Kolej na Podróż

Kolej w Hondurasie – informacje ogólne (akt. 09.2019)

Honduras ma długą tradycję przewozów kolejowych, jednak ostatnie lata to okres upadku tamtejszych kolei. Podawano różne plany reaktywacji kolei, jednak o ile mi wiadomo, koleje w Hondurasu Ferrocarril Nacional de Honduras (FNH) zostały zlikwidowane i nie sposób zweryfikować informacji o kursowaniu pociągu w San Pedro Sula.

Przewoźnik narodowy: Ferrocarril Nacional de Honduras (FNH)
Strona internetowa: brak
Ostatnia aktualizacja: 18.09.2019

Historia

Już w latach pięćdziesiątych XIX wieku planowano budowę linii kolejowej z północy na południe Hondurasu. Linia miała służyć przewozowi towarów, do wybrzeży Hondurasu dotarły angielskie statki wyładowane szynami, lecz wybuchł skandal korupcyjny i wybudowano jedynie krótki odcinek. Koleje honduraskie Ferrocarril Nacional de Honduras zainaugurowały swoją działalność w 1870 roku. Informacje o zasięgu kolei w pierwszych działalnościach kolei różnią się w zależności od stron internetowych. W każdym razie z planów dawnej linii interoceanicznej niewiele wyszło, tory doprowadzono do San Pedro Sula, pieniądze się skończyły, a zachodnie mocarstwa straciły zainteresowanie Hondurasem na rzecz budowanego właśnie Kanału Panamskiego.

W Hondurasie kolej pełniła głównie funkcję transportu bananów z plantacji do największych miast, co znacznie pozwalało obniżyć koszty. Najwięcej torów w Hondurasie wybudował koncern Standard Fruit Company i firma rodzinna „Los Hermanos Vaccaro” zajmująca się handlem bananami w Nowym Orleanie. Firmy otrzymywały przydział ziemi w wieloletnią dzierżawę, w zamian za budowę linii kolejowej. Jak podaje hiszpańska Wikipedia, proporcja wynosiła 250 akrów ziemi za każdy kilometr torów. Wikipedia podaje również, że w Hondurasie wybudowano łącznie 785 kilometrów torów.

Upadek honduraskiej kolei rozpoczyna się w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy wybudowano sieć dróg, a przewozy kolejowe przestały być konkurencyjne w stosunku do transportu drogowego.

Honduras pociąg

Pociąg pasażerski w La Ceiba
(autor: Jan Pesula, źródło: Wikimedia Commons, licencja CC)

Aktualna sytuacja

Na przełomie wieku nastąpił całkowity upadek kolei w Hondurasie. Przewozy pasażerskie oficjalnie zawieszono w 2004 roku, pozostały jedynie przewozy towarowe na krótkich trasach. Aktualnych informacji nie sposób uzyskać, więc opisuję jedynie to, co można wyczytać w prasie i zobaczyć na filmach na You Tube.

Jedynym regularnym pociągiem pasażerskim w Hondurasie jest pociąg miejski w San Pedro Sula. dowożący mieszkańców z dworca autobusowego do centrum miasta. Pociąg kursuje co godzinę. Przejażdżka jest krótka, trwa dwadzieścia minut, a cena biletu wynosi 5 lempirów (ok. 1 zł). Nie dajcie się zwieść sielankowej atmosferze na filmie z You Tube, do którego podaję odnośnik. W rzeczywistości w każdym wagonie jedzie żołnierz uzbrojony w karabin maszynowy. Jak pisałem na wstępie, San Pedro Sula należy do najniebezpieczniejszych miast świata. Pociąg przejeżdża między innymi przez dawne targowisko i jedną z najniebezpieczniejszych ulic. Przygotowania do reaktywacji tego pociągu podjęto w 2008 roku. Wyremontowano lokomotywę, pomalowano wagony, uregulowano sprawy związane z gruntami. Według większości źródeł pociąg kursuje od 2010 roku, jednak nie mogę tej informacji zweryfikować. Początkowo planowano także wydłużenie tej linii do miasteczka Choloma oddalonego o 15 kilometrów, a później o kolejne 45 kilometrów. Ze względu na kryzys finansowy, projekt prawdopodobnie długo nie zostanie zrealizowany. W San Pedro Sula mieści się również siedziba kolei honduraskich (Ferrocarril Nacional de Honduras).

Zagadką pozostaje kursowanie pociągów w mieście La Ceiba. Jeszcze w 2004 roku kursował tam pociąg podmiejski po około trzykilometrowej trasie. Pociąg był zestawiony z lokomotywy spalinowej oraz wagonu towarowego przerobionego na wagon pasażerski poprzez dodanie ławek i demontaż ścian. Wyszła z tego ciekawa konstrukcja, szkoda że bez toalety. W ten sam sposób zostały wykonane przystanki kolejowe na trasie. Lokomotywa spalinowa obsługująca pociągi to General Electric Model U5B wyprodukowana w lipcu 1963 roku. Pociąg cieszył się sporą popularnością, ale ze względu na wysokie koszty eksploatacji prawdopodobnie zawieszono kursowanie już w 2006 roku. Trasa, choć krótka, miała duży potencjał turystyczny.

W La Ceiba, oprócz nieczynnych torów, miłośnicy kolei znajdą jeszcze jedną atrakcję kolejową. W centrum miasta, przy ulicy Calle 7 znajduje się Parque Swinford, gdzie można obejrzeć dwa zabytkowe pojazdy. Pierwszy z nich to wagon „El Carro Mil” sprowadzony do Hondurasu z Hawajów z 1952 roku. Początkowo woził głównie dygnitarzy i kierownictwo kolei. Dwa lata później, w 1954 roku, podczas epidemii gruźlicy wagon pełnił rolę punktu pomocy dla lekarzy pobliskiego szpitala – wykonywano w nim proste zabiegi i prześwietlenia. Drugi eksponat to lokomotywa parowa „San José”, która kursowała po La Ceiba i okolicach prowadząc pociągi turystyczne w kierunku Puente Limón i Muelle, gdzie można było kontynuować podróż promem lub łodzią. Z powodu słabnącego zainteresowania pociągi turystyczne przestały kursować w 1940 roku. Od tamtej pory lokomotywa obsługiwała ruch towarowy. Park nazwano imieniem Williama Steele Swinford’a, dyrektora generalnego Standard Fruit de Honduras w latach 1976-1978 i 1990-1999. (informacja za stroną www.xplorhonduras.com)

Parque Swinford

Pociąg-pomnik w Parque Swinford (SqueakBox, CC-BY-SA, Wikimedia Commons)

Dla turystów uruchomiono także pociąg kursujący po dawnej plantacji bananów w znanym rezerwacie przyrody Pico Bonito, niedaleko La Ceiba. Pociąg kursuje nieregularnie, jest to coś w stylu większej drezyny bez okien. Kursy również obsługuje Ferrocarril Nacional de Honduras, a pociąg ochraniany jest przez żołnierzy z karabinami maszynowymi. Szczegółowych informacji nie znalazłem. W internecie jest tylko kilka zdjęć tego pociągu oraz jeden króciutki film na You Tube w niskiej jakości.

Na reaktywację połączeń pasażerskich na istniejących szlakach kolejowych raczej nie ma co liczyć. Torowiska i elementy infrastruktury są systematycznie rozkradane, a kryzys i wysokie bezrobocie nie sprzyjają rozwojowi kolei.

Kolej w Hondurasie na You Tube:
Pociąg w San Pedro Sula na You Tube – mój ulubiony film kolejowy
Unikatowe nagranie pociągu La Ceiba – Tela z 1947 roku
Pociąg w rezerwacie Pico Bonito
Miasto San Pedro Sula z okien samochodu na You Tube

Pico Bonito

Pociąg turystyczny w rezerwacie Pico Bonito (fot. ryanacandee, CC-BY-SA, flickr.com)

Przyszłość

Na początku września 2013 roku w honduraskich mediach pojawiła się informacja o planach wybudowania w ciągu piętnastu lat linii kolejowej z północy na południe Hondurasu znanej pod nazwą „El ferrocarril interoceánico Honduras”. Linia ma być budowana przy współpracy z Chińczykami. Gdyby się udało, zostałaby zrealizowana koncepcja budowy takiej linii z około 1850 rolu.

Jak informują media, linia kolejowa ma się zaczynać w Puerto Castilla leżącym nad Morzem Karaibskim. Później tory zostaną poprowadzone na południe kraju, aż do leżącego na wyspie ( Isla del Tigre) portu Amapala, który zostanie połączony ze stałym lądem mostem o długości 2,4 km. Linia prawdopodobnie będzie omijać stolicę kraju – Tegucigalpę, choć tory mają przebiegać niedaleko tego miasta. Jak zapewnia rząd Hondurasu, pociągi będą mogły obsługiwać również plantacje bananów położone wzdłuż szlaku.

Linia przeznaczona będzie do przewozu towarów, w zamierzeniu ma być uzupełnieniem Kanału Panamskiego. Warunki w pobliżu portów są idealne – koło Amapali głębokość wody w zatoce wynosi 25 metrów, w Puerto Castilla 40 metrów. Pomiędzy Jicaro Galan a Amapalą, w okolicy, gdzie będzie miał swój początek wspomniany most na Isla del Tigre, ma powstać wielka metropolia Panacea – siedziba wielu firm z całego świata, największy ośrodek handlowo-finansowy w regionie. W tym miejscu planuje się wybudowanie odgałęzienia linii do salwadorskiego portu La Unión (74 km), a dodatkowe odgałęzienie będzie przebiegało z Jicaro Galan do San Lorenzo . Media informują także o innym odgałęzieniu do Santo Tomas w Gwatemali, ale wystarczy spojrzeć na mapę, aby zobaczyć, że to niemożliwe. Mówi się także o dynamicznym rozwoju Puerto Castillo – miasto ma się stać również metropolią, ma tam zostać wybudowane lotnisko międzynarodowe, rafineria i stocznia.

Plany bardzo ambitne, lecz nie wiadomo, co z tego wyjdzie. Przez najbliższe lata Chińczycy będą opracowywali kosztorys i studium wykonalności. Jak informują honduraskie źródła rządowe, wybudowanie linii zapewniłoby 200 tysięcy bezpośrednich miejsc pracy (albo nawet 300 tysięcy) oraz 800 tysięcy dodatkowych miejsc pracy związanych pośrednio z linią kolejową. Honduras miałby stać się najbardziej rozwiniętym i najbogatszym krajem regionu. Łączna długość linii kolejowych wybudowanych w ramach projektu wynosiłaby około 600 kilometrów.

Nie trzeba chyba wspominać, że taka linia miałaby ogromny potencjał turystyczny, tym bardziej, że prowadziłaby przez najbardziej malownicze tereny kraju, przez bezludzia, plantacje bananów i dżunglę. W każdym razie jeżeli uda im się zrealizować projekt, będę miał pomysł na podróż marzeń. Jeżeli do tego dojdzie budowa linii z Meksyku do Panamy, planowanej od wielu lat, będzie idealnie. Od zawsze chciałem zwiedzić te rejony.

Muzeum Kolejnictwa w El Progreso

El Progreso to niezbyt bezpieczne i niezbyt duże miasto, położone 30 minut jazdy autobusem od San Pedro Sula. Na początku 2014 roku utworzono tu Muzeum Kolejnictwa (Museo ferroviario de Honduras). Muzeum dopiero rozpoczęło działalność, ale jeżeli miłośnicy kolei w Hondurasie nadal będą pracować z takim rozmachem, ma ono szansę zostać jedną z największych atrakcji turystycznych kraju.

Muzeum nie zostało jeszcze całkowicie, ale już zachwyca zwiedzających. Zajmuje dość dużą powierzchnię – ładny, nowo wybudowany budynek otoczony ścieżkami edukacyjnymi i eksponatami stojącymi na wolnym powietrzu. Wśród eksponatów największe atrakcje to lokomotywa spalinowa kursująca dawniej w okolicach maista Tela w wagon na plantacjach bananowych obsługiwanych przez Tela Rail Road Company. Do tego kilka wagonów pasażerskich, które jeszcze niedawno były w opłakanym stanie, lecz dzięki wysiłkom wolontariuszy obecnie prezentują się przyzwoicie. Do tego dokumenty – archiwalne zdjęcia, dokumenty, rozkłady jazdy i tym podobne.

Muzeum jest jeszcze w fazie organizacji, lecz już teraz widać wysiłek włożony przez założycieli i wolontariuszy.

Polecane strony internetowe:

Historia i zdjęcia archiwalne kolei na honduraskim blogu
Mapa Hondurasu na stronie travel-to-hondurac.com
Zdjęcia pociągu podmiejskiego w La Ceiba

Kochasz podróże? Jeśli tak, zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku. Będzie mi bardzo miło, jeśli udostępnisz ten post znajomym lub dodasz odnośnik do mojego bloga 🙂 Jeżeli jesteś miłośnikiem kolei – TUTAJ – znajdziesz opracowania na temat kolei z całego świata.

Zobacz również: Koleje świata  Belize  Gwatemala  Honduras  Kanada  Kostaryka  Kuba  Meksyk  Nikaragua  Panama  Salwador  Stany Zjednoczone
Antigua i Barbuda  Aruba  Barbados  Bermudy Curaçao  Dominika  Dominikana  Gwadelupa  Haiti  Jamajka  Martynika  Nowa Fundlandia Portoryko  Saint Kitts i Nevis  Saint Lucia
Trynidad i Tobago  Turks i Caicos

%d bloggers like this: