Województwo lubuskie to jedno z województw, którego nie zwiedziłem w stopniu pozwalającym na opracowanie bardzo szczegółowego przewodnika, więc tworząc artykuł Pociągiem po województwie lubuskim ograniczyłem się do najważniejszych atrakcji dla podróżujących pociągiem i rowerem. Województwo lubuskie nie wydaje mi się zbyt atrakcyjne – winnice, którymi się chwali, to nie mój klimat, nie kursują tu koleje wąskotorowe, nie ma też muzeów kolejnictwa, dużo budynków dworców i stacji kolejowych wymaga remontu. Jest jednak kilka miejsc, które warto zwiedzić, choć nie do wszystkich dojedziemy pociągiem. Poniżej najważniejsze linie kolejowe w województwie oraz linie stykowe z innymi województwami.

Ostatnia aktualizacja: 28.01.2023

Spis treści:

1. Linia kolejowa Zielona Góra – Głogów
2. Linia kolejowa Krzyż – Kostrzyn
3. Linia kolejowa Zielona Góra – Kostrzyn
4. Linia kolejowa Zielona Góra – Zbąszynek
5. Linia kolejowa Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski
6. Linia kolejowa Zbąszynek – Rzepin
7. Linia kolejowa Zielona Góra – Żagań
8. Pozostałe linie kolejowe
9. Kolejka ogrodowa Nietoperek
10. Lubuska Kolej Regionalna (ciekawostka)

Strona główna —> Pociągiem po Polsce

Zastrzeżenie
Nie podaję odnośników do stron muzeów i innych atrakcji, ponieważ nie byłbym w stanie kontrolować, czy odnośniki są aktualne. Jeśli moje informacje okażą się przydatne, będę wdzięczny za drobne wsparcie bloga, co pozwoli mi utrzymać i rozwijać projekt.

1. Linia kolejowa Zielona Góra – Głogów

Fragment tzw. Nadodrzanki, linii kolejowej z Wrocławia do Szczecina biegnącej przez województwa dolnośląskie, lubuskie i zachodniopomorskie. Opisywany odcinek położony jest w przeważającej części (Zielona Góra – Czerna) na obszarze województwa lubuskiego. Linia zelektryfikowana, w ostatnich latach remontowana. Po trasie kursują pociągi REGIO oraz pociągi pospieszne PKP Intercity.

Linia kolejowa Zielona Góra – Głogów – wybrane stacje

Zielona Góra – średniej wielkości miasto reklamujące się na wszystkich możliwych blogach komercyjnych; znane z winnic w okolicy. W centrum, na peryferiach oraz w okolicy znajdziemy trochę interesujących atrakcji:

Najważniejsze atrakcje Zielonej Góry

• figurki „Bachusików” w różnych częściach centrum
• Muzeum Ziemi Lubuskiej
• Centrum Nauki Keplera – Centrum Przyrodnicze
• nieduża palmiarnia
• Planetarium „Wenus”
• konkatedra św. Jadwigi
• rynek z ratuszem
• Wieża Głodowa
• Ogród Botaniczny i mini zoo

Najważniejsze atrakcje w okolicy:

• Park Książęcy i ruiny pałacu w Zatoniu
• Skansen w Ochli
• Lubuskie Muzeum Wojskowe w Drzonowie
• Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Świdnicy

Niedoradz – we wsi kościół pw. św. Jakuba Apostoła. 5 kilometrów na południowy wschód od stacji kościół pw. Podwyższenia Krzyża św, niszczejący pałac oraz ryneczek z ratuszem we wsi Otyń.

Nowa Sól – miasto (niecałe 40 tysięcy mieszkańców). Można zobaczyć rynek, Muzeum Miejskie, kościół pw św. Michała Archanioła z 1596 roku, kościół pw. św. Barbary, zabytkowe wille i domy. Atrakcja dla dzieci to Park Krasnala utworzony dla upamiętnienia produkcji krasnali na przełomie XX i XXI wieku. Niedawno otwarto także Park Fizyki. Przez Nową Sól biegnie ścieżka rowerowa po starotorzu dawnej linii kolejowej Wolsztyn – Żagań.

Bytom Odrzański – nieduże miasteczko z ładnym centrum. Warto zobaczyć rynek, kościół pw. św. Hieronima, pojedyncze zabytkowe domy w różnych częściach miasteczka. 7 kilometrów na południowy zachód od stacji niszczejący dwór i kościół pw św. Bartłomieja Apostoła w Miłakowie.

Głogów (woj. dolnośląskie) – miasto (ok. 67 tys. mieszkańców) niemal w całości zniszczone podczas II wojny światowej. Zachowały się pojedyncze zabytkowe budynki, część odbudowano. Najciekawsze obiekty to ruiny kościoła św. Mikołaja, ratusz, zamek (obecnie siedziba Muzeum Muzeum Archeologiczno-Historycznego), pozostałości po dawnych fortyfikacjach.

Linia kolejowa Wrocław – Zielona Góra – szczegółowy opis (pociąg + rower)

2. Linia kolejowa Krzyż – Kostrzyn

Linia kolejowa Krzyż – Kostrzyn rozpoczyna się na terenie województwa wielkopolskiego; jednak tuż za stacją Krzyż przebiega granica z województwem lubuskim. Jest to linia niezelektryfikowana. Miejscami bardzo ładne widoki, najciekawszy jest przejazd estakadą kolejową w Gorzowie Wielkopolskim. Na odcinku Gorzów Wielkopolski – Krzyż kursują pociągi osobowe i pospieszne, na odcinku Gorzów – Wielkopolski – Kostrzyn nad Odrą pociągi regionalne w postaci spalinowych zespołów trakcyjnych obsługiwanych przez Polregio.

Linia kolejowa Krzyż – Kostrzyn – stacje:

Krzyż (woj. wielkopolskie) – ważny węzeł kolejowy. Wielki, bardzo zaniedbany dworzec kolejowy. Na terenie miasta Krzyż Wielkopolski (6 tys. mieszkańców) warto zobaczyć kościół pw. Antoniego Padewskiego. 3 kilometry na północ od stacji kąpielisko nad jeziorem Łokacz.

Linia kolejowa Szczecin – Krzyż – co zobaczyć (pociąg + rower)

Nowe Drezdenko – stacja kolejowa położona 2 kilometry od centrum Drezdenka, miasteczka liczącego ok. 10 tysięcy mieszkańców, w którym można zwiedzić Muzeum Puszczy Drawskiej i Noteckiej oraz zobaczyć kościoły pw. Przemienienia Pańskiego, pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa i pw. Matki Boskiej Różańcowej. Poza tym pojedyncze zabytkowe budynki w różnych częściach miasteczka.

Strzelce Krajeńskie Wschód – dworzec systemowy we wsi Zwierzyn. Do centrum miasteczka Strzelce Krajeńskie (ok. 10 tys. mieszkańców) należy pokonać 6 kilometrów. Najważniejsze zabytki w centrum to Brama Młyńska, mury obronne i kościół pw. Matki Bożej Różańcowej z początku XIV wieku.

Santok – miasteczko. Warto zobaczyć Muzeum Grodu w Santoku oraz stojący po sąsiedzku kościół pw. św. Józefa. W pobliskim Gralewie (2 km na północ od stacji) szachulcowy kościół pw. Podwyższenia Krzyża z 1708 roku. 2,5 km na południe od stacji szachulcowy kościół pw. św. Antoniego w Starym Polichnie.

Gorzów Wielkopolski – wyremontowany dworzec kolejowy. Z dworca do najważniejszych atrakcji w centrum miasta dojdziemy pieszo w ciągu 15 minut. Blisko znajduje się bulwar nad Wartą, katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Studnia Czarownic. Miłośnicy komunikacji miejskiej mogą przejechać się tramwajem. Sam Gorzów Wielkopolski nie jest jakimś szczególnie pięknym miastem. Zabytki są „porozrzucane” po różnych częściach miasta.

Bogdaniec – na terenie wsi można zobaczyć tzw. Zagrodę Młyńską – oddział Muzeum Lubuskiego w zabytkowym młynie, arboretum oraz kościół pw. Świętego Jana Chrzciciela.

Nowiny Wielkie – w pobliżu stacji Park Dinozaurów, kilometr dalej prywatny zwierzyniec ZOO-Safari w Świerkocinie.

Witnica – miasteczko (niecałe 7 tys. mieszkańców). Zabytki to kościół pw. Świętego Krzyża, kościół pw. MB Nieustającej Pomocy, zabudowania browaru, pałacyk oraz zespół młyna wodnego. Można też zobaczyć Muzeum Chwały Oręża Polskiego i Park Drogowskazów i Słupów Milowych Cywilizacji.

Dąbroszyn – we wsi niszczejący pałac oraz kościół pw. św. Józefa.

Kostrzyn nad Odrą – ważny węzeł kolejowy; jeden z dwóch polskich dworców dwupoziomowych, możliwość dojazdu pociągiem do Berlina. Pomiędzy Wartą a Odrą Muzeum Twierdzy Kostrzyn oraz Park Narodowy Ujście Warty. 3 kilometry od miasta Fort Sarbinowo. 15 kilometrów od Kostrzyna ruiny zamku joannitów w Słońsku.

Inne linie kolejowe z Kostrzyna nad Odrą:

Linia kolejowa Szczecin – Kostrzyn nad Odrą – co zobaczyć (pociąg + rower)

Linia kolejowa Krzyż – Kostrzyn nad Odrą – opis szczegółowy (pociąg + rower)

3. Linia kolejowa Zielona Góra – Kostrzyn nad Odrą

Fragment tzw. Nadodrzanki przebiegający przez województwo lubuskie. Odcinek Czerna – Zielona Góra opisałem w rozdziale 1.

Linia kolejowa Zielona Góra – Kostrzyn – stacje:

Zielona Góra – patrz rozdział 1

Czerwieńsk – miasteczko (4 tys. mieszkańców), na skraju miasteczka baza wojskowa. Można zobaczyć kościół pw. św. Wojciecha z drugiej połowy XIX wieku oraz kościół ewangelicki.

Nietkowice – we wsi można zobaczyć kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa z około 1880 roku.

Gądków Wielki – jedyny zabytek to kościół pw. Matki Bożej Bolesnej z 1911 roku. 6 kilometrów na północny wschód od stacji pałac w Debrznicy.

Laski Lubuskie – w centrum wsi okolicy to kościół pw. Narodzenia NMP.  Półtora kilometra od stacji kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej z XV wieku w Radówku. 4 kilometry na zachód od stacji kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Pamięcinie.

Górzyca – 3 kilometry na południe od stacji niewielkie prywatne Muzeum Łąki w Owczarach.

Kostrzyn nad Odrą –  patrz rozdział 2.

Linia kolejowa Zielona Góra – Kostrzyn nad Odrą – opis szczegółowy (pociąg + rower)

4. Linia kolejowa Zielona Góra – Zbąszynek

Odcinek pomiędzy Zieloną Górą a Zbąszynkiem to lubuski odcinek linii kolejowej Poznań – Zielona Góra. Po linii kursują pociągi regionalne Polregio oraz pociągi wyższych kategorii PKP Intercity.

Linia kolejowa Zielona Góra – Zbąszynek – stacje:

Zielona Góra – patrz rozdział 1.

Zielona Góra Przylep – dawniej wieś, obecnie część Zielonej Góry. Jedyny zabytek to kościół pw. św. Antoniego.

Sulechów – nieduże miasto (ok. 16,5 tys. mieszkańców); można zobaczyć kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, plebanię, fragmenty murów obronnych, ratusz i Bramę Krośnieńską. 5 kilometrów na północny zachód od stacji pałac w Kalsku (własność Uniwersytetu Zielonogórskiego) oraz kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej. 8 kilometrów na południe od stacji kościół pw. św. Michała Archanioła w Cigacicach.

Łęgowo Sulechowskie – mała wieś; zabytki to niszczejący pałac oraz kościół pw. św. Stanisława Biskupa. 4 kilometry na południowy wschód piękny kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Klępsku.

Babimost – miasteczko (ok. 4 tys. mieszkańców), kościół pw. św. Wawrzyńca, kościół cmentarny pw. św. Jacka, ratusz. W granicach administracyjnych Babimostu znajduje się port lotniczy Zielona Góra-Babimost. 11 kilometrów na południe od stacji niszczejący pałac Augusta II Mocnego w miasteczku Kargowa.

Zbąszynek – ważny węzeł kolejowy. Zabytki sakralne: kościół pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła, kościół pw. Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny, kościół ewangelicki – wszystkie z przełomu lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku.

5. Linia kolejowa Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski 

Linia kolejowa Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski to linia niezelektryfikowana o długości 73,65 km, prowadząca przez kilka miejscowości, w których warto się na chwilę zatrzymać. Linia została zrewitalizowana na początku drugiej dekady XXI wieku. Na trasie kursują pociągi regionalne firmy Polregio.

Linia kolejowa Zbąszynek – Gorzów Wlkp. – wybrane stacje:

Zbąszynek – patrz rozdział 4

Dąbrówka Wielkopolska – blisko stacji pałac z parkiem (nieudostępniony do zwiedzania)

Bukowiec Międzyrzecki – 4 kilometry na zachód od stacji kościół pw. św. Józefa z XVIII wieku w Wyrzanowie. 5 kilometrów na wschód od stacji szachulcowy kościół św. Marii Magdaleny w Sierczu.

Międzyrzecz – nieduże miasto (ok. 18 tys. mieszkańców), interesujące zabytki – ruiny zamku (siedziba Muzeum Ziemi Międzyrzeckiej), kościół pw. św. Jana Chrzciciela, kościół pw. św. Wojciecha, dawna synagoga. Na zachód od miasta elementy systemu umocnień popularnego wśród miłośników Urbex-u – Międzyrzeczki Rejon Umocniony.

Popowo Skwierzyńskie – stacja kolejowa we wsi Popowo. Na co dzień można zwiedzić kościół pw. św. Jana Chrzciciela z drugiej połowy XIX wieku. Miejscowość znana jest z pokazów iluminacji w czasie Świąt Bożego Narodzenia.

Skwierzyna – miasteczko liczące około 10 tysięcy mieszkańców. Najważniejsze zabytki to kościół pw. św. Mikołaja, ratusz, spichlerz. Przez miasto przebiega kilka szlaków rowerowych.

Deszczno – Blisko stacji kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z lat dziewięćdziesiątych XIX wieku. 3 kilometry na południe od stacji kościół pw. św. Michała Archanioła z końca XIX wieku we wsi Glinik.

Gorzów Wielkopolski Karnin – tuż przy przystanku kolejowym kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski z połowy XIX wieku. Niedaleko także zalew z plażą czynną w miesiącach letnich.

Gorzów Wielkopolski – patrz rozdział 2

Linia kolejowa Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski – opis szczegółowy (pociąg + rower)

6. Linia kolejowa Zbąszynek – Rzepin

Linia kolejowa Zbąszynek – Rzepin to fragment linii kolejowej z Warszawy do Rzepina i dalej do Frankfurtu nad Odrą, skąd pociągi międzynarodowe kontynuują podróż. Linia wyremontowana, zelektryfikowana, kursują po niej pojedyncze pociągi regionalne Polregio oraz pociągi międzynarodowe PKP Intercity. Po drodze z okien widać pomnik Jezusa Chrystusa w Świebodzinie. Według wyszukiwarki połączeń PKP odległość między stacją początkową a końcową wynosi 75 kilometrów.

Linia kolejowa Zbąszynek – Rzepin –  wybrane stacje:

Zbąszynek – patrz rozdział 4.

Szczaniec – we wsi niszczejący pałac, ruiny dworu oraz kościół pw. św. Anny z 1570 roku, niedawno wyremontowany.

Kupienino – w Kupieninie można zobaczyć kościół św. Henryka, z 1832 roku; w pobliskich Ojerzycach (1,5 km na południowy wschód od stacji) niszczejący pałac oraz kościół pw. św. Jana Chrzciciela.

Świebodzin – miasto kojarzone z ogromnym pomnikiem Jezusa Chrystusa. W Świebodzinie znajduje się także Sanktuarium Miłosierdzia Bożego, kościół pw. NMP Królowej Polski, kościół pw. św. Michała Archanioła, ratusz (siedziba Muzeum Regionalnego), opuszczony zamek joannitów, fragmenty murów obronnych.

Mostki – blisko przystanku kolejowego kościół szachulcowy; dwa kilometry na zachód od przystanku prywatny zwierzyniec.

Toporów – we wsi kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej z XIX wieku oraz Aleja Wiązów. 5 kilometrów na południowy wschód od stacji drewniany kościół Wniebowzięcia NMP w Niedźwiedziu z XIX wieku. 12 kilometrów na północ od stacji jezioro i Pałac Joannitów w Łagowie – w sezonie uruchamiane są pociągi turystyczne do Łagowa.

Rzepin – nieduże miasto, ważny węzeł kolejowy. Ważniejsze zabytki to kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa i ratusz.

Linia kolejowa Zbąszynek – Rzepin – opis szczegółowy (pociąg + rower)

7. Linia kolejowa Zielona Góra – Żagań

Linia kolejowa Zielona Góra – Żagań to linia niezelektryfikowana. Kursują po niej pociągi regionalne Polregio, w różnych okresach obowiązywania rozkładów jazdy pociągi pospieszne, czasami także pojawiają się pociągi retro. Według wyszukiwarki połączeń PKP odległość pomiędzy stacją początkową a końcową wynosi 66 kilometrów.

Linia kolejowa Zielona Góra – Żagań –  wybrane stacje:

Zielona Góra – patrz rozdział 1.

Letnica – w centrum wsi kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy z lat 1572-1579, wyremontowany niedawno kościół ewangelicki z 1819 roku oraz dawny dwór.

Nowogród Bobrzański – zabytkowy i zaniedbany dworzec kolejowy. W centrum miasta można zobaczyć kościół pw. św. Bartłomieja i kościół pw. Wniebowzięcia NMP. 11 kilometrów na północny wschód od stacji XIII-wieczny kościół pw. Matki Bożej Różańcowej w Niwiskach.

Żary – miasto (ponad 35 tys. mieszkańców), dawniej znane z Przystanku Woodstock. Wyremontowany budynek zabytkowego dworca położony blisko centrum miasta. Szereg wartych zobaczenia zabytków rozpościerających się na niedużej powierzchni, z których najważniejsze to Pałac Promnitzów, ruiny zamku Dewinów, fragmenty murów obronnych, kilka kościołów, ładny budynek Miejskiej Biblioteki Publicznej oraz dawne koszary.

Żagań – miasto (ok. 25 tys. mieszkańców). Wyremontowany dworzec kolejowy, węzeł kolejowy; z dworca do najciekawszych zabytków w centrum ok. 2 kilometry. W centrum interesujące zabytki, między innymi Pałac Książęcy, dwa dawne klasztory, kościół cmentarny pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, kościół pw. św. Ducha, wieża kościoła poewangelickiego, zespół szpitalny św. Doroty, kościół pw. św. Krzyża. Na południe od stacji Muzeum Obozów Jenieckich.

Linia kolejowa Zielona Góra – Żagań – co zwiedzić i zobaczyć – pociąg + rower

8. Pozostałe linie kolejowe

Na obszarze województwa lubuskiego znajduje się jeszcze kilka innych linii kolejowych czynnych w ruchu pasażerskim. Ze względu na małe znaczenie tych linii lub fakt, że na terenie województwa lubuskiego leży tylko część linii, nie tworzyłem osobnych rozdziałów w tym artykule.

Kursują pojedyncze pociągi na trasie Żary – Zasieki i dalej w głąb Niemiec. Stacje pomiędzy Żaganiem, Żarami a niemiecką stacją Forst mają bardzo małe znaczenie dla ruchu turystycznego, więc zrezygnowałem z ich opisywania.

Pociąg regionalny Zielona Góra – Frankfurt nad Odrą jako jedyny przejeżdża przez Słubice, jednak trasa pociągu pokrywa się w dużej części z przebiegiem linii kolejowej Zielona Góra – Kostrzyn nad Odrą na odcinku Zielona Góra – Rzepin.

Z Toporowa prowadzi krótka linia kolejowa do Łagowa, gdzie znajduje się Pałac Joannitów malowniczo położony nad jeziorem. Niestety, pociągi kursują tam zaledwie kilka razy w roku w sezonie letnim.

Pozostałe linie kolejowe to linie stykowe. Województwo lubuskie z województwem dolnośląskim, oprócz opisanej tu linii Zielona Góra – Głogów łączą także linie kolejowe Żagań – Legnica oraz Żagań – Węgliniec; ta ostatnia ma jednak marginalne znaczenie dla ruchu turystycznego.

Linia kolejowa Leszno – Głogów, łącząca województwa wielkopolskie i dolnośląskie, na krótkim odcinku biegnie przez województwo lubuskie. W województwie lubuskim położone jest leżące przy tej linii miasteczko Wschowa. Przewozy pasażerskie na tej linii reaktywowano w grudniu 2019 roku,

Linia kolejowa Szczecin – Krzyż, łącząca województwa zachodniopomorskie i wielkopolskie, również na niedużym odcinku prowadzi przez województwo lubuskie.

9. Kolejka ogrodowa Nietoperek

W województwie lubuskim nie ma kolei wąskotorowych z prawdziwego zdarzenia. Jedyną atrakcją z wąskimi torami jest kolej ogrodowa w gospodarstwie pana Jerzego Jóźwiaka we wsi Nietorepek, położonej siedem kilometrów na południowy zachód od Międzyrzecza, gdzie zatrzymują się pociągi Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski.

Dawny dyżurny ruchu zbudował na swojej posesji trasę kolei miniaturowej o długości około 400 metrów z licznymi, drobiazgowo odwzorowanymi detalami z prawdziwych linii kolejowych. Dzięki artykułom sprzed kilku lat w ogólnopolskich gazetach, kolejka stała się wraz z Międzyrzeckim Rejonem Umocnionym największą atrakcją okolic Międzyrzecza i wciąż jest rozbudowywana.

Szczegółowe informacje o kolejce ogrodowej znajdziecie na oficjalnym fanpage’u.

10. Lubuska Kolej Regionalna (ciekawostka)

Lubuska Kolej Regionalna to pierwszy regionalny przewoźnik kolejowy w Polsce. LKR została zarejestrowana w 1991 roku do obsługi nierentownych połączeń w ówczesnym województwie zielonogórskim, na liniach kolejowych przeznaczonych do zamknięcia. Pociągi Lubuskiej Kolei Regionalnej pojawiły się na torach 23 maja 1993. Tabor składał się ze spalinowych zespołów trakcyjnych zakupionych od kolei duńskich. Co ciekawe, spalinowe zespoły trakcyjne DSB MA przez wielu miłośników kolei zaliczane są do najbrzydszych pociągów na świecie.

Pociągi Lubuskiej Kolei Regionalnej kursowały na liniach Wolsztyn – Sulechów, Wolsztyn – Czerwieńsk, Wolsztyn – Sława Śląska, Wolsztyn – Niegosławice, Sieniawa Lubuska – Zielona Góra, Sieniawa Lubuska – Zbąszynek, Nowa Sól – Sława Śląska, Nowa Sól – Żary, Tuplice – Łęknica, Żagań – Lubsko, ponadto w weekendy kursował pociąg Czerwieńsk – Karpacz.

Lubuska Kolej Regionalna od początku borykała się z problemami finansowymi – pociągi zużywały dużo paliwa, zapełnienie było niskie, koszty działalności bardzo wysokie. Pociągi przewoźnika kursowały do lutego 1994 roku. W tym samym roku Lubuska Kolej Regionalna została postawiona w stan likwidacji. Likwidacja spółki trwała aż do 1997 roku.