Złoty Stok to dolnośląskie miasteczko położone przy granicy czesko-polskiej. Pierwsze ślady działalności wydobywczej pochodzą z X wieku; w 1344 roku Złoty Stok został wolnym miastem górniczym. Szczyt działalności wydobywczej przypada na XVI wiek. Miasto, jak sugeruje nazwa, słynęło z wydobycia złota, jednak pokłady powoli się wyczerpywały, dodatkowo miasto zostało zniszczone podczas wojny trzydziestoletniej.

Miasto dostało drugą szansę, ponieważ odkryto bogate złoża arsenu, powszechnie dawniej stosowanego w medycynie i farmakologii. Wydobycie zakończono w 1960 roku.

Najważniejsze atrakcje Złotego Stoku nawiązują do historii miasta jako ośrodka górniczego, a sam Złoty Stok jest obecnie bardzo popularny wśród turystów – zarówno miłośników aktywnego wypoczynku, jak i rodzin z dziećmi.

Złoty Stok atrakcje – spis treści

1. Kopalnia Złota
2. Średniowieczny Park Techniki
3. Sztolnia Ochrowa
4. Park Przygody Skalisko
5. Rynek
6. Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP
7. Centrum Kulturalno-Turystyczne Ewangelik
8. Mauzoleum rodu Güttlerów
9. Dawny dworzec kolejowy
10. Szlaki turystyczne

1. Kopalnia Złota

Najważniejszą atrakcją Złotego Stoku jest bez wątpienia dawna kopalnia złota, położona poza centrum miasteczka, u podnóża Gór Złotych. Podstawowy wariant zwiedzania to Podziemna Trasa Turystyczna. Turyście zwiedzają sztolnię Gertruda z ekspozycją przedstawiającą narzędzia używane od XVIII o XX wieku, piec do wytopu złota i mapy ora plany kopalni. Dodatkowo płatny jest podziemny spływ łódką po odcinku o długości około 200 metrów. Trasa zwiedzania obejmuje laboratorium Scharfenberga, alchemika pracującego nad uzyskaniem środka na długowieczność, jak również chodnik, gdzie przeprowadzano egzekucje na górnikach oskarżanych o kradzież złota.

W sztolni „Czarnej” największą atrakcją jest jedyny w Polsce podziemny wodospad o wysokości 8 metrów.

Zwiedzanie kończy przejazd kolejką kopalnianą. Zwiedzanie w grupach z przewodnikiem.

2. Średniowieczny Park Techniki

Jedna z nowszych atrakcji, wchodząca w skład kompleksu kopalni złota, ale dodatkowo płatna. Replika średniowiecznej osady górniczej z działającymi maszynami górniczymi odwzorowującymi urządzenia średniowieczne w skali 1:1. Zwiedzanie z przewodnikiem, atrakcja bardzo polecana dla dzieci. Możliwość wejścia z psem.

3. Sztolnia Ochrowa

Kolejna z nowych, dodatkowo płatnych atrakcji. Sztolnia odkryta w 2012 roku i zaadaptowana na atrakcję turystyczną. Prawdopodobnie pochodzi z XVI wieku. Ściany pokryte są pomarańczowo-rdzawym nalotem ochry, stąd jej nazwa. Zwiedzanie z przewodnikiem, czas przejścia to około pół godziny. Sztolnia wąska i ciasna, wysokie osoby muszą cały czas nosić kask, aby nie nabić sobie guza.

4. Park Przygody Skalisko

Park linowy utworzony na terenie dawnego kamieniołomu. Oprócz typowych tras dla parków linowych dodatkową atrakcją są tyrolki o różnej długości. Trasy zróżnicowane według poziomów trudności, jedna trasa specjalnie dla dzieci.

Park zbiera bardzo dobre recenzje, doskonała atrakcja dla rodzin z dziećmi.

5. Rynek i okolice

Złoty Stok to przyjemne miasto, choć czasami zaniedbane. Rynek typowy dla dolnośląskich miast, z ratuszem, który nie wyróżnia się niczym szczególnym. Niektóre kamienice zaniedbane, natomiast atutem jest senna, spokojna atmosfera, której nie poczujemy w weekendy i wakacje, kiedy tłumy turystów przyjeżdżają podziwiać zabytki Złotego Stoku.

Zachował się budynek Budynek zbudowanej w 1520 roku przez Karola I księcia ziębicko-oleśnickiego z rodu Podiebradów. Do 1621 roku w mennicy bito guldeny i dukaty z miejscowego złota oraz srebrne grosze, krajcary i talary.

Jednym z najokazalszych budynków Złotego Stoku jest kamienica Függerów zbudowana około 1520 roku. Dawniej siedziba spółki rodziny, zarządzająca należącymi do nich kopalniami w Złotym Stoku. Zniszczona przez pożar w 1638 roku, stracił swój pierwotny układ renesansowy i barokową fasadę.

6. Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP

Kościół zbudowany w latach 1875-1876, konsekrowany w 1883 roku, na miejscu kościoła z 1708 roku. Jednonawowy, zbudowany w stylu neogotyckim na planie krzyża z wysoką wieżą i dwiema kaplicami bocznym w tym samym stylu. W 23 oknach współczesne witraże, kościół kilkakrotnie remontowany. Przed kościołem stoi figura św. Jana Nepomucena z 1876 roku.

7. Centrum Kulturalno-Turystyczne Ewangelik

Podobnie jak w kilku innych miejscach, dawny kościół ewangelicki doczekał się nowej funkcji. Renesansowy kościół św. Krzysztofa został zbudowany w latach 1513-1517, następnie odbudowano go po pożarze w 1638 roku. Po 1945 roku, kiedy ewangelicy opuścili region, stał nieużytkowany. Przekształcony w centrum kulturalno-turystyczne, udostępniony jest do zwiedzania kilka razy w roku. Portal zdobiony herbami Złotego Stoku i księstwa ziębicko-oleśnickiego, w kruchcie za nim znajdują się płyty nagrobne z XVI wieku. Wieża kościoła zaadaptowana na wieżę widokową. Trochę zmarnowany potencjał.

8. Mauzoleum rodu Güttlerów

Odnowione mauzoleum rodziny, która zapisała się w historii Złotego Stoku. Właściciel fabryki Hermann Güttler wystąpił między innymi z inicjatywą wybudowania linii kolejowej do Złotego Stoku. Mauzoleum znajduje się na dawnym cmentarzu ewangelickim. Wybudowane w drugiej połowie XIX wieku na planie zbliżonym do kwadratu. Budynek w stylu palladiańskim, z elewacją okładziną z płyty piaskowca.

9. Dawny dworzec kolejowy

Atrakcja Złotego Stoku raczej dla miłośników kolei. Budynek dworca pełni dziś funkcje mieszkalne, ale przypomina o dawnej linii kolejowej łączącej Złoty Stok z Kamieńcem Ząbkowickim. Linia o długości 12 kilometrów została uruchomiona w listopadzie 1900 roku. Przez wiele lat zapewniała dojazd do Kamieńca Ząbkowickiego, gdzie można się przesiąść na liczne pociągi w stronę Wrocławia, Kłodzka i Legnicy. Powolny upadek linii następował w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. Pociągi sporadycznie dojeżdżały do Złotego Stoku do 1996 roku. Kres przewozom zadało zniszczenie mostu kolejowego w Byczeniu przez Nysę Kłodzką podczas powodzi tysiąclecia w 1997 roku.

10. Szlaki turystyczne

Atrakcje Złotego Stoku to jedno, ale jeśli zastanawiamy się, co robić w Złotym Stoku, to miłośnicy aktywnej turystyki znajdą w okolicy wiele kilometrów szlaków turystycznych, tras rowerowych będących częścią sieci szlaków Euroregionu Glacensis oraz szlaki do nordic walkingu.

Złoty Stok – dojazd pociągiem

Zabytki Złotego Stoku przyciągają do miasteczka rzesze turystów. Dojazd pociągiem do Złotego Stoku jest niemożliwy, jednak do miasta dojedziemy busami z Kamieńca Ząbkowickiego, Kłodzka i Nysy. Najbliższa stacja kolejowa to Kamieniec Ząbkowicki, skąd prowadziła do Złotego Stoku opisana wcześniej linia kolejowa. Jeśli dobrze zaplanujemy wycieczkę, warto zaplanować cały dzień na Zwiedzanie Złotego Stoku i pobliskiego Paczkowa w województwie opolskim.

Zobacz również:

Pociągiem po Dolnym Śląsku – co zwiedzić i zobaczyć
Pociągiem z Wrocławia – propozycje wycieczek jednodniowych

Od autora
Przewodniki zawierają informacje o najciekawszych atrakcjach w opisywanych miastach. W przyszłości powstanie osobny dział "Subiektywnym okiem", gdzie będę publikował własne spostrzeżenia. Jeśli informacje okażą się przydatne, będę wdzięczny za drobne wsparcie bloga, co pozwoli mi utrzymać i rozwijać projekt.