Na Węgrzech kursuje kilkanaście kolei wąskotorowych, rozrzuconych po całym kraju. Jak dla mnie, jest to jedna z największych i najmniej znanych atrakcji tego kraju. Romantyczne przejażdżki po lasach, czy nad jeziorami powinny przyciągnąć turystów z całego świata, ale tak się nie dzieje. Jedynie kolej dziecięca w Budapeszcie cieszy się od lat ogromną popularnością. Poniżej znajdziecie aktualny wykaz kursujących kolei wąskotorowych, przy czym z każdym rokiem może być ich mniej. Kilka lat temu zamknięto malowniczą kolej wąskotorową w Kecskemet, którą bardzo chciałem się przejechać.

Koleje wąskotorowe według państw: Bułgaria Czechy Polska Rumunia Słowacja Ukraina Węgry

Artykuł został opracowany na podstawie danych zawartych w bezpłatnej ulotce wydanej przez Magyar Turizmus Zrt. W ulotce koleje opisano tak samo, jak opisałbym ja, więc ingerencje nie miały sensu. Przejazdy węgierskimi kolejami wąskotorowymi są jednym z moich marzeń podróżniczych, które i tak się nie spełni.

Węgry - artykuły na blogu i portalu
Kolej na Węgrzech Kolej na Węgrzech - przewodnik | Pociągiem na Węgry | Koleje wąskotorowe Inspiracje i rozrywka Kolejowe atrakcje Budapesztu | Ciekawostki o Węgrzech | Największe atrakcje Węgier Najpiękniejsze węgierskie miasteczka | Jednodniowe wycieczki z Budapesztu pociągiem

1. Budapeszt i okolica

Kolejka dziecięca na wzgórzu Széchenyi

Trasa: Hűvösvölgy – Jánoshegy – Csillebérc – Normafa – Széchenyihegy
• długość trasy: 11,2 km
Strona internetowa: www.gyermekvasut.hu

Jedna z największych atrakcji turystycznych Budapesztu, mało znana wśród polskich turystów. Położona w zielonym sercu miasta w dzielnicach II i XII. Łączy stacje Széchenyi-hegy i Hűvösvölgy. Trasa o długości 11,2 km, a różnica poziomów wynosi 235 m. Pociągi kursują ze średnią prędkością 20 km/h, a przejazd trwa 40-45 minut. Przy stacji Hűvösvölgy utworzono niewielkie muzeum na temat działalności kolejki. Kolej kursuje przez cały rok (najczęściej nie kursuje w poniedziałki), poza sezonem zwykle jeździ 8 par pociągów dziennie, w sezonie nawet więcej. Na stacje kolejki można sięd dostać komunikacją publiczną – do stacji Széchenyi-hegy dojeżdżamy kolejką zębatą i kawałek idziemy pieszo, natomiast do stacji Hűvösvölgy dojeżdża tramwaj nr 61.

Kolej dziecięca w Budapeszcie na You Tube (13:33)(2015)
Kolej dziecięca w Budapeszcie na You Tube (05:26)(2012)

Kolej leśna w Kemence

Trasa: Kemence – Godóvár – Feketevölgy – (Hajagos)
długość trasy: 4 km (do stacji Hajagos 8 km)
Rozkład jazdy: www.kisvasut.hu

Kolej Muzealna w Kemence to kolej leśna o rozstawie szyn 600 mm, położona w północnej części gór Börzsöny, przy granicy ze Słowacją. Najlepszy dojazd to przejazd pociągiem z Bratysławy do Štúrova, tam przesiadka na pociąg do Čaty i stamtąd do miejscowości Šahy, która leży 11 km od Kemence. Można się również przesiąść w miejscowości Levice. Kolej obsługiwana jest przez wolontariuszy. Uruchamiana w weekendy od pierwszego weekendu kwietnia, do ostatniego weekendu października.

Kolej leśna w Kemence z drona (03:23)(2016)
Kolej leśna w Kemence – różne ujęcia (13:57)(2013)

Kolej leśna w Királyrét

Trasa: Kismaros – Morgó – Szokolya – Paphegy – Királyrét
długość trasy: 12 km (łączna długość to ponad 14,5 km)
Strona internetowa: www.kisvasut-kiralyret.hu

Jedna z najstarszych kolejek leśnych na Węgrzech – kursuje od 1893 roku . Kolejka Leśna w Királyrét jest częścią dawnej sieci kolejek w górach Börzsöny niegdyś liczącej ponad 200 km. Skład kolejki jeździ w dolinie potoku Morgó zbierającej wody całego basenu gór Börzsöny od brzegu Dunaju z miejscowości Kismaros poprzez wioskę Szokolya do Királyrét,popularnej bazy wypadowej wypraw po górach Börzsöny. Rozstaw szyn 760 mm, maksymalna prędkość 25 km/h. Nową atrakcją kolejki jest śmiesznie wyglądający wagon „Vili”, napędzany energią słoneczną.

Kolej leśna w Kiralyret na You Tube (03:23)(2018)
Kolej leśna w Kiralyret na You Tube (09:50)(2008)

Kolej leśna w Nagybörzsöny

Trasa: Nagyirtás – Nagybörzsöny
długość trasy: 7805 m
Strona internetowa: www.kisvasut-kiralyret.hu

Kolejka wąskotorowa w Nagybörzsöny jest kolejką o specyficznej trasie górskiej: jedyną na Węgrzech linią kolejową o obrotnicy tzw. szczytowej. Jest drugą z dawnej sieci kolejek leśnych w górach Börzsöny. Rozstaw szyn 760 mm, maksymalna prędkość 15 km/h. Zazwyczaj kursuje w weekendy od 1 maja do 1 listopada oraz dodatkowo w piątki od połowy lipca do połowy września – aktualnego rozkładu jazdy nie ma (na stronie internetowej widnieje rozkład na 2008 rok). Przejazd w jedną stronę trwa 45 minut. Aby dostać się do stacji kolejki, należy dojechać pociągiem z Budapesztu lub Bratysławy do miejscowości przygranicznej Szob, a stamtąd autobusem do Nagybörzsöny. Przejazd autobusem z Szob do Nagybörzsöny trwa 35 minut.

Kolej leśna w Nagybörzsöny na You Tube (09:21)(2018)
Kolej leśna w Nagybörzsöny na You Tube (03:18)(2016)

Kolej leśna w Szob

Trasa: Szob – Máriakút – Márianosztra
długość trasy: 7 km
Strona internetowa: borzsonykisvasut.uw.hu

Malownicza kolej wąskotorowa położona tuż przy granicy ze Słowacją, w odległości sześćdziesiąt kilometrów od Budapesztu. Niedawno odbudowana z pieniędzy z funduszy Unii Europejskiej, okazyjnie kursuje na trasie Szob – Márianosztra. Linia została wybudowana w 1912 roku do obsługi kamieniołomów w miejscowości Márianosztra. Rozkład jazdy na stronie oficjalnej, bardzo ciekawa trasa i tabor.

Kolej wąskotorowa Szob – Marianosztra na You Tube (02:00)(2016)
Kolej wąskotorowa Szob – Marianosztra na You Tube (03:32)(2014)
Kolej wąskotorowa Szob – Marianosztra na You Tube (08:13)(2010)

Vál-völgyi Kisvasút

Najmłodsza z węgierskich kolei wąskotorowych. Została zbudowana niedaleko Budapesztu i oddana do użytku w 2016 roku. Trasa o długości 5,7 km (z częścią techniczną łącznie 6450 metrów torów) łączy arboretum w Alcsut ze stadionem i kompleksem boisk akademii piłkarskiej w Felcsut.

Rozstaw szyn to 760 mm, maksymalna prędkość 25 km/h, czas przejazdu pomiędzy stacją początkową a końcową to 20 minut. Pomiędzy stacją początkową a końcową znajduje się tylko jedna stacja pośrednia.

Kolej wąskotorowa w Felcsut na You Tube (02:18)(2017)
Kolej wąskotorowa w Felcsut z drona (02:14)(2016)

2. Północny region Węgier

Kolej leśna w Felsőtárkány

Trasa: Felsőtárkány – Stimeczház
długość trasy: 5 km
Strona internetowa: www.egererdo.hu

Kolejka Państwowych Kolei Leśnych kursuje w górach Bükk (Bukowych), na północ od Egeru. Obok linii kolejki znajduje się zwierzyniec, a przy stacji końcowej rozpoczyna się szlak turystyczny po najciekawszych atrakcjach przyrodniczych parku. Ze stacji końcowej można dojść do znanego źródła Vöröskő-forrás, co jakiś czas tryskające w górę niczym gejzer. Kolej położona jest niedaleko miasta Eger, kursuje zazwyczaj od weekendy i święta od ostatniego weekendu kwietnia do ostatniego weekendu września. Przejazd w jedną stronę trwa 25 minut. Do Felsőtárkány z Eger można dojechać autobusem. Pasażerowie kolejki najczęściej przewożeni są w składzie zestawionym z lokomotywy spalinowej i wagonów bez okien, tzw. letniaków.

Kolej leśna w Felsotarkany na You Tube (01:54)(2017)
Kolej leśna w Felsotarkany na You Tube (00:34)(2013)

Kolej Gyöngyös Mátravasút

Trasa: Gyöngyös – Mátrafüred, Gyöngyös – Lajosháza
długość trasy: 18 km
Strona internetowa: www.egererdo.hu

Kolej wąskotorowa znajdująca się w odległości godziny jazdy samochodem z Budapesztu, przewozi pasażerów na dwóch liniach: kolejka jadąca w prostej linii w okolicach Mátrafüred jeździ w terenie, w sadach plantacji winorośli z piękną panoramą na Kékestető. Na krańcach miasta druga linia – jadąca wzdłuż potoku – kieruje się na północny zachód ku miejscowościom Lajosháza-Szalajkaház. Jest to jedna z najpopularniejszych węgierskich kolei wąskotorowych. Do Gyöngyös nie kursują bezpośrednie pociągi z Budapesztu. Do miasta można jedynie dojechać z przesiadką. Najpierw jedziemy pociągiem Budapeszt Keleti – Sátoraljaújhely, wysiadamy w Vámosgyörk, skąd po długim czasie (oczekiwanie na przesiadkę zwykle trwa około godzinę), odjeżdża pociąg Vámosgyörk – Gyöngyös, który do Gyöngyös dojeżdża w zaledwie 15 minut. Łączny czas podróży z Budapesztu wynosi 2 godziny i 16 minut.

Kolej wąskotorowa w Gyöngyös na You Tube (08:26)(2015)
Kolej wąskotorowa w Gyöngyös na You Tube (00:56)(2007)

Kolej leśna w Lillafüred

Trasa: Miskolc – Papírgyár – Lillafüred – Garadna
długość trasy: 14, 16 km
Strona internetowa: www.eszakerdo.hu

Jedna z najpopularniejszych węgierskich kolei wąskotorowych, której trasa prowadzi przez malowniczy las. Bardzo dobrze rozreklamowana, dzięki czemu przyciąga turystów z Węgier i z innych krajów. Po drodze mija się wiele interesujących miejsc, między innymi hotel „Palota” oraz wodospady. Stacja początkowa/końcowa kolejki znajduje się na peryferiach Miasta Miszkolc, dokładnie 5 kilometrów od dworca Miskolc Tiszai, gdzie dojeżdżają pociągi z Budapesztu i Koszyc. Do stacji można dojechać autobusem komunikacji miejskiej. Kolej uruchamiana jest regularnie, przez większą część roku. Pociąg pokonuje czternastokilometrową trasę w godzinę.

Kolej leśna w Lillafüred zimą na You Tube (03:11)(2019)
Kolej leśna w Lillafüred na You Tube (03:20)(2014)

Kolej leśna w Pálháza

Trasa: Pálháza – Kőkapu – Rostalló
długość trasy: 10 km
Strona internetowa: www.eszakerdo.hu

Trasa kolei leśnej prowadzi wzdłuż popularnej doliny potoku Kemence, a z przystanków położonych na linii można kontynuować pieszą wędrówkę po którymś ze szlaków turystycznych. Linia położona na uboczu, na pierwszy rzut oka w ogóle nie pasująca do terenów leśnych, ale przez to jeszcze bardziej atrakcyjna. Najbliżej położone stacje kolejowe to Satorajuhely i Slovenske Nove Mesto (około 17 km od Palhazy). Stacja kolejowa Slovenske Nove Mesto leży na szlaku kolejowym Koszyce – Cierna nad Tisou. Pociągi kursują zwykle od połowy kwietnia do końca października. Dziesięciokilometrową trasę pociąg pokonuje w 55 minut, przy czym postój na jednej ze stacji trwa 15 minut.

Kolej leśna Pálháza – Rostalló na You Tube (01:40)(2011)

Kolej leśna w Szilvásvárad

Trasa: Szilvásvárad – Lovaspálya – Szalajka – Fatelep – Szalajka- Fátyolvízesés (wodospad)
długość trasy: 3,64 km
Strona internetowa: www.egererdo.hu

Szlak kolejki prowadzi przez malowniczą dolinę Szalajka od toru jeździeckiego do wodospadu Fátyol. Kolejka jest usytuowana na najbardziej stromych szlakach, a jednocześnie odznacza się największym ruchem pasażerskim spośród kolejek wąskotorowych regionu. Po drodze kolejka zatrzymuje się przy stawie rybnym Szalajka oraz przy Muzeum Leśnym. Kolej kursuje przez cały rok, przejazd w jedną stronę trwa 15 minut. Szilvásvárad położone jest 30 kilometrów od Eger, skąd kursują pociągi lokalne.

Kolej leśna w Szilvásvárad na You Tube (02:18)(2018)
Kolej leśna w Szilvásvárad na You Tube (04:38)(2017)

3. Północna Nizina Węgierska

Kolej wąskotorowa w Hortobágy

Trasa: Hortobágy – Kondástó
długość trasy: 5 km
Strona internetowa: www.hnp.hu

Mało znana kolejka wąskotorowa, pierwotnie obsługiwała stawy rybne położone na terenie dzisiejszego Parku Narodowego Hortobágy. Kiedy tereny te objęto ochroną, ktoś wpadł na pomysł, że kolejka mogłaby przyciągnąć turystów i w 2007 roku reaktywowano tę trasę. Trasa kolei prowadzi wzdłuż stawów, na uboczu, z dala od wielkomiejskiego zgiełku i ruchliwych szlaków turystycznych. Pięciokilometrowa przejażdżka to niezapomniane przeżycie. Na terenach tych znajdują się także siedliska rzadkich gatunków ptaków. Pociągi kursują od kwietnia do października – od poniedziałku do piątku dla grup, w soboty i niedziele trzy razy dziennie uruchamiane są przejazdy ogólnodostępne. W wakacje również przejazdy od poniedziałku do piątku dostępne są dla wszystkich chętnych. Najbliższa stacja kolejowa to Hortobágy, położona około 100 metrów od stacji kolejki. Można tu dojechać pociągami relacji Fuzesabony – Debreczyn.

Kolej leśna w Hortobagy na You Tube – odjazd pociągu (00:53)(2015)
Kolej leśna w Hortobagy na You Tube – przejazd całej trasy (22:01)(2013)

Debreczyn – kolej leśna „Zsuzsi”

Trasa: Debrecen-fatelep – Csereerdő – Sámsoni út – Hármashegyalja
długość trasy: 17 km
Strona internetowa: zsuzsivasut.hu

Najstarsza czynna kolej wąskotorowa Węgrzech. Po raz pierwszy wyjechała w trasę w 1882 roku, obecnie jest jedną z największych atrakcji turystycznych Debreczyna. Przejazd tą kolejką reklamowany jest jako podróż w czasie, mimo bliskości Debreczyna trasa prowadzi przez cichy las, z ciekawymi stanowiskami przyrodniczymi i szlakami turystycznymi. Kursuje od końca kwietnia do jesieni kilka razy dziennie. Przejazd w jedną stronę trwa 45 minut.

Kolej Zsuzsi w Debreczynie na You Tube (00:53)(2015)
Kolej Zsuzsi w Debreczynie na You Tube (09:00)(2007)

Kolej wąskotorowa w parku rozrywki w Debreczynie

Długość trasy: 1100 m
Strona internetowa: www.zoodebrecen

Druga z debreczyńskich kolei wąskotorowych, usytuowana na terenie czegoś w rodzaju parku kultury i wypoczynku, czyli ogrodu zoologicznego połączonego z parkiem i wesołym miasteczkiem. Kursuje przez cały rok w godzinach otwarcia kompleksu, z przejeżdżającego pociągu widać zwierzęta spacerujące po wybiegach. Pociągi uruchamiane są w zależności od liczby odwiedzających, którzy zgłoszą chęć przejazdu.

Kolej parkowa w Debreczynie na You Tube – cały przejazd (11:43)(2017)
Kolejka parkowa w Debreczynie . na You Tube cz. 1/2
Kolejka parkowa w Debreczynie . na You Tube cz. 2/2

4. Zachodni kraj naddunajski

Kolej leśna w Csömödér

Trasa: Lenti – Csömödér – Kistolmács
długość trasy: 32 km
Strona internetowa: www.zalaerdo.hu.

Kolej leśna w Csömödér jest częścią sieci kolejek leśnych przebiegających przez krainę Göcsej jest sieć kolejek leśnych o długości 102 kilometrów. Pociągi pasażerskie kursują tylko na jednej trzeciej długości linii, pozostałe linie używane są do przewozu towarów, głównie drewna. Stacje na linii kolejki połączone są ze szlakami turystycznymi i ścieżkami rowerowymi. Kolej kursuje od ostatniego tygodnia kwietnia do końca września. Większośc pociągów jedzie w relacji Csömödér – Kistolmács, tylko jeden pociąg dziennie pokonuje całą trasę. Przejazd 32 kilometrów zajmuje dwie godziny i 45 minut, przy czym w Csömödér jest półgodzinny postój. Do Csömödér można dojechać pociągiem lokalnym relacji Zalaegerszeg – Redics.

Kolej leśna w Csömödér na You Tube (12:22)(2018)
Kolej leśna w Csömöder na You Tube (02:30)(2012)

Kolej wąskotorowa w Nagycenk

Trasa: Fertőboz – Barátság – Kastély (Nagycenk)
długość trasy: 3,6 km
Strona internetowa: www.gysev.hu

Typowo turystyczna kolej wąskotorowa wybudowana przy pałacu Széchenyi w Nagycenk w 1972 roku. Pociąg zestawiony z lokomotywy parowej i wagonów retro kursuje po trasie o długości 3600 metrów od połowy kwietnia (w 2013 od 20 kwietnia) do 29 września. Pociąg cieszy się ogromną popularnością wśród mieszkańców Budapesztu i turystów. Linia obsługiwana jest przez przewoźnika GySev. W Fertőboz, gdzie znajduje się stacja początkowa kolejki, można dojechać pociągami z Sopron (czas przejazdu 9 minut) i Györ (czas przejazdu 80 minut).

Kolejka w Nagycenk na You Tube (01:42)(2015)
Kolejka w Nagycenk na You Tube (06:39)(2011)

5. Południowy Kraj Naddunajski

Kolej leśna w Almamellék

Trasa: Almamellék – Lukafai – Sasrét
długość trasy: 8 km
Strona internetowa: www.mecsekerdo.hu

Kolej wąskotorowa o rozstawie szyn 600 mm została wybudowana w 1901 roku przez barona Rezső Biedermanna. Trasa kolejki prowadzi przez malownicze tereny parkowe, między innymi przez staw rybny, pałac myśliwski i Muzeum Fajek w Ibafa. Z przystanków przy linii można kontynuować zwiedzanie parku pieszo po licznych ścieżkach przyrodniczych. W 2014 roku pociągi będą kursowały dwa razy dziennie w weekendy od 26 kwietnia do 26 października. Przejazd w jedną stronę trwa planowo 25 minut.

Kolej leśna Almamellék Erdei Vasut na You Tube (09:16)(2018)
Kolej leśna Almamellék Erdei Vasut na You Tube (11:57)(2018)

Kolej leśna w Gemenc

Trasa: Pörböly – Gemenc – Keselyűs – Bárányfok
długość trasy: 30 km
Strona internetowa: www.gemenczrt.hu

Kolej wąskotorowa w Parku Narodowym Duna-Dráva nad Dunajem, niedaleko granicy węgiersko-chorwackiej. W 2013 roku kursowała na trasie Pörböly – Gemenc (20 kilometrów). Kolej kursuje przez cały rok, pokonanie trasy o długości 20 kilometrów trwa godzinę i 20 minut. Park Narodowy i okolice oferują szerokie możliwości aktywnego wypoczynku – spacery, kajakarstwo, czy rejsy promami po Dunaju.

Kolej leśna w Gemenc na You Tube (04:00)(2015)

Kolej leśna w Kaszó

Trasa: Szenta – Kaszó
długość trasy: 8 km
Strona internetowa: www.kaszort.hu

Typowa kolej leśna kursująca po krótkiej, połóżonej na uboczu linii wąskotorowej biegnącej przez las, wzdłuż mokradeł, a kończy się nad jeziorem Balata. Pociągi zestawione są najczęściej z lokomotywy spalinowej, wagonu przerobionego na wagon otwarty do przewozu rowerów oraz tzw. letniaków. Obecnie kolej prawdpodobnie kursuje przez cały rok w skróconej trasie Kaszó – Balata (zaledwie 3 kilometry). Pociągi uruchamiane są dwa razy dziennie, przejazd w jedną stronę trwa 15 minut.

Kolej wąskotorowa Szenta – Kaszó na You Tube – cała trasa (48:18)(2018)

Kolej leśna w Mesztegnyő

Trasa: Mesztegnyő – Felsőkak
długość trasy: 9 km
Strona internetowa: www.sefag.hu

Kolej leśna w Mesztegnyő to idealna propozycja dla turystów wypoczywających nad Balatonem, bowiem znajduje się 30 kilometrów od największego węgierskiego jeziora. Trasa prowadzi przez las i wzdłuż jezior. Kolejka, za sprawą specyficznej atmosfery, zbiera bardzo dobre recenzje. Kursuje zazwyczaj od pierwszego kwietnia do połowy grudnia. Przejazd w jedną stronę trwa 45 minut.

Kolej leśna w Mesztegnyő na You Tube (03:30)(2016)
Kolej leśna w Mesztegnyő na You Tube – cała trasa (37:52)(2016)

Kolej dziecięca w Peczu

długość trasy: 570 m
mecsekikisvasut.extra.hu

Najkrótsza kolej wąskotorowa na Węgrzech. Typowa kolej parkowa kursująca pomiędzy miejscowym wesołym miasteczkiem a ogrodem zoologicznym. Trasa liczy 570 metrów długości i biegnie przez las w parku kultury i wypoczynku Mecsek. Pociągi uruchamiane są przez cały rok w weekendy, w sezonie letnim kolej kursuje codziennie.

Kolej dziecięca w Peczu na You Tube (02:42)(2015)

6. Balaton

Kolej polowa w Balatonfenyves

Trasa: Balatonfenyves – Központi főmajor – Somogyszentpál
długość trasy: 13 km

Ostatnia czynna kolej polowa na terenie Węgier. Dawniej była częścią sieci podobnych kolejek, których łączna długość wynosiła kilka tysięcy kilometrów. Obecnie pociąg kursuje jedynie po trzynastokilometrowym odcinku. Pociągi kursują codziennie – na trase wyjeżdża 5 par pociągów. Przejazd w jedną stronę trwa 45 minut. Bardzo popularna, choć trochę trudno dostępna kolejka; do Somogyszentpál można dojechać autobusem.

Kolej wąskotorowa w Balatonfenyves na You Tube (07:53)(2018)
Kolej wąskotorowa w Balatonfenyves na You Tube (09:34)(2009)

7. Nieczynne koleje wąskotorowe na YT

W ostatnich latach na Węgrzech zlikwidowano kilka kolejek wąskotorowych. Ze względów czasowych nie napisałem szczegółowego artykułu, ale umieszczam odnośniki do najciekawszych filmów z tymi kolejami na You Tube:

Film dokumentalny o kolejce Kecskemet – Kiskőrös
Przejazd kolejką Kecskemet – Kiskőrös
Przejazd kolejką Nyiregyhaza – Balsha – Dombrad
Film dokumentalny o kolei wąskotorowej w Nyírvidéki
Inny film o kolejce w Nyírvidéki
Kolejka wąskotorowa w Bekecsabie
Film dokumentalny o kolejce w Csanytelek

Lubisz podróże koleją i poznawanie nowych miejsc? Chcesz być na bieżąco z ofertami promocyjnymi na kolei? Zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku, Twitterze i Instagramie.  Natomiast TUTAJ znajdziesz informacje na temat kolei z całego świata.