W kolejnym wpisie z cyklu „Pociągiem po Polsce” przedstawię wam najciekawsze miejsca i atrakcje Wielkopolski. Podróż pociągiem po Wielkopolsce pozwala zwiedzić wiele interesujących miejsc, jednak ze względu na tłok w pociągach na głównych liniach nie zawsze bywa wygodna. Informacje przedstawione w artykule dotyczą zabytków i atrakcji położonych w pobliżu linii kolejowych przebiegających przez województwo wielkopolskie oraz na liniach stykowych z innymi województwami. W artykule znajdziecie tylko podstawowe informacje, koncepcją przewodnika jest rozszerzony opis w artykułach na temat poszczególnych linii, ewentualnie poszczególnych miast i atrakcji. Przewodnik będzie aktualizowany i rozbudowywany co roku.

Ostatnia aktualizacja: 26.01.2023

Pociągiem po Wielkopolsce – spis treści:

1. Podstawowe informacje
2. Linia kolejowa Poznań – Rawicz
3. Linia kolejowa Poznań – Kutno
4. Linia kolejowa Poznań – Kępno
5. Linia kolejowa Poznań – Trzemeszno
6. Linia kolejowa Poznań – Krzyż
7. Linia kolejowa Poznań – Szczecinek
8. Linia kolejowa Poznań – Gołańcz
9. Linia kolejowa Poznań – Wolsztyn
10. Linia kolejowa Poznań – Zbąszynek
11. Linia kolejowa Ostrów Wielkopolski –  Sieradz
12. Pozostałe linie kolejowe
13. Pleszewska Kolej Lokalna
14. Kolej + w Wielkopolsce
15. Nieczynny most kolejowy w Stobnicy
16. Koleje wąskotorowe

Strona główna —> Pociągiem po Polsce

Zastrzeżenie
Nie podaję odnośników do stron muzeów i innych atrakcji, ponieważ nie byłbym w stanie kontrolować, czy odnośniki są aktualne. Jeśli moje informacje okażą się przydatne, będę wdzięczny za drobne wsparcie bloga, co pozwoli mi utrzymać i rozwijać projekt.

1. Podstawowe informacje

Podróżując pociągiem po Wielkopolsce dojedziemy do wielu ładnych i bardzo ładnych miast, aczkolwiek kilka miasteczek od lat czeka na reaktywację połączeń. Większość połączeń obsługują Koleje Wielkopolskie, na połączeniach stykowych często spotkamy pociągi Przewozów Regionalnych (Polregio), natomiast najwygodniej podróżować po Wielkopolsce pociągami PKP Intercity, jednak poza weekendami i dla osób nieuprawnionych do zniżek wiąże się to z bardzo wysokimi wydatkami.

Koleje Wielkopolskie na razie honorują oferty REGIOKarnet i Bilet Turystyczny Przewozów Regionalnych, a PKP Intercity oferuje Bilet Weekendowy – to obecnie najlepsze oferty pozwalające zwiedzać Wielkopolskę pociągiem. Więcej o ofertach przeczytacie w artykule Podroż pociągiem po Polsce – przewodnik dla pasażerów w rozdziale „Najlepsze oferty”. REGIOKarnet przyda się, jeśli podróżujecie po niedużych miastach położonych niedaleko od siebie, natomiast Multiprzejazd w przypadku weekendowych podróży pomiędzy największymi miastami położonymi kilkadziesiąt kilometrów od siebie, przy czym Multiprzejazd to oferta PKP Intercity obowiązująca tylko w wyznaczone dni robocze.

Najlepsze bazy wypadowe to Poznań i Ostrów Wielkopolski. W Poznaniu działa bardzo dużo hosteli, podobnie jak w większych miastach są to często mieszkania lub piętra kamienicy przerobione na obiekt noclegowy i tanie są sale wieloosobowe, ale na cały hostel przypada jedna łazienka z prysznicem

Natomiast Ostrów Wielkopolski i okolice są zaniedbane, aczkolwiek moim zdaniem z dużym potencjałem. Przy odrobinie szczęścia w Ostrowie Wielkopolskim można znaleźć niedrogi i przyzwoity nocleg niedaleko dworca kolejowego.

2. Pociągiem po Wielkopolsce – linia Poznań – Rawicz

Linia kolejowa Poznań – Rawicz to biegnący niemal w całości po obszarze województwa wielkopolskiego fragment linii kolejowej nr 271 Poznań – Wrocław, która z kolei jest częścią międzynarodowej magistrali kolejowej E59. Przez ostatnie lata linia remontowana. Wymieniono wiele kilometrów torów, wyremontowano stacje, przebudowano przejazdy kolejowe. Pociągi mogą rozpędzić się do 160 kilometrów na godzinę. Wzdłuż linii znajduje się sporo interesujących miejsc.

Linia Poznań – Rawicz – najważniejsze stacje:

Poznań Główny – duży dworzec kolejowy połączony z galerią handlową i dworcem autobusowym. Ważny węzeł przesiadkowy. Z dworca kolejowego do Starego Rynku idzie się 10-15 minut, po drodze przechodzimy przez Stary Browar, a później podążamy deptakiem – ulicą Półwiejską. Można również w niecałe 10 minut dojść do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i dalej w stronę Starego Rynku udać się ulicą Święty Marcin. Bardzo dobre położenie, bliskość centrum miasta i najważniejszych zabytków, natomiast sam dworzec jest taki sobie – moim zdaniem przerost formy nad treścią. Poznań zdecydowanie warto zwiedzić.

Najważniejsze atrakcje w spacerowej odległości od dworca:

– galeria handlowa Stary Browar
– Stary Rynek z Ratuszem
– Okrąglak – charakterystyczny budynek
– Wielkopolskie Muzeum Niepodległości
– Muzeum Narodowe
– Muzeum Bambrów Polskich
– Muzeum Archeologiczne
– Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza
– Muzeum Instrumentów Muzycznych
– Bazylika Kolegiacka Matki Bożej Nieustającej Pomocy
– Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956 r.
– Centrum Szyfrów „Enigma”

Puszczykowo – zabytkowy drewniany dworzec z charakterystycznym zegarem.  Dawne uzdrowisko i popularny cel wycieczek mieszkańców Poznania już w pierwszych latach XX wieku.

Puszczykówko – zabytkowy dworzec z początku XX wieku, wyremontowany w latach 2010-2011. Niedaleko dworca znajduje się Muzeum Pracownia Literacka Arkadego Fiedlera z pamiątkami z podróży słynnego podróżnika. Dodatkowa ekspozycja w ogrodzie/parku – wśród eksponatów między innymi replika statku Santa Maria. Puszczykówko to doskonała baza wypadowa do wycieczek po Wielkopolskim Parku Narodowym. Można skorzystać ze spływów kajakowych po Warcie.

Atrakcje w okolicy:

– 4 kilometry na wschód od stacji drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła i Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Rogalinku.
– 7 kilometrów na wschód od stacji zespół pałacowo-parkowy w Rogalinie, jedna z najważniejszych atrakcji turystycznych województwa. W okolicy największe w Europie skupisko dębów szypułkowych – w celu ochrony drzew utworzono Rogaliński Park Krajobrazowy.

Mosina – dworzec kolejowy wpisany do rejestru zabytków. Sezonowa atrakcja to Mosińska Kolej Drezynowa kursująca w wybrane dni na części nieczynnej linii kolejowej Puszczykówko – Osowa Góra, przez malownicze tereny Wielkopolskiego Parku Narodowego.

Czempiń – rozpoczyna się tu nieczynna dla ruchu pasażerskiego linia kolejowa Czempiń – Śrem. Odcinek Śrem – Mieszków jest nieczynny. W Czempiniu można zobaczyć kościół pw. pw. Świętych Szymona i Judy, pw. Św. Michała Archanioła, cmentarz ewangelicki i pałac niedostępny dla zwiedzających. W ostatnich latach zrewitalizowano centrum; na szczególną uwagę zasługuje Centrum Aktywizacji Społecznej w wyremontowanych dawnych zakładach przemysłowych (Tlenownia).

Kościan – miasto (ok. 24 tys. mieszkańców), dawniej ważny węzeł kolejowy. Wyremontowany dworzec, ładny rynek z ratuszem pośrodku (urok psują samochody), kościół pw. Wniebowzięcia NMP. W drodze z dworca do centrum mijamy Wojewódzki Szpital Psychiatryczny i ładne wille. Na peryferiach miasta wieża ciśnień zaadaptowana na ścianę wspinaczkową i obserwatorium astronomiczne. Do Kościana w sezonie letnim dojeżdżają drezyny Grodziskiej Kolei Dojazdowej jeżdżącej okazyjnie po linii kolejowej Grodzisk Wielkopolski – Kościan. Podczas aktualizacji artykułu Muzeum Regionalne było w remoncie.

Atrakcje w okolicy:

– 6 kilometrów na wschód od stacji kościół pw. św. Stanisława Kostki i zespół pałacowy w Racocie (obecnie ośrodek jeździecki).
– 10 kilometrów na wschód od stacji dworek i zabytkowa dzwonnica we wsi Choryń.
– 6 kilometrów na południowy wschód od stacji pałac w Nielęgowie odnowiony i zaadaptowany na obiekt gastronomiczny.
– 9 kilometrów na południowy wschód od stacji kościół pw. św. Barbary w Gryżynie; w pobliżu ruiny innego kościoła.

Stare Bojanowo – stacja początkowa Śmigielskiej Kolei Dojazdowej, kursującej obecnie tylko kilka razy w roku do rancza „Nowa Wieś”. 5 kilometrów na zachód od stacji miasteczko Śmigiel ze stylowym dworcem wspomnianej kolejki, kościołem pw. św. Stanisława Kostki, kościołem NMP Wniebowziętej oraz szachulcowym kościołem pw. św. Wita na cmentarzu.

Leszno – miasto w województwie wielkopolskim, dawna stolica województwa. Wyremontowany dworzec kolejowy, blisko dworca centrum z bardzo ładnym rynkiem, pośrodku którego stoi ratusz. Na mnie miasto wywarło dziwne wrażenie – z jednej strony ładne centrum, dużo zabytkowych budynków, z drugiej nudno i nigdy nie miałem ochoty pozostać w Lesznie na dłużej niż 2-3 godziny. Kilka interesujących miejsc w okolicach; do większości z nich dojedziemy autobusami komunikacji miejskiej.

Atrakcje w okolicy:

8 kilometrów na południowy wschód od centrum Leszna szachulcowy kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej z lat 1666-1668 we wsi Dąbcze.
8 kilometrów na południe od centrum miasta Rydzyna z pięknym zamkiem i ładnym rynkiem (do Rydzyny dojedziemy również pociągiem). Na granicy Rydzyny i wspomnianej wcześniej wsi Dąbcze znajduje się wiatrak-koźlak oraz zbiornik wodny z plażą czynną w sezonie letnim.
6 kilometrów na północ od centrum miasta ruiny pałacu w Gronówku.
8 kilometrów na północ od centrum miasta dwór w Wyciążkowie (własność prywatna).
10 kilometrów na północny wschód od miasta miejscowość Osieczna – zamek, w którym mieści się sanatorium, Jezioro Łoniewskie z wydzieloną plażą, Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa przy wjeździe do miasteczka od strony Leszna, rynek, kościół pw. św. Trójcy i kościół pw. św. Walentego.

Rydzyna – 3 kilometry od przystanku kolejowego wspomniany wcześniej zamek/pałac i rynek w Rydzynie. Z dworca do centrum Rydzyny dojeżdża również autobus podmiejski z Leszna.

Rawicz – przyjemne i ładne miasto. Wyremontowany dworzec kolejowy położony ponad kilometr od centrum; po drodze zwraca uwagę budynek Poczty Polskiej. Nieduże centrum z ładnym rynkiem i ratuszem, w którym mieści się Muzeum Ziemi Rawickiej. Warto zobaczyć kościół pw. św. Andrzeja Boboli. 6 kilometrów na wschód od stacji 4 kilometry od centrum Rawicza dzielnica Sarnowa – dawniej osobna miejscowość z ryneczkiem i kościołem pw. św. Andrzeja Apostoła z połowy XVIII wieku, odnowionym w 1948 roku.

Linia kolejowa Poznań – Rawicz – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy

3. Linia kolejowa Poznań – Kutno

Linia kolejowa Poznań – Kutno to fragment linii kolejowej nr 3 Kunowice – Warszawa i międzynarodowej linii kolejowej E20 Berlin – Moskwa. Opisywany fragment biegnie głównie przez obszar województwa wielkopolskiego, kończy się w województwie łódzkim. Linia remontowana w ostatnich latach. Na trasie kursują pociągi regionalne (głównie Koleje Wielkopolskie), pociągi pospieszne i EIC. W przypadku pociągów EIC niemal na całej długości linii przejazd z prędkością 120-160 km/h. Linia atrakcyjna pod względem turystycznym, choć do niektórych atrakcji trzeba dojechać rowerem lub dojść pieszo.

Linia Poznań – Kutno – najważniejsze stacje:

Poznań Główny –  patrz rozdział 1.

Poznań Garbary – dworzec systemowy, blisko bardzo ładny park Cytadela – doskonały na długie spacery, z Muzeum Uzbrojenia, Muzeum Armii Poznań, cmentarzami wojskowymi oraz rosarium. Z dworca idzie się około kilometr do Ostrowa Tumskiego i centrum Poznania.

Swarzędz – bardzo ładny budynek dworca kolejowego. Miasto przemysłowe znane z fabryki mebli. Blisko centrum Jezioro Swarzędzkie – popularne miejsce spacerów i wycieczek rowerowych; w lecie dostępna niewielka plaża. Można także zobaczyć kościół pw. św. Marcina z 1638 roku. 8 kilometrów na południe od stacji kościół pw. Narodzenia NMP w Tulcach.

Września – miasto (ok. 30 tys. mieszkańców). Ładny rynek z zabytkowym ratuszem. Zabytki sakralne, w tym drewniany kościół Świętego Krzyża. Pałac na Opieszynie (sala bankietowa), za którym rozpościera się park miejski. Przy ulicy Kaliskiej postawiono parowóz Px48 z 1954 roku z dwoma wagonami upamiętniający Wrzesińską Kolej Dojazdową Września – Pyzdry. Można zobaczyć Muzeum Regionalne.

Atrakcje w okolicy:

– 5 kilometrów na południowy wschód od stacji drewniany kościół pw. św. Marcina w Kaczanowie.
– 11 kilometrów na południowy wschód od stacji drewniany kościół pw. św Andrzeja Apostoła w Nowej Wsi Królewskiej
– 18 kilometrów na południowy wschód od stacji dawna granica zaborów w Kołaczkowie
– 22 kilometry na południowy wschód od stacji Pyzdry – dawna stacja końcowa Wrzesińskiej Kolei Dojazdowej; interesujące miasteczko z ładną panoramą od strony Warty, Muzeum Regionalnym, kilkoma zabytkami sakralnymi oraz dawnym dworcem kolei wąskotorowej, zaadaptowanym do innych celów.

Strzałkowo – małe miasto (ok. 5,3 tys. mieszkańców). Można zobaczyć kościół św. Doroty z 1934 roku. W pobliżu cmentarz jeńców wojennych i osób internowanych. 4 kilometry na południe od stacji niszczejący pałacyk w Paruszewie. 7 kilometrów na południe od stacji drewniany kościół pw. św. Małgorzaty w Graboszewie.

Słupca – miasto (ok. 14 tys. mieszkańców). Warto zobaczyć drewniany kościół pw. św. Wawrzyńca, inne atrakcje to kościół pw. św. Wawrzyńca i Rynek. Charakterystyczny budynek dworca kolejowego wymaga remontu. Na północy miasta Jezioro Słupeckie z czynnym sezonowo kąpieliskiem oraz pozostałościami dawnego grodziska na wyspie.

Atrakcje w okolicy:

– 5 kilometrów na północny wschód od stacji drewniany kościół pw. św. Bartłomieja w Koszutach Małych.
– 10 kilometrów na południe od stacji Dom Pracy Twórczej Uniwersytetu im. Adama Mickiewiczu w pałacu we wsi Ciążeń.
– 10 kilometrów na południowy wschód od stacji piękne opactwo cystersów w Lądzie. Za Lądem Nadwarciański Park Krajobrazowy.
– 13 kilometrów na południowy wschód stacji Zagórów – kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła oraz kościół ewangelicki.

Konin – dawne miasto wojewódzkie rozpościerające się na dużej powierzchni. Nieduże centrum miasta z kilkoma interesującymi zabytkami położone jest około 3 kilometry na południe od dworca kolejowego. Najważniejsze zabytki to ratusz, dawna synagoga, kościół pw. św. Bartłomieja i Słup Koniński – najstarszy znak drogowy w Europie Środkowo-Wschodniej. W dzielnicy Gosławice (8 km na północ od stacji) Muzeum Okręgowe.

Atrakcje w okolicy:

8 kilometrów na południe od stacji kościół św. Piotra i Pawła w Starym Mieście.
14 kilometrów na północny wschód od stacji Sanktuarium w Licheniu.
10 kilometrów na północny zachód od stacji klasztor Eremitów Kamedułów w Bieniszewie.

Koło – wyremontowany dworzec kolejowy. Nieduże centrum miasta oddalone o 3 kilometry od dworca; 5 kilometrów od dworca ruiny zamku w Kole. Oprócz ruin zamku kościoły i Muzeum Technik Ceramicznych. Niebezpieczna okolica dworca kolejowego. 8,5 km na południe od stacji drewniany kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Białkowie Kościelnym. 8 kilometrów na północ od stacji kościół pw. św. Jakuba we Wrzący Wielkiej.

Kłodawa – bardzo zaniedbana stacja kolejowa położona 3 kilometry od centrum miasta. W centrum miasta godne uwagi zabytki to drewniany kościół p.w. św. Fabiana i Sebastiana i kościół Wniebowzięcia N.M.P.. Tyle samo z dworca idzie się do zabytkowej kopalni soli, która obecnie jest wizytówką miasta. 3 kilometry na południe od stacji pałacyk we wsi Krzywata (własność prywatna).

Kutno (woj. łódzkie) – ważny węzeł kolejowy. Nieduże miasto z centrum położonym około kilometr od wyremontowanego dworca kolejowego. Najważniejsze miejsca to rynek i kościół pw. św. Wawrzyńca. Przy rynku czynne jest Muzeum Regionalne. Poza centrum Muzeum Bitwy nad Bzurą.

Linia kolejowa Toruń – Kutno – co zwiedzić i zobaczyć (pociąg + rower)
Linia kolejowa Kutno – Sierpc – co zwiedzić i zobaczyć (pociąg + rower)

Linia kolejowa Poznań – Kutno – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.

4. Poznań  – Kępno

Linia kolejowa Poznań – Kępno to dwutorowa, zelektryfikowana linia biegnąca głównie w pobliżu niedużych miast i miasteczek województwa wielkopolskiego, niezbyt popularnych wśród turystów. Po drodze znajduje się kilka węzłów kolejowych, zabytków kolejnictwa oraz godnych uwagi dworców kolejowych. Prędkość po remoncie bardzo dobra, jednak ze względu na tłok w okolicach Poznania radzę wybrać pociągi PKP Intercity.

Linia kolejowa Poznań – Kępno – najważniejsze stacje:

Poznań Główny – patrz rozdział 1.

Poznań Krzesiny – niedaleko stacji drewniany kościół w stylu norweskim.

Kórnik – zaniedbana stacja kolejowa we wsi Szczodrzykowo, położona 5 kilometrów od słynnego zamku w Kórniku z parkiem i arboretum.

Środa Wielkopolska – miasteczko przeciętne pod względem architektonicznym; warto jednak przyjechać w dni kursowania wąskotorowej Średzkiej Kolei Powiatowej. Dworzec kolejowy wyremontowany, można także zobaczyć rynek i kościół Najświętszego Serca Jezusa w centrum miasteczka. 6 kilometrów na wschód od stacji drewniany kościółek pw. św. Wawrzyńca w Mącznikach.

Jarocin – nieduże miasto (ok. 26 tys. mieszkańców), ważny węzeł kolejowy. Wyremontowany dworzec kolejowy, ładne centrum (rynek z ratuszem pośrodku, kościół pw. św. Jerzego), blisko centrum Pałac Radolińskich z parkiem i Muzeum Regionalnym, ruiny kościoła św. Ducha i samolot MIG-15 jako pomnik.

Atrakcje w okolicy:

5 kilometrów na zachód od stacji ruiny dworu w Roszkowie.
9 kilometrów na zachód od stacji drewniany kościół w Noskowie.
8 kilometrów na wschód od stacji pałac Tarce zaadaptowany na obiekt noclegowy.

Witaszyce – we wsi kościół z 1928 roku, pałac, Muzeum Wojen Napoleońskich i Muzeum Gwiezdnych Wojen (mogą już nie działać). Dawniej stacja początkowa Jarocińskiej Kolei Powiatowej. 5 kilometrów na południe od stacji drewniany kościół we wsi Magnuszewice. 4 kilometry na zachód od stacji pałac we wsi Zakrzew.

Kotlin – w centrum wsi można zobaczyć kościół z połowy XIX wieku i ruiny dworu. 4 kilometry na południowy zachód od stacji Sanktuarium Matki Bożej Miłościwej w Lutyni. 6 kilometrów na wschód od stacji drewniany kościół pw. św. Zofii w Sławoszewie.

Pleszew – stacja kolejowa we wsi Kowalew. Do oddalonego o 3 kilometry Pleszewa można dojechać koleją lokalną, której stacja położona jest kilkadziesiąt metrów od dworca. Pleszew to zaniedbane miasto; można zobaczyć wyremontowany dworzec kolejowy, rynek i Muzeum Piekarstwa. 3 kilometry na wschód od stacji Pleszew położony jest pałac w Korzkwach.

Taczanów – 2,5 kilometra od stacji, we wsi Taczanów Drugi, znajduje się pałac Taczanowskich.

Ostrów Wielkopolski – ważny węzeł kolejowy i średniej wielkości miasto. Miasto o dużym potencjale turystycznym, jednak zaniedbane. W drodze z dworca do rynku wyróżnia się budynek Poczty Polskiej. W okolicach rynku interesujące zabytki sakralne – kościół NMP Królowej Polski i konkatedra pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Na obrzeżach miasta zbiornik Piaski-Szczygliczka – popularne miejsce wypoczynku mieszkańców miasta i okolic w lecie.

Linia kolejowa Wrocław – Ostrów Wielkopolski – co zwiedzić i zobaczyć (pociąg + rower)

Antonin – w pobliżu przystanku kolejowego pałac myśliwski zaadaptowany na obiekt noclegowy, kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej oraz plaża sezonowa nad jeziorem Szperek.

Ostrzeszów – nieduże miasteczko. Z dworca kolejowego do centrum idzie się około 5 minut. Warto zobaczyć rynek z ratuszem, w którym mieści się Muzeum Regionalne, drewniany kościół pw. św. Mikołaja, kościół pw. Najświętszej Maryi Panny. Wizytówką miasta jest klasztor i kościół w zespole pobenedyktyńskim Sióstr Nazaretanek.

Kępno – węzeł kolejowy, jeden z dwóch dwupoziomowych dworców kolejowych w Polsce. Zabytkowy budynek dworca. Z dworca do centrum miasteczka należy pokonać około 1,5 km. W centrum Kępna zobaczymy między innymi rynek, Muzeum Ziemi Kępińskiej, kościół pw. św. Marcina i zabytkowy budynek Poczty Polskiej. 6 kilometrów od Kępna sanktuarium w Bralinie.

Linia kolejowa Poznań – Ostrów Wlkp. – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.
Linia kolejowa Ostrów Wlkp. – Kępno – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.

5. Linia kolejowa Poznań – Trzemeszno

Linia kolejowa Poznań – Trzemeszno to fragment linii kolejowej 353 Poznań Wschód – Skandawa, biegnący po terytorium województwa wielkopolskiego. Na trasie kursują pociągi regionalne Polregio, Kolei Wielkopolskich, pociągi pospieszne i EIC. Linia atrakcyjna pod względem turystycznym, podobnie jak następna jej część położona w województwie kujawsko-pomorskim.

Linia Poznań – Trzemeszno – najważniejsze stacje:

Poznań Główny – patrz rozdział 1

Kobylnica – 3 kilometry na północ od stacji drewniany kościół pw. św. Mikołaja w Wierzenicy. 4 kilometry na południowy wschód od stacji szachulcowy kościół pw. św. Michała Archanioła w Uzarzewie.

Pobiedziska-Letnisko – przystanek kolejowy na peryferiach miasteczka Pobiedziska. Niedaleko przystanku położone są jedne z najbardziej znanych atrakcji województwa wielkopolskiego dla rodzin z dziećmi – Skansen Miniatur Szlaku Piastowskiego oraz Gród. W tunelu kolejowym mural odsłonięty z okazji setnej rocznicy Powstania Wielkopolskiego.

Pobiedziska – miasteczko (ok. 8,5 tys. mieszkańców). Blisko stacji sezonowe kąpielisko nad jeziorem Biezdruchowo oraz centrum miasta – Rynek, Dom Rekolekcyjny, kościół pw. św. Ducha i kościół pw. św. Michała Archanioła.

Lednogóra – 4,5 kilometra na północ od stacji Jezioro Lednickie. Nad brzegami jeziora znajduje się szereg popularnych atrakcji: Wielkopolski Park Etnograficzny, Muzeum Pierwszych Piastów, czy folwark w Dziekanowicach. Na Ostrowie Lednickim ruiny kościoła i palatium z X wieku. Do słynnej Bramy Trzeciego Tysiąclecia w Polach Lednickich należy pokonać 8 kilometrów, podobnie jak do drewnianego kościoła pw. św. Katarzyny w Waliszewie. 2 kilometry na południe od stacji kościół pw. Narodzenia NMP w Imielnie.

Gniezno – średniej wielkości miasto popularne wśród turystów. Wyremontowany dworzec kolejowy; brak informacji na temat Gnieźnieńskiej Kolei Wąskotorowej (planowano częściową odbudowę i reaktywację) oraz możliwości zwiedzania parowozowni. Centrum miasta położone 5-10 minut piechotą od dworca – warto zobaczyć rynek, bazylikę z wieżą widokową, zabytki sakralne położone wzdłuż Traktu Królewskiego oraz Muzeum Początków Państwa Polskiego. Najnowszą atrakcją są rzeźby królików stworzone na wzór wrocławskich krasnoludków. W sezonie letnim możliwość wypoczynku nad jeziorem Winiary.

Trzemeszno – miasteczko (niecałe 8 tys. mieszkańców); najważniejszy zabytek to bazylika Wniebowzięcia NMP i św. Michała Archanioła. 10 kilometrów na południe od Trzemeszna sanktuarium maryjne we wsi Ostrowite Przysowskie.

Linia kolejowa Poznań – Trzemeszno – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.
Linia kolejowa Toruń – Trzemeszno – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.

6. Linia kolejowa Poznań – Krzyż

Linia kolejowa Poznań – Krzyż to fragment linii kolejowej nr 351 łączącej Poznań ze Szczecinem. Odcinek Krzyż – Poznań został oddany do użytku w 1848 roku. Opisywany odcinek zelektryfikowano w latach 1975-1977. Na trasie kursują pociągi regionalne, pospieszne i EIC. Pociągi regionalne są z reguły zatłoczone.

Linia kolejowa Poznań – Krzyż – najważniejsze stacje:

Poznań Główny – patrz rozdział 1.

Kiekrz – blisko stacji Jezioro Kierskie; popularny ośrodek sportów-wodnych i rekreacji. Warto też zobaczyć kościół pw. św. Michała Archanioła i Wniebowzięcia NMP oraz zachowany wiatrak typu „Holender”. W Kiekrzu linia kolejowa nr 351 łączy się z Kolejową Obwodnicą Poznania. 2,5 km na północ od stacji miejsce, gdzie podobno miało miejsce objawienie Jezusa Chrystusa.

Rokietnica – we wsi można zobaczyć kościół Chrystusa Króla z plebanią oraz dawny dwór. Do zabytków należy także zespół dworca kolejowego. Rozpoczyna się tu nieczynna linia kolejowa Rokietnica – Skwierzyna.

Szamotuły – miasto liczące niecałe 19 tysięcy mieszkańców. Do początku XXI wieku ośrodek przemysłowy. Największe atrakcje to Zamek Górków, rynek, Baszta Halszki, kościół pw. Świętego Krzyża, bazylika pw. Matki Bożej Pocieszenia i św. Stanisława Biskupa z pierwszej połowy XV wieku. Rozpoczyna się tu nieczynna linia kolejowa Szamotuły – Międzychód.

Wronki – nieduże miasto (11 tys. mieszkańców), kojarzone z zakładem karnym i fabryką Amica. Wyremontowany dworzec kolejowy, klasztor Franciszkanów, zabytkowa wieża ciśnień. Pod Wronkami zaczyna się ścieżka rowerowa po śladzie dawnej linii kolejowej Wronki – Oborniki Wielkopolskie.

Atrakcje w okolicy:

– 10 kilometrów na wschód od stacji pałac zaadaptowany na centrum konferencyjne i kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Obrzycku, miasteczku reklamowanych na blogach za zabudowę i atmosferę z czasów PRL-u.
– 18 kilometrów na wschód od stacji słynny zamek w Stobnicy; w pobliżu dawny most kolejowy.
– 6 kilometrów na zachód od stacji kościół pw. św. Krzyża i św. Mikołaja w Biezdrowie.

Do Obrzycka i Stobnicy można również dojść lub dojechać rowerem z przystanku kolejowego Pęckowo. Odległość jest o 3 kilometry mniejsza.

Krzyż – ważny węzeł kolejowy. Wielki, bardzo zaniedbany dworzec kolejowy. Na terenie miasta Krzyż Wielkopolski (6 tys. mieszkańców) warto zobaczyć kościół pw. Antoniego Padewskiego. 3 kilometry na północ od stacji kąpielisko nad jeziorem Łokacz.

Linia kolejowa Poznań – Krzyż – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.

7. Linia kolejowa Poznań – Szczecinek

Linia kolejowa łącząca Poznań z Piłą i miastami województwa zachodniopomorskiego: Szczecinkiem, Białogardem i Kołobrzegiem. Niedawno wyremontowana, dużo postojów po drodze, ostatnia stacja na terenie województwa wielkopolskiego to Lotyń. Pociągi regionalne często są bardzo zatłoczone.

Linia Poznań – Szczecinek – najważniejsze stacje:

Poznań Główny – patrz rozdział 1

Golęczewo – dawniej wzorcowa wieś pruska uroczyście otwarta w 1906 roku.

Chludowo – w pobliżu stacji drewniany kościół pw. Wszystkich Świętych. Na obrzeżach wsi pruska wieża obserwacyjna z XIX wieku.

Oborniki Wielkopolskie Miasto – przystanek kolejowy w centrum miasta Oborniki (ok. 18 tys. mieszkańców). Warto zobaczyć rynek, szachulcowy kościół Świętego Krzyża z 1766 roku, kościół pw. Wniebowzięcia NMP i kościół pw. św. Józefa z 1901 roku.

Atrakcje w okolicy:

– 4 kilometry na wschód od stacji dwór w Łukowie (własność prywatna; niedostępny do zwiedzania); w tej samej wsi drewniany kościółek pw. św. Michała Archanioła.
– 9 kilometrów na wschód od stacji niszczejący pałac i kaplica w Uchorowie;
– 12 kilometrów na wschód od stacji dalej w Nieszawie.
– 8 kilometrów na zachód od stacji Dom Rekolekcyjny w Bąblinie.

Oborniki Wielkopolskie – dawniej stacja węzłowa. Rozpoczynała się tu linia kolejowa nr 381 Oborniki – Wronki, po śladzie której wybudowano ścieżkę rowerową. Nad pobliskim jeziorem park rekreacyjno-wypoczynkowy; w lecie kąpielisko.

Parkowo – blisko stacji zbudowany na planie regularnego koła kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata i św. Małgorzaty z przełomu XVIII i XIX wieku.

Rogoźno Wielkopolskie – stacja kolejowa w mieście Rogoźno (ok. 11 tys. mieszkańców). Tereny rekreacyjne nad Jeziorem Rogozińskim, rynek, zabytki sakralne (kościół pw. św. Wita, poewangelicki kościół pw. św. Ducha z drewnianą dzwonnicą), Muzeum Regionalne, okazałe budynki kilku szkół.

Atrakcje w okolicy:

– 3 km na północny zachód od stacji wystawa pojazdów militarnych we wsi Gościejewo.
– 8 km na zachód od stacji dwór w Nininie (zamieszkały).
– 8 km na wschód od stacji kościół i pw. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Pruścach.

Budzyń – miasteczko (ponad 4 tys. mieszkańców). Można zobaczyć kościół pw. św. Barbary, poewangelicki kościół św. Andrzeja Boboli oraz tzw. kamień Prezydenta Mościckiego w lesie, gdzie były Prezydent RP Ignacy Mościcki miał stanowisko w trakcie licznych polowań prowadzonych w okolicznych lasach.

Atrakcje w okolicy:

– 12 kilometrów na wschód od stacji bardzo ładny kościół pw. św. Marcina we wsi Żoń.
– 9 kilometrów na południowy wschód od stacji plaża nad Jeziorem Kaliszańskim.
– 7 kilometrów na zachód od stacji kościół parafialny Matki Bożej Pocieszenia w budynku dawnego spichrza w Wyszynach.

Chodzież – interesujące miasto liczące około 20 tys. mieszkańców. Wyremontowany dworzec kolejowy, rynek, Domy Tkaczy, możliwości uprawiania sportów wodnych nad Jeziorem oraz sportów zimowych na stoku narciarskim. Warto zobaczyć kościół św. Floriana, budynek Sądu Rejonowego i kompleks budynków Fabryki Porcelany (upadła). Na uwagę zasługuje także kompleks Wielkopolskiego Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii. Z Chodzieży biegnie nieczynna dla ruchu pasażerskiego linia kolejowa do stacji Gołańcz, która pewnie zostanie przerobiona na ścieżkę kolejową.

Piła Główna – główny dworzec kolejowy w Pile. Piła to średniej wielkości miasto, dawna stolica województwa, ważny węzeł kolejowy. Niemal cała zabytkowa zabudowa Piły została zniszczona podczas II wojny światowej, więc dominują blokowiska. Najważniejsze atrakcje turystyczne to zabytkowy dworzec Piła Główna, Muzeum Okręgowe Stanisława Staszica, kościół pw. Stanisława Kostki, kościół św. Rodziny; z nowszych atrakcji Pilskie Muzeum Wojskowe.

Jastrowie – miasto liczące ok. 8,5 tysiąca mieszkańców. Zabytki sakralne – kościół pw. św. Michała Archanioła, kościół pw. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski, dawny ratusz, domy szachulcowe. W pobliżu Jastrowia kolejny wysadzony w 1945 roku przez wycofujące się wojska niemieckie most nad Gwdą (dawna linia Złotów – Jastrowie). Ponadto plaże – dzika i miejska nad jeziorem Jastrowie Wielkie.

Okonek – w pobliżu rezerwat przyrody z wrzosowiskami, gdzie pozyskiwany jest pyszny miód wrzosowy.

Lotyń – w centrum wsi zabytkowy szachulcowy kościół pw. Wniebowzięcia NMP; zachował się również stary budynek spichlerza. Stacja położona dwa kilometry od centrum wsi. 4 kilometry na zachód od stacji, we wsi Wilcze Laski, kościół pw. Wszystkich Świętych. W Lubnicy (10 km na wschód od stacji) rodzinny park rozrywki Owadogigant.

Szczecinek (woj. zachodniopomorskie) – miasto w liczące ok. 40 tysięcy mieszkańców. Węzeł drogowy i kolejowy. Położone wśród trzech jezior Trzesiecko, Wielimie i Wilczkowo. Ze względu na dobrze rozwiniętą infrastrukturę turystyczną i położenie nad wspomnianymi jeziorami stanowi popularny cel wycieczek. Z dworca kolejowego do centrum idzie się około 2 kilometry. Najważniejsze zabytki i atrakcje Szczecinka to rynek, kościół Narodzenia NMP w Szczecinku, Zamek Książąt Pomorskich – obecnie hotel i restauracja, Muzeum Regionalne, Wieża kościelna św. Mikołaja, park miejski, Wieża Przemysława (poza centrum) i niemiecki schron bojowy, również położony poza centrum miasta.

Linia kolejowa Poznań – Piła – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.
Linia kolejowa Piła – Szczecinek – opis rozszerzony (pociąg + rower)

8. Linia kolejowa Poznań – Gołańcz

Linia kolejowa Poznań – Gołańcz to wielkopolski fragment linii kolejowej łączącej Poznań i Bydgoszcz, prowadzącej przez nieduże miejscowości. Odcinek na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego jest nieczynny dla ruchu pasażerskiego. Linia niezelektryfikowana. W latach 2011-2013 wyremontowano odcinek Poznań Wschód – Wągrowiec. Na trasie kursują spalinowe zespoły trakcyjne Kolei Wielkopolskich.

Linia kolejowa Poznań – Gołańcz – najważniejsze stacje:

Poznań Główny –  patrz rozdział 1.

Czerwonak – 3,5 kilometra na wschód od stacji drewniany kościół pw. św. Józefa z połowy XVIII wieku we wsi Kicin. 7 kilometrów na wschód od stacji drewniany kościół pw. św. Mikołaja i dwór zaadaptowany na hotel w Wierzenicy. W okolicy rozpościera się Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka – bardzo dobre miejsce na spacery.

Owińska – nieduża wieś. Ładny, trochę zaniedbany budynek stacji kolejowej. W bezpośrednim pobliżu stacji opuszczony i według legend nawiedzony budynek dawnego szpitala psychiatrycznego. W miejscowości warto odwiedzić Muzeum Tyflologiczne (eksponaty związane z niewidomymi) działające przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla niewidomych, kościół pw. św. Mikołaja i zaniedbany pałac rodziny von Tresków. Na stawach na wschód od dworca urządzono sezonowe kąpielisko.

Bolechowo – stacja przy wsiach Bolechowo i Bolechowo-Osiedle, gdzie znajduje się siedziba fabryki autobusów Solaris. We wsi także niszczejący pałac rodziny von Tresków. W lasach na wschód od stacji ukryty dawny schron oraz infrastruktura dawnego dywizjonu obrony przeciwlotniczej. 3 kilometry na zachód od stacji gmach starego kasyna oficerskiego we wsi Biedrusko – obecnie w rękach prywatnych. Tuż obok pałac zaadaptowany na restaurację i hotel.

Murowana Goślina – dziesięciotysięczne miasteczko. Kilka zabytków sakralnych – kościół pw. św. Jakuba, poewangelicki pw. św. Ducha oraz Izba Regionalna. 3 kilometry na wschód od stacji pałac w Boduszewie (własność prywatna).

Wągrowiec – przyjemne miasteczko (25 tys. mieszkańców), znane głównie z aquaparku. Miłośnicy kolei kojarzą wągrowiecki dworzec – jeden z najpiękniejszych w Wielkopolsce i nie tylko. Warto zobaczyć między innymi „Tańczącą fontannę”, skrzyżowanie rzek Wełny i Nielby, kościół i klasztor pocysterski.

Gołańcz – małe miasto. Niewyremontowany zabytkowy dworzec kolejowy, ruiny zamku rycerskiego, pojedyncze zabytkowe budynki. W okolicach pozostałości po fortyfikacjach i schronach z 1939 roku. Końcowa stacja rozebranej linii kolejowej Chodzież – Gołańcz.

Linia kolejowa Poznań – Gołańcz – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.

9. Linia kolejowa Poznań – Wolsztyn

Linia kolejowa Poznań – Wolsztyn to jedna z najciekawszych linii kolejowych w Wielkopolsce, zarówno ze względu na atrakcje turystyczne wzdłuż trasy, jak również fakt, że na linii co jakiś czas pociągi rozkładowe prowadzone są przez parowóz, ale sytuacja w tej kwestii zmienia się jak w kalejdoskopie – w okresie obowiązywania jednego rozkładu jazdy można się przejechać pociągiem prowadzonym przez parowóz, później już nie, za jakiś czas reaktywują takie połączenia, znów zawieszają i tak w kółko.

Na odcinku Poznań – Luboń przebieg linii kolejowej pokrywa się z przebiegiem linii Poznań – Leszno, później pociąg wjeżdża na niezelektryfikowaną linię do Wolsztyna. Połączenia obsługiwane są przez Koleje Wielkopolskie, a pasażerów wożą spalinowe zespoły trakcyjne, o ile nie kursuje pociąg z parowozem.

Linia kolejowa Poznań – Wolsztyn – najważniejsze stacje:

Poznań Główny – patrz rozdział 1.

Szreniawa – w pobliżu stacji kolejowej Narodowe Muzeum Przemysłu Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego. Na pagórku w środku lasu wieża widokowa na szczycie Wieży Mauzoleum Rodziny Birbaumów.

Trzebaw Rosnówko – w pobliżu stacji park rozrywki, w którym utworzono między innymi Park Miniatur. W okolicy możliwość wypoczynku nad jeziorami w Jarosławcu oraz wsi Chomęcice Wypalanki.

Strykowo – wieś znana z Jeziora Strykowskiego (możliwość aktywnego wypoczynku w sezonie ) oraz pałacu, w którym obecnie mieści się hotel i restauracja.

Granowo – dość duża wieś (2,5 tys. mieszkańców). Najważniejszy zabytek to drewniany kościół św. Marcina, na listę zabytków wpisano również siedzibę biblioteki publicznej mieszczącej się w dawnym dworku wraz z otaczającym ją parkiem.

Grodzisk Wielkopolski – nieduże, ładne miasto, znane dawniej z klubu piłkarskiego Groclin Grodzisk Wielkopolski. Warto zwiedzić nieduże centrum, kilka kościołów (w tym drewniany kościółek pw. Ducha Świętego), Muzeum Ziemi Grodziskiej i park miejski. Wyremontowany dworzec kolejowy.

Rakoniewice – małe miasteczko (3,5 tys. mieszkańców) z ładnym centrum. Warto zwiedzić Wielkopolskie Muzeum Pożarnictwa, wizytówką miasteczka jest także zabytkowy pałac zaadaptowany na siedzibę władz gminy.

Wolsztyn – miasto znane z parowozowni i Parady Parowozów. Ponadto Jezioro Wolsztyńskie i skansen. Z zabytków należy wymienić kościół pw. NMP Niepokalanej Poczętej.

Atrakcje w okolicy:

4 kilometry na zachód od stacji pałac i samolot Iskra jako pomnik w Powodowie.

Linia kolejowa Poznań – Wolsztyn – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.

10. Linia kolejowa Poznań – Zbąszynek

Linia kolejowa Poznań – Zbąszynek to główna magistrala kolejowa łącząca województwo wielkopolskie z lubuskim, następnie biegnąca w stronę granicy polsko-niemieckiej. Linia wyremontowana, na trasie kursują pociągi regionalne Kolei Wielkopolskich, Polregio pociągi pospieszne i pociągi EIC.

Linia kolejowa Poznań – Zbąszynek – najważniejsze stacje:

Poznań Główny –  patrz rozdział 1.

Buk – miasteczko. Warto zobaczyć rynek, drewniany kościół pw. św. Krzyża i dawną synagogę.

Opalenica – nieduże miasto (ok. 10 tys. mieszkańców), dawniej stacja Opalenickiej Kolei Dojazdowej. Zabytki i atrakcje: ratusz, kościół pw. św. Mateusza, kaplica cmentarna, plebania i kościół pw. św. Józefa. 3 kilometry na południe od stacji Muzeum Gospodarki Mięsnej w Sielinku.

Nowy Tomyśl – piętnastotysięczne miasto. Najbardziej znana atrakcja to niewielkie ogród zoologiczny. Do innych miejsc wartych odwiedzenia należy zaliczyć Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa, dawny ratusz, zabytkowy młyn, kościoły: poewangelicki pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1780 roku i Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy z 1895 roku. Wizytówką miasta jest także największy kosz wiklinowy świata, ustawiony jako pomnik.

Chrośnica – 4 kilometry na północ od stacji drewniany kościół pw. św. Wawrzyńca z drogą krzyżową.

Zbąszyń – miasto położone nad jeziorem Błędno – w sezonie możliwość wypoczynku. Dawniej rozpoczynała się tu linia kolejowa Zbąszyń – Trzciel – Międzychód. W centrum można zobaczyć kościół Wniebowzięcia NMP przy Rynku i Wieżę Bramną.

Zbąszynek (woj. lubuskie)  – ważny węzeł kolejowy. Zabytki sakralne: kościół pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła, kościół pw. Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny, kościół ewangelicki – wszystkie z przełomu lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku.

Atrakcje w okolicy:

1,5 km na południe od stacji modrzewiowy kościół pw. śś Szymona i Judy prawdopodobnie przełomu XIV i XV wieku w Kosieczynie. We wsi także pałacyk oraz dawny dwór.
6 kilometrów na południowy zachód od stacji poewangelicki kościół pw. Przemienienia Pańskiego z 1880 roku w Kręcku.
4 kilometry na północ od stacji pałac w Dąbrówce Wielkopolskiej.

Linia kolejowa Poznań – Zbąszynek – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.

11. Linia kolejowa Ostrów Wlkp. – Sieradz

Opisywana tutaj linia kolejowa Ostrów Wielkopolski – Sieradz to fragment linii kolejowej nr 14 Tuplice – Łódź Kaliska. Odcinek z tego rozdziału biegnie w większej części na obszarze województwa wielkopolskiego, a ostatnie stacje znajdują się w województwie łódzkim. Na trasie kursują pociągi regionalne i pospieszne, przy czym część pociągów z Poznania w stronę Łodzi omija Ostrów Wielkopolski, wjeżdżając na łącznicę przed stacją.

Linia Ostrów Wielkopolski – Sieradz – najważniejsze stacje:

Ostrów Wielkopolski – patrz rozdział 4

Czekanów – przystanek kolejowy we wsi Lewków, do której warto przyjechać, aby zobaczyć Pałac Lipskich oraz kościół pw. św. Wojciecha.

Ociąż – we wsi drewniany kościół pw. Narodzenia NMP z cmentarzykiem przykościelnym.

Nowe Skalmierzyce – piękny, okazały dworzec kolejowy; prawdopodobnie wyremontowany, ale nie mogę zweryfikować. Przed II wojną światową stacja graniczna pomiędzy zaborem rosyjskim a niemieckim.

Kalisz – miasto średniej wielkości; dawna stolica województwa. Dużo zabytków i interesujących miejsc – centrum położone ponad dwa kilometry od dworca kolejowego. Najważniejsze miejsca to rynek, Bazylika kolegiacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, drewniany kościół pw. św. Wojciecha, rezerwat archeologiczny i budynek dawnego więzienia. W letnie weekendy uruchamiane są dwie autobusowe linie turystyczne.

Kalisz Winiary – w pobliżu przystanku kolejowego Zalew Szary – popularne tereny spacerowe. 4 kilometry na północ od stacji drewniany kościół pw. św. Jakuba we wsi Tłokinia Kościelna; w tej samej wsi także pałac zaadaptowany na hotel.

Opatówek – dawniej stacja początkowa kolejki wąskotorowej do Zbierska (obecnie kursuje bardzo rzadko na krótkim odcinku). W Opatówku warto zwiedzić Muzeum Historii Przemysłu i kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz zobaczyć most żelazny z 1824 roku w parku miejskim.

Sieradz (woj. łódzkie) – dawniej miasto wojewódzkie. Wyremontowany dworzec kolejowy położony około 2 kilometry od centrum miasta. Warto zobaczyć Rynek, Muzeum Okręgowe, mały skansen i kościół pw. Wszystkich Świętych.

Atrakcje w okolicy:

– 4,5 kilometra na południe od stacji drewniany kościół pw. św. Walentego w Kłocku.
– 5 kilometrów na północny zachód od stacji Sanktuarium Matki Bożej, Księżnej Ziemi Sieradzkiej we wsi Charłupia Mała.

Linia kolejowa Ostrów Wlkp. – Sieradz – rozszerzony opis zabytków i atrakcji wzdłuż trasy.

12.  Pozostałe linie kolejowe

Podróżując pociągiem po Wielkopolsce możemy się przejechać po kilku liniach mało istotnych, przynajmniej na razie, z punktu widzenia ruchu turystycznego. Większość z tych linii położona zaczyna się w Lesznie. W czerwcu 2018 roku reaktywowano przewozy pasażerskie na linii kolejowej Gniezno – Jarocin.

Pociągi regionalne Kolei Wielkopolskich kursują pomiędzy Lesznem a Ostrowem Wielkopolskim. To trasa interesująca z punktu widzenia miłośników kolei, ponieważ w kilku miejscowościach kursowały kiedyś pociągi po obecnie nieczynnych liniach kolejowych. Do najciekawszych miejsc po drodze należą: miasteczko Poniec, Pawłowice z odrestaurowanym pałacem, w którym mieści się Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki i Krotoszyn, gdzie krzyżują się także linie kolejowe z Jarocina i Wrocławia/Oleśnicy.

Linia kolejowa Leszno – Ostrów Wielkopolski – co zobaczyć (pociąg + rower)

Szynobusami dojedziemy także z Leszna do Zbąszynka w województwie lubuskim. Po drodze warto zahaczyć o Wolsztyn, ewentualnie zrobić sobie wycieczkę po z Poznania do Leszna, z Leszna do Wolsztyna i z powrotem do Poznania.

Linia kolejowa Leszno – Zbąszynek – co zobaczyć (pociąg + rower)

Pod koniec 2019 roku reaktywowano przewozy na linii kolejowej Leszno – Głogów łączącej województwa wielkopolskie i dolnośląskie, a której fragment przebiega przez województwo lubuskie. Warto zwiedzić miasteczko Wschowa położone w województwie lubuskim.

Linia kolejowa Leszno – Głogów – co zobaczyć (pociąg + rower)

Na krótkim odcinku linii kolejowej Jarocin – Krotoszyn z okien pociągu zobaczymy niszczejące stacje kolejowe. Jedna z nich to Golina – wywodzi się stąd rodzaj białego haftu, a we wsi warto zobaczyć drewniany kościół pw. św. Andrzeja Apostoła. Z kolei w Koźminie Wielkopolskim w tutejszym zamku/pałacu działa muzeum lokalne, na zwiedzanie jednak trzeba umawiać się z wyprzedzeniem. Z miejscowych kościołów najciekawszy wydaje się drewniany kościół cmentarny pw. Trójcy Świętej.

Największe miasto położone przy linii kolejowej Piła – Krzyż to Trzcianka (ok. 17 tys. mieszkańców). Z nielicznych atrakcji należy wymienić Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka, ratusz oraz budynek Sądu Rejonowego.

Nie brakuje atrakcji wzdłuż linii kolejowej Jarocin – Gniezno. Oprócz wymienionych wcześniej miast Jarocin, Września i Gniezno warto zobaczyć ruiny zamku Opalińskich w Radlinie i pałac w Miłosławiu.

Wzdłuż wielkopolskiego odcinka linii kolejowej Wrocław – Ostrów Wielkopolski nie ma jakichś szczególnie ważnych atrakcji, natomiast przy linii kolejowej Wrocław – Krotoszyn można zatrzymać się w Zdunach, aby zobaczyć kościół ewangelicki, kościół pw. św. Jana Chrzciciela i kaflarnię.

Linia kolejowa Wrocław – Ostrów Wielkopolski – co zobaczyć (pociąg + rower)
Linia kolejowa Wrocław – Krotoszyn – co zobaczyć (pociąg + rower)

Województwo dolnośląskie planuje także odbudowę przerwanego odcinka linii Góra – Bojanowo i reaktywację przewozów pasażerskich na trasie w najbliższych latach.

13. Pleszewska Kolej Lokalna

Pleszewska Kolej Lokalna codziennie przewozi turystów pomiędzy stacjami Pleszew Wąskotorowy a Pleszew Miasto. Linia kolejowa Poznań – Kluczbork została wybudowana 4 kilometry od ówczesnego Pleszewa, ponieważ właściciel majątku Malinie (obecnie część miasta) nie zgodził się, aby przez jego grunty biegło torowisko. Stację „Pleszew” wybudowano więc we wsi Kowalew. Szybko okazało się, że miasta położone przy linii kolejowej rozwijają się znacznie szybciej i na przełomie XIX i XX wieku przystąpiono do budowy budowy kolei łączącej centrum miasta ze stacją Pleszew. W tym samym czasie powiat krotoszyński budował linię z Krotoszyna do stacji Pleszew.

Odcinek Pleszew Wąskotorowy – Pleszew Miasto o długości około 3 kilometrów funkcjonuje jako trójszynowy splot torowy – jedna szyna służy pojazdom przystosowanym do ruchu po torze szerokości 750, jak i 1435 mm, dwie pozostałe zapewniają kompletność toru każdego z rozstawów. Rozwiązanie wykonano już w pierwszej dekadzie XX wieku, w celu uniknięcia przeładunku towaru na tabor wąskotorowy w Kowalewie. Przejazd pomiędzy stacją początkową a końcową trwa 10 minut.

W 2015 roku kolej reaktywowano przewozy pasażerskie. W latach 2015-2017 przewozy prowadzone były przez wąskotorowy wagon rumuńskiej produkcji MBxd2, w 2017 roku Grupa SKPL sprowadziła z Czech wagony motorowe serii 810, które przewożą pasażerów do dziś po torze 1435 mm.

Kolej stała się atrakcją turystyczną. Obecnie rozkład jazdy ułożony jest w taki sposób, aby pasażerowie pociągów z Pleszewa mogli przesiąść się na pociągi jadące w stronę Poznania, Łodzi i Ostrowa Wielkopolskiego. Dworzec Pleszew Miasto został wyremontowany – mieści się w nim biblioteka. Pleszewska Kolej Lokalna kursuje przez cały rok. Jest to również najkrótsza trasa pasażerskiego pociągu rozkładowego w Polsce.

Rozkład jazdy dostępny jest na stronie shortlines.pl

14. Kolej + w Wielkopolsce

Pod koniec 2020 roku opublikowano listę projektów zakwalifikowanych do drugiego etapu programu Kolej +, mającego na celu rewitalizację, odbudowę i budowę linii kolejowych w całej Polsce. Do programu zakwalifikowano pięć projektów z województwa wielkopolskiego. Jeśli uda się je zrealizować, podróżowanie pociągiem po Wielkopolsce będzie jeszcze bardziej atrakcyjne dla turystów, a nowe linie pojawią się w aktualizacjach tego przewodnika:

1) Budowa linii kolejowej Konin – Turek – moim zdaniem inwestycja trudna do zrealizowania, aczkolwiek przydałaby się linia kolejowa do miasta i odbudowanie linii wąskotorowej Kaliskiej Kolei Dojazdowej, której ostatni pociąg dojechał do Turku w 2006 roku.

2) Rewitalizacja linii kolejowej nr 369 – odcinek Czempiń – Śrem. Bardzo istotny projekt z punktu widzenia turystów i mieszkańców dojeżdżających do Poznania. Na długim odcinku linia biegnie bardzo blisko głównej drogi. Szkoda, że nie zostanie zrewitalizowany odcinek Śrem – Mieszków.

3) Rewitalizacja linii kolejowej nr 360 na odcinku Gostyń – Kąkolewo. Dzięki rewitalizacji odcinka będzie można dojechać z Gostynia do Leszna, ale nie do Jarocina ani do Poznania. Nie wróżę sukcesu tej inwestycji.

4) Rewitalizacja linii kolejowej nr 368 Międzychód – Szamotuły. Oby udało się ocalić linię przed rozbiórką.

5) Rewitalizacja kolejowego ciągu komunikacyjnego na liniach kolejowych nr 390 / 236 Czarnków – Rogoźno – Wągrowiec. Do Czarnkowa obecnie dojeżdżają tylko pociągi specjalne uruchamiane przez Turkol.

15. Nieczynny most kolejowy w Stobnicy

Nieczynny most kolejowy to jedna z ciekawszych atrakcji kolejowych w Wielkopolsce.

Most łączy wsie Stobnica i Brączewo, jest pozostałością po linii kolejowej Oborniki Wielkopolskie – Wronki. Linia została wybudowana w latach 1909-1910; budowę częściowo sfinansował hrabia Zbigniew Raczyński. Most nad Wartą ma 245 metrów długości. Był dwukrotnie wysadzany – raz przez Wojsko Polskie 1 września 1939 roku, drugi raz przez wycofujących się niemców zimą 1945 roku. Po wojnie odbudowany.

Ruch pasażerski na linii zawieszono 31 sierpnia 1991 roku, trzy lata później zawieszono też ruch towarowy. W latach 2005-2013 linię całkowicie rozebrano.

Pozostałością po nieczynnej linii kolejowej jest właśnie ten most, wpisany wprawdzie na listę zabytków, lecz zaniedbany i niszczejący. Powstały ubytki, mimo to mieszkańcy obu wsi, które łączy most, korzystają z niego na co dzień ryzykując zdrowiem i życiem.

16. Koleje wąskotorowe

Na terenie województwa wielkopolskiego w czasie opracowywania artykułu było czynnych pięć kolei wąskotorowych, przy czym przyszłość jednej z nich stoi pod dużym znakiem zapytania. Dawniej istniało znacznie więcej linii wąskotorowych, po których zostało niewiele lub nic.

Najbardziej znana wielkopolska kolej wąskotorowa to Średzka Kolej Powiatowa kursująca w wybrane weekendy w sezonie letnim na trasie Środa Wielkopolska – Zaniemyśl. Trasa liczy 14 kilometrów, a bilety są stosunkowo niedrogie.

Więcej informacji: www.sredzkakolej.pl

Kolej parkowa Maltanka w Poznaniu przypomina trochę koleje dziecięce w krajach byłego ZSRR. Krótka trasa prowadzi znad Jeziora Maltańskiego przez lasek do ogrodu zoologicznego w Poznaniu.

Aktualne informacje i rozkład jazdy znajdziecie na stronie MPK Poznań

Nieźle radzi sobie Wyrzyska Kolej Powiatowa w Białośliwiu. O ile wierzyć informacjom z oficjalnej, bardzo słabo opracowanej strony internetowej, pociągi kursują w wybrane dni na trasie Białośliwie Wąskotorowe – Pobórka (6 km.). Dawniej kolej docierała aż do Łobżenicy, ale czasy te bezpowrotnie minęły.

Więcej informacji: 600mm.pl

Nie wiadomo, co będzie ze Śmigielską Koleją Dojazdową (również Śmigielska Kolej Wąskotorowa) kursującą bardzo rzadko pomiędzy Starym Bojanowem a Śmiglem, ewentualnie ranczem „Nowa Wieś”. Dawniej kolejka łączyła stacje Stare Bojanowo i Rakoniewice, pozostało po niej bardzo niewiele, a brak informacji na temat rozkładu jazdy i innych podstawowych spraw źle wróży jej przyszłości.

Grupa SKPL podczas wakacji uruchamia niedzielne pociągi Zbiersk – Złotniki na odcinku dawnej Kaliskiej Kolei Dojazdowej. Być może za jakiś czas linia zostanie wydłużona do Opatówka.

To wszystkie czynne wielkopolskie koleje wąskotorowe. Do niedawna Pleszewska Kolej Lokalna kursowała jako wąskotorowa, obecnie na krótkiej linii pasażerów przewożą czeskie motoraczki – pojazdy normalnotorowe.

Niewiele pozostało z dawnej Gnieźnieńska Kolej Wąskotorowa. Była to jedna z najciekawszych atrakcji turystycznych Wielkopolski, kolej o ogromnym potencjale turystycznym i jej zamknięcie zaskoczyło wielu miłośników kolei. W ostatnich latach kursowała na krótkiej trasie w Gnieźnie w wakacje, jednak znalezienie rozkładu jazdy graniczyło z cudem.

Kolej normalnotorowa Pleszew – Pleszew Miasto to część dawnej linii Krotoszyńskiej Kolei Dojazdowej łączącej Krotoszyn z Dobrzycą i Pleszewem. Ostatni pociąg Krotoszyn – Pleszew wyjechał w trasę 12 stycznia 1986 roku. Na miejscu dawnego peronu wąskotorowego w Krotoszynie stoi skład kolejki wąskotorowej jako pomnik i pamiątka po dawnej wąskotorówce. W Dobrzycy zachował się budynek dawnego dworca kolejki (pełni inne funkcje)

We Wrześni historię Wrzesińskiej Kolei Dojazdowej przypomina parowóz z wagonikami jako pomnik stojący przy ulicy Kaliskiej. Pierwszy odcinek kolei został oddany do użytku w 1898 roku, w 1922 roku kolej wąskotorowa połączyła Wrześnię z Pyzdrami. 31 sierpnia 1976 roku ostatni pociąg rozkładowy pokonał trasę Września – Pyzdry. Trasa liczyła 22 kilometry.

Poza fragmentami torów niewiele pozostało z Opalenickiej Kolei Dojazdowej. Na części starej linii kolejowej zbudowano ścieżki rowerowej i raczej nie należy się spodziewać, że kolej zostanie upamiętniona choćby przez postawienie składu jako pomnika.

Opalenicka Kolej Dojazdowa – ciekawy film na You Tube

Tuż obok dworca kolejowego w Kole stał dworzec Koło Wąskotorowe, dokąd swego docierała linia kolei wąskotorowej z Sompolna. W 2004 roku na dworzec przybył ostatni pociąg towarowy Przystronie – Koło Wąskotorowe. Wkrótce potem dworzec Koło Wąskotorowe został zburzony, a po dawnej kolei wąskotorowej nie pozostało chyba nic.

Do 1991 roku kursowały pociągi na Jarocińskiej Kolei Dojazdowej łączącej stacje Witaszyce i Zagórów. Ostatni pociąg pokonał odległość 46 kilometrów w 2 i pół godziny; przy tej prędkości kolej raczej nie miałaby szans nawet jako atrakcja turystyczna. Ślad po dawnym torze został niedawno nabyty przez Gminę Jarocin. Należy spodziewać się, że na trasie dawnej wąskotorówki powstanie ścieżka rowerowa, choć nie jest to jeszcze przesądzone.

Średzka Kolej Powiatowa dawniej docierała aż do Poznania i w pobliżu galerii handlowej „Malta” dla upamiętnienia nieistniejącej linii utworzono „Ślad Torowiska Średzkiej Kolei Powiatowej”. W Parku Rataje można też zobaczyć Skansen Średzkiej Kolei Powiatowej – zrekonstruowana stacyjka, dwa parowozy i wagon restauracyjny.

Lubisz podróże koleją i poznawanie nowych miejsc? Chcesz być na bieżąco z ofertami promocyjnymi na kolei? Zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku, Twitterze i Instagramie.  Natomiast TUTAJ znajdziesz informacje na temat kolei z całego świata.

Wsparcie bloga
Jeśli spodobał ci się blog, warto go wesprzeć drobną darowizną TUTAJ. Opracowanie wielu artykułów trwa tygodniami, ich aktualizacja rozbudowa i rozbudowa latami. Bez pieniędzy nie da się utrzymać i rozwijać ambitnych projektów, a w dzisiejszym świecie zarabia się na płytkich, tabloidowych treściach. Zapraszam również nasz fanpage na Facebooku.