Racibórz to miasto w województwie śląskim i węzeł kolejowy. Zebrałem propozycje wycieczek jednodniowych pociągiem z Raciborza, przy czym uwzględniłem miejsca, do których dojedziemy pociągiem w ciągu około dwóch godzin ze stacji Racibórz pociągami regionalnymi. Na liście nie znalazła się Ostrawa, ponieważ nie wiem, jak będzie wyglądała sprawa z połączeniem Racibórz – Bogumin przez Chałupki. W każdym razie Ostrawę możecie również uwzględnić w swoich planach wycieczkowych. Szkoda, że nie ma bezpośredniej linii do Opawy i nadal nieczynna dla ruchu pasażerskiego jest linia kolejowa do Głubczyc.

Pociągiem z Raciborza – spis treści:

1. Kierunek Katowice
2. Kierunek Opole
3. Kierunek Nysa
4. Kierunek Gliwice
5. Kierunek Pszczyna
6. Katowice i dalej

 

1. Kierunek Katowice

Z Raciborza do Katowic kursują pociągi Kolei Śląskich. Trasa niezbyt ładna, miasta przeciętne.

Rybnik (fakultatywnie) – średniej wielkości miasto przemysłowe z kilkoma interesującymi atrakcjami w różnych częściach miasta. Jeśli chodzi o centrum, niedaleko dworca kolejowego zobaczymy ładny budynek Starostwa Powiatowego, Sąd Rejonowy mający siedzibę w dawnym zamku, Muzeum Regionalne w jednym z budynków przy rynku, a także park tematyczny nad Nacyną. Na terenie Rybnika znajdziemy kilka interesujących zabytków, między innymi drewniany kościół drewniany kościół pw. św. Katarzyny i Matki Boskiej Różańcowej. 5 kilometrów od Śródmieścia znajduje się Zalew Rybnicki. W 2019 roku do granic administracyjnych miasta doprowadzono kolejkę wąskotorową w Rudach – w rzeczywistości stacja Stodoły znajduje się aż 8 kilometrów od centrum. W sezonie warto podjechać autobusem do Rud, gdzie znajduje się zabytkowa stacja kolejki wąskotorowej oraz pocysterski zespół klasztorno-pałacowy z parkiem krajobrazowym.

Mikołów (fakultatywnie) – takie sobie miasto, które można zwiedzić lub można pominąć. W centrum ładny rynek z charakterystycznym ratuszem.Z atrakcji należy wymienić Bazylikę mniejszą pw. św. Wojciecha i Miejską Placówkę Muzealną w budynku, w którym swoją siedzibę ma również Urząd Stanu Cywilnego. 5 kilometrów od dworca znajduje się czynny sezonow Śląski Ogród Botaniczny (dojazd autobusem), po drodze mijamy kościół pw. św. Wawrzyńca i wapiennik w dzielnicy Mokre.

Katowice – stolica województwa śląskiego w ostatnich dekadach przeszła dużą zmianę. Na pozór brzydkie miasto kryje wiele ciekawych miejsc dla ambitnych turystów, lubiących odkrywać mało znane zabytki. Zwykły turysta przyjeżdżający na jednodniową wycieczkę powinien zobaczyć Muzeum Śląskie z najróżniejszymi wystawami tematycznymi dotyczącymi Górnego Śląska, osiedle Nikiszowiec z charakterystyczną zabudową oraz w miarę możliwości Park Śląski. Do Muzeum Śląskiego z dworca idzie się pieszo 15 minut, mijając po drodze rynek, blok Superjednostkę oraz Spodek, natomiast na Nikiszowiec należy dojechać autobusem, a do Parku Śląskiego tramwajem. W bezpośrednim sąsiedztwie dworca głównego w Katowicach także znajdziemy miejsca warte odwiedzenia, np. Stary Dworzec, pierwszy katowicki Drapacz Chmur, zaniedbany cmentarz żydowski, czy gmach Urzędu Wojewódzkiego. Przed dłuższą wycieczką warto poznać historię Katowic i tutejszych osiedli.

Katowice – najciekawsze miejsca i atrakcje

2. Pociągiem z Raciborza – Kierunek Opole

Z Raciborza kursują bezpośrednie pociągi do Opola, więc zaplanowanie wycieczki jednodniowej do największego miasta Opolszczyzny nie stanowi problemu. Po drodze można się zatrzymać w Gogolinie, reszta miejsc raczej nieciekawa.

Gogolin i Krapkowice (fakultatywnie) – miłośnicy mniejszych miast mogą w drodze do Opola zaplanować przystanek w Gogolinie i przejazd busem do Krapkowic. Oba miejsca mogą być same w sobie celem wycieczki. W Gogolinie na peryferiach miasta znajduje się zabytkowy wapiennik; również w centrum zobaczymy zabytkowe piece wapiennicze. Ponadto cmentarz żydowski i kościół ewangelicko-augsburski z początku XX wieku. Swego rodzaju atrakcją jest pomnik Karolinki i Karlika.

5 kilometrów od stacji Gogolin położone są Krapkowice (16 tys. mieszkańców). Można zobaczyć rynek, zamek/pałac (obecnie siedziba szkoły), pozostałości murów miejskich z wieżą Bramy Górnej i kościół pw. św. Mikołaja. W dzielnicy Otmęt kościół pw. Wniebowzięcia NMP i ruiny zamku. Przez Krapkowice prowadziła linia kolejowa Prudnik – Gogolin. W 1997 roku powódź zerwała most kolejowy na Odrze, który nie został odbudowany. Dla potrzeb wojska wyremontowano odcinek linii z Prudnika do nieokreślonego miejsca. Nie planuje się wznowienia ruchu pasażerskiego.

Opole – dobra propozycja na wycieczkę jednodniową, jak i wycieczkę weekendową. Zabytkowy dworzec kolejowy położony jest blisko najważniejszych atrakcji centrum Opola. W ciągu jednego dnia możemy zobaczyć najważniejsze atrakcje centrum – ładny rynek, malowniczą Młynówkę, nazywaną Śląską Wenecją, park miejski z amfiteatrem, jak również wieżę dawnego zamku, z której można podziwiać panoramę centrum Opola.

Ofertę uzupełniają muzea – bardzo popularne Muzeum Polskiej Piosenki, mniej znane Muzeum Śląska Opolskiego, ponadto na peryferiach miasta warto zwiedzić Muzeum Wsi Opolskiej – jeden z najładniejszych polskich skansenów. Jeśli nie lubimy muzeów, warto rozważyć odwiedzenie opolskiego ogrodu zoologicznego

Opole – najciekawsze miejsca i atrakcje

3. Kierunek Nysa

Pociągiem z Raciborza dojedziemy także do Nysy. Konieczna jest przesiadka na stacji w Kędzierzynie-Koźlu – w tym wypadku robię wyjątek i konieczne będzie skorzystanie z pociągu pospiesznego na części trasy, bowiem rozkład jazdy pociągów regionalnych z Kędzierzyna-Koźla do Nysy ułożony jest fatalnie, a wyszukiwarki połączeń pokazują podróż z Raciborza do Nysy z przesiadką w Opolu. Podróż w zakresie jednodniowym trudna do zrealizowania, można ewentualnie wykupić nocleg w szkolnym schronisku młodzieżowym w Prudniku, które polecam.

Głogówek – małe, ładne miasteczko. Z dworca do centrum idzie się malowniczą aleją. Centrum niewielkie – w oczy rzuca się rynek z częścią zabytkową i psującą ogólne wrażenie zabudową z PRL-u. W pobliżu czekający na lepsze czasy Zamek Oppersdorffów, którego część zajmuje Muzeum Regionalne. Warto też zobaczyć kościół św. Bartłomieja, ciekawostką jest kościół cmentarny św. Krzyża o konstrukcji szachulcowej. Miasto bardzo dobre na dwugodzinny spacer.

Prudnik – również ciekawe miasto, które nie wszystkim się spodoba, ale mimo to uważam, że warto je odwiedzić. Symbolem miasta jest Wieża Woka, pozostałość po średniowiecznym zamku. Centrum przeciętne, zadbany park miejski, można zobaczyć Muzeum Regionalne, kościół pw. św. Michała Archanioła, pozostałości murów miejskich. Jeśli ktoś planuje nocleg, polecam tutejsze schronisko młodzieżowe.

Nysa – ze względu na zniszczenia wojenne miasto nie należy do najpiękniejszych, jednak polecam miłośnikom turystyki miejskiej. Najważniejszy zabytek Nysy to Bazylika św. Jakuba Apostoła i Agnieszki, warto też zobaczyć Muzeum Powiatowe w dawnym dworze biskupim oraz Park Kulturowo-Przyrodniczy Twierdzy Nysa z fortami z czasów pruskich. W 2023 roku oddano do użytku centrum przesiadkowe przy dworcu kolejowo-autobusowym, który dawniej odstraszał podróżnych. Z dworca do centrum idzie się około 10 minut.

Podróż można kontynuować dalej do Otmuchowa i Paczkowa. Ze względu na odległość stacji kolejowych w tych miejscowościach od centrum zalecam raczej podróż busem z Nysy. W Otmuchowie zobaczymy zamek, rynek i Wieżę Wróbla oraz kościół pw. św. Mikołaja i Franciszka Ksawerego. Zamek został zaadaptowany na hotel i restaurację, podobno wnętrza udostępnione do zwiedzania można sobie darować, więc wystarczy podziwiać z zewnątrz.

Bardziej znany jest Paczków, który turyści z całej Polski kojarzą z zachowanymi murami miejskimi. Ładne centrum, obowiązkowym punktem wizyty jest Muzeum Gazownictwa. Z zabytków sakralnych należy polecić kościół pw. św. Jana Ewangelisty z charakterystycznym wykończeniem dachu w formie tzw. „jaskółczych ogonów”, ponadto wieża ratusza pełni funkcję widokową. Chętni mogą odwiedzić także Dom Kata.

4. Kierunek Gliwice

Z Raciborza dawniej można było dojechać do Gliwic kolejką wąskotorową, po której pozostały fragmenty torów w lasach, opuszczone stacje i zabytkowa stacja kolejki wąskotorowej w Rudach z krótkim czynnym fragmentem torów. Obecnie dojazd pociągiem z Raciborza do Gliwic możliwy jest z przesiadką na stacji Kędzierzyn-Koźle.

Gliwice – warte odwiedzenia miasto z wieloma atrakcjami w centrum i poza nim. Wyremontowany dworzec kolejowy położony 10 minut piechotą od rynku. Tuż koło dworca na co dzień niedostępny cmentarz żydowski. W centrum bardzo ładny rynek z ratuszem, palmiarnia, Willa Caro, niewielki zamek, kościół pw. Wszystkich Świętych z okazałą wieżą udostępnianą w wybranych dniach turystom, kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, budynek Sądu Rejonowego i katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Po drugiej stronie dworca stary kościółek pw. św. Bartłomieja.

Najważniejsze zabytki poza centrum to Radiostacja, cmentarz hutniczy, dawna stacja kolei wąskotorowej Gliwice – Racibórz, czy Muzeum Odlewnictwa.

Gliwice – najciekawsze miejsca i atrakcje

5. Kierunek Pszczyna

Mało popularny kierunek wycieczek jednodniowych pociągiem z Raciborza to Pszczyna. Nic dziwnego, bowiem zaplanowanie wycieczki jednodniowej jest trudne ze względu na bardzo niedogodny rozkład pociągów na odcinku Rybnik – Pszczyna i stan torów na tej trasie. Być może w przyszłości sytuacja się poprawi. Ewentualnie trasę Rybnik – Pszczyna można pokonać autobusami z przesiadką w Żorach.

Żory (fakultatywie) – przeciętne miasto z kilkoma godnymi uwagi atrakcjami w centrum. Wyremontowany dworzec kolejowy, park rozrywki Twinpigs, małe Muzeum Ognia (atrakcje raczej dla dzieci), Muzeum Miejskie i kilka zrewitalizowanych parków.

Pszczyna – ładne, przyjemne i nieduże miasto tłumnie odwiedzane przez turystów przyjeżdżających zwiedzić tutejszy zamek z muzeum lub pospacerować po malowniczym parku. Dworzec kolejowy wyremontowany, do parku idzie się około 10 minut. Pozostałe atrakcje to Pokazowa Zagroda Żubrów, mały skansen, rynek, niedawno otwarty Park Aktywności, czy Muzeum Prasy Śląskiej. Dobrze rozwinięta baza gastronomiczna i noclegowa. 3 kilometry na wschód od stacji zabytkowy drewniany kościół pw. św. Marcina w Ćwiklicach. 6 kilometrów na północny wschód od stacji ośrodek hodowli żubrów w Jankowicach.

Pszczyna – najciekawsze miejsca i atrakcje

6. Katowice i dalej

Dojazd pociągiem z Raciborza do Katowic trwa niemal dwie godziny, ale jest kilka miejsc, do których można dojechać z przesiadką w Katowicach w ciągu 15-20 minut. Poniżej ich lista. Na trasie do Bytomia w trakcie opracowywania artykułu trwał remont torów.

Będzin – blisko centrum miasta i największych atrakcji położony jest ciekawy pod względem architektonicznym dworzec Będzin Miasto. W Będzinie warto zobaczyć Wzgórze Zamkowe z zamkiem i cmentarzem żydowskim. Ładnie wygląda z zewnątrz Pałacyk Mieroszewskich, w którym mieści się Muzeum Zagłębia (drogie bilety wstępu). Poza Wzgórzem Zamkowym szaro, ponuro, wysokie poczucie zagrożenia. Poza centrum popularnością cieszy się Góra Dorotka z kościołem św. Doroty na jej szczycie. Nową atrakcją jest podziemna trasa turystyczna.

Z Będzina można podjechać tramwajem do Czeladzi. Na granicy Będzina i Czeladzi widać stary cmentarz żydowski, w samej Czeladzi godne uwagi jest niewielkie centrum z kościołem pw. św. Stanisława, Muzeum Saturn i osiedle robotnicze w dzielnicy Piaski.

Mysłowice – bardzo zaniedbane miasto o zmarnowanym potencjale. Półtora kilometra od dworca warto natomiast znajduje się warte odwiedzenia Centralne Muzeum Pożarnictwa z bardzo ciekawą wystawą wozów strażackich. Tuż obok działa Muzeum Historii Mysłowic, jednak jeśli o to muzeum będą dbać tak jak o miasto, może zostać w przyszłości zamknięte. Najciekawsze zabytkowe budynki w Mysłowicach położone są tuż przy budynku dworca kolejowego, w pobliżu pętli tramwajowej. Dojazd pociągami Katowice – Kraków lub Katowice – Oświęcim.

Mysłowice – najciekawsze miejsca i atrakcje

Chorzów (fakultatywnie) – większość osób dojeżdża do Chorzowa z Katowic tramwajem lub autobusami, ale jeśli ktoś zdecyduje się na podróż pociągiem, to najważniejsze miejsca Chorzowa znajdują się przy bardzo zaniedbanej stacji Chorzów Miasto. Centrum takie sobie, na uwagę zasługuje jedyny polski rynek miasta przecięty estakadą, budynki ratusza i Poczty Polskiej, ewentualnie deptak. Nieco dalej od stacji warto zobaczyć Muzeum Hutnictwa. Park Śląski znajduje się w innym miejscu – dojazd tramwajem z Katowic.

Chorzów – najciekawsze miejsca i atrakcje

Bytom – bardzo zaniedbane miasto, gdzie lepiej uważać na otoczenie wyciągając aparat fotograficzny. W bliskiej odległości od dworca kolejowego warto pospacerować po centrum z licznymi, bardzo ładnymi budynkami. Na szczególną uwagę zasługują budynki Poczty Polskiej, Opery Śląskiej i szkoły budowlanej. Szkoda, że nie można zwiedzać reprezentacyjnych wnętrz sądu. Zwiedzić można za to Muzeum Górnośląskie z wystawami dotyczącymi etnografii i archeologii. Poza centrum warto zobaczyć wyremontowany pałac w Miechowicach. Być może w przyszłości Elektrociepłownia Szombierki będzie także miała stałe godziny otwarcia. W sezonie letnim warto przejechać się kolejką wąskotorową Bytom – Miasteczko Śląskie. Peron wąskotorowy znajduje się po stronie przeciwnej dworca Bytom niż centrum.

Bytom – najciekawsze miejsca i atrakcje

Zabrze – miasto pod względem zabudowy takie sobie, choć w różnych częściach miasta natrafimy na ciekawe zabytki. Blisko dworca należy wymienić budynek Poczty Polskiej i Stalowy Dom, natomiast najbardziej znana atrakcja – kopalnia Guido – oddalona jest od dworca kolejowego o około 2 kilometry (dojazd tramwajem). Trochę bliżej znajduje się Sztolnia Królowej Luizy, a tuż obok niej Muzeum Techniki Wojskowej. W Zabrzu znajdziemy także Muzeum Miejskie, Muzeum Górnictwa Węglowego, ogród botaniczny, dla odważnych i ambitnych polecam wycieczkę do dzielnicy Biskupice. Najnowsza atrakcja to tereny pokopalniane zaadaptowane na instytucję kultury „Stara Kopalnia”.

Zabrze – najciekawsze miejsca i atrakcje

Pociągiem z Raciborza – podsumowanie

Racibórz to węzeł kolejowy, ale dojazd do niektórych miejsc jest niełatwy, szczególnie na fatalny rozkład przesiadek w Kędzierzynie-Koźlu. Artykuł służy tylko jako inspiracja, zalecam do samodzielnego wyszukiwania połączeń i planowania wycieczek.