, a Rybaki. Cmentarz zaniedbany, nieogrodzony, unikatowy w skali Europy ze względu na XIX-wieczne macewy wykonane z głazów narzutowych.

Nowy cmentarz żydowski przy ulicy Bocznej został założony w 1882 roku, kiedy zabrakło miejsc na pochówki przy ulicy Rybaki. Zajmuje powierzchnię 1,9 ha na działce o łagodnym zboczu. Na cmentarzu pochowano między innymi przodków prezydenta Izraela Chaima Herzoga. W czasach okupacji miejsce egzekucji harcerzy. Do lat 90. XX wieku nekropolia niszczała. Zachował się dawny dom przedpogrzebowy (obecnie budynek mieszkalny). Do naszych czasów przetrwało około 600 macew.

5. Kościół Wniebowzięcia NMP

Jak zauważyłem, duża część czytelników nie lubi, kiedy opisuję lub polecam zabytki sakralne. Opisując atrakcje Łomży nie da się jednak ich pominąć. Pod względem architektonicznych wyróżnia się Kościół Wniebowzięcia NMP, zbudowany w 1873 roku jako cerkiew garnizonowa św. Trójcy. Po 1918 roku przejęta przez kościół rzymskokatolicki.

Obiekt w stylu neorosyjskim, dekoracja wnętrza wykonana w 1893 roku przez Pawła Jakowlewa. Przed I wojną światową planowano rozbudowę cerkwi, jednak po wojnie ludność rosyjska opuściła Łomżę i planów nie zrealizowano. Świątynia bogato dekorowana dekorowana pilastrami i płaskorzeźbami, zachowała się interesująca polichromia przypominająca podobne dzieło w moskiewskim Soborze Chrystusa Zbawiciela.

Jest to mały, urokliwy kościół, gdzie można się wyciszyć.

6. Muzeum Diecezjalne

W Łomży, przy ulicy Giełczyńskiej, działa jedno z ciekawszych muzeów diecezjalnych w kraju. Na niedużej wystawie można zobaczyć między innymi makietę sprzed 30 lat przedstawiającą zagospodarowanie terenu u zbiegu ulic Giełczyńskiej, Sadowej i Polowej, a także dokument króla Jana Kazimierza nadający targi i odpusty dla Parafii Dąbrówka Kościelna. Całość wystawy prezentuje w założeniu dzieje Łomży na tle historii diecezji łomżyńskiej i eksponaty związane z dziejami diecezji. Muzeum działa od 2012 roku.

7. Bulwary nad Narwią

Warte odwiedzenia są także tereny spacerowo-wypoczynkowe nad Narwią. Ze Starego Rynku na Bulwary dojdziemy Starymi Schodkami i ulicą Żydowską. Obecnie można tu przez cały rok skorzystać z placu zabaw i siłowni plenerowej. Przygotowano też miejsca do grillowania. Na miejscu działa wypożyczalnia kajaków i rowerów wodnych, przystań jachtowa, istnieje również możliwość wypożyczenia lunet widokowych lub zamówienia rejsu gondolą po rzece.

W najbliższych latach planowane są dalsze etapy rozwoju Bulwarów nad Narwią, więc w przyszłości mogą pojawić się nowe atrakcje.

8. Murale

Łomża, podobnie jak wiele innych miast, może pochwalić się ciekawymi muralami. Z dotychczasowych realizacji najbardziej znane są murale patriotyczne autorstwa Rafała Roskowińskiego, znanego z murali w innych miastach regionu. Najbliżej rynku natrafimy na murale „1418 – nadanie praw miejskich Łomży”, „1920 – kapitan M. Ragonowicz i 33 Pułk Piechoty” oraz odsłonięty w 2023 roku mural na filarach Galerii Pod Arkadami przedstawiający dziewczynę w różowym kapeluszu. Malowidło stworzone przez agencję Ideamo ma nawiązywać do postaci Hanny Bielickiej i twórczości Banksy’ego.

Podczas opracowywania konkursu ogłoszono konkursy na kolejne murale.

9. Wzgórze świętego Wawrzyńca (fakultatywnie)

Dla miłośników historii ciekawą propozycją może być spacer na Wzgórze świętego Wawrzyńca we wsi Stara Łomża, 4 kilometry od centrum Łomży. W miejscu tym, na przełomie IX i X wieku powstał pierwszy gród, co uznawane jest za początek Łomży. Według legendy około 1000 roku wybudowano w tym miejscu pierwszy kościół, a druga, murowana świątynia, została rozebrana w 1765 roku. Ponowna lokacja Łomży w innym miejscu miała miejsce dopiero pod koniec XIV wieku.

Obecnie Wzgórze świętego Wawrzyńca i Góra Królowej Bony reklamowane są jako punkty widokowe, ale pomijając osoby zainteresowane historią Łomży, trudno te miejsca polecić zwykłym turystom.

10. Forty w Piątnicy

Po drugiej stronie Narwi, we wsi Piątnica Podduchowna, zachowały się trzy forty wybudowane przez Rosjan przed pierwszą wojną światową w celu powstrzymania ewentualnego uderzenia Niemiec z północy i jednocześnie zabezpieczenia przepraw przez Narew. Piątnicki zespół fortów należy do najlepiej zachowanych fortów z przełomu XIX i XX wieku na terytorium Polski. Połączone systemem wałów i fos tworzą zespół nazwany „Twierdzą Łomża”.

Najlepiej zachowany jest Fort I, jednak to miejsce zaniedbane i niezagospodarowane. Co jakiś czas przy którymś z fortów odbywają się interesujące imprezy historyczne. Dla miłośników fortyfikacji, urbexu i militariów pozycja obowiązkowa, dla innych niekoniecznie. Miejsce z dużym potencjałem, szczególnie forty I i III, jednak wymagałoby kosztownych inwestycji.

W samej Piątnicy wyróżnia się także położony na górce kościół pw. Przemienienia Pańskiego, jednak zwykle jest zamknięty.

11. Muzeum Przyrody w Drozdowie

Przy okazji wizyty w Łomży warto odwiedzić położone 8 kilometrów od centrum Łomży Muzeum Przyrody w Drozdowie, utworzone w zabytkowym, urokliwym budynku Dworku Lutosławskich. Na przełomie XIX i XX wieku las w okolicy dworu i Drozdowa był ulubionym spacerem mieszkańców Łomży, swoje ostatnie dni spędził tu Roman Dmowski. W muzeum możemy zobaczyć wystawy stałe poświęcone trofeom myśliwskim, florze i faunie Kotliny Biebrzańskiej, wystawę akwarystyczną „Podwodny świat pięciu kontynentów”, zapoznać się z wystawą zielarską „Rośliny lecznicze Doliny Narwi” i obejrzeć zrekonstruowany salon dworski, poznając przy tym historię rodziny Lutosławskich.

Dwór otoczony jest parkiem, na miejscowym cmentarzu można zobaczyć grób rodziny Lutosławskich; zachowały się także ruiny browaru Lutosławskich. We wsi stoi kościółek pw. św. Jakuba Apostoła. Ceny biletów niskie, jak na tej klasy muzeum.

Dojazd autobusami PKS Łomża zajmuje około 20 minut.

Więcej informacji: muzeum-drozdowo.pl

12. Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi

Park krajobrazowy utworzony w 1994 roku wzdłuż szesnastokilometrowego odcinka rzeki Narew. Miejsce popularne szczególnie wśród ornitologów ze względu na występowanie licznych ptaków wodnych. Urokliwe starorzecza, rezerwaty leśne, piękne widoki na Łomżę – miejsce dla miłośników przyrody.

Łomża – podsumowanie

Łomża nie jest miastem pięknym jak Kraków, czy Toruń, jednak wraz z okolicami stanowi interesującą propozycję dla ambitnych turystów lubiących zboczyć z utartych szlaków, dla których nie jest najważniejsze sfotografowanie się w modnym miejscu, aby opublikować zdjęcie na portalach społecznościowych i zaimponować znajomym/fanom. W artykule wymieniłem tylko najważniejsze atrakcje Łomży, pomijając kilka zabytków sakralnych jak np. klasztor oo. Kapucynów. Pominąłem także kilka ładnych budynków, np. budynek Poczty Polskiej i III Liceum Ogólnokształcącego. Zwiedzanie Łomży jest łatwe, bowiem większość atrakcji znajduje się w centrum miasta, natomiast do bardziej oddalonych atrakcji szybko dojedziemy autobusami komunikacji miejskiej lub PKS Łomża.

Łomża posiada dobrze nieźle rozwiniętą bazę noclegową – jeśli dobrze poszukacie, natraficie na tanie i dobre noclegi w bardzo konkurencyjnych cenach.

Planując zwiedzanie okolic koniecznie należy zobaczyć Skansen Kurpiowski w oddalonym o 14 kilometrów Nowogrodzie. Godny uwagi jest także punkt widokowy w Siemieniu.

Dojazd pociągiem do Łomży

Na razie do Łomży nie da się dojechać pociągiem. Jest to największe polskie miasto bez kolei pasażerskiej. Do Łomży dociera linia kolejowa, jednak od lat nie kursują tutaj pociągi pasażerskie, nie licząc uruchamianych 1-2 razy w roku pociągów specjalnych dla miłośników kolei. Najbliższa czynna stacja kolejowa znajduje się w Ostrołęce (35 km), dokąd również dojeżdża niewiele pociągów. W najbliższych latach planowana jest reaktywacja przewozów pasażerskich i do Łomży mają kursować pociągi regionalne oraz dalekobieżne.

W Łomży zatrzymują się liczne autobusy dalekobieżne. Dojazd z Warszawy zajmuje około dwóch i pół godziny, a z Białegostoku autobusy pospieszne jadą niecałe półtorej godziny. Tyle samo zajmuje przejazd do Ełku. Jeśli chcemy dojechać do Ostrołęki, zajmie nam to 40-50 minut, w zależności od połączenia.

Pociągiem po województwie podlaskim – co zwiedzić i zobaczyć
Białystok – najciekawsze miejsca i atrakcje

–> WSPARCIE STRONY<—

W dzisiejszych czasach wartościowe i niezależne strony nie przetrwają bez wsparcia czytelników. Wspierając mnie, wspierasz rzetelny przewodnik tworzony z pasji, bez pogoni za sensacją i zasięgami, dzięki któremu możesz taniej i wygodniej podróżować.