Piła to ważny węzeł kolejowy i jednocześnie bardzo dobra baza wypadowa do wycieczek koleją. Pociągiem z Piły dojedziemy do wielu interesujących, często mało znanych miejsc. W artykule uwzględniłem propozycje wycieczek jednodniowych pociągiem z Piły do miejsc, dokąd dojazd pociągiem z Piły zajmuje dwie, ewentualnie dwie i pół godziny w jedną stronę, jeśli podróżujemy pociągami regionalnymi. Rozkłady jazdy czasami pozostawiają dużo do życzenia, czasami konieczna jest przesiadka, często najlepiej podróżować z biletami sieciowymi któregoś z przewoźników.

Pociągiem z Piły – spis treści

1. Kierunek Poznań
2. Kierunek Szczecinek
3. Kierunek Chojnice
4. Kierunek Bydgoszcz i Toruń
5. Kierunek Stargard
6. Kierunek Gorzów Wielkopolski
7. Kierunek Poznań i dalej do Gniezna
8. Kierunek Poznań i dalej do Wolsztyna
9. Kierunek Poznań i dalej do Pleszewa

1. Kierunek Poznań

Osoby wybierające się w podróż pociągiem z Piły najczęściej jadą do Poznania. Linia Poznań – Piła została niedawno wyremontowana, dzięki czemu czas podróży skrócił się o około 20 minut. Pociągi często są zatłoczone.

Golęczewo – niepozorna wieś, zbudowana jako dawna pruska wieś wzorcowa. Zabudowa nawiązuje do różnych niemieckich landów, bowiem Golęczewo miało pełnić funkcję samowystarczalnej enklawy niemieckiej ludności w polskiej społeczności. Jak piszą turyści, miejsce warte odwiedzenia.

Chodzież (fakultatywnie) – interesująca miejscowość z ładnym rynkiem i Domami Tkaczy. Zachowało się trochę zabytkowych kamienic, aczkolwiek trudno uwierzyć, że pozwolono na upadek zakładów ceramiki, które mogłyby być atrakcją turystyczną. Tak co najwyżej można zobaczyć produkty w Izbie Pamięci przy Bibliotece Publicznej. Chodzież to popularne miejsce wypoczynku nad jeziorem w sezonie letnim. Miejsce ciekawe, jednak ceny noclegów z kosmosu.

Poznań – stolica województwa wielkopolskiego z wieloma interesującymi atrakcjami. Dworzec Poznań Główny położony jest blisko centrum miasta i największych atrakcji. Program zwiedzania w jeden dzień to spacer obejmuje przejście z dworca głównego do rynku (w jedną stronę przez dworzec autobusowy, w drugą przez ul. św. Marcin; po drodze spacer po Starym Browarze), zwiedzanie bazyliki kolegiackiej przy rynku z pięknymi wnętrzami, następnie wizytę na Ostrowie Tumskim (katedra + słynny mural 3D na Śródce), ewentualnie spacer nad Jeziorem Maltańskim, a w sezonie przejazd kolejką wąskotorową Maltanka obsługiwaną przez MPK Poznań.

Jeśli starczy czasu, można wybrać któreś z licznych muzeów w centrum miasta. Obecnie najpopularniejszym muzeum jest Brama Poznania ze zbiorami archeologicznymi, wśród młodzieży dużą popularnością cieszy się Centrum Szyfrów Enigma przy ul. św. Marcin, dorośli mogą wybrać z licznych oddziałów Muzeum Narodowego w centrum Poznania, zgodnie ze swoimi zainteresowaniami.

Poznań – najciekawsze miejsca i atrakcje
Muzea w Poznaniu – najciekawsze poznańskie muzea

2. Pociągiem z Piły – kierunek Szczecinek

Planując wycieczkę jednodniową pociągiem z Piły warto rozważyć wyjazd do Szczecinka, ewentualnie można kontynuować podróż dalej do Kołobrzegu (czas dojazdu do Kołobrzegu to 3 godziny, co znacznie przekracza ramy czasowe przyjęte dla artykułu). W zależności od obowiązującego rozkładu jazdy w Szczecinku może być do zrealizowania przesiadka na pociąg do Czaplinka i Złocieńca, ale nie zawsze tak jest. Na trasie Szczecinek – Chojnice kursuje bardzo mało pociągów, jednak miłośnicy kolei powinni spróbować zaplanować trasę Piła – Szczecinek – Chojnice – Piła, czyli tak zwane „kółeczko”.

Okonek – w gminie znajduje się jedna z najciekawszych atrakcji przyrodniczych regionu – wrzosowiska na dawnym poligonie Armii Czerwonej. Po likwidacji poligonu utworzono w jego miejscu rezerwat przyrody o powierzchni 204 ha. Dostępny jest punkt obserwacyjny.

Szczecinek – średniej wielkości miasto malowniczo położone nad jeziorem i popularne wśród turystów. Węzeł kolejowy. Najważniejszy budynek to Zamek Książąt Pomorskich zaadaptowany na hotel i restaurację. Całkiem ładne centrum, ale ogólne wrażenie psuje zabetonowany rynek. Można zobaczyć Muzeum Regionalne i Muzeum Wału Pomorskiego – muzeum wojskowości na obrzeżach miasta. Duże możliwości aktywnego wypoczynku nad wodą lub w okolicy.

3. Kierunek Chojnice

Chojnice to kolejna propozycja na wycieczkę pociągiem z Piły. Pociągi Piła – Chojnice kursują ciekawą linią kolejową, częścią dawnej linii Ostbahn. W Chojnicach można się przesiąść na pociąg do Tucholi lub dojechać autobusem do pobliskiego Człuchowa (kursuje bardzo mało pociągów). Miłośnicy kolei powinni spróbować zaplanować wycieczkę Piła – Chojnice – Bydgoszcz – Piła przez Nakło nad Notecią.

Złotów (fakultatywnie) – nieduże miasto z małym, ale interesującym Muzeum Ziemi Złotowskiej mieszczące się w budynku o konstrukcji szachulcowej z XVIII wieku. Można też zobaczyć ratusz i mały skansen – Zagrodę Krajeńską.

Chojnice – mało popularne miasto z ładnym centrum oddalonym o około półtora kilometra od dworca kolejowego. Zwracają ornamenty roślinne i zwierzęce na niektórych elewacjach. Pomieszczenia Bramy Człuchowskiej i kilku innych elementów dawnych fortyfikacji zajmuje Muzeum Historyczno-Etnograficzne. Z zabytków sakralnych wyróżniają się bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela, zbudowana w połowie XIV w., oraz położony po sąsiedzku kościół Zwiastowania NMP. W sezonie letnim można podjechać autobusem podmiejskim nad Jezioro Charzykowskie.

Piętnaście minut jazdy autobusem lub pociągiem (tych drugich jest jak na lekarstwo) leży Człuchów. Do miasta można przyjechać na chwilę zwiedzić Muzeum Regionalne w pozostałościach po dawnym zamku lub wypocząć nad jeziorem.

Tuchola – miejscowość wypoczynkowa nad jeziorem. W samej Tucholi można co najwyżej zobaczyć rynek, lecz miasto jest dobrą bazą do pieszych wycieczek po Borach Tucholskich. W miasteczku działa niewielkie Muzeum Borów Tucholskich.

4. Kierunek Bydgoszcz i Toruń

Pociągiem z Piły do Bydgoszczy dojedziemy całkiem ładną trasą przez Nakło nad Notecią. Po drodze mijamy zaniedbane dworce kolejowe i małe miasta. W sezonie letnim warto się zatrzymać przynajmniej w dwóch miejscach. Z Bydgoszczy można kontynuować podróż do Torunia.

Osiek nad Notecią (fakultatywnie) – ze stacji kolejowej Wyrzysk-Osiek należy skierować się do wsi Osiek, gdzie znajduje się niewielki skansen.

Bydgoszcz – władze miasta w ostatnich dwudziestu latach zainwestowały mnóstwo pieniędzy w rewitalizację Śródmieścia oraz turystykę. Efekt robi wrażenie. Z dworca głównego do najciekawszych miejsc w centrum miasta dojdziemy piechotą w 15-20 minut, można też podjechać tramwajem. Zdecydowanie najlepszą trasą jest spacer wzdłuż brzegów Brdy. Idąc bulwarem dojdziemy do Wyspy Młyńskiej, moim zdaniem najpiękniejszego miejsca w Bydgoszczy. Wyspa Młyńska została poddana rewitalizacji i efekt jest spektakularny. Miejsce w sezonie letnim ożyło, znajdziemy tu szereg interesujących i niedrogich muzeów, jak również słynną Bydgoską Wenecję.

Dalsza część Śródmieścia również może się podobać. Najważniejsze miejsce to Stary Rynek, gdzie podczas okupacji rozebrano zachodnią pierzeję, odsłaniając budynek kolegium jezuickiego, a najważniejszy zabytek to katedra pw. św. Marcina i Mikołaja wzniesiona w latach 1466-1502. O przeszłości miasta przypomina makieta, na której zobaczymy między innymi nieistniejący już bydgoski zamek.

Bydgoszcz to miasto muzeów. W przewodnikach najczęściej opisywane jest Muzeum Historii Mydła i Brudu, natomiast w centrum warto zobaczyć co najmniej kilka oddziałów Muzeum Okręgowego, między innymi Europejskie Centrum Pieniądza w budynku dawnej mennicy z wystawą przedstawiającą unikalny „Skarb Bydgoski”, Spichrze nad Brdą (wystawy dotyczące historii i życia w międzywojennej Bydgoszczy) oraz zbiory archeologiczne. Dla miłośników sztuki godny polecenia jest Dom Leona Wyczółkowskiego. Poza strukturami Muzeum Okręgowego działają między innymi Muzeum Wodociągów (jeden oddział w odnowionej wieży ciśnień) i Muzeum Wojska Polskiego. Na mapę muzeów w Bydgoszczy w ostatnim czasie dołączyły również Apteka pod Łabędziem i Muzeum Kanału Bydgoskiego. Miasto posiada szereg innych atrakcji (m.in. Exploseum i Park Myślęcinek), ale jeden dzień to zdecydowanie za mało.

Toruń – miasto obowiązkowe do odwiedzenia ze względu na bardzo dobrze zachowany Zespół Staromiejski. Z dworca głównego trzeba kawałek przejść, bliżej jest dworzec Toruń Miasto. Piękne budynki, malownicze zaułki, ciekawe miejsca – w skrócie po centrum Torunia możemy spacerować godzinami. Sercem miasta jest Rynek Staromiejski z okazałym ratuszem (dostępna wieża widokowa). Najważniejsze zabytki to kościół św. Jana Chrzciciela i i św. Jana Ewangelisty, gotycki kościół parafialny św. Jakuba, dawny klasztor Franciszkanów, Krzywa Wieża – odchylona od pionu o 1,4 m średniowieczna baszta obronna; jedna z dziewięciu zachowanych baszt. Jeśli chodzi o muzea, należy wymienić Dom Mikołaja Kopernika, Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika, Muzeum Toruńskiego Piernika i Żywe Muzeum Piernika. W budynku dawnych Koszar Bramy Chełmińskiej, przy dworcu autobusowym, mieści się Muzeum Twierdzy Toruń. W sezonie letnim można popływać statkami po Wiśle.

5. Kierunek Stargard

Raczej fakultatywna wycieczka, ponieważ za wyjątkiem Wałcza trudno trafić z rozkładem jazdy, aby zaplanować wyjazd i powrót w rozsądnym czasie i nie nudzić się w zwiedzanym mieście, a Stargard nie każdemu się spodoba.

Wałcz – miasto położone nad jeziorem. Poza spacerem wzdłuż jeziora można zwiedzić Muzeum Ziemi Wałeckiej. Najważniejsza atrakcja Wałcza leży na obrzeżach miasta – to interesujący Skansen Fortyfikacyjny.

Recz – ciekawe, mało znane miasteczko z zachowanymi fragmentami murów miejskich. W sam raz na godzinny przystanek. Do zwiedzania gotycki kościół pw. Chrystusa Króla z lata 1352-1355, neoromański ratusz z 1879 roku, trafimy też na zabytkowe domy.

Stargard (fakultatywnie) – większość centrum miasta została zniszczona podczas II wojny światowej. Jednym miasto bardo się podoba, innym znacznie mniej. Wśród PRL-owskiej zabudowy z wielkiej płyty można zobaczyć takie zabytki jak kolegiatę Najświętszej Marii Królowej Świata (83-metrowa wieża pełni funkcję punktu widokowego), odrestaurowany ratusz, kościół św. Jana, trzy zabytkowe bramy i dwie baszty. Do zwiedzenia Muzeum Historyczno-Archeologiczne.

6. Kierunek Gorzów Wielkopolski

Podróż dawnym Ostbahnem z przesiadką w Krzyżu. Po drodze małe miejscowości. Ze względu na znaczną odległość centrum od dworca kolejowego (6 km) na liście nie uwzględniłem Strzelec Krajeńskich. Pociągi osobowe Krzyż – Gorzów Wielkopolski bywają bardzo zatłoczone.

Trzcianka (fakultatywnie) – kilka interesujących budynków w centrum, można zobaczyć tutejsze Muzeum Regionalne. W bezpośrednim sąsiedztwie kilka jezior, dobra baza wypadowa do wycieczek po Puszczy Noteckiej.

Gorzów Wielkopolski (fakultatywnie) – na pozór mało interesujące miasto, część zabytków znajduje się poza centrum. Miasto zniszczone podczas II wojny światowej. Najważniejszy zabytek to Katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, przyjemnym miejscem są Bulwary Nadwarciańskie ze słynną estakadą kolejową. Warto zobaczyć także Muzeum Lubuskie im. Jana Dekierta. Zachowały się fragmenty murów miejskich, swego rodzaju ciekawostką jest Aleja Sławnych Gorzowian. W różnych miejscach natrafimy na zabytkowe wille, ze świątyń należy wymienić Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego oraz Kościół św. Antoniego Padewskiego i św. Stanisława Kostki.

7. Kierunek Poznań i dalej do Gniezna

Poznań to jeden z najważniejszych węzłów kolejowych w Polsce. Pociągiem z Piły dojedziemy do stolicy Wielkopolski, gdzie można się przesiąść na pociągi w innych kierunkach. Pierwsza z propozycji to Gniezno.

Pobiedziska – w pobliżu kilka interesujących atrakcji turystycznych dla każdego. Najważniejsze to Skansen Miniatur w Pobiedziskach z miniaturami charakterystycznych wielkopolskich budowli. Rodziny z dziećmi chętnie spędzają czas w drewnianym grodzie, gdzie udostępniono do zwiedzania wystawę średniowiecznych machin oblężniczych w naturalnej skali, zbrojownię i strzelnicę, a czas umilają gry terenowe.

Z położonych pomiędzy Pobiedziskami a Gnieznem stacjami Kocanowo i Fałkowo można pieszo lub rowerem dostać się do skansenu w Dziekanowicach i nad jezioro Lednica.

Gniezno – pierwsza stolica Polski z licznymi zabytkami sakralnymi, z których najważniejsza jest katedra z udostępnioną wieżą widokową. Warto odwiedzić także Muzeum Początków Państwa Polskiego. Niedawno wytyczono szlak królików prowadzący pomiędzy najważniejszymi atrakcjami Gniezna. Miłośnicy kolei powinni zobaczyć miejscową parowozownię, a w sezonie przejechać się króciutką trasą pozostałą po niegdyś doskonale prosperującej Gnieźnieńskiej Kolei Wąskotorowej. Centrum i największe atrakcje położone są w spacerowej odległości od dworca kolejowego.

Gniezno – najciekawsze miejsca i atrakcje

8. Kierunek Poznań i dalej do Wolsztyna

Kolejna z propozycji z przesiadką w Poznaniu to Wolsztyn, dokąd w weekendy (w zależności od rozkładu jazdy) można się przejechać pociągiem prowadzonym przez parowóz. Trasa malownicza, na trasie kilka interesujących, mało znanych miejsc.

Szreniawa – miejsce warte odwiedzenia za sprawą Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego. W ostatnich latach muzeum rozszerzyło swoje ekspozycje – do najciekawszych należy wystawa poświęcona historii samochodów marki Tarpan. W skład muzeum wchodzi także pałacyk (zwiedzanie pałacu tylko z przewodnikiem).

Grodzisk Wielkopolski (fakultatywnie) – nieduże, przyjemne miasto. Wyremontowany dworzec kolejowy, ładne centrum, nietypowy pod względem architektonicznym kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej, a także Muzeum Ziemi Grodziskiej.

Rakoniewice – małe miasteczko. Znajduje się tu jedno z najbardziej nietypowych polskich muzeów – Wielkopolskie Muzeum Pożarnictwa mieszczące się dawnym kościele ewangelickim. Sam kościół ładny, o konstrukcji szachulcowej.

Wolsztyn – miasto znane z Parady Parowozów i parowozowni. Poza parowozownią warto pospacerować po centrum, po ścieżkach nad zadbanym jeziorem, na turystów czeka także Muzeum Regionalne oraz zbierający bardzo dobre recenzje Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej Wielkopolski.

9. Kierunek Poznań i dalej do Pleszewa

W Poznaniu przesiadka na pociąg w stronę Ostrowa Wielkopolskiego, po drodze warto zatrzymać się w Jarocinie, a ramy czasowe artykułu pozwalają dotrzeć do Pleszewa, gdzie funkcjonuje najkrótsza rozkładowa kolejowa linia pasażerska w kraju – Pleszewska Kolej Lokalna.

Środa Wielkopolska (sezonowo) – w sezonie wiosenno-jesiennym, najczęściej w weekendy organizowane są przejazdy Średzką Koleją Powiatową. Kolej wąskotorowa z prędkością do 20 km/h przewozi turystów do Zaniemyśla, skąd można powrócić pociągiem powrotnym lub busem. Duża część pociągów prowadzona jest przez parowóz, a wąskotorówka znana jest daleko poza granicami Polski.

Jarocin – ciekawe miasto z kilkoma zabytkami sakralnymi. Najważniejszy zabytek to wyremontowany Pałac Radolińskich, w którym obecnie mieści się Muzeum Regionalne. W Jarocinie można także odwiedzić Muzeum Spichlerz Polskiego Rocka. Do czasów festiwali muzycznych nawiązuje Pomnik Glana. Miasto ciekawe, warte odwiedzenia jako przystanek.

Z Jarocina można podjechać pociągiem do Krotoszyna – interesującego, niedużego miasta, bardzo słabo promującego się w mediach, w wielu miejscach zaniedbanego, jak np. jeśli chodzi o dworzec kolejowy. Przed dworcem stoi pociąg-pomnik upamiętniający zlikwidowaną Krotoszyńską Kolej Dojazdową. Spacer do centrum zajmuje 5-10 minut. Najważniejsze zabytki to kościoły (w tym kościół drewniany), warto wstąpić do tutejszego Muzeum Regionalnego (w trakcie opracowywania było nieczynne w weekendy). W parku miejskim znajduje się Pałac Gałeckich; nie wiem, czy został wyremontowany i udostępniony do zwiedzania, czy pełni funkcje administracyjne.

Pleszew – obowiązkowe miejsce dla miłośników kolei. Przy dworcu kolejowym Pleszew we wsi Kowalew znajduje się stacja Pleszew Wąskotorowy, skąd odjeżdżają pociągi Pleszewskiej Kolei Lokalnej do stacji Pleszew Miasto. Trzykilometrowa trasa to na razie najkrótsza linia kolejowa w Polsce z regularnym ruchem pasażerskim. Stacja Pleszew Miasto i jej otoczenie zostały w ostatnich latach wyremontowane – znajduje się tu centrum kultury i biblioteka. W Pleszewie można zobaczyć prywatne Muzeum Chleba i Muzeum Regionalne.

Zobacz również:

Pociągiem po Wielkopolsce – co zwiedzić i zobaczyć