Kolej w Afganistanie składa się obecnie z dwóch krótkich linii łączących Afganistan z Uzbekistanem i Turkmenistanem. Obie linie przeznaczone są do transportu towarów, linia z Uzbekistanu wykorzystywana jest przede wszystkim przez wojska NATO. Planowana jest budowa kilku innych linii łączących kraj z sąsiednimi państwami, jednak mając na uwagę sytuację polityczną i ekonomiczną Afganistanu nie sposób przewidzieć, czy plany zostaną zrealizowane.
Plany budowy kolei na terytorium dzisiejszego Afganistanu pojawiały się już w latach sześćdziesiątych XIX wieku, ale z wielu powodów (między innymi wojny i ukształtowanie terenu) nie udało się ich zrealizować.
W latach 1897-1898 Rosjanie zbudowali linię kolejową Mary – Serhetabat (dzisiejszy Turkmenistan) kończącą się blisko granicy z Afganistanem, lecz linia nie przekroczyła afgańskiej granicy.
Planowano również wydłużyć słynną linię Khyber Pass Railway z terytorium dzisiejszego Pakistanu, lecz planów nigdy nie zrealizowano.
W 1920 roku król Amanullah zakupił z Niemiec trzy lokomotywy parowe – planował unowocześnić kraj, między innymi poprzez budowę kolei. Jak podają źródła, w grudniu budowano linię kolejową, a w kabulskich warsztatach produkowano wagony. Ostatecznie linia kolejowa (w źródłach nazywana „tramwajem”), połączyła Kabul i Darulaman. Pociągi zestawione z parowozu i drewnianych wagoników kursowały na trasie o długości 7 kilometrów przynajmniej do 1928 roku. W 1929 roku król Amanullah został obalony, w późniejszych źródłach nie pojawiają się informacje o linii.
Ponadto w Afganistanie istniała krótka linia przemysłowa w hydroelektrowni w Surobi w latach pięćdziesiątych XX wieku.
Dopiero w drugiej dekadzie XXI wieku udało się zrealizować w ograniczonym zakresie plany doprowadzenia kolei do Afganistanu:
Afganistan – Iran: trwa budowa linii kolejowej Zahedan – Herat. Linia do granicy irańsko-afgańskiej jest ukończona. Po stronie afgańskiej od lat brakowało pieniędzy na budowę odcinka krajowego. Iran sfinansował budowę odcinka od granicy do Ghorjan (62 km), w lutym 2019 roku poinformowano, że władze Afganistanu znalazły pieniądze na inwestycję (43 km). W przyszłości linia zostanie wydłużona o 20 kilometrów do strefy przemysłowej w pobliżu lotniska w Herat. Rozstaw szyn 1435 mm.
Afganistan – Turkmenistan: w listopadzie 2016 roku oddano do użytku linię kolejową Atamyrat – Akina. Odcinek na terytorium Afganistanu jest bardzo krótki i liczy zaledwie 3 kilometry. W najbliższych latach zostanie dobudowany odcinek Akina – Andchoj (35 km). Jest to linia szerokotorowa o rozstawie szyn 1520 mm. Na trasie kursuja pociągi towarowe, jest częścią większej linii mającej połączyć Turkmenistan, Afganistan i Tadżykistan.
Afganistan – Uzbekistan: w 2011 roku ukończono budowę linii kolejowej Termez – Hayratan – tory dochodziły do stanowiska celnego na terytorium Afganistanu (odcinek afgański liczył kilkaset metrów). Linia następnie została wydłużona do miasta Mazar-e-Sharif (75 km). W 2018 roku władze Afganistanu zwróciły się z do rządu Uzbekistanu z propozycją budowy linii kolejowej Mazar-e-Sharif – Herat (657 km). Linia jest szerokotorowa.
Afganistan – Tadżykistan: pod koniec 2018 roku miała rozpocząć się budowa linii kolejowej Balch (Kolkhozabad) – Sher Khan Bandar, z możliwością wydłużenia o 65 kilometrów do miasta Kunduz. W Balch kończy się jedna z linii kolejowych funkcjonującej sieci kolei Tadżykistanu.
Afganistan – Pakistan: istnieją plany wydłużenia istniejących linii kolejowych do granicy pakistańsko-afgańskiej. Brak konkretnych ustaleń.
Zainteresowanych tematem zapraszam na stronę poświęconą kolei w Afganistanie – www.andrewgrantham.co.uk
[1] www.railwaygazette.com/news/news/asia/single-view/view/afghanistan-approves-fourth-section-of-khaf-herat-railway.html
[2] www.railwaygazette.com/news/infrastructure/single-view/view/afghanistan-and-turkmenistan-open-lapis-lazuli-railway.html
[3] www.railwaygazette.com/news/infrastructure/single-view/view/first-major-afghan-railway-opens.html
[4] www.railwaygazette.com/news/infrastructure/single-view/view/uzbekistan-backs-afghan-rail-proposal.html
[5] edition.cnn.com/2011/11/29/world/asia/afghanistan-military-railroad/index.html
[6] www.railwaygazette.com/news/infrastructure/single-view/view/tajikistan-afghanistan-railway-construction-could-start-this-year.html
Kolej w Azji: Afganistan Armenia Arabia Saudyjska Azerbejdżan Bahrajn Bangladesz Bhutan Birma Brunei Chiny Filipiny Gruzja Indie Indonezja Irak Iran Izrael Japonia Jemen Jordania Kambodża Katar Kazachstan Kirgistan Korea Południowa Kuwejt Laos Liban Malediwy Malezja Mongolia Nepal Oman Pakistan Singapur Sri Lanka Tadżykistan Tajlandia Tajwan Timor Wschodni Turkmenistan Uzbekistan Wietnam Zjednoczone Emiraty Arabskie
