Podróż pociągiem po Mazowszu, a właściwie po województwie mazowieckim, na pierwszy rzut oka wydaje się bardzo skomplikowana. W rzeczywistości istnieje szereg ofert, które pozwalają zwiedzać Warszawę i okolice pociągami Kolei Mazowieckich, SKM Warszawa i Warszawskiej Kolei Dojazdowej. Na podróżowanie po regionie najlepiej zakupić bilet 24-godzinny lub 3-dniowy Kolei Mazowieckich, ewentualnie Bilet Weekendowy PKP Intercity, jeżeli podróżujemy w weekend i interesują nas tylko miasta, gdzie zatrzymują się pociągi pospieszne tej firmy (podróżuje się lepiej niż pociągami Kolei Mazowieckich).

Jeśli chodzi o moje wrażenia, to województwo mazowieckie średnio przypadło mi do gustu. Warszawa jak najbardziej na plus, część zwiedzonych miast podobała mi się pod względem architektonicznym (np. Żyrardów), lecz nie czułem się w nich bezpiecznie, podobnie jak w pociągach Kolei Mazowieckich. Nagminne było zajmowanie jedynej toalety w pociągu przez gapowiczów.

We wpisie zebrałem podstawowe informacje na temat zabytków i atrakcji wzdłuż linii województwa mazowieckiego oraz linii stykowych z innymi województwami.  Są to opisy ogólne, bardziej szczegółowe znajdziecie w poszczególnych artykułach, gdzie wymienione są również atrakcje w pobliżu przystanków kolejowych oraz w okolicach ważniejszych miast.

Warszawa w jeden dzień – podstawowy informator o atrakcjach w centrum Warszawy

Spis treści:

1. Warszawa Zachodnia – Warszawa Wschodnia
2. Linia kolejowa Warszawa – Skierniewice
3. Linia kolejowa Warszawa – Siedlce
4. Linia kolejowa Warszawa – Radom
5. Linia kolejowa Warszawa – Łowicz
6. Linia kolejowa Warszawa – Działdowo
7. Linia kolejowa Warszawa – Dęblin
8. Linia kolejowa Warszawa – Małkinia
9. Pozostałe linie kolejowe
10. Koleje wąskotorowe
11. Warszawska Kolej Dojazdowa
12. Stacja Muzeum

Pociągiem po Polsce - seria przewodników na blogu

KOLEJ W POLSCE - PRZEWODNIKI OGÓLNE Podróż pociągiem po Polsce - przewodnik dla pasażerów | Koleje wąskotorowe w Polsce INSPIRACJE PODRÓŻNICZE Miasteczka | Zamki | Wsie | Skanseny | Atrakcje Małopolski ATRAKCJE TURYSTYCZNE PRZY LINIACH KOLEJOWYCH - PRZEWODNIKI Dolny Śląsk | Mazowsze | Małopolska | Opolszczyzna | Kujawsko-pomorskie Wielkopolska | Lubelszczyzna | Lubuskie | Łódzkie | Podkarpacie | Śląskie Podlaskie | Pomorskie | Świętokrzyskie | Warmia i Mazury | Zachodniopomorskie

1. Warszawa Zachodnia – Warszawa Wschodnia

Pociągi rozpoczynające i kończące bieg w Warszawie najczęściej pokonują linię średnicową pomiędzy stacjami Warszawa Zachodnia a Warszawa Wschodnia. Opis powtarzałby się w wielu rozdziałach, dlatego krótko o stacjach na tej trasie:

Warszawa Zachodnia – wyremontowany dworzec kolejowy położony w sąsiedztwie dworca autobusowego, na którym zatrzymuje się większość autobusów dalekobieżnych i międzynarodowych. W pobliżu dworca Wolskie Rotundy i Muzeum Gazownictwa. Niektóre pociągi SKM oraz Kolei Mazowieckich odjeżdżają z peronu 8, który jest położony w innym miejscu niż pozostała część dworca.

Warszawa Zachodnia – podstawowy informator

Warszawa Ochota – przystanek kolejowy w Warszawie. W pobliżu Muzeum Kolejnictwa Stacja Muzeum oraz Muzeum Woli.

Warszawa Śródmieście PKP – podziemny dworzec kolejowy dla pociągów podmiejskich tuż przy Pałacu Kultury i Nauki – możliwe przejście na Dworzec Centralny bez wychodzenia na powierzchnię.

Warszawa w jeden dzień – podstawowy przewodnik

Warszawa Powiśle – niewielka stacja kolejowa w centrum Warszawy. Sto metrów do ulicy Nowy Świat, po drugiej stronie Alei Jerozolimskich Muzeum Narodowe oraz Muzeum Wojska Polskiego.

Pomiędzy stacjami Warszawa Powiśle a Warszawa Stadion pociąg przejeżdża przez Most Średnicowy – z okien pociągu widać ładną panoramę centrum Warszawy.

Warszawa Stadion – stacja kolejowa zlokalizowana przy Stadionie Narodowym. Możliwość przesiadki na metro.

Warszawa Stadion – stacja kolejowa

Warszawa Wschodnia – stacja kolejowa na granicy dzielnic Praga-Północ i Praga-Południe; druga pod względem wielkości w Warszawie. Dworzec podzielony na część podmiejską i dalekobieżną. Kilometr na północ od stacji Muzeum Warszawskiej Pragi, pół kilometra dalej stacja kolejowa Warszawa Wileńska, katedra św. Marii Magdaleny i atrakcje Pragi-Północ. Niecały kilometr od strony wyjścia z dworca podmiejskiego Muzeum Neonów, kilometr od stacji Park Skaryszewski. Ogólnie nieciekawa okolica, nigdy nie czułem się tam bezpiecznie.

Warszawa Wschodnia – dworzec kolejowy (podstawowe informacje)

Pociągi podmiejskie zatrzymują się na stacji Warszawa Śródmieście PKP, pociągi dalekobieżne na stacji Warszawa Centralna. Dworzec Centralny to bardzo duża stacja, na której niedoświadczony pasażer może się pogubić (chodzi o tunele). Z drugiej strony mnóstwo kawiarni i lokali handlowo-usługowych, sklep „Biedronka”, prysznic, całodobowe toalety, McDonald’s, tuż obok Złote Tarasy. Na Dworcu Centralnym można przenocować bez większych obaw o bezpieczeństwo. Na Zachodnim również raz przeczekałem noc, ale było nudno, a toalety nieczynne. Na dworcu Warszawa Wschodnia bałbym się czekać w nocy na pociąg – wyjątkowo nieciekawa okolica.

Podróżując pociągiem po Mazowszu niemal na pewno przejedziemy tym odcinkiem.

2. Linia kolejowa Warszawa – Skierniewice

Linia kolejowa Warszawa – Skierniewice łączy województwo mazowieckie z województwem łódzkim i jest fragmentem linii kolejowej Warszawa – Łódź. Po linii kursują pociągi osobowe Kolei Mazowieckich Warszawa – Skierniewice (kursują również w relacjach skróconych), weekendowe pociągi Łódź – Warszawa Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, pociągi InterREGIO firmy Polregio oraz pociągi pospieszne PKP Intercity. Linia w ostatnich latach remontowana.

Linia kolejowa Warszawa – Skierniewice – wybrane stacje

Warszawa Wschodnia – Warszawa Zachodnia – patrz wyżej.

Piastów – miasto-sypialnia Warszawy (ponad 22 tys. mieszkańców). Wyremontowany dworzec kolejowy; zabudowa współczesna.

Piastów – dworzec kolejowy

Pruszków – miasto średniej wielkości (ponad 60 tys. mieszkańców); również dominuje zabudowa współczesna. Wyremontowany dworzec kolejowy, Pałac Potulickich z parkiem (w pałacu mieści się Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego), kościół św. Kazimierza – współczesny, stylizowany na zabytkowy. Muzeum Dulag 121 poświęcone obozowi przejściowemu w czasie drugiej wojny światowej.

Milanówek – nieduże miasto (16 tys. mieszkańców). Znane z zabytkowych willi w różnych częściach miasta.

Grodzisk Mazowiecki – zabytkowy wyremontowany dworzec kolejowy i końcowa stacja Warszawskiej Kolei Dojazdowej. Zabudowa współczesna, wśród bloków warto zwrócić uwagę na kościół św. Anny i wille w centrum miasta (większość w opłakanym stanie).

Grodzisk Mazowiecki – dworzec kolejowy
Grodzisk Mazowiecki – wrażenia z miasta
Grodzisk Mazowiecki Radońska – stacja WKD

Żyrardów – interesujące pod względem architektonicznym czterdziestotysięczne miasto – dawny ośrodek przemysłu włókienniczego. Zabytkowy dworzec kolejowy, budynki przypominające śląskie familoki, Muzeum Mazowsza Zachodniego w Pałacu Dittricha, budynek Urzędu Miasta, kościół pw. Matki Bożej Pocieszenia, kościół Wniebowstąpienia Pańskiego, Muzeum Lniarstwa. Miasto zdecydowanie warte odwiedzenia, jednak nie czułem się bezpiecznie nawet w środku dnia.

Żyrardów – podstawowy przewodnik
Żyrardów – dworzec kolejowy

Skierniewice – miasto liczące niecałe 50 tys. mieszkańców, z czego większość dojeżdża do pracy w Warszawie lub Łodzi. Piękny dworzec kolejowy, w pobliżu dworca zabytkowa parowozownia i wieża ciśnień, ewentualnie Willa Aleksandria. Do centrum idzie się około 10 minut – warto zobaczyć rynek, kościoły św. Jakuba Apostoła i św. Stanisława, Park Miejski, Pałac Prymasowski, charakterystyczną bramę parkową, budynek Starostwa Powiatowego, cmentarz żydowski.

Skierniewice w jeden dzień – podstawowy przewodnik

Linia kolejowa Warszawa – Skierniewice – opis szczegółowy (pociąg + rower)

3. Linia kolejowa Warszawa – Siedlce

Linia kolejowa Warszawa – Siedlce to część linii kolejowej Warszawa – Terespol; opis fragmentu Siedlce – Terespol pojawi się w przewodniku po liniach kolejowych województwa lubelskiego. Pociągi osobowe i przyspieszone Kolei Mazowieckich kursują na trasie Warszawa Zachodnia – Siedlce, zatrzymując się na kilku warszawskich stacjach, pociągi pospieszne PKP Intercity z różnych stron kraju zatrzymują się tylko na dworcach Warszawa Zachodnia, Warszawa Centralna i Warszawa Wschodnia. Według wyszukiwarki PKP odległość pomiędzy stacjami Warszawa Zachodnia – Siedlce to 96 kilometrów.

Linia kolejowa Warszawa – Siedlce

Warszawa Zachodnia – Warszawa Wschodnia – patrz rozdział 1

Sulejówek – miasto-sypialnia Warszawy; blisko stacji Muzeum Józefa Piłsudskiego i Dworek „Siedziba” – muzeum poświęcone Jędrzejowi Moraczewskiemu.

Cisie – obok stacji drewniany kościół pw. Matki Odkupiciela w Wielgolasie Brzezińskim – wcześniej kilkakrotnie rozbierany i przenoszony. W pobliżu jest budowany nowy kościół, więc być może w przyszłości po raz kolejny zostanie przeniesiony.

Mińsk Mazowiecki – miasto liczące około 40 tysięcy mieszkańców; dominuje współczesna zabudowa. Zachowały się drewniane domki w niektórych miejscach. Najważniejszy zabytek to Pałac Dernałowiczów z zadbanym parkiem; kościoły – starokatolicki pw. Narodzenia NMP, pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny; ponadto Muzeum Ziemi Mińskiej.

Cegłów – wieś (2 tys. mieszkańców); dwa zabytkowe kościoły – rzymskokatolicki pw. św. Jana Chrzciciela i św. Andrzeja Apostoła z drugiej połowy XVI wieku oraz kościół mariawitów św. Jana Chrzciciela z pierwszej dekady XX wieku.

Mrozy – jedyny w Polsce tramwaj konny kursujący kilka razy w roku do szpitala specjalistycznego w Rudkach.

Sosnowe – półtora kilometra na wschód od stacji drewniany kościół kościół p.w. św. Aleksandra, Benedykta i Jadwigi w Oleksinie, wybudowany w latach 1945-1946 w miejscu spalonego kościoła.

Kotuń – w remizie Ochotniczej Straży Pożarnej niewielkie Muzeum Pożarnictwa. 3 kilometry na południe od stacji Dom Pracy Twórczej „Reymontówka” w Chlewiskach w zabytkowym dworku.

Siedlce – średniej wielkości miasto (niecałe 80 tysięcy mieszkańców), dawna stolica województwa. Niezbyt popularne wśród turystów, w centrum można znaleźć jednak interesujące zabytki i atrakcje, z których najbardziej znane to Pałac Ogińskich i katedra Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Warto zwiedzić Muzeum Regionalne, podczas spaceru zwracają uwagę zabytkowe kamienice w różnych miejscach Śródmieścia.

Linia kolejowa Warszawa – Siedlce – opis szczegółowy (pociąg + rower)

4. Linia kolejowa Warszawa – Radom

Linia kolejowa Warszawa – Radom przez Piaseczno i Warkę w najbliższych latach przejdzie gruntowny remont. Po linii kursują pociągi osobowe Kolei Mazowieckich oraz pociągi pospieszne (TLK i IC) PKP Intercity. Pod względem widoków nie wyróżnia się niczym szczególnym, po drodze widać dużo sadów, przed wjazdem do centrum Warszawy lotnisko. Po drodze dużo małych przystanków bez żadnych atrakcji turystycznych w pobliżu.

Linia kolejowa Warszawa – Radom – wybrane stacje

Warszawa Wschodnia – Warszawa Zachodnia – patrz rozdział 1.

Warszawa Służewiec – brak atrakcji turystycznych w pobliżu stacji. Możliwość przesiadki na pociągi jadące na stację Warszawa Lotnisko Chopina.

Nowa Iwiczna – w sąsiedniej wsi Stara Iwiczna poewangalicki kościół pw. Zesłania Ducha Świętego z 1893 roku.

Piaseczno – podwarszawskie miasto (ponad 40 tys. mieszkańców). Miłośników kolei oraz rodziny z dziećmi zainteresuje tutejsza kolejka wąskotorowa, z innych zabytków i atrakcji należy wymienić ratusz i kościół św. Anny.

Zalesie Górne – niecały kilometr od stacji nieduże jezioro – w sezonie czynny park linowy oraz wypożyczalnia sprzętu wodnego.

Chynów – we wsi zabytkowy drewniany kościół pw. Świętej Trójcy.

Warka – miasteczko (ok. 12 tys. mieszkańców); zabytki sakralne – kościół pw. św. Mikołaja, kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej, Pałac Pułaskich (siedziba Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego), klasycystyczny ratusz.

Dobieszyn – centrum wsi 2 kilonetry od stacji. Warto zobaczyć drewniany kościół pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus wybudowany w latach 1946-1949.

Kruszyna – 3 kilometry na wschód od stacji, w lesie Sowie Góry, w okolicach wsi Wolska Dąbrowa, poniemieckie bunkry.

Radom – dawne miasto wojewódzkie (ponad 200 tys. mieszkańców); miasto przemysłowe; przez niektórych uważane za jedno z najbrzydszych polskich miast. Wyremontowany dworzec kolejowy; do ścisłego centrum około 2 kilometry. Najważniejsze zabytki w centrum Radomia to Pałac Sandomierski, Pałac Karschów i Wickenhagenów, hala targowa, willa Kulczyckiego, Dom Gąski i Dom Estery; pojedyncze zabytkowe budynki w różnych miejscach Śródmieścia. Warto także zobaczyć kościoły – kościół św. Jana Chrzciciela, kościół pw. św. Trójcy i kościół św. Wacława kilometr od centrum.

Linia kolejowa Warszawa – Radom – opis szczegółowy (pociąg + rower)

5. Linia kolejowa Warszawa – Łowicz

Linia kolejowa Warszawa – Łowicz położona jest w przeważającej części na obszarze województwa mazowieckiego, ale kończy się w województwie łódzkim. Po linii kursują pociągi osobowe Kolei Mazowieckich w różnych relacjach (np. Warszawa – Błonie, Warszawa – Sochaczew, rzadziej Warszawa – Łowicz), pociąg przyspieszony Kolei Mazowieckich Mazovia Warszawa – Płock oraz pociągi EIP i EIC PKP Intercity. Czas przejazdu pociągów pospiesznych na trasie Warszawa – Łowicz to godzina i kilka minut, pociągi osobowe jadą półtorej godziny. Odległość Warszawa Centralna/Śródmieście – Łowicz wynosi 81 kilometrów.

Linia kolejowa Warszawa – Łowicz – wybrane stacje

Warszawa Wschodnia – Warszawa Zachodnia – patrz rozdział 1.

Ożarów Mazowiecki – miasto-sypialnia Warszawy. Można zobaczyć współczesny kościół – Sanktuarium Miłosierdzia Bożego – z bardzo dużym witrażem, największym w Europie i drugim na świecie przedstawiającym postać Chrystusa Pantokratora.

Błonie – miasto (12 tys. mieszkańców); zabytki to kościół pw. św. Trójcy i ratusz.

Teresin-Niepokalanów – stacja kolejowa na granicy Teresina i Niepokalanowa. W Teresinie warto zobaczyć pałac z parkiem (obecnie siedziba ośrodka szkoleniowego KRUS), w Niepokalanowie bazylikę Niepokalanej Wszechpośredniczki Łask, Muzeum św. Maksymiliana oraz odrestaurowaną starą kaplicę.

Sochaczew – miasto (ponad 35 tysięcy mieszkańców); siedziba powiatu. Oddział warszawskiego Muzeum Kolejnictwa Stacja Muzeum; w lecie możliwość przejazdu pociągami retro Sochaczewskiej Kolei Wąskotorowej. Można zobaczyć ruiny zamku książąt mazowieckich, kościół pw. Narodzenia NMP i kramnice miejskie. W mieście działa także Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Bitwy nad Bzurą.

Mysłaków (woj. łódzkie) – blisko stacji park w Arkadii. 5 kilometrów na południe od stacji Park w Nieborowie – między innymi można zobaczyć Muzeum Motoryzacji, Manufakturę Majoliki, czy Starą Oranżerię. Do parku w Nieborowie można również dojść z wymienionej wcześniej stacji Bednary.

Łowicz (woj. łódzkie) – przyjemne miasto; siedziba powiatu; węzeł kolejowy. Centrum położone 5 minut piechotą od dworca kolejowego – dwa rynki, muzeum, bazylika pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja, kilka kościołów, w drodze z dworca do centrum zabytkowy budynek Poczty Polskiej. Miasto zdecydowanie warte odwiedzenia.

Łowicz – najciekawsze miejsca i atrakcje

Linia kolejowa Warszawa – Łowicz – szczegółowy opis (pociąg + rower)

6. Linia kolejowa Warszawa – Działdowo

Linia kolejowa Warszawa – Działdowo to fragment linii kolejowej nr 9 Warszawa Wschodnia – Gdańsk Główny. Tą linią kursują pociągi pospieszne i EIP uruchamiane przez PKP Intercity. Natomiast pociągi osobowe Kolei Mazowieckich kursują ze stacji Warszawa Zachodnia przez przystanki osobowe w Warszawie, z pominięciem stacji Warszawa Wschodnia. Ze wzlędu na różnicę zdecydowałem się w artykule opracować trasę z Warszawy Wschodniej, natomiast trasa Warszawa Zachodnia – Legionowo zostanie opisana w innym artykule.

Linia kolejowa Warszawa – Działdowo – wybrane stacje

Warszawa Wschodnia – patrz rozdział 1.

Legionowo – miasto (ponad 50 tysięcy mieszkańców) kojarzone z Centrum Szkolenia Policji. Węzeł kolejowy. Pojedyncze zabytkowe budynki (głównie wille) w różnych częściach miasta. W jednym z takich budynków utworzono Muzeum Historyczne.

Legionowo Przystanek – przystanek kolejowy w Legionowie; brak atrakcji turystycznych w pobliżu.

Nowy Dwór Mazowiecki – miasto (ok. 28 tys. mieszkańców). Przystanek kolejowy Nowy Dwór Mazowiecki położony jest blisko centrum miasta. W tej części miasta można zobaczyć Wieżę Michałowską i ruiny spichlerza nad ujściem Narwi do Wisły, ponadto cmentarz żydowski ogrodzony i niedostępny na co dzień.

Modlin – stacja kolejowa w Nowym Dworze Mazowieckim. Dworzec wyremontowany; w pobliżu kompleks twierdzy Modlin; ze stacji można dojechać na lotnisko.

Gąsocin – ładny, drewniany dworzec kolejowy. 4 kilometry na wschód od stacji dworek modrzewiowy w Koźniewie Wielkim – własność prywatna.

Ciechanów – miasto (ponad 40 tysięcy mieszkańców) znane z Zamku Książąt Mazowieckich. Szereg innych zabytków, np. kościół św. Tekli, kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny, kościół św. Józefa z dzwonnicą na Farskiej Górze, ratusz, tzw. Krzywa Hala – budynek w dawnej dzielnicy niemieckiej. Dla dzieci Park Nauki przy wieży ciśnień Torus.

Mława Miasto – przystanek kolejowy około kilometr od ścisłego centrum Mławy. Podczas II wojny światowej zniszczeniu uległa niemal cała zabytkowa zabudowa Mławy; dominuje więc chaotyczna współczesna zabudowa, ale zachowały się pojedyncze zabytkowe budynki. Z zabytków i atrakcji należy wymienić kościół pw. św. Trójcy, kościół pw. św. Wawrzyńca oraz Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej.

Mława – dworzec systemowy położony 3 kilometry od centrum miasta. W pobliżu mała tężnia solankowa oraz dawna stacja Mławskiej Kolei Dojazdowej.

Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie) – miasto liczące ponad 20 tysięcy mieszkańców; ważny węzeł kolejowy. W centrum miasta warto zobaczyć rynek, Muzeum Pogranicza, kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, kościół św. Wojciecha i pozostałości po zamku. Na przedmieściach tzw. Wieża Bismarcka.

Linia kolejowa Warszawa – Działdowo – opis szczegółowy (pociąg + rower)

7. Linia kolejowa Warszawa – Dęblin

Linia kolejowa Warszawa – Dęblin biegnie przez obszar województwa mazowieckiego, a kończy się w województwie lubelskim. Od kilku lat remontowana – na poszczególnych odcinkach wprowadzana jest zastępcza komunikacja autobusowa. Na odcinku Warszawa – Otwock przystanki co 1-3 kilometry, w większości bez żadnych atrakcji turystycznych, więc niektóre pominąłem w opisie.

Linia kolejowa Warszawa – Dęblin – wybrane stacje

Warszawa Zachodnia – Warszawa Wschodnia – patrz rozdział 1

Warszawa Falenica – blisko stacji, przy ulicy Obszarowej zachował się budynek dawnego dworca kolei wąskotorowej Warszawa – Karczew.

Otwock – miasto (ponad 40 tys. mieszkańców); dawniej znane uzdrowisko. Ładny dworzec kolejowy (w remoncie); zachował się również budynek dawnego dworca kolei wąskotorowej. W różnych częściach miasta drewniane budynki i wille, warto zwrócić także uwagę na ratusz.

Pilawa – miasteczko (4,5 tys. mieszkańców); ważny węzeł kolejowy. 4 kilometry na wschód od stacji miejscowość Trąbki – jedna z pierwszych hut szkła w Polsce, założona przez Czecha; można zobaczyć również kościół pw. św. Józefa z 1934 roku.

Garwolin – przystanek kolejowy w Woli Rębkowskiej, położony ponad 4 kilometry od centrum miasta (17 tys. mieszkańców). Zabytki to kościół pw. Przemienienia Pańskiego, budynek Urzędu Miasta oraz niszczejący dwór na uboczu. Na przedmieściach niewielki cmentarz wojenny.

Dęblin (woj. lubelskie) – miasto (16 tys. mieszkańców); baza sił powietrznych, węzeł kolejowy. W Dęblinie warto zobaczyć Muzeum Sił Powietrznych, pozostałości Twierdzy Dęblin, cmentarz wojenny, drewniany kościół pw. Chrystusa Miłosiernego oraz zespół pałacowo-parkowy położony 5 kilometrów od centrum miasta (rektorat Akademii Lotniczej).

Linia kolejowa Warszawa – Dęblin – opis szczegółowy (pociąg + rower)

8. Linia kolejowa Warszawa – Małkinia

Opisywana tutaj linia kolejowa Warszawa – Małkinia w oficjalnym wykazie linii kolejowych w Polsce widnieje jako linia kolejowa nr 21 Warszawa Wileńska – Wołomin Słoneczna oraz fragment linii kolejowej nr 6 Zielonka – Kuźnica Białostocka. Po linii kursują pociągi regionalne Kolei Mazowieckiej Warszawa Wileńska – Tłuszcz i dalej do Małkini oraz pociągi pospieszne PKP Intercity z Warszawy do Białegostoku i dalej do Suwałk lub Grodna – pociągi pospieszne korzystają standardowo ze stacji Warszawa Zachodnia, Warszawa Centralna i Warszawa Wschodnia. Jako stację początkową przyjąłem Warszawę Wileńską, bowiem w innych artykułach to główne warszawskie stacje są stacjami początkowymi.

Linia ta uważana jest od lat za jedną z najniebezpieczniejszych linii kolejowych w Polsce. Zmorą były i są rozboje, obrzucanie pociągów kamieniami oraz niszczenie mienia. W ostatnich latach część linii przeszła remont.

Linia kolejowa Warszawa – Małkinia – wybrane stacje

Warszawa Wileńska – dworzec kolejowy przyłączony do galerii handlowej. Dużo podejrzanych osobników; tuż obok stacja metra. Po drugiej stronie ulicy piękna katedra w. Marii Magdaleny, dalej najciekawsze zabytki i atrakcje warszawskiej Pragi, między innymi słynny Pomnik Grajków. Niedaleko także do ogrodu zoologicznego.

Warszawa Wileńska – dworzec kolejowy – informator

Ząbki – miasto-sypialnia Warszawy (30 tys. mieszkańców). Jedyna atrakcja to ogólnodostępne ujęcie wody oligoceńskiej w pobliżu stacji. 4 kilometry na północ od stacji miasto Marki – kościół św. Izydora, osiedle robotnicze, pojedyncze zabytkowe budymi oraz parowóz-pomnik – pozostałość po Mareckiej Kolei Dojazdowej.

Kobyłka – w Kobyłce warto zobaczyć bazylikę św. Trójcy wzniesiony w latach 1740-1745.

Wołomin – źle kojarzące się miasto liczące niecałe 40 tysięcy mieszkańców. Spokojnie można pominąć.

Tłuszcz – ważny węzeł kolejowy. Miasteczko (ok. 8 tys. mieszkańców), jeśli ktoś musi czekać na pociąg, można zwiedzić prowadzone przez pasjonatów Społeczne Muzeum Ziemi Tłuszczańskiej.

Urle – miejscowość znana z kronik kryminalnych. Niewielka plaża nad rzeką Liwiec, możliwość wypożyczenia kajaków i spływu po rzece.

Łochów – nieduże miasto. Poza centrum pałac i folwark zaadaptowane na hotel; obok drewniany kościół Miłosierdzia Bożego z 1932 roku.

Prostyń – można zobaczyć bazylikę Trójcy Przenajświętszej z lat pięćdziesiątych XX wieku – wewnątrz cudowna figura Trójcy Przenajświętszej.

Małkinia – w pobliżu stacji kościół pw. Najświętszego Serca Jezusowego.

8 kilometrów na południe od stacji muzeum dawnego obozu koncentracyjnego w Treblince.

Linia kolejowa Warszawa – Małkinia – opis szczegółowy (pociąg + rower)

9. Pozostałe linie kolejowe

Na obszarze województwa mazowieckiego czynnych w ruchu pasażerskim jest kilka innych linii kolejowych, które ze względu na małe znaczenie w ruchu turystycznym lub małą liczbę godnych uwagi stacji pomiędzy stacją początkową a stacją końcową, opisałem w osobnych artykułach.

Na pewno godna uwagi jest linia kolejowa z Kutna położonego w województwie łódzkim do Sierpca. Po drodze pociąg przejeżdża przez Gostynin, dosyć duży, lecz fatalnie połączony z resztą sieci kolejowej Płock, aby dotrzeć do Sierpca, znanego ze skansenu. Po trasie jeżdżą pociągi osobowe Kolei Mazowieckich, jednak ze względu na remonty często bywa wprowadzana zastępcza komunikacja autobusowa.

Linia kolejowa Kutno – Sierpc – szczegółowy przewodnik (pociąg + rower)

Z Sierpca biegną dwie linie kolejowe. Pierwsza z nich to linia kolejowa Sierpc – Nasielsk przez Płońsk. W Nasielsku łączy się z linią kolejową Warszawa – Działdowo.

Linia kolejowa Sierpc – Nasielsk – szczegółowy przewodnik (pociąg + rower)

Druga czynna linia pasażerska biegnie z Sierpca do Torunia, jednak kursuje po niej bardzo mało pociągów – najczęściej tylko weekendowe pociągi dla studentów dojeżdżających do Torunia. Pod względem turystycznym również jest mało atrakcyjna

Linia kolejowa Sierpc – Toruń – szczegółowy przewodnik (pociąg + rower)

Z Legionowa do Tłuszcza biegnie linia kolejowa, po której kursują pociągi SKM Warszawa oraz Kolei Mazowieckich do Wieliszewa i Radzymina, a całą linię przejeżdżają tylko pojedyncze pociągi. W przyszłości linia z Wieliszewa ma zostać wydłużona do rozebranej już linii do stacji Zegrze nad Zalewem Zegrzyńskim.

Linia kolejowa Legionowo – Tłuszcz – szczegółowy przewodnik (pociąg + rower)

Z Tłuszcza dojedziemy także pociągami Kolei Mazowieckich do Ostrołęki. Na odcinkach linii często bywa wprowadzana autobusowa komunikacja zastępcza, a miejscowości po drodze nie należą do popularnych wśród turystów, chociaż w niektórych miejscach można natrafić na ciekawe zabytki.

Linia kolejowa Tłuszcz – Ostrołęka – szczegółowy przewodnik (pociąg + rower)

Województwa mazowieckie i lubelskie łączą dwie linie kolejowe, po których kursują pociągi pasażerskie. Linia kolejowa Siedlce – Łuków została opisana krótko, bowiem przy stacjach na trasie prawie nie ma zabytków i atrakcji.

Linia kolejowa Siedlce – Łuków – szczegółowy przewodnik (pociąg + rower)

Niewiele lepiej wypada pod tym względem linia Radom – Dęblin, której także poświęciłem wpis.

Linia kolejowa Radom – Dęblin – szczegółowy przewodnik (pociąg + rower)

Interesujące miejscowości leżą na trasie Radom – Drzewica, która łączy województwa mazowieckie i łódzkie.

Linia kolejowa Radom – Drzewica – szczegółowy przewodnik (pociąg + rower)

Linię kolejową Radom – Skarżysko-Kamienna opiszę w przewodniku po województwie świętokrzyskim.

Z punktu widzenia turysty ważną linią kolejową jest linia Warszawa – Góra Kalwaria, której przebieg na odcinku Warszawa – Ustanówek pokrywa się z przebiegiem opisanej linii kolejowej Warszawa – Radom. 5 kilometrów od stacji Góra Kalwaria znajdują się ruiny zamku w Czersku.

Na koniec opisałem także krótko linię kolejową Warszawa Zachodnia – Legionowo.

10. Koleje wąskotorowe

Obecnie na obszarze województwa mazowieckiego kursują lub są remontowane cztery linie kolejowe. Najpopularniejsza z nich to Sochaczewska Kolej Muzealna kursująca głównie w sezonie letnim na odcinku Sochaczew – Wilcze Tułowskie w Puszczy Kampinoskiej. Do 1984 roku kolej kursowała aż do Wyszogrodu. W Sochaczewie działa również Muzeum Kolei Wąskotorowej.

Strona internetowa: mkw.e-sochaczew.pl

Równie popularna jest Piaseczyńska Kolej Dojazdowa kursująca na trasie Piaseczno Wąskotorowe – Tarczyn Wąskotorowy. (30 kilometrów). Dawniej kolej kursowała na znacznie dłuższej trasie; na przykład dojeżdżała do Grójca, gdzie zachował się budynek dawnego dworca kolei wąskotorowej.

Strona internetowa: www.kolejka-piaseczno.com

Na obszarze województwa mazowieckiego leży odcinek Iłża – Marcule; jeden z dwóch zachowanych odcinków Starachowickiej Kolei Wąskotorowej. Od lat czynione są starania w celu  pozyskania funduszy na połączenie odcinka Iłża – Marcule z odcinkiem Starachowice – Lipie w województwie świętokrzyskim. W trakcie opracowywania artykułu infrastruktura kolejki była remontowana. Przy okazji warto zwiedzić Iłżę.

Strona internetowa: skw.org.pl

W województwie mazowieckim znajdziemy także jedyny w Polsce tramwaj konny, kursujący kilka razy w roku po linii kolejowej Mrozy – Rudna Sanatorium. Jest to linia wąskotorowa o długości zaledwie 1,75 km. Dużą zaletą jest łatwy dojazd – w Mrozach zatrzymują się pociągi Kolei Mazowieckich oraz niektóre pociągi PKP Intercity.

Strona internetowa: gosir.mrozy.pl/tramwaj-konny

W województwie mazowieckim dawniej kursowało dużo więcej kolei wąskotorowych. Po niektórych z nich pozostały dworce kolejowe, lokomotywy jako pomniki, po innych nie pozostało nic. Na przykład w Radzyminie i Markach można zobaczyć dworce Mareckiej Kolei Dojazdowej kursującej na trasie Warszawa – Marki – Radzymin do 1974 roku.

O dawnej Kolei Wilanowskiej przypomina zachowany budynek dworca Warszawa Wilanów oraz lokomotywa-eksponat przy ulicy Okrężnej.

W Otwocku stoi zachowany budynek dworca Kolei Jabłonowskiej Wawer – Otwock – Karczew.

Niewiele pozostało z Mławskiej Kolei Dojazdowej, która łączyła Mławę i Przasnysz, a później została wydłużona do wsi Pasieki. Wielokrotnie mówiono o planach reaktywacji kolejki, ale osobiście nie widzę żadnych szans, aby cokolwiek z nich wyszło.

Prawdopodobnie nic nie pozostało po Nasielskiej Kolei Dojazdowej łączącej Nasielsk z Pułtuskiem. Nic, poza filmem na YouTube i monografią.

Na wzmiankę zasługuje nieistniejąca od dawna sieć Ostrołęckiej Kolei Dojazdowej, łącząca swego czasu Ostrołękę z Łomżą i województwem warmińsko-mazurskim. Również po tej sieci kolei nie pozostało nic.

11. Warszawska Kolej Dojazdowa

Warszawska Kolej Dojazdowa to przewoźnik realizujący przewozy na linii kolejowej Warszawa Śródmieście PKP – Grodzisk Mazowiecki Radońska (32,614 km). Jest to linia kolejowa poza systemem sieci Polskich Linii Kolejowych, jednakże istnieje łącznica Pruszków – Komorów (3,165 m) łącząca sieć WKD z siecią PLK.

Dzisiejsza linia kolejowa z Warszawy do stacji Grodzisk Mazowiecki Radońska została wybudowana w latach dwudziestych XX wieku i była to pierwsza normalnotorowa zelektryfikowana linia kolejowa w Polsce. Na linii zastosowano najnowocześniejsze w tamtych czasach rozwiązania techniczne.

Linia została otwarta 11 grudnia 1927 roku, a spółka obsługująca linię i przewozy nazywała się wtedy Elektryczne Koleje Dojazdowe. W 1951 roku zmieniono nazwę na Warszawską Kolej Dojazdową, w latach 2000-2008 kolej funkcjonowała pod nazwą PKP Warszawska Kolej Dojazdowa, po czym wrócono do poprzedniej nazwy.

Szczegółową historię można przeczytać na stronie przewoźnika. Obecnie Warszawska Kolej Dojazdowa nadal prowadzi przewozy na wspomnianej linii, a w niedalekiej przyszłości planowana jest budowa drugiego toru na jednotorowym odcinku Podkowa Leśna – Grodzisk Mazowiecki – Radońska.

Pociągi Warszawskiej Kolei Dojazdowej przypominają tramwaje; w ostatnich latach wymieniono tabor. W pociągach nie ma toalet, obowiązują bilety jednorazowe czasowe i okresowe (miesięczne itp.).  W wyznaczonych strefach można podróżować pociągami WKD z biletami jednodniowymi i 3-dniowymi ZTM Warszawa.

Szczegółowe informacje na stronie przewoźnika: www.wkd.com.pl

Linia kolejowa Warszawa Śródmieście – Grodzisk Mazowiecki Radońska – co zobaczyć

12. Stacja Muzeum

Jedną z najciekawszych atrakcji turystycznych Warszawy, nie tylko dla miłośników kolei, jest muzeum kolejnictwa Stacja Muzeum mieszczące się w budynku dawnego dworca kolejowego Warszawa Główna Osobowa przy ulicy Towarowej, niedaleko przystanku kolejowego Warszawa Ochota.

Powołana do życia w 2015 roku Stacja Muzeum przejęła z dniem 31 marca 2016 roku zbiory Muzeum Kolenictwa w Warszawie. Zwiedzający mogą podziwiać zabytki techniki kolejowej, pamiątki związane z historią kolejnictwa w Polsce, ale największą popularnością cieszy się wystawa taboru kolejowego – zabytkowych lokomotyw i wagonów.

Bilety wstępu są niedrogie w porównaniu do wielu innych warszawskich muzeów.

Stacja Muzeum organizuje także różne spotkania z podróżnikami, warsztaty edukacyjne itp.

Więcej informacji: www.stacjamuzeum.pl/

Lubisz podróże koleją? Jeśli tak, zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku. Będzie mi bardzo miło, jeśli udostępnisz ten post znajomym lub dodasz odnośnik do mojego bloga 🙂

Informacja techniczna
Zapraszam również do śledzenia fanpage'a na Facebooku, gdzie będę zamieszczał krótkie prezentacje interesujących, mniej znanych miejsc w Polsce i nie tylko jako inspirację oraz najważniejsze informacje o nowych połączeniach kolejowych i promocjach.