Kraków to stolica województwa małopolskiego i popularny cel wycieczek turystów z całego świata. Pociągiem z Krakowa można dojechać do niemal wszystkich najważniejszych polskich miast, dlatego w artykule przedstawiłem propozycje na wycieczki jednodniowe pociągiem z Krakowa z uwzględnieniem pociągów regionalnych. Kryterium był czas dojazdu, który nie mógł przekroczyć dwóch godzin w jedną stronę od ostatniej stacji w Krakowie. Na liście nie znalazła się więc np. Chabówka, gdzie warto odwiedzić Skansen Taboru Kolejowego, jednak pojawi się ona w osobnym artykule opisującym wycieczki pociągiem z Krakowa na weekend. To tym bardziej zasadne, że najlepiej pojechać tam w letnie weekendy, kiedy uruchamiane są pociągi retro.

Pociągiem z Krakowa – spis treści:

1. Kierunek Wieliczka
2. Kierunek Rzeszów
3. Kierunek Nowy Sącz
4. Kierunek Katowice, Olkusz i Oświęcim
5. Kierunek Kielce
6. Kierunek Wadowice i Zator

Strona główna —> Pociągiem po Polsce

Od autora
Z reguły nie podaję odnośników do stron muzeów i innych atrakcji, ponieważ nie byłbym w stanie kontrolować, czy odnośniki są aktualne. Jeśli moje informacje okażą się przydatne, będę wdzięczny za drobne wsparcie bloga, co pozwoli mi utrzymać i rozwijać projekt.

1. Kierunek Wieliczka

Wieliczka – dzięki bardzo dobremu połączeniu kolejowemu dojazd pociągiem z Krakowa do Wieliczki (o ile nie ma utrudnień w postaci prac torowych) jest najlepszym sposobem dotarcia do znanej na całym świecie wielickiej kopalni soli. Bardzo dobrze prezentują się dwie wyremontowane stacje kolejowe w Wieliczce (do 2011 roku pociągi kończyły bieg kilkaset metrów dalej, o czym przypominają tory wtopione w trakt za stacją Wieliczka Rynek-Kopalnia). Podczas spaceru po centrum Wieliczki można podziwiać zachowane nadszybia (np. szyb Regis); przy rynku wyblakłe już trójwymiarowe malowidło przedstawiające pracę górników, godne uwagi są także zabytki sakralne – bogato zdobiony kościół św. Klemensa z XIX wieku oraz drewniany kościół św. Sebastiana z 1582 roku. Przy kopalni soli ładny park i tężnia.

2. Pociągiem z Krakowa – kierunek Rzeszów

Linia Kraków – Tarnów i dalej w stronę Rzeszowa nie może narzekać na brak pasażerów i pociągów. Na odcinku Kraków – Tarnów kursują pociągi Kolei Małopolskich, w stronę Rzeszowa pociągi Polregio. W Tarnowie zwykle trzeba się przesiadać, natomiast dojazd bezpośredni jest możliwy kursującymi co 2 godziny lub częściej pociągami PKP Intercity, których nie uwzględniam w artykule. Na liście nie ma Rzeszowa, dokąd czas przejazdu przekracza dwie godziny pociągami regionalnymi. Ze względu na dużą odległość od stacji kolejowej nie wymieniłem także Brzeska.

Staniątki – można rozważyć wizytę w Zespole Klasztornym Opactwa Benedyktynek założonego w 1238 roku. Na szczególną uwagę zasługuje najstarszy halowy kościół w Polsce. W ścianach kościoła pozostawiono pociski z ostrzału podczas I wojny światowej. Kilka razy w roku dla zwiedzających otwierane są części klasztoru niedostępne na co dzień. W ostatnich latach prowadzono prace konserwatorskie i remontowe.

Bochnia – dworzec kolejowy z lat 1904-1908 zbudowany w miejscu mniejszego dworca z XIX wieku. Centrum oddalone od dworca o 10 minut piechotą można zwiedzić w godzinę – do zobaczenia zrewitalizowany, a właściwie zabetonowany rynek i Bazylika św. Mikołaja z 1440 roku; obecny kształt zawdzięcza przebudowie w 1905 roku. Więcej czasu spędzimy w Muzeum Regionalnym mieszczącym się w zabytkowym budynku przy Rynku (kolekcja rękodzieła, rzeźby, kultury pozaeuropejskie, dzieje Bochni) oraz w znanej daleko poza Bochnią tutejszej Kopalni Soli, mniej popularnej niż ta w Wieliczce. Najciekawszymi atrakcjami dla turystów w kopalni są przeprawa łodzią po zalanej solanką komorze, przejazd kolejką kopalnianą oraz zjazd zjeżdżalnią o długości 140 metrów, łączącą dwa poziomy kopalni.

Z Bochni warto wybrać się busem do Nowego Wiśnicza i Lipnicy Murowanej. W Nowym Wiśniczu należy zwiedzić zamek wzniesiony w XIV wieku, wielokrotnie przebudowywany; dawną siedzibę rodu Kmitów, a później Lubomirskich oraz Muzeum Ziemi Wiśnickiej. Z kolei Lipnica Murowana słynie z rynku i drewnianego kościoła św. Leonarda wpisanego na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Tarnów – bardzo interesujące miasto o bogatej historii. Dobre miejsce zarówno na kilkugodzinny spacer, weekendowy pobyt, jak również jako baza wypadowa do wycieczek kolejowych, autobusowych i rowerowych po okolicy. Zabytkowy dworzec kolejowy, 10 minut piechotą od dworca katedra i jeden z najładniejszych rynków w regionie z ratuszem pośrodku. W pobliżu drewniany kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej oraz Stary Cmentarz z bogato zdobionymi nagrobkami. Po synagodze zniszczonej przez hitlerowców zachowała się bima – miejsce do odczytywania Tory, w okolicach deptaka – ulicy Wałowej – zwraca uwagę piękny mural przedstawiający fragment Panoramy Siedmiogrodzkiej. O ciekawej historii obrazu przeczytacie w licznych przewodnikach. Polecam także spacer po Parku Strzeleckim oraz wizytę w Muzeum Okręgowym z oddziałami. W mieście nie brakuje innych zabytków, pomników, zabytkowych cmentarzy (np. cmentarz żydowski i wojskowy), murali, kościołów, ładnych budynków, czy takich ciekawostek jak Brama Seklerska – jedna z trzech takich bram w Polsce. Na osobną wizytę zasługuje nawiązujące do koncepcji miasta-ogrodu osiedle Mościce zbudowane w drugiej połowie lat dwudziestych XX dla pracowników powstających wtedy w Tarnowie zakładów azotowych.

Dębica – miasto w województwie podkarpackim. Miasto z kategorii przeciętnych, trafiło na listę za sprawą Muzeum Regionalnego z ciekawymi eksponatami. Zobaczymy tu między innymi kolekcję broni ciężkiej, wóz strażacki, czy lokomotywę dawnej kolei cegielnianej działającej w tym mieście. Bardzo tanie bilety wstępu.

3. Kierunek Nowy Sącz

Na cel wycieczki jednodniowej z Krakowa warto wybrać również okolice Tarnowa lub Nowy Sącz oraz Stary Sącz. W przypadku dwóch ostatnich miejsc czas przejazdu bezpośrednim pociągiem regionalnym nieznacznie przekracza dwie godziny w jedną stronę. Można wprawdzie szybciej dojechać autobusem, jednak linia kolejowa Tarnów – Krynica-Zdrój słusznie jest zaliczana do najpiękniejszych linii kolejowych w Polsce i do czasu wybudowania linii Podłęże – Piekiełko pozostaje nam wybór tej linii, czego turyści nie powinni żałować, o ile nie obowiązuje zastępcza komunikacja autobusowa.

Tuchów – największą atrakcją Tuchowa jest Bazylika pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z lat 1655-1682, doskonale widoczna z okien pociągu. W bazylice znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej Tuchowskiej; ściągają tu pielgrzymki z Małopolski i ze Słowacji. Przy bazylice działa także Muzeum Misyjne Redemptorystów.

Ciężkowice – miejscowość przeżywająca w ostatnich latach najazd turystów chcących pospacerować po rezerwacie przyrody „Skamieniałe Miasto” i Wąwozie Czarownic. Trasa łatwa nawet dla rodzin z dziećmi, z każdą ze skał wiąże się jakaś legenda. Warto zobaczyć także Muzeum Przyrodnicze im. Krystyny i Włodzimierza Tomków, ryneczek, kościół Pana Jezusa Miłosiernego i św. Andrzeja Apostoła, cmentarz wojenny, a w 2021 roku otwarto Park Zdrojowy. W trakcie opracowywania artykułu trwała budowa ścieżki w koronach drzew.

w okolicy Ciężkowic miłośnicy wędrówek górskich powinni wejść na wieżę widokową w Bruśniku (6,5 km od Ciężkowic), a miłośnicy muzyki odwiedzić Dwór Paderewskiego w Kąśnej Dolnej, gdzie urządzono niewielkie muzeum poświęcone kompozytorowi.

Nowy Sącz – dawna stolica województwa. Średniej wielkości miasto z pięknie odrestaurowanym dworcem kolejowym (przed dworcem stoi parowóz-pomnik oraz pomnik kolejarza, w sąsiedztwie osiedle kolejowe). W drodze do centrum mijamy zadbany park miejski. Nowy Sącz również może pochwalić się bardzo ładnym rynkiem z ratuszem, zachowały się ruiny zamku, zabytki sakralne, cmentarz żydowski, wzdłuż Dunajca wytyczono ścieżki pieszo-rowerowe. Na obrzeżach miasta Sądecki Park Etnograficzny – dość duży skansen z obiektami przedstawiającymi między innymi wieś łemkowską.

Stary Sącz – położony po sąsiedzku Stary Sącz uważany jest za jedno z najpiękniejszych polskich miasteczek. Miasteczko ładne, ale przez samochody zaparkowane na płycie zabytkowego rynku oraz główną drogę przechodzącą przez centrum, trudno poczuć atmosferę tego miejsca. Niemniej warto tu przyjechać zobaczyć zabytki sakralne (kościół św. Elżbiety, zespół klasztorny Klarysek), jak i Muzeum Regionalne. O wizycie papieża Jana Pawła II przypomina Ołtarz Papieski widoczny z okien pociągu wjeżdżających na stację Stary Sącz. Dużą popularnością cieszy się niedawno wybudowana ścieżka w koronach drzew, kończąca się punktem widokowym. W drodze do ścieżki mijamy cmentarz choleryczny.

4. Kierunek Katowice, Olkusz i Oświęcim

Po zakończeniu remontu linii kolejowej dojazd pociągiem z Krakowa do Katowic stał się dużo łatwiejszy. Najszybsze pociągi pokonują trasę w mniej niż godzinę, natomiast pociągi osobowe jadą dłużej i często są zatłoczone. Przez linię kursują także pociągi do Oświęcimia oraz uruchomione kilka lat temu bezpośrednie pociągi z Krakowa do Olkusza. Z Katowic można kontynuować podróż do innych miejsc województwa śląskiego, ale szerzej o tym w artykule o wycieczkach jednodniowych pociągiem z Katowic.

Krzeszowice – dawne uzdrowisko. Rozpoczynamy tu podróż autobusem do Klasztoru Karmelitów Bosych w Czernej z 1. połowy XVII wieku, położonym w Dolinie Eliaszówki, popularnej wśród miłośników wędrówek lesnuch. W pobliżu także ruiny imponującego Diabelskiego Mostu. Ruiny zamku Tenczyn położone są około 8 kilometrów od stacji w Krzeszowice w przeciwnym kierunku. Zamek zbudowany przez Tęczyńskich w 1. połowie XIV wieku po spaleniu przez Szwedów nie został odbudowany i opuszczony w XVIII wieku popadł w ruinę. Ruiny są bardzo dobrze zachowane. Do zamku jest trochę bliżej ze stacji Wola Filipowska, natomiast z Krzeszowic można dojechać busem lub autobusem. W ubiegłych latach, w sezonie letnim, MPK Kraków uruchamiało weekendową linię rekreacyjną z Krzeszowic. W samych Krzeszowicach do odwiedzenia dawny Park Zdrojowy z murowanym kościołem z połowy XIX wieku.

Jaworzno Szczakowa – półtora kilometra od dworca kolejowego rozpościerają się tereny spacerowe, wykreowane przez agencje reklamowe jako „Polskie Malediwy”, czyli tak zwany Park Gródek, jedna z największych polskich atrakcji turystycznych.

Mysłowice – bardzo zaniedbane miasto o zmarnowanym potencjale. Półtora kilometra od dworca warto natomiast znajduje się warte odwiedzenia Centralne Muzeum Pożarnictwa z bardzo ciekawą wystawą wozów strażackich. Tuż obok działa Muzeum Historii Mysłowic, jednak jeśli o to muzeum będą dbać tak jak o miasto, może zostać w przyszłości zamknięte. Najciekawsze zabytkowe budynki w Mysłowicach położone są tuż przy budynku dworca kolejowego, w pobliżu pętli tramwajowej.

Katowice – stolica województwa śląskiego w ostatnich dekadach przeszła dużą zmianę. Na pozór brzydkie miasto kryje wiele ciekawych miejsc dla ambitnych turystów, lubiących odkrywać mało znane zabytki. Zwykły turysta przyjeżdżający na jednodniową wycieczkę powinien zobaczyć Muzeum Śląskie z najróżniejszymi wystawami tematycznymi dotyczącymi Górnego Śląska, osiedle Nikiszowiec z charakterystyczną zabudową oraz w miarę możliwości Park Śląski. Do Muzeum Śląskiego z dworca idzie się pieszo 15 minut, mijając po drodze rynek, blok Superjednostkę oraz Spodek, natomiast na Nikiszowiec należy dojechać autobusem, a do Parku Śląskiego tramwajem. W bezpośrednim sąsiedztwie dworca głównego w Katowicach także znajdziemy miejsca warte odwiedzenia, np. Stary Dworzec, pierwszy katowicki Drapacz Chmur, zaniedbany cmentarz żydowski, czy gmach Urzędu Wojewódzkiego. Przed dłuższą wycieczką warto poznać historię Katowic i tutejszych osiedli.

Olkusz – za Trzebinią pociągi z Krakowa do Olkusza jadą w stronę Bukowna i dalej do miejsca docelowego. Olkusz to nieduże miasto z dużą liczbą atrakcji turystycznych w okolicy. Najnowsza atrakcja to Podziemna Trasa Turystyczna. Zachowały się fragmenty murów miejskich, kilka interesujących kościołów (w tym bazylika św. Andrzeja Apostoła z unikatowymi organami autorstwa Hansa Hummla z początku XVII wieku), miasto posiada zaskakująco bogatą ofertę muzealną – w centrum Olkusza działa Muzeum Regionalne PTTK, Muzeum Afrykanistyczne oraz małe Muzeum Pożarnictwa Ziemi Olkuskiej. Okolice Olkusza także kryją atrakcyjne miejsca – Pustynię Błędowską, ruiny zamku w Rabsztynie, czy Sanktuarium w Jaroszowcu.

Oświęcim – miasto kojarzone przede wszystkim z Miejscem Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau. Na zwiedzanie dawnego obozu zagłady należy przeznaczyć kilka godzin, jednak przy okazji warto odwiedzić położone niedaleko Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej prezentujące historię mieszkańców ziemi oświęcimskiej z naciskiem na II wojnę światową oraz położone 3 kilometry od Miejsca Pamięci Auschwitz centrum miasta (z dworca 1,5 km w inną stronę), gdzie w Muzeum Zamek w bardzo ciekawy sposób przedstawiono historię miasta, a z wieży widokowej można podziwiać panoramę Oświęcimia. Muzeum Zamek posiada oddział w budynku Starego Ratusza przy Rynku Głównym. W dawnej synagodze poznamy historię oświęcimskich Żydów; ponadto istnieje możliwość odwiedzenia położonego kilometr dalej cmentarza żydowskiego. W sezonie wiosenno-jesiennym ożywają Bulwary – park nad przepływającą przez miasto Sołą. Ze względu na bardzo dobrze rozwiniętą i stosunkowo niedrogą bazę noclegową, po zakończeniu remontów linii kolejowych Oświęcim może być także doskonałą bazą wypadową do wycieczek kolejowych po województwach małopolskim i śląskim.

5. Kierunek Kielce

Wycieczki pociągiem z Krakowa w stronę Kielc to chyba najmniej popularny kierunek spośród wymienionych w artykule. Miejscowości mijane po drodze na pozór wydają się nieatrakcyjne, jednak co ambitniejsi turyści znajdą w nich interesujące zabytki. Na liście nie uwzględniłem Buska-Zdroju ze względu na zmiany w połączeniach kolejowych i kursowaniu pociągu uniemożliwiające przekazanie aktualnej informacji.

Miechów – centrum miasta oddalone o 1,5 km od ładnego dworca kolejowego (na dworcu bardzo podobała mi się mapa miejscowości). W Miechowie warto zobaczyć bazylikę wzniesioną przez bożogrobowców w drugiej połowie XII wieku, następnie kilkukrotnie przebudowywaną. Zachował się dworzec nieistniejącej już kolei wąskotorowej (obecnie ścieżka rowerowa); w trakcie opracowywania artykułu był jednak w fatalnym stanie.

Jędrzejów – również interesujące miasto. Dawniej dworzec kolejowy był większy i ładniejszy, jednak został zniszczony podczas drugiej wojny światowej. Przez cały rok warto zobaczyć Opactwo Cystersów, założone przez nich jako pierwsze w Polsce, Muzeum im. Przypkowskich przy jędrzejowskim rynku z dużą kolekcją zegarów słonecznych i kościół pw. św. Trójcy. W sezonie letnim kursuje Świętokrzyska Kolej Wąskotorowa. W trakcie opracowywania artykułu przewozy odbywały się na odcinku Jędrzejów – Jasionna, za jakiś czas, po remoncie trasy składy będą kursować z Jędrzejowa do Pińczowa.

Skansen w Tokarni – jedną z najciekawszych i najlepiej ocenianych atrakcji województwa świętokrzyskiego jest Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni. Skansen położony jest około 3 kilometrów od stacji Wolica, na której zatrzymują się pociągi regionalne z Krakowa do Kielc.

Kielce – stolica województwa świętokrzyskiego z okien pociągu sprawia przygnębiające wrażenie – wielkie, niekończące się blokowiska. Najładniejsze miejsce w centrum to okolice Pałacu Biskupów oraz Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii. W Pałacu Biskupów mieści się obecnie Muzeum Narodowe z galerią obrazów i innych dzieł sztuki.
W Kielcach działa dużo muzeów, przy czym niektóre wydają się istnieć tylko dla łatwego zarobku. Na pewno warto zobaczyć Muzeum Historii Kielc, ewentualnie Muzeum Zabawek i Zabawy, szczególnie, jeżeli to wycieczka z dziećmi. Dla dzieci przygotowano Energetyczne Centrum Nauki położone jednak poza centrum, więc jeden dzień może nie wystarczyć.

6. Kierunek Wadowice i Zator

Ostatnia trasa prowadzi z Krakowa do Wadowic. Do Wadowic dojedziemy pociągami Kraków – Bielsko-Biała (częstotliwość kursowania pozostawia wiele do życzenia), natomiast do Zatora pociągami Kraków – Przeciszów (po zakończeniu remontu stacji w Oświęcimiu być może dojadą do tego miasta). Część miejsc wymienionych w artykule obsługują również pociągi Kraków – Zakopane.

Skawina – miasto średnio atrakcyjne, ale warto zobaczyć w drodze do opactwa w Tyńcu (5 km piechotą, można podjechać autobusem). Wyremontowany dworzec kolejowy, ciekawa wystawa w Muzeum Regionalnym, najciekawsze budynki to kościół parafialny z czasów Kazimierza Wielkiego (obecny kształt po odbudowie z 1826 r.), ratusz i budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.

Kalwaria Zebrzydowska – miejscowość znana z sanktuarium pasyjno-maryjnego z największą w Polsce drogą krzyżową, założoną już w XVII wieku przez Mikołaja Zebrzydowskiego. Droga krzyżowa składa się z 52 kaplic, kościółków, kapliczek, figur i mostów. Każdego roku rzesze pielgrzymów ściągają na adorację cudownego obrazu Matki Boskiej Kalwaryjskiej.

Kilka kilometrów od Kalwarii Zebrzydowskiej i 5 kilometrów od stacji kolejowej Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona leży Lanckorona, bardzo popularna miejscowość, rozsławiona w mediach i na blogach za sprawą rynku z drewnianą zabudową. W sezonie i w weekendy należy liczyć się z tłumami turystów. Jednym bardzo się podoba, inni uważają, że jest przereklamowana.

W położonym niedaleko Stryszowie (stacja kolejowa przy linii kolejowej w stronę Suchej Beskidzkiej i Zakopanego) miłośnicy muzeów powinni zobaczyć dwór z końca XVIII wieku (przebudowany w połowie XVIII wieku). Dwór uważany jest za jeden z najciekawszych przykładów dawnego budownictwa rezydencjalnego w Małopolsce. Mieści się tu oddział Zamku Królewskiego na Wawelu, a dla zwiedzających przygotowano ekspozycję stałą „Wnętrza dworu polskiego w XIX wieku”.

Wadowice – nieduże miasto, bardzo łatwe do zwiedzania, bowiem najważniejsze atrakcje położone są blisko siebie na niedużej powierzchni, niecałe 10 minut piechotą od dworca kolejowego. Turyści przyjeżdżają do Wadowic zobaczyć Muzeum Dom Rodzinny Jana Pawła II w kamienicy przy ulicy Kościelnej 7, gdzie w jednym z mieszkań urodził się i dorastał Karol Wojtyła. Warto też zobaczyć okazałą bazylikę przy Placu Jana Pawła II oraz małe, położone po sąsiedzku, Muzeum Miejskie Wadowickiego Centrum Kultury, gdzie poznamy historię oraz ciekawostki związane z Wadowicami i Doliną Skawy.

Zator – miasteczko dawniej znane jako stolica Doliny Karpia – jednego z najstarszych i największych w Polsce ośrodków hodowli karpia. Obecnie turyści z całej Europy Środkowej przyjeżdżają do tutejszego parku rozrywki Energylandia, przy okazji odwiedzając inne atrakcje dla rodzin z dziećmi. Z zabytków należy wymienić kościół wybudowany w 1393 r. (zachowała się chrzcielnica z XV w. oraz fragmenty fresków) oraz zamek z 1445 roku. Dawna siedziba książąt zatorskich na skutek licznych przebudów zatraciła swój charakter. W trakcie opracowywania artykułu trwał remont zamku, w którym przyszłości ma działać hotel i restauracja.